SA 12 anyos pa ko, nahunahunaan nako nga duna koy maayong butang nga ikahatag. Panahon sa asembliya, gipangutana ko sa usa ka brader kon gusto ba kong mosangyaw. Miingon kog “Oo,” bisag wala pa ko makasangyaw sukad. Misangyaw mi sa usa ka teritoryo ug gihatagan ko niyag mga pulyeto bahin sa Gingharian sa Diyos. “Ikaw ang mosangyaw diri nga bahin sa kalsada,” miingon siya, “ug ako sa pikas.” Bisag gikulbaan, nagsugod kog sangyaw sa balay ug balay, ug nasorpresa ko kay wa madugay napanagtag nako ang tanang pulyeto. Klaro nga daghan ang nakaangay sa akong gihatag.

Natawo ko niadtong 1923 sa Chatham, Kent, England, ug nagdako ko sa panahon nga ang mga tawo punog kahigawad. Wala matuman sa Dakong Gubat ang saad nga himoon ang kalibotan nga mas maayong puy-an. Ang akong ginikanan nahigawad sab sa mga pastor sa Baptist nga nag-apas lang sa taas nga posisyon sa simbahan. Sa hapit na kong mag-nuybe anyos, si Mama nagsugod pagtambong sa tigomanan sa International Bible Students Association, diin ang mga tawo nga sa ulahi gitawag ug mga Saksi ni Jehova nagpahigayon sa ilang mga “klase,” o tigom. Kaming mga bata gitudloan sa usa ka sister didto bahin sa Bibliya gamit ang librong The Harp of God. Giganahan ko sa akong nakat-onan.

Ingong tin-edyer, ganahan kong ipaambit sa mga tawo ang paglaom gikan sa Pulong sa Diyos. Kasagaran, ako rang usa ang magsangyaw, pero daghan kog makat-onan dihang magsangyaw nga may kauban. Pananglitan, usa ka adlaw niana dihang nagbisikleta ko kauban sa edarang brader padulong sa teritoryo, nalabyan namo ang usa ka lider sa simbahan ug miingon ko, “Tuay kanding ay!” Mihunong ang brader pagbisikleta ug miingon siya nga manglingkod una mi sa troso. Giingnan ko niya: “Kinsa may naghatag nimog awtoridad nga mohukom kon kinsay kanding? Igo lang tang mosangyaw sa maayong balita ug si Jehova nay bahalang mohukom.” Daghan kaayo kog nakat-onan niadtong mga panahona bahin sa kalipay sa paghatag.​—Mat. 25:31-33; Buh. 20:35.

Nakat-onan nako sa laing edarang brader nga aron malipay sa paghatag, usahay kinahanglan tang mapailobong molahutay. Ang iyang asawa dili ganahag mga Saksi ni Jehova. Kas-a, giimbitar ko niya sa iyang balay aron magmeryenda. Nasuko kaayo ang iyang asawa nga misangyaw siya maong gipanglabay  niya namo ang mga pakete sa tsa. Imbes badlongon ang iyang asawa, mapahiyomon niyang giuli ang tsa sa butanganan. Katuigan sa ulahi, ang iyang pailob gigantihan dihang ang iyang asawa nabawtismohan.

Nagkadako ang akong tinguha nga ipaambit sa uban ang paglaom sa umaabot, ug kami ni Mama nabawtismohan niadtong Marso 1940 sa Dover. Niadtong Septiyembre 1939, dihang 16 anyos ko, ang Britain nagdeklarar ug gubat batok sa Germany. Sa Hunyo 1940, malantawan nako sa among pultahan nga manglabay ang mga trak sakay ang libolibong sundalo nga na-trauma. Sila na lay nahibilin sa Gubat sa Dunkirk. Wala koy makitang paglaom sa ilang mga mata, ug gusto nakong sultihan sila bahin sa Gingharian sa Diyos. Sa hinapos nianang tuiga, nagsugod ang Germany pagpamomba sa Britain. Kada gabii, makita nako ang mga ayroplano sa Germany nga manglupad. Madunggan namo ang hinagiyos sa gipanghulog nga mga bomba, nga nakapasamot sa among kahadlok. Pagkabuntag, makita namo ang nangapayhag nga mga balay. Kini mas nakapakombinsir nako nga ang Gingharian lang ang paglaom sa umaabot.

Niadtong 1941, gisugdan nako ang bug-os panahong pag-alagad nga nakapalipay pag-ayo kanako. Taudtaod na kong nag-aprentis sa Royal Dockyard sa Chatham, nga himoanag mga barko. Daghan ang nag-apas ani nga trabaho kay daghang benepisyo ang madawat. Dugay nang nasabtan sa mga alagad ni Jehova nga ang mga Kristohanon dili angayng mag-apil-apil sa gubat. Pagka-1941, nasabtan sab namo nga dili mi angayng motrabaho sa himoanag armas. (Juan 18:36) Tungod kay ang akong gitrabahoan manghimo pod ug submarino, nakadesisyon ko nga moresayn sa trabaho ug magpayunir. Ang una nakong asaynment mao ang Cirencester, usa ka nindot nga lungsod sa Cotswolds.

Pag-edad nakog 18, napriso kog siyam ka bulan kay wala ko magsundalo. Lain kaayo akong gibati dihang gisira na ang pultahan sa selda ug ako na lang usa. Apan wala madugay, ang mga guwardiya ug piniriso nangutana kon nganong napriso ko, ug nalipay ko sa pagsaysay kanila sa akong pagtuo.

Dihang gipagawas ko, giasayn ko nga mouban kang Leonard Smith * aron mosangyaw sa lainlaing lungsod sa among probinsiya sa Kent. Sugod sa 1944, kapig 1,000 ka way pilotong jet plane nga punog bomba ang nangahagsa sa Kent. Natung-an mi sa London ug sa bahin sa Europe nga giokupar sa Nazi, maong moagi gyod sa among dapit ang mga jet plane. Kini nga mga bomba gitawag ug doodlebugs.  Mangalisang ang tanan, kay inigkapalong sa makina, mahibalo na mi nga human sa pipila ka segundo, mohagsa na ang ayroplano ug mobuto. Nagdumala mig pagtuon sa Bibliya sa usa ka pamilya nga may lima ka membro. Usahay, manglingkod mi ilalom sa puthaw nga lamesa nga gihimo aron magsilbing proteksiyon kon mahugno ang balay. Sa ngadtongadto, nabawtismohan ang tibuok pamilya.

Human sa gubat, nagpayunir ko sulod sa duha ka tuig sa habagatang Ireland. Wala mi ideya nga lahi diay ang Ireland sa England. Namalaybalay mi para mangitag kapuy-an, nga nagpaila ingong mga misyonaryo, ug nagtanyag mig mga magasin diha sa dalan. Dili gyod to maayong buhaton diha sa usa ka Katolikong nasod! Dihang may tawong nanghulga namo, mireport mi sa polis, kinsa miingon, “Aw, unsa may inyong madahom?” Dako gyod diay ang impluwensiya sa mga pari. Ilang gipatangtang sa trabaho ang mga tawong midawat sa among mga basahon, ug tungod nila, gipapahawa mi sa among mga gisak-an.

Wala madugay, among nakat-onan nga inig-abot namo sa bag-ong teritoryo, mas maayo nga magsugod mig sangyaw sa layo diin lahi ang pari. Iulahi namog duaw ang mga tawo sa duol. Sa Kilkenny, gitun-an namo ang usa ka batan-ong lalaki katulo sa usa ka semana bisan pa sa hulga sa bayolenteng mga tawo. Tungod kay ganahan kaayo kong magtudlog Bibliya, nakadesisyon ko nga moaplay sa Watchtower Bible School of Gilead aron mabansay ingong misyonaryo.

Human sa lima ka bulang pagbansay sa New York, upat kanamo nga graduwado sa Gilead ang giasayn sa gagmayng isla sa Dagat sa Caribbean. Niadtong Nobyembre 1948, mibiya mi sa New York sakay sa 18 metros nga barkong delayag, ang Sibia. Wala pa ko makasulay pagmaneho ug delayag maong eksayted ko. Usa sa mga graduwado, si Gust Maki, maoy usa ka hanas nga kapitan. Gitudloan mi niya kon unsaon pagnabigar. Pananglitan, gitudloan mi niya kon unsaon pagmaniobra sa lainlaing layag, paggamit ug kompas, ug kon unsaon pagsungsong sa hangin. Hanas kaayo si Gust sa paglawig mao nga nakabiyahe mi sulod sa 30 ka adlaw bisan pa sa mga bagyo, hangtod nakaabot mi sa Bahamas.

Human sa pipila ka bulang pagsangyaw sa mas gagmayng isla sa Bahamas, milawig mi paingon sa Leeward Islands ug Windward Islands. Kini nga mga isla may gitas-ong 800 kilometros​—sugod sa Virgin Islands duol sa Puerto Rico hangtod sa Trinidad. Sulod sa lima ka tuig, ang sagad nga masangyawan namo mao ang mga isla nga walay Saksi. Usahay, maabtag mga semana nga dili mi makapadala o makadawat ug sulat. Pero nalipay kaayo mi sa pagmantala sa pulong ni Jehova taliwala sa mga isla!​—Jer. 31:10.

Kon modunggo mi, maukay ang mga tawo, ug magtapok sila sa dunggoanan sa pagsusi kon kinsa mi. Ang pipila wala pa makakita sukad ug barkong delayag o tawong puti. Ang mga taga-isla mahigalaon ug relihiyoso, ug sinati kaayo sa Bibliya. Sagad, hatagan mi nilag lab-as nga isda, abokado ug mani. Bisag gamay ra ang among barko, duna gihapoy tulganan, lutoanan, ug labhanan.

Mokawas mi ug bisitahon ang mga tawo sa tibuok adlaw. Sultihan namo sila nga dunay pagahimoong diskurso sa Bibliya. Dayon pagkakilumkilom, bagtingon namo ang kampanilya sa barko. Malipay ming magtan-aw samtang mangabot ang mga tawo. Inigdulhog nila sa bakilid, ang ilang mga lamparilya  nahisamag nagkidlapkidlap nga mga bituon. Usahay mga 100 ka tawo ang mangabot, ug magabhian silag uli tungod sa kadaghan sa ilang pangutana. Ganahan silang manganta, maong magmakinilya mig pipila ka awit sa Gingharian ug hatagan namo silag kopya. Samtang maningkamot ming upat sa pagkanta, ang mga tawo moduyog namo, ug nindot kaayo silag tingog. Makalingaw kaayo kadto!

Human sa usa ka pagtuon, ubanan mi sa pipila ka Bible study ngadto sa sunod nga pamilya nga among bisitahon aron moapil gihapon sa pagtuon. Paglabay sa pipila ka semana, kinahanglan ming mobiya. Pero sagad hangyoon namo ang labing interesadong mga tawo nga maoy mopadayon sa pagtudlo sa uban hangtod sa among pagbalik. Nalipay mi nga ang pipila seryosong naghimo niana.

Karon, daghan sa maong mga isla ang may mga resort nga punog mga turista. Pero sa una, mingaw ning mga lugara ug ang makita lang mao ang asul nga mga lanaw, balasong mga baybayon, ug mga palma. Sagad, gabii mi molawig gikan sa usa ka isla ngadto sa lain. Ang mga lumod maglangoylangoy duol sa among barko, ug ang imo rang madunggan mao ang tingog sa pagtadlas sa barko diha sa tubig. Ang kahayag sa bulan nga naglamdag sa linaw nga kadagatan samag naggilakgilak nga dalan paingon sa kapunawpunawan.

Human sa lima ka tuig nga pagsangyaw sa mga isla, milawig mi paingon sa Puerto Rico aron ilisan ang among barkong delayag ug barkong demakina. Pag-abot namo, nakaila nako ang guwapang misyonarya nga si Maxine Boyd ug nakagusto ko niya. Usa siya ka masibotong magsasangyaw sa maayong balita sukad sa pagkabata. Sa ulahi, nahimo siyang misyonarya sa Dominican Republic hangtod nga gipapahawa siya sa Katolikong gobyerno niadtong 1950. Ingong tripulante sa barko, may permit ko nga magpabilin sa Puerto Rico sulod lang sa usa ka bulan. Human niana, molawig na pod ko sa mga isla ug dili makabalik sulod sa pipila ka tuig. Busa nakaingon ko sa akong kaugalingon, ‘Ronald, kon gusto nimo ning dalagaha, lihok dayon!’ Paglabayg tulo ka semana, mihanyag ko nga makigminyo niya, ug unom ka semana sa ulahi, nagpakasal mi. Kami ni Maxine giasayn ingong mga misyonaryo sa Puerto Rico, mao nga wala na ko makalawig sa bag-ong barko.

Pagka-1956, nagsugod mi sa sirkitong buluhaton. Daghan sa mga igsoon pobre, pero ganahan ming moduaw nila. Pananglitan, sa baryo sa Potala Pastillo, dihay duha ka pamilyang Saksi nga daghag anak, ug motugtog kog plawta alang nila. Akong gipangutana ang usa sa mga bata, si Hilda, kon gusto ba niyang mouban namog sangyaw. Siya miingon: “Gusto nako, pero dili puwede kay wala man koy sapatos.” Gipalitan namo siya, ug miuban siyag sangyaw namo. Katuigan sa ulahi, pagka-1972, dihang kami ni Maxine miduaw sa Brooklyn Bethel, usa ka sister nga bag-ong migraduwar sa Gilead School ang miduol namo. Mopaingon na siya sa iyang asaynment sa Ecuador, ug siya miingon: “Wala mo makaila nako no? Ako tong batang babaye sa Pastillo nga walay sapatos.” Si Hilda diay to! Nakahilak mi sa kalipay!

Pagka-1960, naasayn mi sa sangang buhatan sa Puerto Rico, nga nahimutang sa usa ka dos andanas nga balay sa Santurce, San Juan. Sa sinugdan, kami ni Lennart Johnson ang nag-atiman sa halos tanang trabaho. Siya ug ang iyang asawa mao ang unang mga Saksi ni Jehova sa Dominican Republic, ug nangabot sila sa Puerto Rico niadtong 1957. Sa ulahi, si Maxine ang nag-atiman sa mga subskripsiyon sa magasin​—kapig libo matag semana. Nalipay siya niining buluhatona kay naghunahuna siya sa tanang makadawat sa maong espirituwal nga pagkaon.

Kalipay nako ang pag-alagad sa Bethel, kay mapakita nako ang pagkamahinatagon. Pero dili mawala ang mga problema. Pananglitan, sa unang internasyonal nga asembliya sa Puerto Rico niadtong 1967, nabug-atan ko sa kadaghan sa akong responsabilidad. Si Nathan Knorr, nga maoy nanguna sa mga Saksi ni Jehova niadtong panahona, miabot sa Puerto Rico. Nagtuo siya nga wala ko maghikay ug transportasyon para sa mibisitang mga misyonaryo. Sa ulahi, gihatagan ko niyag bug-at nga tambag bahin sa pagkaorganisado ug giingnan ko niya nga nahigawad siya nako. Dili ko gustong makiglalis, pero mibati ko nga dili patas ang iyang pagtratar nako, busa taudtaod kong nahiubos niya. Bisan pa niana, sa sunod namong kita ni Brader Knorr, kami ni Maxine gidapit niya sa iyang kuwarto ug nagluto siya para namo.

Gikan sa Puerto Rico, kadaghan ming mobisita sa akong pamilya sa England. Dihang gidawat namo ni  Mama ang kamatuoran, si Papa wala modawat niana. Pero kon mobisita ang mga mamumulong nga Bethelite, dapiton sila ni Mama nga moestar sa balay. Nakita ni Papa kon unsa ka mapainubsanon ang maong mga Bethelite, nga lahi kaayo sa mga lider sa relihiyon nga dugay na niyang gikalagotan. Sa kataposan, nabawtismohan siya niadtong 1962.

Ang akong minahal nga asawang si Maxine namatay niadtong 2011. Naghinamhinam gyod ko nga makita siya pag-usab sa pagkabanhaw. Pagkanindot handurawon! Sa among 58 ka tuig nga panagtiayon, nakita namo ni Maxine ang pagdaghan sa katawhan ni Jehova sa Puerto Rico, gikan sa mga 650 ngadto sa 26,000! Dayon pagka-2013, ang sangang buhatan sa Puerto Rico giusa sa United States, ug giasayn ko sa Wallkill, New York. Human sa 60 ka tuig sa isla, mora na kog lumad sa Puerto Rico, sama sa coquí nga baki nga magsigeg ko-kee, ko-kee inigkilumkilom. Pero kinahanglan kong mopasibo sa bag-ong palibot.

Kalipay gihapon nako ang pag-alagad sa Bethel. Karon, kapig 90 anyos na ko, ug responsabilidad nako nga dasigon ang mga membro sa pamilyang Bethel ingong espirituwal nga magbalantay. Sukad nga nia ko sa Wallkill, 600 na ka igsoon ang akong nabisita. Ang pipila nga mobisita nako gustong maghisgot bahin sa ilang mga problema, personal man o sa pamilya. Ang uban magpatambag kon sa unsang paagi sila molampos sa ilang pag-alagad sa Bethel. Ug ang pipila nga bag-ong minyo gustong magpatambag bahin sa kaminyoon. Ang pipila nakadawat ug bag-ong asaynment ingong payunir. Maminaw ko sa tanan nga makig-estorya nako, ug kon haom, sagad moingon ko: “‘Gihigugma sa Diyos ang malipayong maghahatag.’ Busa magmalipayon sa imong buluhaton. Para na kang Jehova.”​—2 Cor. 9:7.

Kon gusto kang magmalipayon sa Bethel o bisan asa, kinahanglang hinumdoman nimo kanunay kon nganong importante ang imong ginabuhat. Ang tanang buluhaton sa Bethel maoy sagradong pag-alagad. Makatabang ni sa “matinumanon ug maalamong ulipon” sa pagtaganag espirituwal nga pagkaon sa mga igsoon sa tibuok kalibotan. (Mat. 24:45) Bisan asa ta mag-alagad kang Jehova, duna tay kahigayonan sa pagdayeg kaniya. Magmalipayon ta sa iyang gisugo kanato, “kay gihigugma sa Diyos ang malipayong maghahatag.”