1-2. Unsay kahimtang dihang gisulti ni Jesus ang iyang kataposang mga pulong ingong tawo?

ADLAWAN pa kadto sa Nisan 14, 33 C.E. Human siya akusahi ug hukming sad-an sa krimen nga wala niya buhata, si Jesus gibugalbugalan, gisakit pag-ayo, ug dayon gilansang sa estaka. Ang mga lansang milapos sa iyang kamot ug tiil. Matag higayon nga moginhawa siya, matag higayon nga mosulti siya, mobati siyag grabeng kasakit. Pero kinahanglan siyang mosulti—naa pay importanteng mga butang nga kinahanglan niyang isulti.

² Hisgotan nato ang mga pulong nga gisulti ni Jesus sa hapit na siyang mamatay diha sa estaka sa pagsakit ug ang mga leksiyon nga atong makat-onan niana. Sa ato pa, ‘mamati ta kaniya.’—Mat. 17:5.

3. Kinsay posibleng gipasabot ni Jesus dihang siya miingon: “Amahan, pasayloa sila”?

³ Unsay gisulti ni Jesus? Sa dihang gilansang siya sa estaka, si Jesus miampo: “Amahan, pasayloa sila.” Kinsay pasayloon? Ang sunod nga gisulti ni Jesus makatabang nato nga mahibaloan kon kinsay iyang gipasabot. Siya miingon: “Wala sila mahibalo sa ilang ginabuhat.” (Luc. 23:33, 34) Posible nga ang gipasabot ni Jesus mao ang Romanong mga sundalo nga naglansang sa iyang kamot ug tiil. Wala sila mahibalo kon kinsa gyod siya. Tingali naghunahuna pod siya niadtong naninggit nga patyon siya pero sa ulahi magpakitag pagtuo kaniya. (Buh. 2:36-38) Bisan pa sa mga inhustisya nga nasinati ni Jesus, wala siya masuko ug magdumot. (1 Ped. 2:23) Hinunoa, gihangyo niya si Jehova nga pasayloon kadtong nagpahinabo sa iyang kamatayon.

4. Unsay atong makat-onan sa pagkaandam ni Jesus nga mopasaylo sa iyang mga magsusupak?

 ⁴ Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus? Sama kang Jesus, kinahanglan nga andam tang mopasaylo sa uban. (Col. 3:13) Ang pipila, apil ang atong pamilya, mosupak tingali nato kay wala sila makasabot sa atong gituohan ug sa atong paagi sa pagkinabuhi. Tingali mosulti silag bakak bahin kanato, magpakaulaw nato atubangan sa uban, magdaot sa atong mga literatura, o manghulga pa gani nga pasakitan ta. Imbes magdumot, puwede tang mohangyo kang Jehova nga buksan ang mga mata niadtong nagsupak kanato aron nga sa umaabot masabtan nila ang kamatuoran. (Mat. 5:44, 45) Usahay, malisdan tingali ta sa pagpasaylo, ilabina kon nakasinati tag grabeng inhustisya. Pero kon tugotan nato nga magpabilin sa atong kasingkasing ang kasuko ug pagdumot, gipasakitan nato ang atong kaugalingon. Ang usa ka sister miingon: “Nasabtan nako nga ang pagpasaylo wala magpasabot nga gikonsentir nako ang nahimong sayop o gitugotan nako ang uban nga mamentaha nako. Nagpasabot lang ni nga gipili nako nga wad-on ang akong kasuko kanila.” (Sal. 37:8) Sa dihang modesisyon ta nga magpasaylo, gipili nato nga dili magdumot bisan pa sa negatibong mga butang nga atong naeksperyensiyahan.—Efe. 4:31, 32.

5. Unsay gisaad ni Jesus sa usa sa mga kriminal nga gilansang tupad niya, ug nganong gihimo niya ang maong saad?

⁵ Unsay gisulti ni Jesus? Duha ka kriminal ang gilansang tupad kang Jesus. Sa primero, ang duha miapil sa pagbiaybiay kaniya. (Mat. 27:44) Pero sa ulahi, ang usa kanila mihunong sa pagbiaybiay. Nasabtan niya nga si Jesus “walay gibuhat nga daotan.” (Luc. 23:40, 41) Dugang pa, gipahayag niya ang iyang pagtuo nga si Jesus mabanhaw ug sa umaabot magmando ingong hari. Iyang giingnan ang himalatyon na nga Manluluwas: “Jesus, hinumdomi ko inig-abot nimo sa imong Gingharian.” (Luc. 23:42) Pagkadako sa iyang pagtuo! Ingong tubag, si Jesus miingon kaniya: “Akong ipasalig kanimo karong adlawa, ikaw makauban nako [dili sa Gingharian, kondili] sa Paraiso.” (Luc. 23:43) Matikdi nga personal kaayo ang saad nga gihimo ni Jesus kay gigamit niya ang mga pulong nga “akong,” “ikaw,” ug “nako.” Kay nahibalo si Jesus nga ang iyang Amahan maluluy-on, gisulti niya ang mga pulong nga naghatag ug paglaom sa himalatyon nga kriminal.—Sal. 103:8.

6. Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus sa kriminal?

⁶ Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus? Si Jesus sama gayod sa iyang Amahan. (Heb. 1:3) Si Jehova gustong mopasaylo ug magpakitag kaluoy kanato. Pero iya lang nang himoon kon tinuod tang maghinulsol sa daotang mga butang nga atong nahimo kaniadto ug magpakita tag pagtuo nga mapasaylo ang atong mga sala pinaagi sa halad lukat ni Jesu-Kristo. (1 Juan 1:7) Ang pipila malisdan tingali pagtuo nga mapasaylo sila ni Jehova sa mga sayop nga ilang nahimo kaniadto. Kon mobati ka usahay ug ingon niana, hunahunaa kini: Sa hapit nang mamatay si Jesus, gipakitaan niyag kaluoy ang gihukmang kriminal nga bag-o pa lang nagpakitag pagtuo kaniya. Labaw nang pakitaan ni Jehova ug kaluoy ang iyang matinumanong mga magsisimba, kinsa naghimo sa ilang maarangan sa pagtuman sa iyang mga sugo!—Sal. 51:1; 1 Juan 2:1, 2.

7. Sumala sa Juan 19:26, 27, unsay gisulti ni Jesus kang Maria ug Juan, ug nganong gisulti niya kini?

⁷ Unsay gisulti ni Jesus? (Basaha ang Juan 19:26, 27.) Si Jesus nabalaka sa iyang inahan,  nga tingali biyuda na. Ang iyang mga igsoon makatagana tingali sa pisikal ug materyal nga panginahanglan sa ilang inahan. Pero kinsay motagana sa espirituwal nga panginahanglan niini? Walay gihisgotan ang Bibliya nga niadtong tungora ang iyang mga igsoon nahimo na niyang mga tinun-an. Pero si Juan matinumanon nga apostol ug usa sa pinakasuod nga mga higala ni Jesus. Giisip ni Jesus kadtong mga kauban niya sa pagsimba kang Jehova ingong iyang espirituwal nga pamilya. (Mat. 12:46-50) Busa, kay gimahal ni Jesus si Maria ug gusto niya nga maatiman kini, gihangyo niya si Juan sa pag-atiman niini. Nahibalo siya nga itagana ni Juan ang espirituwal nga panginahanglan ni Maria. Sa iyang inahan, siya miingon: “Tan-awa! Siya imo nang anak!” Ug kang Juan, siya miingon: “Tan-awa! Siya  imo nang inahan!” Sukad niadtong adlawa, si Juan nahimong samag anak ni Maria ug nag-atiman kaniya nga samag iyang inahan. Pagkadako sa gugma ni Jesus niining bililhong babaye nga mapinanggaong nag-atiman kaniya dihang natawo siya ug karon nagtindog duol kaniya sa hapit na siyang mamatay!

8. Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus kang Maria ug Juan?

⁸ Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus? Posible nga mas suod ta sa atong Kristohanong mga igsoon kay sa mga membro sa atong pamilya. Tingali supakon o biyaan ta sa atong pamilya, pero ingon sa gisaad ni Jesus, kon magpabilin tang suod kang Jehova ug sa Iyang organisasyon, makabaton tag “100 ka pilo” kay sa nawala kanato. Daghan ang mahisamag atong mahigugmaong anak, inahan, o amahan. (Mar. 10:29, 30) Unsay imong gibati nga nahimo kang bahin sa usa ka espirituwal nga pamilya nga nahiusa sa pagtuo ug gugma—gugma kang Jehova ug sa usag usa?—Col. 3:14; 1 Ped. 2:17.

9. Unsay atong makat-onan sa giingon ni Jesus sa Mateo 27:46?

⁹ Unsay gisulti ni Jesus? Sa hapit nang mamatay si Jesus, siya miingon: “Diyos ko, Diyos ko, nganong gitalikdan mo ako?” (Mat. 27:46) Wala ipatin-aw sa Bibliya kon nganong gisulti nâ ni Jesus. Pero, konsideraha kon unsay atong makat-onan nianang mga pulonga. Una, pinaagi sa pagsulti niana, gituman ni Jesus ang tagna sa Salmo 22:1. * Ikaduha, ang iyang gisulti klarong nagpakita nga niadtong tungora, si Jehova wala ‘manalipod’ sa iyang Anak. (Job 1:10) Nasabtan ni Jesus nga gitugyan na siya sa iyang Amahan ngadto sa kamot sa iyang mga kaaway aron nga bug-os siyang masulayan hangtod sa kamatayon. Wala pay tawo nga nakasinatig pagsulay nga sama sa nasinati ni Jesus. Ikatulo, ang iyang giingon nagpamatuod nga siya walay nahimo nga takos sa kamatayon.

10. Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus sa iyang Amahan?

¹⁰ Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus? Una, dili ta angayng magdahom nga panalipdan ta ni Jehova sa mga kalisdanan nga magsulay sa atong pagtuo. Sama nga si Jesus gisulayan hangtod sa kamatayon, angay nga andam sab tang magmatinumanon hangtod sa kamatayon kon gikinahanglan. (Mat. 16:24, 25) Pero makasalig ta nga dili itugot sa Diyos nga sulayan ta nga labaw sa atong maantos. (1 Cor. 10:13) Ikaduha, sama kang Jesus, tingali mag-antos ta bisag wala tay nahimong sala. (1 Ped. 2:19, 20) Kadtong nagsupak nato naghimo niana, dili tungod kay naa tay nahimong sayop, kondili tungod kay dili ta bahin sa kalibotan ug nagpamatuod ta sa kamatuoran. (Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16) Nasabtan ni Jesus kon nganong gitugotan ni Jehova nga mag-antos siya. Pero, dili sama kaniya, ang matinumanong mga magsisimba nga nakasinatig pagsulay maghunahuna usahay kon nganong gitugotan ni Jehova nga mahitabo ang pipila ka butang. (Hab. 1:3) Ang atong maluluy-on ug mapailobong Diyos nakasabot nga wala sila mawad-ig pagtuo. Hinunoa, nagkinahanglan sila sa paghupay nga siya lang ang makatagana.—2 Cor. 1:3, 4.

11. Nganong gisulti ni Jesus ang mga pulong sa Juan 19:28?

¹¹ Unsay gisulti ni Jesus? (Basaha ang Juan 19:28.) Nganong miingon si Jesus: “Giuhaw ko”? Iya kining gisulti “aron matuman ang kasulatan”—ang tagna sa Salmo 22:15, nga  nag-ingon: “Ang akong kusog nauga samag sudlanan nga kulonon; ang akong dila mitapot sa akong mga lagos.” Dugang pa, human sa tanang giantos ni Jesus, apil ang grabeng kasakit diha sa estaka, seguradong giuhaw kaayo siya. Nagkinahanglan siyag tabang aron makainom.

12. Unsay atong makat-onan sa giingon ni Jesus nga “giuhaw ko”?

¹² Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus? Wala isipa ni Jesus nga huyang siya kon isulti niya ang iyang gibati. Angay nga ingon ana pod ta. Tingali naanad ta nga dili nato isulti sa uban ang atong mga gikinahanglan. Pero kon nagkinahanglan tag tabang, dili ta angayng magduhaduha sa pagpangayog tabang sa uban. Pananglitan, kon kita tigulang o masakiton, puwede tingali natong hangyoon ang usa ka higala nga ubanan ta sa groseri o sa doktor. Kon naguol ta, puwede tang moduol sa usa ka ansiyano o ubang hamtong nga Kristohanon nga maminaw nato o magdasig nato pinaagig “maayong pulong.” (Prov. 12:25) Hinumdoman nato nga gimahal ta sa atong mga igsoon ug gusto ta nilang tabangan “panahon sa kalisdanan.” (Prov. 17:17) Pero dili sila makabasa sa atong hunahuna. Dili tingali sila mahibalo nga nagkinahanglan tag tabang gawas kon sultian nato sila.

13. Unsay nalampos ni Jesus pinaagi sa pagpabiling matinumanon hangtod sa kamatayon?

¹³ Unsay gisulti ni Jesus? Sa mga alas tres sa hapon sa Nisan 14, si Jesus misulti sa kusog nga tingog: “Natuman na!” (Juan 19:30) Pipila na lang ka gutlo, mamatay na si Jesus ug nahuman na niya ang tanang gipabuhat ni Jehova kaniya. Pinaagi sa pagpabiling matinumanon hangtod sa kamatayon, daghag nalampos si Jesus. Una, gipamatud-an niya nga bakakon si Satanas. Gipakita ni Jesus nga ang usa ka hingpit nga tawo makapabiling matinumanon bisag unsa pay buhaton ni Satanas kaniya. Ikaduha, gihatag ni Jesus ang iyang kinabuhi ingong lukat. Kay gihalad niya ang iyang kinabuhi, nahimong posible para sa dili hingpit nga mga tawo nga makabaton ug maayong baroganan atubangan sa Diyos ug makabatog paglaom nga mabuhi sa walay kataposan. Ikatulo, gipamatud-an ni Jesus nga si Jehova maoy matarong nga magmamando ug iyang gihinloan sa tanang pasipala ang ngalan sa iyang Amahan.

14. Unsay determinado natong buhaton kada adlaw? Ipatin-aw.

¹⁴ Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus? Kinahanglang magmadeterminado ta nga magpabiling matinumanon kada adlaw. Tagda ang giingon ni Brader Maxwell Friend, kinsa instruktor kaniadto sa Watchtower Bible School of Gilead. Sa usa ka internasyonal nga asembliya, si Brader Friend miingon sa iyang pakigpulong bahin sa pagkamatinumanon: “Ayaw ipaugma ang puwede nimong himoon o isulti karon. Makaseguro ba ka nga duna pay ugma? Pagkinabuhi kada adlaw nga sama bag mao na ni ang kataposang higayon nga ikapakita nimo nga takos kang mabuhi sa walay kataposan.” Hinaot magkinabuhi ta kada adlaw nga samag mao ni ang atong kataposang higayon sa pagpabiling matinumanon! Dayon, kon ugaling mag-atubang tag kamatayon, makaingon ta, “Jehova, nahimo na nako ang akong kinamaayohan sa paghupot sa akong integridad, sa pagpamatuod nga bakakon si Satanas, ug sa pagbindikar sa imong ngalan ug pagkasoberano!”

15. Base sa Lucas 23:46, sa unsa segurado si Jesus?

¹⁵ Unsay gisulti ni Jesus? (Basaha ang Lucas 23:46.) Uban ang bug-os nga pagsalig, si Jesus  miingon: “Amahan, itugyan nako kanimo ang akong espiritu.” Nahibalo si Jesus nga ang iyang kinabuhi sa umaabot nagdepende kang Jehova, ug segurado siya nga hinumdoman siya sa iyang Amahan.

16. Unsay imong makat-onan sa eksperyensiya sa usa ka 15 anyos nga Saksi?

¹⁶ Unsay atong makat-onan sa gisulti ni Jesus? Magpabiling maunongon kang Jehova bisan pag mameligro ang imong kinabuhi. Aron mahimo kana, kinahanglan kang ‘mosalig kang Jehova sa bug-os nimong kasingkasing.’ (Prov. 3:5) Konsideraha ang ehemplo ni Joshua, usa ka 15 anyos nga Saksi nga may makamatayng sakit. Gibalibaran niya ang mga paagi sa pagtambal nga supak sa balaod sa Diyos. Sa hapit na siyang mamatay, giingnan niya ang iyang inahan: “Ma, ako anaa sa mga kamot ni Jehova. . . . Ako nasayod nga si Jehova seguradong magbanhaw kanako. Iyang nabasa ang akong kasingkasing, ug ako nahigugma gayod kaniya.” * Ang matag usa kanato kinahanglang mangutana sa kaugalingon, ‘Kon makaatubang kog mga pagsulay sa akong pagtuo nga magpameligro sa akong kinabuhi, itugyan ba nako kang Jehova ang akong kinabuhi ug mosalig nga hinumdoman ko niya?’

17-18. Unsang mga leksiyon ang atong nakat-onan? (Tan-awa sab ang kahong “ Kon Unsay Atong Makat-onan sa Kataposang mga Pulong ni Jesus.”)

¹⁷ Pagkanindot nga mga leksiyon ang atong nakat-onan sa kataposang mga pulong ni Jesus! Gipahinumdoman ta nga kinahanglan tang magpasaylo sa uban ug mosalig nga pasayloon ta ni Jehova. Pribilehiyo nato nga duna tay mapinanggaong espirituwal nga pamilya nga andam motabang nato. Pero kon magkinahanglan tag tabang, angay nato silang sultihan. Nahibalo ta nga tabangan ta ni Jehova nga makalahutay sa bisan unsang pagsulay nga atong maatubang. Ug nasabtan nato ang kaimportante sa pagkinabuhi kada adlaw nga samag mao ni ang atong kataposang higayon sa pagpamatuod sa atong pagkamatinumanon, nga masaligon nga banhawon ta ni Jehova kon ugaling mamatay ta.

¹⁸ Sa pagkatinuod, ang mga pulong nga gisulti ni Jesus sa hapit na siyang mamatay diha sa estaka sa pagsakit punog kahulogan! Pinaagi sa pagpadapat sa mga leksiyon nga atong nakat-onan, atong gisunod ang giingon ni Jehova bahin sa iyang Anak: “Pamati kamo kaniya.”—Mat. 17:5.