Ang akong ginikanan mibiya sa Estonia panahon sa Gubat sa Kalibotan II ug miadto sa Germany, diin ko natawo. Human ko matawo, mibalhin mi sa Canada. Ang una namong gipuy-an duol sa Ottawa, Canada. Nagpuyo mi sa gamayng balay diin gibuhi pod ang mga manok. Puwerte gyod namong pobreha, pero maayo na lang kay makapamahaw pa mig itlog.

Usa ka adlaw, naay mga Saksi ni Jehova nga misangyaw kang Mama, ug gibasa nila ang Pinadayag 21:3, 4. Natandog kaayo siya sa iyang nakat-onan, maong nakahilak siya. Nagpa-Bible study si Mama ug Papa. Ug kay paspas silang miuswag, nabawtismohan dayon sila.

Dili kaayo kamaong mo-Iningles ang akong ginikanan, pero dasig kaayo sila sa pag-alagad. Halos kada Sabado, iuban ko ni Papa ug ang akong manghod, si Sylvia, sa pagsangyaw, bisag tibuok gabii siyang nagtrabaho ingong tigtunaw ug nickel sa Sudbury, Ontario. Ug kada semana, tun-an sa among pamilya ang Bantayanang Torre. Gitudloan ko ni Mama ug Papa nga higugmaon ang Diyos. Tungod ana, akong gipahinungod ang akong kinabuhi kang Jehova niadtong 1956 sa edad nga 10. Ang ilang dakong gugma kang Jehova nakadasig nako nga alagaron siya sa tibuok nakong kinabuhi.

Pag-graduate nakog high school, wala na kaayo ko makapokus sa pag-alagad. Naghunahuna ko nga kon magpayunir ko, dili ko makatigom ug igong kuwarta aron matuman ang akong pangandoy nga makasakayg eroplano ug makaadto sa lainlaing nasod. Nakakita kog trabaho ingong DJ (disc jockey) sa usa ka estasyon sa radyo, ug ganahan kaayo ko sa akong trabaho. Pero panggabii ang akong duty, maong panagsa ra kong makatambong sa tigom ug pirme kong makig-uban sa mga tawo nga wala mahigugma sa Diyos. Sa ulahi, napalihok ko sa akong nabansay sa Bibliya nga konsensiya nga mohimog mga kausaban.

Mibalhin ko sa Oshawa, Ontario. Nailaila nako didto si Ray Norman, iyang igsoong si Lesli, ug ubang payunir. Buotan kaayo sila nako. Nakita nako nga malipayon kaayo sila maong gisusi nakog balik ang akong mga tumong. Gidasig ko nila nga magpayunir, ug nagpayunir ko niadtong Septiyembre 1966. Malipayon ko, ug nag-enjoy ko sa akong kinabuhi. Dayon, naay mga sorpresa nga nakapausab sa akong kinabuhi.

Sa high school pa ko, miaplay ko sa Bethel sa Toronto, Canada. Dihang nagpayunir na ko, gidapit ko  nga mag-alagad ug mga upat ka tuig sa Bethel. Pero nakagusto kaayo ko kang Lesli, ug nahadlok ko nga kon dawaton nako ang imbitasyon, dili na gyod nako siya makita pag-usab. Human sa taas ug sinserong mga pag-ampo, midesisyon ko nga moalagad sa Bethel ug naguol nga nanamilit kang Lesli.

Naasayn ko sa laundry sa Bethel ug sa ulahi nahimong secretary. Adto pong panahona, si Lesli nahimong espesyal payunir sa Gatineau, Quebec. Sagad maghunahuna ko kon komosta na kaha siya ug kon husto ba ang akong desisyon. Dayon naay makapalipay kaayong sorpresa. Si Ray, nga igsoon ni Lesli, gitawag sa Bethel. Nahimo nako siyang roommate! Tungod ana, nabalik ang among komunikasyon ni Lesli. Gikasal mi sa kataposang adlaw sa akong upat ka tuig nga asaynment sa Bethel, niadtong Pebrero 27, 1971.

Naasayn mi ni Lesli sa French nga kongregasyon sa Quebec. Human sa pipila ka tuig, nakurat ko kay sa edad nga 28, gidapit ko nga moalagad ingong tigdumala sa sirkito. Mibati ko nga dili takos kay medyo bata pa ko ug dili eksperyensiyado. Pero nadasig ko sa giingon sa Jeremias 1:7, 8. Naghunahuna pod ko kang Lesli, kay kapila na siya naaksidente sa sakyanan ug maglisod ug tulog. Maong nagduhaduha mi kon kaya ba namo ni nga asaynment. Pero si Lesli miingon, “Kon naay ipahimo si Jehova nato, nganong dili nato sulayan?” Gidawat namo ang asaynment ug nag-enjoy mi sa sirkitong buluhaton sulod sa 17 ka tuig.

Busy kaayo ko sa sirkito, ug sagad wala na koy igong panahon para kang Lesli. Naa na pod koy nakat-onang leksiyon. Usa ka Lunes sa buntag, mitingog ang doorbell. Pero walay tawo sa gawas. Ang naa ra kay picnic basket nga naay tablecloth, prutas, cheese, tinapay, bino, mga baso, ug note nga nag-ingon, “Dad-a ang imong asawa sa picnic.” Nindot kaayo ang klima adtong adlawa. Pero giingnan nako si Lesli nga naa pa koy andamon nga mga pakigpulong maong dili mi maka-picnic. Nakasabot siya pero medyo naguol pod. Samtang naglingkod ko sa may lamesa, nakonsensiya ko. Nakahinumdom ko sa Efeso 5:25, 28. Gipahinumdoman kaha ko ni Jehova ani nga konsiderahon ang pagbati sa akong asawa? Human nakog ampo, giingnan nako si Lesli, “Tara, manglakaw ta,” ug nalipay siya. Miadto mi sa usa ka nindot nga lugar duol sa sapa, gihanig ang tablecloth, ug nag-enjoy kaayo mi adtong adlawa. Ug naandam gihapon nako ang akong mga pakigpulong.

Nag-enjoy mi sa among sirkitong buluhaton sa lainlaing lugar, gikan sa British Columbia hangtod sa Newfoundland. Natuman gyod ang akong pangandoy nga makabiyahe sa lainlaing lugar. Interesado ko sa Gilead School pero wala sa akong hunahuna nga mag-alagad ingong misyonaryo sa laing nasod. Para nako, ang mga misyonaryo espesyal nga mga tawo, ug morag dili ko kuwalipikado niana. Nahadlok pod ko nga maasayn mi sa Africa diin naay grabeng mga sakit ug giyera. Malipayon na ko sa Canada.

Pagka-1992, dihang gitugot na ang buluhatong pagsangyaw sa mga nasod nga sakop kaniadto sa Soviet Union, gidapit mi nga mag-alagad ingong mga misyonaryo sa Estonia. Nakurat mi ug amo ning giampo. Ug nakaingon na pod mi, ‘Kon naay ipahimo si Jehova nato, nganong dili nato sulayan?’ Gidawat namo ang asaynment, ug naghunahuna ko, ‘Okey ra, dili bitaw mi mangadtog Africa.’

Nagtuon dayon mig Estonian. Paglabayg pipila ka bulan, giasayn mi sa sirkitong buluhaton. Duawon namo ang mga 46 ka kongregasyon ug pipila ka grupo sa tulo ka nasod sa Baltic, apil na pod sa Kaliningrad, Russia. Sa ato pa, kinahanglan ming magtuon ug Latvian, Lithuanian, ug Russian nga pinulongan. Dili to sayon. Pero natandog ang mga igsoon sa among mga paningkamot, ug gitabangan mi nila. Pagka-1999, naa nay sangang buhatan sa Estonia ug nahimo kong membro sa Branch Committee kauban ni Toomas Edur, Lembit Reile, ug Tommi Kauko.

Daghan mig nailaila nga mga Saksi nga nadeport kaniadto sa Siberia. Bisag grabe kaayo ang ilang naeksperyensiyahan sa prisohan ug nabulag sila sa ilang pamilya, wala sila maghambin ug kasuko. Malipayon ug madasigon gihapon sila sa ministeryo. Tungod sa ilang ehemplo, nakita namo nga makalahutay pod mi ug makapabiling malipayon bisan sa lisod nga mga kahimtang.

Nagkugi kaayo mi sa daghang tuig ug panagsa ra ming mopahulay, maong si Lesli mibati ug grabeng kakapoy. Niadtong panahona, wala mi mahibalo nga simtomas diay to sa fibromyalgia. Maong naghunahuna mi nga mobalik sa Canada. Dihang gidapit mi nga moeskuwela sa branch school sa Patterson, New York, U.S.A., nagduhaduha mi sa pagdawat. Pero human sa grabeng mga pag-ampo, gidawat namo ang imbitasyon. Gipanalanginan ni Jehova ang among desisyon. Samtang nag-eskuwela mi, naatiman ang medikal nga panginahanglan ni Lesli. Sa ngadtongadto, nakabalik ra mi sa among normal nga kalihokan.

Usa ka gabii niadtong 2008 sa Estonia, nakadawat kog tawag gikan sa hedkuwarter kon mosugot ba mi nga maasayn sa Congo. Nakurat ko, ilabina kay gikinahanglan nila ang akong tubag pagkaugma. Wala una nako sultihi si Lesli kay kabalo ko nga dili siya makatulog anang gabhiona. Pero ako na hinuon ang wala katulog, kay nagsige kog ampo bahin sa akong mga gikabalak-an kon moadto mig Africa.

Pagkaugma, dihang giingnan nako si Lesli, nakaingon mi: “Gidapit ta ni Jehova nga moadto sa Africa. Kon dili ta moadto, unsaon nato pagkahibalo kon makaya ba nato ni ug mag-enjoy ta didto?” Busa human sa 16 ka tuig sa Estonia, mibiyahe mi paingon sa Kinshasa, Congo. Nindot kaayo ang sangang buhatan kay daghag tanom ug malinawon kaayo. Ang usa sa unang gidispley ni Lesli sa among kuwarto mao ang card nga iyang gitipigan sukad nga mibiya mi sa Canada. Nasulat sa card ang mga pulong nga “Pamulak kon asa ka gitanom.” Dihang  nailaila namo ang mga igsoon, nakadumalag mga pagtuon sa Bibliya, ug naeksperyensiyahan kon unsa ka lingaw ang pagmisyonaryo, mas misamot ang among kalipay sa pag-alagad. Sa ngadtongadto, nakapribilehiyo mi nga mobisita sa mga sangang buhatan sa 13 ka uban pang nasod sa Africa. Lainlaing tawo ang among nailaila, ug naapresyar kaayo namo sila ug ang ilang mga kultura. Nawala ang akong mga gikahadlokan, ug nagpasalamat mi kang Jehova nga iya ming gipadala sa Africa.

Sa Congo, gidalitan mig klaseklaseng pagkaon, sama sa mga insekto, nga abi namog dili namo kayang kaonon. Pero dihang nakita namo nga lamian ang mga igsoon ani, gitilawan namo ni, ug gilamian na pod mi.

Miadto mi sa sidlakang bahin sa nasod diin ginaatake sa mga rebelde ang mga baryo, apil ang mga babaye ug mga bata. Gidasig namo ang mga igsoon didto ug gidad-an silag mga hinabang. Pobre kaayo ang kadaghanan sa mga igsoon. Pero natandog kaayo mi sa ilang lig-ong paglaom sa pagkabanhaw, gugma kang Jehova, ug sa ilang pagkamaunongon sa organisasyon. Nadasig mi nga susihon pag-usab ang among kaugalingon ug palig-onon pa ang among pagtuo. Ang ubang igsoon nawad-an sa ilang mga balay ug sa ilang mga gipananom. Nakita nako nga dali ra kaayong mawala ang materyal nga mga butang ug nga importante gyod ang espirituwal nga mga bahandi. Bisag grabe kaayo ang naagian sa mga igsoon, wala sila magsigeg reklamo. Ang ilang panghunahuna nakadasig namo nga magmaisogon sa pag-atubang sa among mga problema, apil na ang mga problema sa panglawas.

Nakadawat na pod mig laing sorpresa. Giasayn mi sa sangang buhatan sa Hong Kong. Wa gyod mi magdahom nga makapuyo mi sa Asia! Pero kay kanunay namong nakita ang mahigugmaong tabang ni Jehova sa tanan namong asaynment, gidawat namo ang imbitasyon. Niadtong 2013, naghilak ming nanamilit sa among minahal nga mga higala ug mibiya sa nindot kaayong Africa, nga wala mahibalo kon unsay mahitabo sa umaabot.

Nabag-ohan mi sa Hong Kong kay busy ni nga siyudad ug daghan kaayog tawo gikan sa lainlaing  nasod. Lisod tun-an ang Cantonese nga pinulongan. Pero maabiabihon kaayo ang mga igsoon, ug nag-enjoy gyod mi sa mga pagkaon didto. Nagkadaghan ang buluhaton sa sangang buhatan, pero paspas pod ang pagmahal sa mga propidad. Busa midesisyon ang Nagamandong Lawas nga ibaligya ang halos tanang propidad sa sangang buhatan. Wala madugay human niana, sa 2015, gibalhin mi sa South Korea, diin padayon ming nag-alagad hangtod karon. Lisod pod ang pinulongan dinhi. Pero nalipay mi kay bisag dili pa kaayo mi hanas, sultihan mi sa mga igsoon nga miuswag na ang among pagsultig Korean.

Usahay, dili sayon makakitag bag-ong mga higala. Pero kon kitay mounag pangimbitar nila, mas mailhan dayon nato sila. Nakita namo nga bisag lainlain tag rasa, parehas ta sa daghang butang ug nga gidisenyo ta ni Jehova nga makahimo sa pagpakigsuod ug pagpakitag gugma sa daghan kaayong mga higala.—2 Cor. 6:11.

Nakita namo nga kinahanglan namong sundogon ang panghunahuna ni Jehova bahin sa mga tawo ug mangitag mga ilhanan sa gugma ug paggiya ni Jehova sa among kinabuhi. Dihang maguol mi o maghunahuna kon ganahan ba sa amoa ang mga igsoon, basahon namog balik ang makapadasig nga mga card o sulat sa mga higala. Naeksperyensiyahan gyod namo kon giunsa pagtubag ni Jehova ang among mga pag-ampo, nga nagpasalig namo sa iyang gugma ug nagpalig-on kanamo.

Sulod sa daghang tuig, nakat-onan namo ni Lesli nga importante kaayo nga mogahin mig panahon sa usag usa, bisag unsa pa mi ka busy. Nakat-onan pod namo nga kinahanglang kamao pod ming mokatawa kon masayop mi, ilabina dihang magtuon ug bag-ong pinulongan. Ug kada gabii, maghunahuna mig butang nga nakapalipay namo ug among pasalamatan si Jehova.

Sa tinuod lang, abi nakog di nako kayang magmisyonaryo o magpuyo sa ubang nasod. Pero makapalipay kaayo kay naeksperyensiyahan nako nga ang tanang butang posible gyod sa tabang ni Jehova. Nahinumdom ko sa giingon ni propetang Jeremias: “Imo kong gilimbongan, Oh Jehova.” (Jer. 20:7) Oo, daghan kaayo siyag gihatag nga nindot nga mga sorpresa ug wala damhang mga panalangin. Natuman pa gani ang akong pangandoy nga makasakayg eroplano. Daghan kaayo mig naadtoang lugar, nga labaw pa sa akong gipangandoy sa bata pa ko. Naduaw namo ang mga sangang buhatan sa lima ka kontinente. Mapasalamaton kaayo ko kang Lesli kay iya kong gisuportahan sa tanan namong asaynment.

Pirme namong pahinumdoman ang among kaugalingon kon para kang kinsa ang among ginahimo ug kon nganong amo ning ginahimo. Ang mga panalangin nga among nadawat karon patilaw pa lang sa umaabot nga kinabuhing walay kataposan dihang ‘ibukhad ni Jehova ang iyang kamot ug tagbawon ang tinguha sa tanang buhing linalang.’—Sal. 145:16.