Ang mga tawo nga taas ug sukdanan sa moral nahibalo pag-ayo kon unsay maayo ug daotan. Ang ilang moral nga sukdanan wala gibase sa kon unsay ilang gibati nianang higayona. Hinuon, gibase kini sa mga prinsipyo sa Bibliya nga magsilbing giya sa ilang panggawi​—bisag walay nagtan-aw.

Ang mga bata makadungog ug daghang bakak nga ideya bahin sa kon unsay maayo ug daotan, gikan man sa mga eskolmet, musika, o sa mga pelikula ug salida sa TV. Tungod niana, mahimong magduhaduha sila kon sakto ba ang gitudlo kanila bahin sa kon unsay maayo ug daotan.

Tinuod kana ilabina dihang matin-edyer na sila. Ang librong Beyond the Big Talk nag-ingon nga nianang panahona, sila “kinahanglang makasabot na nga presyuron sila pag-ayo sa ilang kaedad ug sa media kon unsay himoon aron dawaton sa uban ug mahimong sikat, ug kinahanglan nilang barogan ang ilang desisyon kon unsay sakto bisan pag dili uyon ang ilang mga higala.” Busa angayng bansayon sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa dili pa matin-edyer.

Klarong itudlo kon unsay maayo ug daotan.

PRINSIPYO SA BIBLIYA: ‘Ang mga tawong hamtong naggamit sa ilang mga katakos sa panghunahuna, [ug] sila nahibalo kon unsaon pag-ila ang maayo ug ang daotan.’​—Hebreohanon 5:14.

• Paggamit ug mga pulong nga magpaila kon unsay maayo o daotan. Gamita ang adlaw-adlawng situwasyon ug paghimog pagtandi: “Mao niy matinud-anon; kana ang dili matinud-anon.” “Mao niy matinumanon; kana ang dili matinumanon.” “Mao niy buotan; kana ang dili buotan.” Sa ngadtongadto, ang imong anak makakat-on ra sa pagbuhat kon unsay maayo ug sa paglikay sa daotan.

• Ipatin-aw kon nganong maayo o daotan ang usa ka butang. Pananglitan, pangutan-a ang imong anak: Ngano kahang mas maayong mosulti sa tinuod? Nganong makadaot sa panaghigalaay ang pagpamakak? Nganong daotan ang pagpangawat? Dayon gamita ang maayong mga pangatarongan nga makatabang sa imong anak sa pag-ila kon unsay maayo ug daotan.

• Ipasiugda ang kaayohan sa pagbuhat ug maayo. Puwede kang moingon: “Kon matinud-anon ka, daghan ang mosalig nimo” o “Kon buotan ka, ganahan nimo ang mga tawo.”

Seguroa nga ang inyong pamilya nailhan nga nagsunod sa moral nga mga sukdanan.

PRINSIPYO SA BIBLIYA: “Padayong pamatud-i kon unsa mo sa inyong kaugalingon.”​—2 Corinto 13:5.

•   Kinahanglang sundon sa inyong pamilya ang inyong moral nga sukdanan, aron makaingon gyod ka:

  • “Dili mamakak ang among pamilya.”

  • “Dili mi manakit o maningka sa uban.”

  • “Dili mi sakit manulti o manginsulto sa uban.”

Makita sa imong anak nga ang moral nga mga prinsipyo dili lang basta balaod nga angayng sundon kondili ilhanan kini kon unsa ang inyong pamilya.

• Kanunayng hisgoti uban sa imong mga anak ang mga prinsipyo sa inyong pamilya. Gamita ang adlaw-adlawng mga situwasyon sa pagtudlo kanila. Puwede nimong itandi ang inyong mga prinsipyo sa kon unsay gipakita sa TV o sa eskuylahan. Pangutan-a ang imong anak sama sa: “Unsay imong himoon?” “Unsay himoon sa atong pamilya aron masulbad ni?”

Palig-ona ang ilang tinguha sa pagbuhat ug maayo.

PRINSIPYO SA BIBLIYA: “Mentinaha ang maayong konsensiya.”​—1 Pedro 3:16.

• Komendahi ang ilang maayong nahimo. Kon nagbinuotan ang imong anak, dayega siya ug sultihi kon ngano. Puwede kang moingon: “Proud ko nimo kay nagsulti ka sa tinuod.” Kon motug-an siya nga naa siyay nahimong dili maayo, komendahi una siya sa iyang pagkamatinud-anon ayha nimo siya tul-iron.

• Tul-ira ang ilang dili maayong nahimo. Tabangi ang imong mga anak nga dawaton ang resulta sa ilang nahimo. Ang mga bata angayng mahibalo kon unsay ilang sayop ug sa unsang paagi ang ilang panggawi naglapas sa mga prinsipyo nga ginasunod sa inyong pamilya. Dili estoryahon sa ubang ginikanan ang ilang anak kon makahimog sayop aron dili kini maguol, pero kon imo silang estoryahon makatabang ni nila sa pagbaton ug konsensiya nga daling makaila kon unsay maayo ug daotan.