1, 2. Nganong giisip sa Diyos si Daniel ingong “tawong tilinguhaon kaayo,” ug sa unsang paagi kita mahimong masinugtanon sama kang Daniel?

PAGSULOD sa Hudiyong mga binihag sa karaang Babilonya, ilang nakita nga ang siyudad napunog mga idolo ug ang mga tawo naulipon sa daotang mga espiritu. Bisan pa niana, ang matinumanong mga Hudiyo, sama kang Daniel ug sa iyang tulo ka kauban, wala magpaumol sa Babilonya. (Dan. 1:6, 8, 12; 3:16-18) Si Daniel ug ang iyang mga kauban determinado nga ihatag ang ilang bug-os nga debosyon kang Jehova ingong ilang Magkukulon. Ug milampos sila! Bisag gigugol ni Daniel ang halos tibuok niyang kinabuhi sa Babilonya, ang manulonda sa Diyos nag-ingon nga siya “tawong tilinguhaon kaayo.”—Dan. 10:11, 19.

² Sa kapanahonan sa Bibliya, iduot sa magkukulon ang yutang kulonon sa hulmahan aron nga makuha ang gusto niya nga porma. Giila sa matuod nga mga magsisimba karon nga si Jehova ang Soberano sa tibuok uniberso, ang usa nga may awtoridad sa pag-umol sa mga tawo ug kanasoran. (Basaha ang Jeremias 18:6.) Ang Diyos may awtoridad usab sa pag-umol sa matag usa kanato. Apan, iyang giila ang atong kagawasan sa pagpili ug gusto niya nga kinabubut-on tang magpaumol. Karon, hisgotan nato kon sa unsang paagi kita makapabiling sama sa humok nga kulonon diha sa kamot sa Diyos.  Atong konsiderahon kining tulo ka pangutana: (1) Sa unsang paagi malikayan nato ang mga batasan nga makapugong kanato sa pagdawat sa tambag sa Diyos? (2) Unsaon nato pag-ugmad ang mga hiyas nga makatabang aron dali tang umolon? (3) Sa unsang paagi ang mga ginikanan makapasakop sa Diyos dihang mag-umol sa ilang mga anak?

3. Unsang mga batasan ang makapatig-a sa atong kasingkasing? Paghatag ug pananglitan.

³ “Labaw sa tanan nga pagabantayan, ampingi ang imong kasingkasing, kay niana nagagikan ang mga tuboran sa kinabuhi,” nag-ingon ang Proverbio 4:23. Unsang makapatig-a sa kasingkasing nga mga batasan ang angay natong likayan? Naglakip kana sa sayop nga matang sa garbo, nabatasan nga pagpakasala, ug kakulang sa pagtuo. Kini makapahimo kanatong masinupakon ug rebelyoso. (Dan. 5:1, 20; Heb. 3:13, 18, 19) Kanay nahitabo kang Haring Uzzias sa Juda. (Basaha ang 2 Cronicas 26:3-5, 16-21.) Sa sinugdan, gibuhat ni Uzzias “kon unsay matarong sa mga mata ni Jehova” ug siya “padayong nakiling sa pagpangita sa Diyos.” Pero dihang “nagmakusganon na siya, ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on,” bisan pag gikan sa Diyos ang iyang kusog. Misulay pa gani siya sa pagsunog ug insenso sa templo—pribilehiyo nga iya lamang sa mga saserdote nga kaliwat ni Aaron. Dayon, dihang gibadlong siya sa mga saserdote, ang mapahitas-ong si Uzzias nasuko pag-ayo! Unsay resulta? Siya nakaagom ug makauulawng pagkapukan ug namatay nga sanlahon.—Prov. 16:18.

4, 5. Unsay lagmit mahitabo kon dili nato likayan ang garbo? Paghatag ug pananglitan.

⁴ Kon dili nato likayan ang garbo, mahimong magsugod sab ta sa ‘paghunahuna ug labaw bahin sa atong kaugalingon kay sa angay nga hunahunaon,’ tingali moabot pa sa punto nga isalikway na nato ang tambag sa Bibliya. (Roma 12:3; Prov. 29:1) Tagda ang pananglitan sa ansiyanong si Jim, kinsa nakiglalis sa iyang kaubang mga ansiyano bahin sa usa ka kahimtang diha sa kongregasyon. Si Jim miingon: “Giingnan nako ang mga brader nga dili sila mahigugmaon, ug mibiya ko sa miting.” Mga unom ka bulan sa ulahi, mibalhin siya sa duol nga kongregasyon, pero wala siya matudlo ingong ansiyano. Nasakitan si Jim kay nagtuo siyang husto gyod siya, maong mibiya siya sa kamatuoran. Nahimo siyang dili aktibo sulod sa 10 ka tuig. Siya miangkon: “Natandog ang akong garbo, ug akong gibasol si Jehova sa nahitabo. Sulod sa mga katuigan, duawon ko sa mga brader ug naningkamot silang pasabton ko, pero wala ko maminaw.”

⁵ Ang eksperyensiya ni Jim nagpakita nga tungod sa garbo, mahimong depensahan nato ang atong gibuhat, maong lisod na tang umolon. (Jer. 17:9) “Dili gyod mawala sa akong hunahuna nga sila ang sayop,” miingon si Jim. Nasakitan ka na ba tungod sa gisulti o gibuhat sa usa ka igsoon o tungod kay nawad-an kag pribilehiyo? Kon oo, unsay imong reaksiyon? Natandog ba ang imong garbo? O mas importante ba kanimo nga makigdait sa igsoon ug magmaunongon kang Jehova?—Basaha ang Salmo 119:165; Colosas 3:13.

6. Unsay mahimong mahitabo kon batasanon nato ang pagpakasala?

⁶ Kon ang usa magbatasan sa pagpakasala, tingali magtago pa gani niana, malisdan siya sa pagdawat sa tambag sa Diyos. Mas sayon na kaniya ang pagpakasala. Usa ka brader miingon nga sa ngadtongadto, wala na kaayo siya mahasol sa iyang sayop nga panggawi. (Eccl. 8:11) Ang laing brader nga kaniadto nagbatasan sa pagtan-awg pornograpiya miangkon: “Nahimo kong hinawayon sa mga ansiyano.” Ang iyang pagtan-awg pornograpiya nakadaot sa iyang espirituwalidad. Ngadtongadto, nahibaloan sa uban ang iyang binuhatan, ug siya gitabangan sa mga ansiyano.  Siyempre, kitang tanan dili hingpit. Pero, kon mahimo na tang hinawayon o depensahan na nato ang sayop nga panggawi imbes mangayog pasaylo ug tabang sa Diyos, tingali nagsugod nag katig-a ang atong kasingkasing.

7, 8. (a) Giunsa pagpakita sa mga Israelinhon nga ang kakulang sa pagtuo makapatig-a sa kasingkasing? (b) Unsay atong makat-onan?

⁷ Ang kakulang ug pagtuo makapatig-a sa kasingkasing. Makita nato kana sa kahimtang sa mga Israelinhon kinsa giluwas ni Jehova gikan sa Ehipto. Nakita nila ang mga milagro nga gihimo sa Diyos, ang pipila niana makapahingangha kaayo! Bisan pa niana, dihang duol na sila sa Yutang Saad, sila nagpakitag kakulang sa pagtuo. Imbes mosalig kang Jehova, sila nahadlok ug nagbagulbol kang Moises. Gusto pa gani nilang mobalik sa Ehipto, diin sila naulipon! Nasakitan kaayo si Jehova. “Hangtod kanus-a ba nga ako dili tahoron niini nga katawhan?” siya miingon. (Num. 14:1-4, 11; Sal. 78:40, 41) Tungod sa katig-a sa ilang kasingkasing ug kakulang sa pagtuo, ang maong kaliwatan nangamatay sa kamingawan.

⁸ Karon, duol na ang bag-ong kalibotan, ug ang atong pagtuo ginasulayan. Busa maayong susihon nato ang kalidad sa atong pagtuo. Pananglitan, puwede natong susihon ang atong panglantaw bahin sa giingon ni Jesus sa Mateo 6:33. Pangutan-a ang kaugalingon: ‘Ang ako bang mga prayoridad ug desisyon nagpakita nga nagtuo gyod ko sa giingon ni Jesus? Ibaylo ba nako ang pagtambong ug tigom o pagsangyaw aron mas makakuwarta? Unsay akong himoon kon magkagrabe ang presyur sa akong trabaho? Magpaumol ba ko sa kalibotan ug tingali mobiya pa gani sa kamatuoran?’

9. Nganong angay natong ‘padayong sulayan’ kon kita anaa ba sa pagtuo, ug unsaon nato kana paghimo?

⁹ Tagda ang laing pananglitan. Hunahunaa ang usa ka alagad ni Jehova nga dili kanunayng mosunod sa mga sukdanan sa Bibliya, tingali maylabot sa daotang panagkauban, pagpalagpot, o kalingawan. Pangutan-a ang kaugalingon, ‘Ingon ba sab ko niana?’ Kon mamatikdan nato nga nagsugod nag ka tig-a ang atong kasingkasing, kinahanglang susihon dayon nato ang atong pagtuo! Ang Bibliya nagtambag: “Padayong sulayi kon kamo anaa ba sa pagtuo, padayong pamatud-i kon unsa kamo sa inyong kaugalingon.” (2 Cor. 13:5) Magmatinud-anon sa imong kaugalingon, ug gamita kanunay ang Pulong sa Diyos sa pagtul-id sa imong hunahuna.

10. Unsay makatabang aron kita makapabiling sama sa humok nga kulonon sa kamot ni Jehova?

¹⁰ Ang mga tagana sa Diyos aron makapabilin tang sama sa humok nga kulonon naglakip sa iyang Pulong, kongregasyon, ug sa ministeryo. Maingon nga ang tubig makapahumok sa kulonon, ang adlaw-adlawng pagbasa sa Bibliya ug pagpamalandong makatabang aron dali tang umolon ni Jehova. Si Jehova nagsugo sa mga hari sa Israel sa pagsulat alang sa ilang kaugalingon ug kopya sa Balaod sa Diyos ug sa pagbasa niini adlaw-adlaw. (Deut. 17:18, 19) Ang mga apostoles nahibalo nga ang pagbasa sa Kasulatan ug pagpamalandong niana hinungdanon sa ilang ministeryo. Sila makadaghang nagkutlo ug naghisgot sa Hebreohanong Kasulatan ug nagdasig sa ilang gisangyawan sa pagbasa ug pagpamalandong usab niana. (Buh. 17:11) Karon, nakita sab nato ang kaimportante sa pagbasa ug pagpamalandong sa Pulong sa Diyos adlaw-adlaw. (1 Tim. 4:15) Kana makatabang aron makapabilin tang mapainubsanon ug daling umolon ni Jehova.

11, 12. Sa unsang paagi gigamit ni Jehova ang kongregasyon sa pag-umol sa matag usa kanato sumala sa panginahanglan? Iilustrar.

¹¹ Pinaagi sa Kristohanong kongregasyon, si Jehova makaumol sa matag usa kanato sumala sa atong panginahanglan. Si Jim, nga gihisgotan ganina, nag-usab sa iyang tinamdan  dihang gipakitaan siyag personal nga interes sa usa ka ansiyano. “Wala gyod ko niya basola o sawaya,” miingon si Jim. “Hinunoa, nagpabilin siyang positibo ug miingon nga gusto ko niyang tabangan.” Human sa mga tulo ka bulan, giimbitar siya sa ansiyano sa pagtambong sa tigom. “Giabiabi ko sa mga igsoon,” matod ni Jim, “ug ang ilang gugma nakapausab sa akong hunahuna. Nakita nako nga ang akong pagbati dili mao ang labing hinungdanon. Sa tabang sa mga igsoon ug sa akong minahal nga asawa nga wala gyod mohuyang sa espirituwal, anam-anam nga milig-on ang akong espirituwalidad. Nadasig ko pag-ayo sa mga artikulo nga ‘Si Jehova Dili Mao ang Mabasol’ ug ‘Alagara si Jehova nga Maunongon,’ sa Nobyembre 15, 1992 nga gula sa Bantayanang Torre.”

¹² Ngadtongadto, si Jim natudlo pag-usab ingong ansiyano. Sukad niadto, nakatabang siya sa ubang igsoon sa pagbuntog sa susamang mga problema ug sa pagpalig-on pag-usab sa ilang espirituwalidad. Siya miingon: “Nagtuo kong lig-on na ang akong relasyon kang Jehova, pero dili diay! Nagmahay ko nga nabutaan ko sa akong garbo ug nagsige na lag tan-aw sa sayop sa uban.”—1 Cor. 10:12.

13. Ang ministeryo makatabang nato sa pag-ugmad sa unsang mga hiyas, ug unsay mga kaayohan niana?

¹³ Sa unsang paagi ang ministeryo makaumol nato alang sa atong kaayohan? Ang pagpaambit sa maayong balita sa uban makatabang nato nga maugmad ang pagkamapainubsanon ug ang lainlaing bahin sa bunga sa espiritu sa Diyos. (Gal. 5:22, 23) Hunahunaa ang maayong mga hiyas nga imong naugmad diha sa ministeryo. Dugang pa, samtang ginapakita nato ang samag Kristong personalidad, mahimong mas madanihon ang atong mensahe,  nga makaapektar sa tinamdan sa pipila ka tagbalay. Pananglitan, duha ka Saksi sa Australia ang matinahorong namati sa usa ka tagbalay nga sakit manulti. Pero human niana, nagmahay ang tagbalay sa iyang gihimo ug misulat siya sa sangang buhatan. Usa ka bahin sa sulat nag-ingon: “Mangayo kog pasaylo niadtong duha ka mapailobon ug mapainubsanon kaayong mga tawo tungod sa akong pagkamapahitas-on. Binuang kaayo ang akong gihimo kay akong giabog ang nagsangyaw sa Pulong sa Diyos.” Mosulat kaha ang maong tagbalay kon nagpakita ang mga magmamantala ug bisan gamayng kasuko? Tingali dili. Oo, ang atong ministeryo makahatag gayod ug kaayohan kanato ug sa uban.

14. Unsay kinahanglang buhaton sa mga ginikanan aron molampos sila sa pag-umol sa ilang mga anak?

¹⁴ Kadaghanan sa mga bata mapainubsanon ug gustong mokat-on. (Mat. 18:1-4) Busa ang maalamong mga ginikanan maningkamot sa pagtisok sa kamatuoran diha sa hunahuna ug kasingkasing sa ilang mga anak samtang bata pa. (2 Tim. 3:14, 15) Siyempre, aron molampos, kinahanglang itisok una sa mga ginikanan ang kamatuoran sa ilang kaugalingong kasingkasing ug ipadapat kana. Kon himoon kini sa mga ginikanan, dili lang madunggan sa mga anak ang kamatuoran kondili maeksperyensiyahan sab nila kini. Dugang pa, masabtan sa mga bata nga ang pagdisiplina kanila maoy pamatuod sa gugma sa ilang mga ginikanan ug ni Jehova.

15, 16. Unsaon pagpakita sa mga ginikanan ang ilang pagsalig sa Diyos kon mapalagpot ang ilang anak?

¹⁵ Hinuon, bisan pag ang mga bata nagdako nga Saksi, ang pipila mibiya sa kamatuoran o napalagpot, nga nakapaguol kaayo sa pamilya. “Dihang napalagpot ang akong magulang,” matod sa usa ka sister sa South Africa, “mora mig namatyan. Sakit kaayo!” Unsay gihimo niya ug sa iyang ginikanan? Ilang gisunod ang sugo sa Bibliya. (Basaha ang 1 Corinto 5:11, 13.) “Determinado mi nga ipadapat ang Bibliya,” matod sa ginikanan, “kay nahibalo mi nga ang pagsunod sa Diyos makahatag gayod ug kaayohan. Giisip namo ang pagpalagpot ingong disiplina ni Jehova, ug kombinsido mi nga ang iyang pagdisiplina maoy tungod sa gugma ug gihimo sa hustong paagi. Busa makig-estorya lang mi sa among anak kon may kinahanglang hisgotan ang pamilya.”

¹⁶ Unsa may gibati sa anak? “Nahibalo ko nga wala magdumot nako ang akong pamilya,” siya miingon sa ulahi, “kondili ilang gisunod si Jehova ug ang iyang organisasyon.” Siya miingon usab: “Kon wala ka nay laing mahimo kondili ang pagpakiluoy kang Jehova alang sa tabang ug pasaylo, imong maamgohan nga gikinahanglan nimo siya.” Hunahunaa lang ang kalipay sa iyang pamilya dihang siya napasig-uli! Oo, kon kanunay natong sundon ang Diyos, kita magmalipayon ug magmalamposon.—Prov. 3:5, 6; 28:26.

17. Nganong angay tang magpasakop kanunay kang Jehova, ug sa unsang paagi kini makahatag ug kaayohan kanato?

¹⁷ Ang propetang si Isaias nagtagna nga sa kataposan sa pagkabihag sa mga Hudiyo, sila maghinulsol ug makaamgo: “Oh Jehova, ikaw ang among Amahan. Kami ang yutang-kulonon, ug ikaw ang among Magkukulon; ug kaming tanan maoy buhat sa imong kamot.” Dayon sila mohangyo: “Ayaw hinumdomi ang among kasaypanan hangtod sa kahangtoran. Tan-awa, karon, palihog: kaming tanan maoy imong katawhan.” (Isa. 64:8, 9) Kon kita usab magmapainubsanon ug kanunayng magpasakop kang Jehova, isipon niya kita nga bililhon kaayo sama kang propetang Daniel. Dugang pa, si Jehova padayong mag-umol kanato pinaagi sa iyang Pulong, espiritu, ug organisasyon aron nga sa umaabot, kita mahimong hingpit nga “mga anak sa Diyos.”—Roma 8:21.