Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Puwede bang isipon sa minyong mga Kristohanon ang IUD (intrauterine device) ingong paagi sa birth control nga dili supak sa Bibliya?
Niining bahina, mahimong timbangtimbangon sa Kristohanong magtiayon ang mapuslanong mga impormasyon ug ang mga prinsipyo sa Bibliya. Dayon modesisyon sila sa paagi nga magpabiling hinlo ang ilang konsensiya atubangan sa Diyos.
Niadtong duha pa lang ang tawo (ug human sa Lunop, walo), si Jehova nagsugo: “Magmabungahon ug magdaghan kamo.” (Gen. 1:28; 9:1) Wala mag-ingon ang Bibliya nga mapadapat sa mga Kristohanon ang maong sugo. Busa, ang magtiayon maoy modesisyon kon mogamit ba silag usa ka matang sa birth control aron malimitahan ang gidak-on sa pamilya o kon kanus-a sila manganak. Unsay angay nilang konsiderahon?
Angayng timbangtimbangon sa mga Kristohanon ang bisan unsang matang sa birth control pinasukad sa mga prinsipyo sa Bibliya. Busa, dili nila pilion ang aborsiyon ingong paagi sa birth control. Ang tinuyo nga aborsiyon supak sa giingon sa Bibliya bahin sa pagkasagrado sa kinabuhi. Dili nila taposon ang kinabuhi sa gimabdos nga sa ngadtongadto sagad moresulta sa pagkahimugso sa usa ka bata. (Ex. 20:13; 21:22, 23; Sal. 139:16; Jer. 1:5) Unsay ikaingon bahin sa paggamit ug IUD?
Gihisgotan kana sa The Watchtower sa Mayo 15, 1979, panid 30-31. Ang IUD nga komon niadtong panahona gama sa dili mabawogbawog nga plastik nga isulod ngadto sa matris aron dili momabdos ang babaye. Ang maong artikulo nag-ingon nga wala pa mahibaloi sa bug-os kon unsa gyoy mahimo sa maong matang sa IUD. Daghang espesyalista ang nag-ingon nga ang maong IUD makapahinabog reaksiyon diha sa matris nga makapugong
sa binhi sa lalaki sa pagsulod ug pagpertilisar sa binhi sa babaye. Kon walay pertilisasyon, walay bag-ong kinabuhi.Apan, may pipila ka ebidensiya nga usahay dunay mapertilisar nga binhi sa babaye. Ang bag-ong napertilisar nga binhi mahimong motubo diha sa Fallopian tube (gitawag ug ectopic pregnancy) o makaabot sa matris. Kon makaabot man kini, ang IUD makapugong sa napertilisar nga binhi sa pagtapot diha sa hapin sa matris ug dili na momabdos ang babaye. Ang pagtapos nianang nagsugod nga kinabuhi mahisamag aborsiyon. Ang maong artikulo mihinapos: “Ang sinserong Kristohanon nga naghunahuna kon angay bang mogamit ug IUD kinahanglang magtimbangtimbang sa maong impormasyon pinasukad sa pagkasagrado sa kinabuhi nga gihisgotan sa Bibliya.”—Sal. 36:9.
Duna bay bag-ong kaugmaran sa siyensiya o medisina sukad mapatik ang maong artikulo niadtong 1979?
Duha ka matang sa IUD ang nahimong popular. Ang usa ka matang nga dunay copper nahimong komon sa United States pagka-1988. Dugang pa, ang IUD nga magpagawas ug hormone ginabaligya na pagka-2001. Unsa may nasabtan bahin sa mahimo niining duha ka matang sa IUD?
Copper: Sa nahisgotan na, pugngan sa IUD ang binhi sa lalaki aron dili kini makapertilisar sa binhi sa babaye. Dugang pa, sa mga IUD nga mopagawas ug copper, ang copper daw makapatay sa binhi sa lalaki. * Gawas pa niana, ang IUD nga dunay copper makapausab sa hapin sa matris.
Hormone: Dunay daghang matang sa IUD nga may hormone nga susama nianang naa sa birth control pill. Kini nga mga IUD mopagawas sa hormone diha sa matris. Ang maong mga IUD daw makapugong sa ovulation (ang paggawas sa binhi sa babaye) diha sa pipila ka babaye. Siyempre, kon walay binhi sa babaye, dili mahitabo ang pertilisasyon. Gawas pa niana, gituohan nga ang hormone diha sa maong mga IUD makapanipis sa hapin sa matris. * Makapaespeso usab kini sa mucus diha sa cervix, sa ingon mapugngan ang binhi sa lalaki sa pagsulod sa matris. Dili ni mahimo sa dili mabawogbawog nga IUD kaniadto.
Sa nahisgotan na, kanang duha ka matang sa IUD daw makapausab sa hapin sa matris. Apan, komosta kon mahitabo ang ovulation ug mapertilisar ang binhi sa babaye? Mahimong makasulod kini sa matris pero dili motapot sa minipis na nga hapin niini. Nianang tungora, dili madayon ang pagmabdos. Pero, panagsa ra nang mahitabo, sama sa mahitabo usahay kon ang usa ka babaye nag-inom ug contraceptive pill.
Busa, walay makaseguro nga ang IUD nga dunay copper o hormone makapugong sa pagpertilisar sa binhi sa babaye. Pero, may pamatuod sa siyensiya nga tungod sa mahimo sa IUD nga nahisgotan na, panagsa rang mahitabo ang pagmabdos kon mogamit niana.
Ang Kristohanong magtiayon nga naghunahuna sa paggamit ug IUD mahimong mangonsulta sa doktor bahin sa mga IUD nga mabatonan sa ilang dapit ug sa posibleng benepisyo ug risgo niana ngadto sa asawa. Dili angayng dahomon o tugotan sa magtiayon ang uban, bisan ang doktor, nga modesisyon kon unsay ilang buhaton. (Roma 14:12; Gal. 6:4, 5) Personal nila kana nga desisyon. Kinahanglan silang modesisyon ingong magtiayon nga gustong makapalipay sa Diyos ug nagtinguha nga makapabiling hinlo ang konsensiya atubangan kaniya.—Itandi ang 1 Timoteo 1:18, 19; 2 Timoteo 1:3.
^ par. 4 Usa ka basahon gikan sa National Health Service sa England ang nag-ingon: “Ang IUD nga mas daghag copper kapig 99% ang kaepektibo. Nagpasabot kini nga halos walay usa sa 100 ka babaye nga naggamit ug IUD ang momabdos sulod sa usa ka tuig. Ang IUD nga menos ug copper dili kaayo epektibo.”
^ par. 5 Kay makapanipis kini sa hapin sa matris, ang mga IUD nga dunay hormone ireseta usahay sa minyo o dili minyo nga mga babaye aron sa pagkontrolar sa kusog kaayo nga regla.