1. Dihang konsiderahon nato ang pagtuo ni Abraham, unsa tingali ang atong ikapangutana?

 BISAG daghang tawo ang nakadungog na bahin kang Abraham, daghan pod ang gamay rag nahibaloan bahin niya. Pero ikaw, daghan kag nahibaloan bahin kang Abraham. Pananglitan, nahibalo ka nga si Abraham gitawag nga “amahan sa tanang may pagtuo.” (Roma 4:11) Pero makapangutana tingali ka, ‘Posible ba nga masundog nako ang lig-ong pagtuo ni Abraham?’ Posible.

2. Nganong importante nga tun-an nato ang ehemplo ni Abraham? (Santiago 2:​22, 23)

² Ang usa ka paagi nga maugmad nato ang pagtuo ni Abraham mao ang pagtuon sa iyang ehemplo. Agig pagsunod sa sugo sa Diyos, si Abraham mibalhin sa layo nga lugar, mipuyo sa mga tolda sa daghang tuig, ug andam pa gani niyang ihalad ang iyang pinalanggang anak nga si Isaac. Kini nagpakita sa iyang lig-ong pagtuo. Tungod sa pagtuo ug binuhatan ni Abraham, nabatonan niya ang pag-uyon sa Diyos ug nahimo siyang iyang higala. (Basaha ang Santiago 2:​22, 23.) Gusto ni Jehova nga mabatonan pod nato—mabatonan nimo—ang maong mga panalangin. Tungod ana, gigiyahan niya si Pablo ug Santiago sa paghisgot sa ehemplo ni Abraham. Atong hisgotan ang giingon sa Roma kapitulo 4 ug Santiago kapitulo 2 bahin sa iyang ehemplo. Ang maong duha ka kapitulo naghisgot ug importanteng butang bahin kaniya.

3. Unsang teksto sa Bibliya ang gikutlo ni Pablo ug Santiago?

³ Gikutlo ni Pablo ug Santiago ang Genesis 15:​6, nga nag-ingon: “[Si Abraham] nagpakitag pagtuo kang Jehova, ug tungod niana Iyang giisip siya nga matarong.” Para sa Diyos, ang tawong matarong maoy dalawaton ug wala pa gani ikasaway.  Hunahunaa ra: Ang dili hingpit ug makasasala nga mga tawo puwedeng isipon sa Diyos ingong walay ikasaway. Seguradong gusto pod nimo nga isipon ka sa Diyos ingong matarong nga tawo, ug posible na. Aron mahibaloan kon unsaon nga mahimo tang matarong atubangan sa Diyos, kinahanglan una natong masabtan kon nganong ingon ana ang iyang pag-isip kang Abraham.

4. Unsay makapugong sa mga tawo nga mahimong matarong atubangan sa Diyos?

⁴ Sa sulat ni Pablo sa mga taga-Roma, siya miingon nga ang tanang tawo makasasala. (Roma 3:23) Busa posible ba gyod nga mapalipay nato ang Diyos ug isipon ta nga matarong o walay ikasaway? Aron tabangan ang tanang sinserong Kristohanon sa pagtubag niana nga pangutana, gihisgotan ni Pablo ang ehemplo ni Abraham.

5. Unsay basehanan ni Jehova sa pagtawag kang Abraham ingong matarong nga tawo? (Roma 4:​2-4)

⁵ Si Abraham nagpuyo sa yuta sa Canaan dihang gitawag siya ni Jehova ingong matarong nga tawo. Nganong gitawag man siya ni Jehova nga matarong? Tungod ba kay gisunod gyod ni Abraham ang Moisesnong Balaod? Dili. (Roma 4:13) Kana nga Balaod gihatag sa nasod sa Israel kapig 400 ka tuig human tawga sa Diyos si Abraham ingong matarong nga tawo. Busa unsa may basehanan sa Diyos sa pagtawag kang Abraham nga matarong? Gipakitaan ni Jehova si Abraham ug dili hitupngang pagkamaayo ug gitawag siyang matarong tungod sa iyang pagtuo.—Basaha ang Roma 4:​2-4.

6. Nganong posible nga tawgon ni Jehova nga matarong ang tawong makasasala?

⁶ Si Pablo miingon pod nga kon ang usa ka tawo magpakitag pagtuo sa Diyos, “ang iyang pagtuo isipon nga pagkamatarong.” (Roma 4:5) Si Pablo midugang: “Gihisgotan sab ni David ang kalipay sa tawo nga giisip sa Diyos ingong matarong, bisan tuod ang iyang binuhatan wala bug-os mahiuyon sa balaod. Siya miingon: ‘Malipayon ang mga tawo kansang kalapasan gipasaylo na ug kansang mga sala gipapas na; malipayon ang tawo kansang sala dili na hinumdoman ni Jehova.’” (Roma 4:​6-8; Sal. 32:​1, 2) Pasayloon, o papason, sa Diyos ang mga sala niadtong magpakitag pagtuo kaniya. Bug-os niya silang pasayloon ug dili na niya hinumdoman pa ang ilang mga sala. Isipon niya ang maong mga tawo ingong walay ikasaway ug matarong tungod sa ilang pagtuo.

7. Bisag dili hingpit, nganong ang matinumanong mga magsisimba kaniadto giisip nga matarong?

⁷ Bisag gitawag sila nga matarong, si Abraham, David, ug ang ubang matinumanong magsisimba sa Diyos dili gihapon hingpit. Pero tungod sa ilang pagtuo, giisip sila sa Diyos ingong walay ikasaway, ilabina kon ikompara niadtong wala mag-alagad kaniya. (Efe. 2:12) Sama sa gipatin-aw ni Pablo sa iyang sulat, ang pagtuo importante kaayo aron naa tay suod nga relasyon sa Diyos. Si Abraham ug David giisip nga mga higala sa Diyos tungod sa ilang pagtuo kaniya. Masuod pod ta sa Diyos kon duna tay pagtuo.

8-9. Unsay sayop nga pagsabot sa uban sa gisulat ni Pablo ug Santiago, ug ngano?

⁸ Sa daghang tuig, ang koneksiyon sa pagtuo ug binuhatan gidebatehan pag-ayo sa mga lider sa relihiyon. Ang ubang lider sa relihiyon nagtudlo nga kon motuo ka kang Jesus, maluwas na ka. Basin nadunggan nimo sila nga miingon, “Tuo kang Jesus ug maluwas ka.” Ang mga lider sa relihiyon mokutlo pa gani sa giingon ni Pablo nga ang usa ka tawo “giisip sa Diyos ingong matarong, bisan tuod ang iyang binuhatan wala bug-os mahiuyon sa  balaod.” (Roma 4:6) Pero ang uban moingon nga maluwas nimo ang imong kaugalingon kon moadto ka sa mga lugar nga giisip nga balaan ug kon himoon nimo ang mga gisugo sa simbahan. Basin mokutlo sila sa Santiago 2:24: “Ang usa ka tawo ipahayag nga matarong pinaagi sa binuhatan ug dili pinaagi sa pagtuo lamang.”

⁹ Tungod niining lainlaing ideya, ang ubang eskolar sa Bibliya naghunahuna nga wala magkauyon ang giingon ni Pablo ug Santiago bahin sa pagtuo ug binuhatan. Sumala sa ubang lider sa relihiyon, si Pablo nagtuo nga ang tawo isipon nga matarong pinaagi lang sa iyang pagtuo, samtang si Santiago nagtudlo nga ang binuhatan importante aron mabatonan nato ang pag-uyon sa Diyos. Ang usa ka propesor nga nagtudlo bahin sa relihiyon miingon: “Wala masabti ni Santiago ang hinungdan kon nganong miingon si Pablo nga ang usa ka tawo [isipon nga matarong] pinaagi lang sa pagtuo, dili sa buhat.” Pero ang gisulat ni Pablo ug Santiago parehong gigiyahan ni Jehova. (2 Tim. 3:16) Busa naa gyoy simpleng paagi aron masabtan nato nga wala magkasumpaki ang ilang mga gisulat. Mahimo nato na pinaagi sa pagkonsiderar sa konteksto.

10. Unsang “binuhatan” ang gihisgotan ni Pablo? (Roma 3:​21, 28) (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹⁰ Unsang “binuhatan” ang gihisgotan ni Pablo sa Roma 3 ug 4? Gihisgotan niya ang “pagtuman sa balaod,” ang balaod ni Moises, nga gihatag didto sa Bukid sa Sinai. (Basaha ang Roma 3:​21, 28.) Ang ubang Hudiyong mga Kristohanon sa adlaw ni Pablo nalisdan sa pagdawat nga dili na nila kinahanglang tumanon ang Moisesnong Balaod. Busa gigamit ni Pablo ang ehemplo ni Abraham aron ipakita nga ang usa ka tawo makabaton ug matarong nga baroganan atubangan sa Diyos dili tungod sa “pagtuman sa balaod,” kondili tungod sa pagtuo.  Makapadasig ni kay nagpasalig ni nga posible natong mabatonan ang maayong baroganan atubangan sa Diyos. Makaugmad tag pagtuo sa Diyos ug sa Kristo, nga moresultag pag-uyon sa Diyos.

11. Unsang “binuhatan” ang gihisgotan ni Santiago?

¹¹ Sa laing bahin, ang “binuhatan” nga gihisgotan sa Santiago kapitulo 2 lahi sa “binuhatan” nga gihisgotan ni Pablo, nga mao ang “pagtuman sa balaod.” Ang gipasabot ni Santiago mao ang binuhatan sa mga Kristohanon sa ilang adlaw-adlawng pagkinabuhi. Ang maong binuhatan magpakita kon ang usa ka Kristohanon naa ba gyoy tinuod nga pagtuo sa Diyos o wala. Konsideraha ang duha ka pananglitan nga gihisgotan ni Santiago.

12. Giunsa pagpatin-aw ni Santiago ang koneksiyon sa pagtuo ug binuhatan? (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹² Sa unang pananglitan, gihisgotan ni Santiago nga ang mga Kristohanon kinahanglang patas sa ilang pagtratar sa uban. Gigamit niya ingong pananglitan ang usa ka tawo nga nagpakitag kaayo sa dato pero dili maayog pagtratar sa pobre. Miingon si Santiago nga ang maong tawo mangangkon tingali nga naa siyay pagtuo. Pero makita ba ni sa iyang binuhatan? (Sant. 2:​1-5, 9) Sa ikaduhang pananglitan, gihisgotan ni Santiago ang usa ka tawo nga nakakita sa ‘igsoong lalaki o babaye nga kulag sinina o walay igong pagkaon’ pero wala siya motabang. Moingon tingali ang maong tawo nga naa siyay pagtuo pero dili ni makita sa iyang binuhatan, maong walay pulos ang iyang pagtuo. Si Santiago misulat: “Patay [ang pagtuo] kon walay binuhatan.”—Sant. 2:​14-17.

13. Kang kinsang pananglitan ang gigamit ni Santiago aron ipasiugda nga ang pagtuo kinahanglang inubanan ug buhat? (Santiago 2:​25, 26)

¹³ Gihisgotan ni Santiago si Rahab ingong maayong ehemplo sa pagtuo nga inubanan ug  buhat. (Basaha ang Santiago 2:​25, 26.) Nakadungog si Rahab bahin kang Jehova ug iyang giila nga gisuportahan ni Jehova ang mga Israelinhon. (Jos. 2:​9-11) Gipakita niya ang iyang pagtuo diha sa iyang binuhatan—iyang gipanalipdan ang duha ka Israelinhong espiya dihang nameligro ang ilang kinabuhi. Tungod ana, kining dili hingpit ug dili Israelinhong babaye gipahayag ingong matarong, sama ni Abraham. Ang iyang ehemplo nagpakita nga importante nga ang atong pagtuo inubanan ug buhat.

14. Sa unsang paagi nagkauyon ang mga gisulat ni Pablo ug Santiago?

¹⁴ Ang gisulat ni Pablo ug Santiago bahin sa pagtuo ug binuhatan wala magkasumpaki. Hinuon, ila ning gipatin-aw sa magkalahi nga anggulo. Giingnan ni Pablo ang Hudiyong mga Kristohanon nga dili gyod nila mabatonan ang pag-uyon ni Jehova pinaagi lang sa pagsunod sa Moisesnong Balaod. Gipasiugda ni Santiago nga kinahanglang ipakita sa tanang Kristohanon ang ilang pagtuo pinaagi sa paghimog maayo ngadto sa uban.

15. Unsa ang pipila ka paagi nga mapakita nato ang atong pagtuo diha sa atong binuhatan? (Tan-awa sab ang mga hulagway.)

¹⁵ Wala moingon si Jehova nga kon gusto natong isipong matarong, kinahanglan natong himoon ang tanang gihimo ni Abraham. Ang tinuod, naay daghang paagi nga mapakita nato ang atong pagtuo diha sa atong binuhatan. Puwede natong ipabati sa mga bag-ohan nga bahin sila sa kongregasyon, tabangan ang mga igsoon nga nanginahanglan, ug pakitaag kaayo ang mga membro sa atong pamilya. Kini nga mga buhat giuyonan ug panalanginan sa Diyos. (Roma 15:7; 1 Tim. 5:​4, 8; 1 Juan 3:18) Ug ang pinakaimportanteng paagi nga mapakita nato ang atong pagtuo mao ang madasigong pagsangyaw  sa maayong balita. (1 Tim. 4:16) Mapakita natong tanan diha sa atong binuhatan nga naa tay pagtuo nga matuman ang mga saad ni Jehova ug nga ang iyang mga paagi mao ang pinakamaayo. Kon ato nang himoon, makasalig gyod ta nga isipon ta sa Diyos ingong matarong ug ingong iyang mga higala.

16. Unsay koneksiyon sa paglaom ug sa pagtuo ni Abraham?

¹⁶ Ang Roma kapitulo 4 nagpasiugdag laing importanteng leksiyon nga atong makat-onan gikan kang Abraham: ang kaimportante sa paglaom. Si Jehova nagsaad nga pinaagi kang Abraham, ang daghang kanasoran panalanginan. Pagkanindot niana nga paglaom para kang Abraham! (Gen. 12:3; 15:5; 17:4; Roma 4:17) Pero bisag 100 na ang edad ni Abraham ug 90 na si Sara, ang gisaad nga anak wala pa gihapon motungha. Sa panglantaw sa tawo, morag imposible na para kang Abraham ug Sara nga magkaanak. Nasulayan gyod ang pagtuo ni Abraham. Pero “siya milaom ug mituo nga mahimo siyang amahan sa daghang kanasoran.” (Roma 4:​18, 19) Ug sa ngadtongadto, natuman gyod ang gilaoman ni Abraham. Natawo si Isaac, ang anak nga dugay na nilang gihulat.—Roma 4:​20-22.

17. Nganong nahibalo ta nga puwede tang isipon sa Diyos ingong matarong ug iyang mga higala?

¹⁷ Puwede natong mabatonan ang pag-uyon sa Diyos ug isipon niya ingong matarong ug ingong iyang mga higala, sama kang Abraham. Gani, gihisgotan kana ni Pablo dihang siya misulat: “Ang mga pulong nga ‘tungod niana siya giisip’ gisulat dili lang para [kang Abraham], kondili para sab kanato nga isipon sa Diyos nga matarong, kay kita nagtuo Kaniya kinsa nagbanhaw kang Jesus.” (Roma 4:​23, 24) Sama kang Abraham, kinahanglan nga naa tay pagtuo, mohimo tag maayo, ug huptan natong lig-on ang atong paglaom. Ang atong paglaom padayong gihisgotan ni Pablo diha sa Roma kapitulo 5, nga atong hisgotan sa sunod nga artikulo.