1. Nganong daghan ang walay pagsalig sa Bibliya?

 DAGHAN karon ang wala mahibalo kon kang kinsa sila makasalig. Dili sila segurado kon ang mga tawo nga ilang gitahod, sama sa mga politiko, siyentista, ug mga negosyante, naghunahuna ba gyod sa ilang kaayohan. Nadismayar pod sila sa mga lider sa relihiyon nga nag-angkong Kristohanon, maong wala silay salig sa basahon nga gisunod kuno niini nga mga lider​—ang Bibliya.

2. Base sa Salmo 119:160, sa unsa ta makasalig?

² Ingong mga alagad ni Jehova, kombinsido ta nga siya “ang Diyos sa kamatuoran” ug gusto gyod niya kon unsay pinakamaayo para nato. (Sal. 31:5; Isa. 48:17) Nahibalo ta nga kasaligan ang atong mabasa diha sa Bibliya​—nga “ang katibuk-an sa [pulong sa Diyos] maoy kamatuoran.” (Basaha ang Salmo 119:160.) Mouyon ta sa gisulat sa usa ka eskolar sa Bibliya: “Wala gyoy giingon ang Diyos nga dili tinuod o dili matuman. Ang katawhan sa Diyos makasalig sa iyang giingon kay may pagsalig sila sa Diyos nga nagsulti niini.”

3. Unsay hisgotan niini nga artikulo?

³ Unsaon nato pagtabang ang mga tawo nga mosalig pod sa Pulong sa Diyos? Atong hisgotan ang tulo ka rason kon nganong makasalig ta sa Bibliya. Konsiderahon nato ang katukma sa Bibliya, ang pagkatuman sa mga tagna niini, ug ang mahimo niini sa pagbag-o sa kinabuhi.

4. Nganong ang uban nagduhaduha kon tukma ba ang Bibliya?

⁴ Si Jehova nga Diyos naggamit ug mga 40 ka matinumanong lalaki sa pagsulat sa mga basahon sa Bibliya. Pero wala nay nabilin nga orihinal nga mga manuskrito karon. b Ang naa na lang nato karon maoy mga kopya sa mga kopya sa manuskrito. Tungod niini, ang uban magduhaduha kon ang ilang mabasa sa Bibliya karon parehas ba gyod sa nasulat sa orihinal. Pero nganong makaseguro ta nga wala gyod mausab ang mensahe sa Bibliya?

5. Giunsa pagkopya ang Hebreohanong Kasulatan? (Tan-awa ang hulagway sa atubangan sa magasin.)

⁵ Aron mapreserbar ang mensahe sa Bibliya, si Jehova naghatag ug instruksiyon nga kopyahon kini. Iyang gisugo ang mga hari sa Israel sa paghimog kaugalingong kopya sa Balaod, ug iya pong gisugo ang mga Levihanon nga itudlo ang Balaod ngadto sa mga tawo. (Deut. 17:18; 31:24-26; Neh. 8:7) Human mapahigawas ang mga Hudiyo sa ilang pagkabihag sa Babilonya, naay grupo sa propesyonal nga mga tigkopya nga naghimog daghang kopya sa Hebreohanong Kasulatan. (Esd. 7:6, mga footnote) Nag-amping sila sa pagkopya. Sa ulahi, ginaihap na sa mga tigkopya dili lang ang mga pulong kondili ang mga letra pod aron maseguro nila nga nakopya nila tanan. Pero kay dili man sila hingpit, naa gyoy ginagmayng sayop nga nakalusot. Bisan pa ana, daghang kopya ang nahimo, mao nga ang mga sayop nakit-an ra sa ulahi. Sa unsang paagi?

6. Sa unsang paagi makita ang mga sayop diha sa mga kopya sa Bibliya?

⁶ Ang modernong mga eskolar sa Bibliya naay kasaligang paagi aron makita ang mga sayop diha sa kinopya nga mga sinulat. Imadyina nga naay 100 ka tawo nga gisugo nga kopyahon ang usa ka panid sa libro. Ang usa nila nakahimog gamayng sayop sa iyang pagkopya. Ang usa ka paagi nga masakpan na nga sayop mao ang pagtandi sa iyang kopya sa kopya sa uban. Ingon ana ang ginahimo sa mga eskolar. Ilang itandi ang daghang manuskrito sa Bibliya maong ilang makita ang mga sayop o kulang.

7. Unsay nagpakita nga nag-amping gyod ang daghang tigkopya sa Bibliya?

⁷ Ang mga tigkopya sa mga manuskrito sa Bibliya naningkamot gyod nga tukma ang ilang pagkopya. Konsideraha ang usa ka pananglitan. Ang pinakakaraang kompletong manuskrito sa Hebreohanong Kasulatan gihimo niadtong 1008 o 1009 C.E. Gitawag nig Leningrad Codex. Pero di pa dugay, daghang manuskrito sa Bibliya ug gagmayng bahin niini ang nadiskobrehan, ug kini mga 1,000 ka tuig nga mas karaan kay sa Leningrad Codex. Ang uban maghunahuna tingali nga kay kadaghan gikopya ang maong mga manuskrito sulod sa kapig 1,000 ka tuig, ang nasulat sa Leningrad Codex lahi ra kaayo sa mas karaang mga manuskrito. Pero dili ingon ana ang nahitabo. Dihang gitandi sa mga eskolar ang karaan ug mas bag-ong mga manuskrito, ilang nakita nga bisag naay ginagmayng kalainan sa mga pulong, ang mensahe sa Bibliya wala mausab.

8. Unsay nakapalahi sa mga manuskrito sa Kristohanon Gregong Kasulatan kon itandi sa mga kopya sa ubang karaang sekular nga mga basahon?

⁸ Gisunod sa unang mga Kristohanon ang gihimo sa mga tigkopya sa Hebreohanong Kasulatan. Nagkugi gyod sila sa pagkopya sa 27 ka basahon sa Gregong Kasulatan, nga gigamit nila sa ilang mga tigom ug pagsangyaw. Human matandi ang nabilin nga mga  manuskrito sa Gregong Kasulatan ug ang ubang karaang sekular nga mga basahon, usa ka eskolar miingon: “Mas daghan [ang mga manuskrito sa Gregong Kasulatan], . . . ug mas kompleto.” Ang librong Anatomy of the New Testament nag-ingon: “Makasalig ta nga ang atong mabasa diha sa kasaligang modernong hubad [sa Gregong Kasulatan] mao gyod ang mensahe sa orihinal nga mga magsusulat niini.”

9. Base sa Isaias 40:8, unsay atong ikaingon bahin sa mensahe sa Bibliya?

⁹ Sulod sa gatosan ka katuigan, daghang tigkopya ang nag-amping pag-ayo sa pagkopya sa Bibliya. Tungod ana, tukma ang Bibliya nga atong ginabasa ug ginatun-an karon. c Siyempre, si Jehova maoy nagseguro nga ang iyang mensahe para sa katawhan dili gyod mausab. (Basaha ang Isaias 40:8.) Pero naa tingali moingon nga bisag wala mausab ang mensahe sa Bibliya, wala na magpasabot nga gigiyahan sa Diyos ang pagsulat niini. Busa atong hisgotan karon ang pipila ka ebidensiya nga ang Bibliya gikan sa Diyos.

10. Paghatag ug pananglitan sa natuman nga tagna nga nagpakita nga tinuod ang giingon sa 2 Pedro 1:21. (Tan-awa ang mga hulagway.)

¹⁰ Ang Bibliya daghag tagna nga natuman. Ang uban niini natuman gatosan ka tuig human kini masulat. Gipamatud-an sa kasaysayan nga natuman kini nga mga tagna. Dili ni ikatingala kay ang tanang tagna sa Bibliya naggikan kang Jehova. (Basaha ang 2 Pedro 1:21.) Hunahunaa ang mga tagna bahin sa pagkapukan sa karaang siyudad sa Babilonya. Sa ikawalong siglo B.C.E., si propetang Isaias gigiyahan sa Diyos sa pagtagna nga ang gamhanang siyudad sa Babilonya sakopon. Gisulti pa gani niya ang ngalan sa mosulong, si Ciro, ug kon unsaon ni Ciro pagsakop ang siyudad. (Isa. 44:27–45:2) Gitagna pod ni Isaias nga ang Babilonya sa ngadtongadto malaglag ug di na puy-an. (Isa. 13:19, 20) Mao gyod nay nahitabo. Ang Babilonya napildi sa Medo-Persia niadtong 539 B.C.E., ug ang kanhing  gamhanang siyudad gun-ob na kaayo karon ug wala na puy-i.​—Tan-awa ang video nga Gitagna sa Bibliya ang Pagkapukan sa Babilonya sa electronic nga edisyon sa librong Mabuhi Ka Hangtod sa Hangtod!, leksiyon 03 punto 5.

11. Ipatin-aw kon sa unsang paagi natuman karon ang Daniel 2:41-43.

¹¹ Dili lang kaniadto natuman ang mga tagna sa Bibliya; naa poy mga tagna nga natuman karon. Tagda pananglitan kon sa unsang paagi natuman ang tagna ni Daniel bahin sa Anglo-Amerikanong Gahom sa Kalibotan. (Basaha ang Daniel 2:41-43.) Ang tagna nag-ingon nga ang Anglo-Amerikanong Gahom “lig-on sa usa ka bahin” samag puthaw ug “huyang sa laing bahin” samag kulonon. Nakita nato nga tinuod na. Ang Britain ug America gamhanan o lig-on kaayo samag puthaw. Dako silag nahimo aron modaog sa duha ka Gubat sa Kalibotan ug gamhanan kaayo silag puwersa militar. Pero huyang pod sila tungod sa ilang mga molupyo, nga magsigeg protesta batok sa mga kompaniya ug gobyerno para sa ilang mga katungod. Usa ka eksperto sa politika ang miingon: “Sa tanang demokratikong mga nasod karon, wala nay molabaw pa sa United States kon pagkabahinbahin sa politika ang hisgotan.” Ug ang kaalyado niini, ang Britain, nabahinbahin pod sa di pa dugayng katuigan kay ang mga molupyo niini wala magkauyon kon unsay angay nilang pakiglabot sa mga nasod sa European Union. Tungod niini nga mga pagkabahinbahin, ang Anglo-Amerikanong Gahom sa Kalibotan nalisdan sa pagpatuman sa mga polisiya niini.

12. Ang mga tagna sa Bibliya nagpasalig nato sa unsa?

¹² Ang daghang tagna sa Bibliya nga natuman nagpalig-on sa atong pagsalig nga matuman pod ang mga saad sa Diyos para sa umaabot. Mouyon ta sa salmista kinsa miampo kang Jehova: “Nangandoy ko sa imong pagluwas, kay ang imong pulong ang akong paglaom.” (Sal. 119:81) Pinaagi sa Bibliya, si Jehova naghatag natog “maayong kaugmaon ug paglaom.” (Jer. 29:11) Ang atong paglaom sa umaabot wala magdepende sa mga paningkamot sa tawo, kondili sa mga saad ni Jehova. Hinaot padayon natong palig-onon ang atong pagsalig sa Pulong sa Diyos pinaagi sa pagkugi sa pagtuon sa mga tagna sa Bibliya.

13. Base sa Salmo 119:66, 138, unsay laing pamatuod nga kasaligan ang Bibliya?

¹³ Ang laing pamatuod nga makasalig ta sa Bibliya mao ang mga tambag niini nga nakahatag ug kaayohan sa mga tawo dihang ila ning gipadapat. (Basaha ang Salmo 119:66, 138.) Pananglitan, ang mga magtiayon nga hapit na untang magbulag malipayon na karon. Ang mga anak malipayon pod kay ang ilang Kristohanong mga ginikanan nagpangga nila.​—Efe. 5:22-29.

14. Paghatag ug pananglitan nga nagpakita kon sa unsang paagi ang pagpadapat sa kamatuoran sa Bibliya makapausab sa mga tawo.

¹⁴ Ang pagpadapat sa maalamong tambag sa Bibliya nakapausab bisan sa makahahadlok kaayong mga kriminal. Konsideraha kon sa unsang paagi ang tambag niini nakatabang sa piniriso nga si Jack. d Bayolente siya nga kriminal ug usa sa makahahadlok kaayong piniriso nga gisentensiyahan ug kamatayon. Pero usa ka adlaw niana, si Jack miapil ug Bible study. Nakadayeg siya sa gipakitang kaayo sa mga brader nga nagdumala sa pagtuon, maong nagpa-Bible study pod siya. Dihang gipadapat niya ang kamatuoran  sa Bibliya, ang iyang panggawi ug bisan ang iyang kinaiya nausab. Sa ulahi, si Jack mikuwalipikar ingong dili bawtismadong magmamantala ug nabawtismohan. Dasig kaayo siyang nagsangyaw sa ubang piniriso bahin sa Gingharian sa Diyos ug nakatabang siyag mga upat ka tawo nga magtuon sa Bibliya. Pag-abot sa panahon nga patyon na si Jack, nausab na gyod siya. Usa sa iyang mga abogado ang miingon: “Lahi na gyod kaayo si Jack kay sa akong pagkaila niya 20 ka tuig sa miagi. Ang pagtulon-an sa mga Saksi ni Jehova nakapausab gyod niya.” Bisag nadayon ang sentensiya ni Jack nga kamatayon, ang iyang pananglitan nagpakita nga makasalig ta sa Pulong sa Diyos ug nga makapausab gyod ni sa kinabuhi sa mga tawo.​—Isa. 11:6-9.

15. Sa unsang paagi ang pagpadapat sa kamatuoran sa Bibliya nakapalahi sa katawhan ni Jehova? (Tan-awa ang hulagway.)

¹⁵ Kay ang katawhan ni Jehova nagpadapat sa kamatuoran sa Bibliya, sila nagkahiusa. (Juan 13:35; 1 Cor. 1:10) Ang atong kalinaw ug panaghiusa klaro kaayong makita ilabina kay ang mga tawo karon nagkabahinbahin sa politika, rasa, ug kahimtang sa kinabuhi. Ang panaghiusa sa katawhan ni Jehova dakog epekto sa lalaki nga si Jean. Nagdako siya sa usa ka nasod sa Africa. Dihang nahitabo ang gubat sibil, nagsundalo siya pero sa ulahi miikyas ngadto sa duol nga nasod. Didto, nakailaila siyag mga Saksi ni Jehova. Si Jean miingon: “Nakat-onan nako nga ang mga sumusunod sa tinuod nga relihiyon dili mag-apil-apil sa politika ug wala magkabahinbahin. Sila nahigugma sa usag usa.” Miingon pod siya: “Kaniadto gigamit nako ang akong kinabuhi sa pagdepensa sa nasod. Pero dihang nakat-onan nako ang kamatuoran sa Bibliya, nakadesisyon ko nga gamiton ang akong kinabuhi para kang Jehova.” Nausab gyod si Jean. Imbes makig-away niadtong lahi niyag rasa, nagsangyaw na siya karon  sa mensahe sa Bibliya bahin sa kalinaw. Ang mga tambag sa Bibliya nakatabang sa mga tawo nga lainlaig kagikan, ug pamatuod gyod ni nga makasalig ta sa Pulong sa Diyos.

16. Nganong importante nga palig-onon nato ang atong pagsalig sa Pulong sa Diyos?

¹⁶ Samtang magkagrabe ang kalibotan, masulayan ang atong pagsalig sa kamatuoran. Impluwensiyahan tingali ta sa mga tawo aron magduhaduha na ta kon tinuod ba ang Bibliya ug kon gigamit ba gyod ni Jehova ang matinumanon ug maalamong ulipon sa paggiya sa iyang katawhan karon. Pero kon kombinsido ta nga tinuod gyod ang Pulong ni Jehova, dili ta magpadala niana. Mahimo tang ‘determinado nga motuman sa mga regulasyon ni Jehova sa tanang panahon, hangtod sa kataposan.’ (Sal. 119:112) Dili ta “maulaw” nga sultihan ang uban bahin sa kamatuoran ug dasigon sila nga sundon kini. (Sal. 119:46) Ug makalahutay ta sa lisod kaayong mga situwasyon, sama sa paglutos, “uban ang pailob ug kalipay.”​—Col. 1:11; Sal. 119:143, 157.

17. Ang atong tinuig nga teksto magpahinumdom nato sa unsa?

¹⁷ Mapasalamaton gyod ta nga gitugotan ni Jehova nga mahibaloan nato ang kamatuoran! Ang kamatuoran nakatabang nga mahimo tang kalmado, ug naghatag nig katuyoan ug direksiyon sa atong kinabuhi niining gubot kaayo nga kalibotan. Naghatag ni natog paglaom para sa mas maayong kaugmaon ubos sa pagmando sa Gingharian sa Diyos. Hinaot nga ang atong tinuig nga teksto sa 2023 motabang nato nga magpabiling kombinsido nga ang Pulong sa Diyos​—ang katibuk-an niini—​maoy kamatuoran!​—Sal. 119:160.