1. Bisag malipayon ang sinugdan sa kaminyoon, unsay madahom niadtong magminyo? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

DIHANG makita sa guwapong pamanhonon ang iyang guwapang pangasaw-onon sa adlaw sa ilang kasal, walay pulong nga makahubit sa ilang kalipay. Panahon sa panagtrato, ang ilang gugma milig-on pag-ayo nga andam na silang manaad nga magmaunongon sa usag usa. Siyempre, gikinahanglan ang pagpasibo samtang mag-uban ang duha ka tawo ug magtukod ug bag-ong pamilya. Pero, ang Pulong sa Diyos naghatag ug maalamong tambag niadtong gustong magminyo, kay buot sa mahigugmaong Tigmugna sa kaminyoon nga magmalamposon ug magmalipayon ang magtiayon. (Prov. 18:22) Bisan pa niana, ang Kasulatan tin-awng nag-ingon nga ang dili hingpit nga mga tawo nga magminyo “makaagom ug kasakitan sa ilang unod.” (1 Cor. 7:28) Sa unsang paagi mamenosan ang maong kasakitan? Ug unsay makatabang aron magmalamposon ang kaminyoon?

2. Unsa nga mga matang sa gugma ang angayng ipakita sa magtiayon?

² Ang Bibliya nagpasiugda sa kaimportante sa gugma. Gikinahanglan ang malumong pagmahal (Grego, phi·liʹa) diha sa kaminyoon. Makahatag ug kalipay ang romantikong gugma (eʹros), ug  ang gugma para sa pamilya (stor·geʹ) importante kon duna nay mga anak. Pero, ang gugma nga gibase sa prinsipyo (a·gaʹpe) maoy maggarantiya sa kalamposan sa kaminyoon. Mahitungod niini nga gugma, si apostol Pablo misulat: “Kinahanglang higugmaon gayod sa matag usa ang iyang asawa sama sa iyang kaugalingon; sa laing bahin, ang asawa angay nga adunay halawom nga pagtahod sa iyang bana.”​—Efe. 5:33.

3. Kinahanglang unsa ka lig-on ang gugma sa magtiayon?

³ Si Pablo misulat: “Mga bana, magpadayon sa paghigugma sa inyong mga asawa, ingon nga si Kristo nahigugma usab sa kongregasyon ug nagtugyan sa iyang kaugalingon alang niini.” (Efe. 5:25) Ingong pagsundog kang Jesus, ang iyang mga sumusunod kinahanglang maghigugmaay sama sa iyang paghigugma kanila. (Basaha ang Juan 13:34, 35; 15:12, 13.) Busa, ang paghigugmaay sa magtiayon kinahanglang lig-on kaayo nga ang matag usa andam mamatay alang sa iyang kapikas, kon gikinahanglan. Kana ang lagmit dili kaayo mahinumdoman dihang ang magtiayon makaatubang ug grabeng problema. Bisan pa niana, ang a·gaʹpe nga gugma “moantos sa tanang butang, motuo sa tanang butang, molaom sa tanang butang, molahutay sa tanang butang.” Oo, kini “dili gayod mapakyas.” (1 Cor. 13:7, 8) Ang paghinumdom sa ilang panaad nga maghigugmaay ug mag-unongay makatabang sa mahinadlokon sa Diyos nga magtiayon sa pagsunod sa hataas nga mga prinsipyo ni Jehova dihang magsulbad sa mga problema.

4, 5. (a) Unsay responsabilidad sa bana ingong ulo? (b) Unsaon pag-isip sa asawa ang pagkaulo? (c) Unsang mga kausaban ang kinahanglang himoon sa usa ka magtiayon?

⁴ Sa paghisgot sa papel sa bana ug asawa, si Pablo misulat: “Ang mga asawa kinahanglang magpasakop sa ilang mga bana ingon nga sa Ginoo, tungod kay ang bana maoy ulo sa iyang asawa ingon nga si Kristo usab maoy ulo sa kongregasyon.” (Efe. 5:22, 23) Kini nga kahikayan wala magpakamenos sa asawa. Hinunoa, makatabang kini sa asawa sa pagtuman sa papel nga gihatag sa Diyos kaniya dihang Siya miingon: “Dili maayo alang sa tawo [Adan] nga magpadayon nga mag-inusara. Buhatan ko siyag katabang, ingon nga iyang katimbang.” (Gen. 2:18) Ingon nga si Kristo, ang “ulo sa kongregasyon,” nagpakitag gugma, ang Kristohanong bana kinahanglang magpakita usab ug mahigugmaong pagkaulo. Kon buhaton niya kana, ang iyang asawa mobatig kasegurohan ug pagkakontento, ug dili siya malisdan sa pagtahod, pagtabang, ug pagpasakop sa iyang bana.

⁵ Si Cathy ^[1] miingon bahin sa iyang gihimong mga kausaban pagkaminyo niya: “Sa dalaga pa ko, independente ko ug kaugalingon ra nako ang akong giatiman. Kinahanglan kong mag-usab pagkaminyo nako ug nakakat-on ko nga mag-agad sa akong bana. Dili ni sayon, pero mas nasuod mi sa usag usa pinaagi sa pagsunod sa giya ni Jehova.” Ang iyang banang si Fred miingon: “Dili sayon para nako ang paghimog mga desisyon. Dihang minyo na, mas lisod ang pagdesisyon kay opinyon na namong duha ang angayng konsiderahon. Pero, pinaagi sa pagpangayo sa giya ni Jehova diha sa pag-ampo ug pagpaminaw pag-ayo sa opinyon sa akong asawa, nagkasayon kini matag adlaw. Nagtinabangay gyod mi!”

6. Sa unsang paagi ang gugma magsilbing “hingpit nga bugkos sa panaghiusa” dihang motungha ang mga problema?

⁶ Mahimong lig-on ang kaminyoon kon ang magtiayon magmasinabtanon sa pagkadili-hingpit sa usag usa. Sila ‘magpadayon sa pag-antos sa usag usa ug kinabubut-ong magpasaylo sa usag usa.’ Oo, masayop gyod ang bana ug asawa. Pero kon mahitabo kini,  sila makakat-on sa ilang mga sayop, makakat-on sa pagpasaylo, ug makapakitag gugma nga maoy “hingpit nga bugkos sa panaghiusa.” (Col. 3:13, 14) Dugang pa, “ang gugma hataas-ug-pailob ug maluloton. . . . Kini dili maghupot ug talaan sa kadaot.” (1 Cor. 13:4, 5) Kinahanglang husayon dayon ang dili pagsinabtanay. Busa, angayng maningkamot ang magtiayon sa paghusay sa problema sa dili pa matapos ang adlaw. (Efe. 4:26, 27) Ang sinserong pag-ingon, “Pasensiya na nga napasakitan ti ka” nagkinahanglag pagkamapainubsanon ug kaisog, apan kana makatabang sa pagsulbad sa mga problema ug mas makapasuod sa magtiayon.

7, 8. (a) Unsay gitambag sa Bibliya bahin sa seksuwal nga relasyon diha sa kaminyoon? (b) Nganong ang magtiayon angayng magpakitag konsiderasyon sa usag usa?

⁷ Ang Bibliya naghatag ug maayong tambag nga makatabang sa magtiayon sa pagbaton ug timbang nga panglantaw maylabot sa seksuwal nga relasyon diha sa kaminyoon. (Basaha ang 1 Corinto 7:3-5.) Hinungdanon ang pagpakitag mahigugmaong konsiderasyon sa pagbati sa kapikas. Kon dili pakitaag konsiderasyon ang asawa, basin dili siya malipay sa ilang seksuwal nga relasyon. Ang mga bana gisugo sa pagtratar sa ilang asawa “sumala sa kahibalo.” (1 Ped. 3:7) Ang pagpakigsekso dili gayod angayng ipamugos kondili kinahanglang kinabubut-on. Sagad, mas daling mapukaw ang gana sa lalaki. Busa kinahanglan siyang maghulat hangtod mapukaw ang gana sa iyang asawa.

⁸ Ang Bibliya wala maghatag ug espesipikong balaod kon unsang matanga sa parayganay ang angayng himoon sa bana ug asawa panahon sa pagpakigsekso, pero naghisgot kinig mga pasundayag sa pagmahal. (Awit 1:2; 2:6) Ang magtiayon angayng magpakitag konsiderasyon sa usag usa.

9. Nganong sayop nga mangitag seksuwal nga katagbawan sa dili nato kapikas?

⁹ Kon duna tay dakong gugma sa Diyos ug sa isigkatawo, dili nato tugotan si bisan kinsa o ang bisan unsa nga makabungkag sa kaminyoon. Ang pipila ka kaminyoon nadaot o nabungkag pa gani kay ang kapikas nagsigeg tan-awg pornograpiya. Kinahanglang likayan nato nga madani sa pornograpiya o mangitag bisan unsang seksuwal nga katagbawan gawas sa kaminyoon. Likayan usab nato bisan ang dili dayag nga pagbirigbirig ngadto sa dili nato kapikas. Kini dili mahigugmaon. Angay natong hinumdoman nga ang Diyos nahibalo sa tanan natong gihunahuna ug ginabuhat. Kini magpalig-on sa atong determinasyon nga pahimut-an siya ug magpabiling putli.​—Basaha ang Mateo 5:27, 28; Hebreohanon 4:13.

10, 11. (a) Unsa ka komon ang diborsiyo? (b) Unsay giingon sa Bibliya bahin sa panagbulag? (c) Unsay makapugong sa usa ka kapikas nga dili dayon maghunahunag pakigbulag?

¹⁰ Kon dili masulbad ang seryosong mga problema, ang usa ka kapikas o ang magtiayon lagmit maghunahunang magbulag o magdiborsiyo. Sa pipila ka nasod, kapig katunga sa mga kaminyoon ang mosangpot sa diborsiyo. Dili kini komon nga mahitabo sulod sa kongregasyon, pero nagkadaghan ang Kristohanong magtiayon nga nag-atubang ug seryosong mga problema.

¹¹ Ang Bibliya naghatag ug instruksiyon: “Ang asawa dili gayod mobiya sa iyang bana; apan kon siya mobiya man gayod, magpabilin siyang dili-minyo o makig-uli ba hinuon sa iyang bana; ug ang bana dili gayod mobiya sa iyang asawa.” (1 Cor. 7:10, 11) Ang panagbulag dili angayng yanoyanohon. Bisag ang panagbulag mao tingaliy solusyon sa seryosong mga problema, sagad mopatungha kinig dugang problema. Human sublia ni Jesus ang giingon sa Diyos nga ang lalaki mobiya sa  iyang amahan ug inahan ug moipon sa iyang asawa, siya miingon: “Kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.” (Mat. 19:3-6; Gen. 2:24) Nagpasabot usab kini nga bisan ang bana o asawa wala tugoti sa ‘pagbungkag kon unsay gihiusa sa Diyos.’ Gusto ni Jehova nga ang magtiayon mag-uban sa tibuok nilang kinabuhi. (1 Cor. 7:39) Ang paghinumdom nga kitang tanan manubag sa Diyos magpalihok sa mga magtiayon sa pagpaningkamot nga sulbaron dayon ang mga problema aron dili kini modako.

12. Unsa tingaliy hinungdan kon nganong ang magtiayon maghunahunag panagbulag?

¹² Ang mga pagdahom nga dili realistiko lagmit maoy hinungdan sa problema sa magtiayon. Kon dili matuman ang gipangandoy sa usa nga malipayong kaminyoon, siya tingali mobating dili tagbaw ug gilimbongan, ug maglagot pa gani. Mahimong mopatunghag problema ang kalainan sa emosyon ug pagpadako sa matag usa, o ang dili pagsinabtanay maylabot sa kuwarta, mga ugangan ug bayaw, ug pagpadako sa mga anak. Apan, ikalipay nga kadaghanan sa Kristohanong magtiayon nakasulbad sa ilang mga problema kay nagpagiya sila sa Diyos.

13. Unsa ang balidong mga rason sa panagbulag?

¹³ Usahay, may balidong mga rason sa panagbulag. Ang tinuyong dili pagsustento sa pamilya, grabeng pagpanagmal, ug pagpameligro pag-ayo sa espirituwalidad sa usa maoy mga rason kon nganong ang pipila midesisyon nga makigbulag. Ang mga magtiayon nga may seryosong mga problema angayng magpatambag sa mga ansiyano. Kining eksperyensiyadong mga brader makatabang sa mga magtiayon sa pagpadapat sa tambag sa Pulong sa Diyos. Sa pagsulbad sa mga problema sa kaminyoon, kinahanglan sab tang moampo alang sa espiritu ug tabang ni Jehova sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya ug pagpasundayag sa bunga sa espiritu.—Gal. 5:22, 23. ^[2]

14. Unsay gisulti sa Bibliya sa mga Kristohanon kansang kapikas wala pa mag-alagad kang Jehova?

¹⁴ Sa pipila ka kahimtang, ang kapikas sa usa ka Kristohanon wala pa mag-alagad kang Jehova. Sa maong kahimtang, ang Bibliya naghatag ug maayong mga rason kon nganong dili sila angayng magbulag. (Basaha ang 1 Corinto 7:12-14.) Naamgohan man o wala sa dili magtutuong kapikas, siya ‘gibalaan’ kay alagad sa Diyos ang iyang kapikas. Ang ilang mga bata giisip nga “balaan” ug busa nailalom kini sa proteksiyon sa Diyos. Si Pablo miingon: “Unsaon god nimo pagkahibalo, asawa, nga maluwas mo ang imong bana? O, unsaon god nimo pagkahibalo, bana, nga maluwas mo ang imong asawa?” (1 Cor. 7:16) Halos tanang kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova ang may Kristohanong mga kapikas nga nakatabang sa ilang kapikas nga “maluwas” o mahimong alagad ni Jehova.

15, 16. (a) Unsay gitambag sa Bibliya sa Kristohanong mga asawa kansang mga bana dili pa alagad sa Diyos? (b) Unsay himoon sa usa ka Kristohanon kon gustong makigbulag ang iyang dili magtutuong kapikas?

¹⁵ Si apostol Pedro nagtambag sa Kristohanong mga asawa nga magpasakop sa ilang bana, “aron nga, kon aduna may dili-masinugtanon sa pulong, sila makabig nga walay pulong pinaagi sa panggawi sa ilang mga asawa, tungod kay mga saksing-nakakita sa inyong maputling panggawi uban ang halawom nga pagtahod.” Imbes magsigeg hisgot sa iyang tinuohan, mas daling madani sa asawa ang iyang bana sa matuod nga pagsimba pinaagi sa panggawi nga nagpakitag “malinawon ug malumong espiritu, nga dakog bili sa mga mata sa Diyos.”​—1 Ped. 3:1-4.

¹⁶ Komosta kon gustong makigbulag ang dili magtutuong kapikas? Ang Bibliya nag-ingon: “Kon ang dili-magtutuo mobiya, pabiyaa siya; ang igsoon nga lalaki o babaye wala maulipon ilalom sa maong mga kahimtang, apan gitawag kamo sa Diyos ngadto sa  kalinaw.” (1 Cor. 7:15) Wala kini magpasabot nga ang Kristohanong kapikas may Kasulatanhong kagawasan sa pagminyo pag-usab, apan dili obligado ang usa nga pugson ang dili magtutuong kapikas sa pagpabilin. Ang panagbulag mahimong maghatag ug kalinaw. Ug ang Kristohanong kapikas makapanghinaot nga makig-uli ang iyang kapikas aron mapreserbar ang ilang kaminyoon ug sa ngadtongadto mahimo kining isigkamagtutuo.

17. Unsay angayng hatagan ug unang prayoridad sa Kristohanong mga magtiayon?

¹⁷ Tungod kay kita nagkinabuhi sa hinapos nga bahin sa “kataposang mga adlaw,” kita nakasinatig “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” (2 Tim. 3:1-5) Bisan pa niana, ang pagpabiling lig-on sa espirituwal makatabang gayod aron masuklan ang negatibong mga impluwensiya sa kalibotan. “Ang panahong nabilin mubo na,” misulat si Pablo. “Sukad karon kadtong mga may asawa manig-ingon sa mga walay asawa, . . . ug kadtong nagagamit sa kalibotan manig-ingon kanilang wala magagamit niini sa bug-os.” (1 Cor. 7:29-31) Wala ipasabot ni Pablo nga talikdan sa mga magtiayon ang ilang responsabilidad. Apan tungod kay mubo na lang ang panahon, kinahanglang hatagan nilag prayoridad ang espirituwal nga mga butang.​—Mat. 6:33.

18. Nganong posible nga magmalipayon ug magmalamposon ang kaminyoon sa mga Kristohanon?

¹⁸ Bisag nagkinabuhi kita sa malisod nga panahon ug daghang kaminyoon ang nangabungkag, posible gihapong magmalipayon ug magmalamposon ang kaminyoon. Oo, kon ang Kristohanong mga magtiayon padayong makig-uban sa katawhan ni Jehova, magpadapat sa tambag sa Kasulatan, ug magpagiya sa balaang espiritu, ilang mapreserbar ang “gihiusa pagyugo sa Diyos.”​—Mar. 10:9.