1. Unsay gusto kaayo sa mga ginikanan para sa ilang mga anak?

 MGA ginikanan, nahibalo mi nga gusto ninyong tabangan ang inyong mga anak nga makaila kang Jehova ug higugmaon siya. Pero kay dili man makita ang Diyos, unsaon ninyo pagtabang ang inyong mga anak nga isipon siya ingong tinuod nga persona ug masuod kaniya?​—Sant. 4:8.

2. Sa unsang paagi matudloan sa mga ginikanan ang ilang mga anak bahin sa mga hiyas ni Jehova?

² Ang usa ka importanteng paagi nga matabangan ang mga anak nga masuod kang Jehova mao ang pagtuon sa Bibliya uban nila. (2 Tim. 3:14-17) Pero gipakita sa Bibliya ang laing paagi nga makakat-on ang mga bata bahin kang Jehova. Sa basahon sa Proverbio, gipahinumdoman sa amahan ang iyang anak nga dili kalimtan ang mga hiyas ni Jehova nga makita diha sa kalalangan. (Prov. 3:19-21) Hisgotan nato ang pipila ka paagi nga magamit sa mga ginikanan ang kalalangan aron tudloan ang ilang mga anak bahin sa mga hiyas ni Jehova.

3. Unsay angayng itudlo sa mga ginikanan sa ilang mga anak?

³ Ang Bibliya nag-ingon nga ang “dili makitang mga hiyas [sa Diyos] . . . tin-awng makita sukad sa paghimo sa kalibotan, tungod kay mailhan kini pinaagi sa mga butang nga gihimo.” (Roma 1:20) Mga ginikanan, ganahan gyod tingali mong maglingawlingaw sa gawas uban sa inyong mga anak. Gamita na nga panahon aron tabangan sila nga makita ang nindot nga mga hiyas ni Jehova diha sa “mga butang nga gihimo.” Atong hisgotan kon unsay makat-onan sa mga ginikanan sa paagi sa pagtudlo ni Jesus.

4. Giunsa paggamit ni Jesus ang kalalangan sa pagtudlo sa iyang mga tinun-an? (Lucas 12:24, 27-30)

 ⁴ Matikdi kon giunsa paggamit ni Jesus ang kalalangan sa pagtudlo. Dihay higayon nga giingnan niya ang iyang mga tinun-an nga obserbahan ang mga uwak ug mga lirio. (Basaha ang Lucas 12:24, 27-30.) Puwede untang mogamit si Jesus ug laing hayop o tanom, pero gipili niya ang klase sa langgam ug bulak nga pamilyar kaayo sa iyang mga tinun-an. Tingali adtong panahona, naay mga uwak nga naglupadlupad ug daghag bulak sa palibot. Posibleng gitan-aw ug gitudlo ni Jesus ang mga uwak ug mga bulak samtang nag-estorya siya bahin niini. Ug unsay sunod niyang gihimo? Gitudloan niya ang iyang mga tinun-an ug importanteng leksiyon bahin sa pagkamahinatagon ug pagkamaayo sa ilang langitnong Amahan: Hatagan ni Jehova ug pagkaon ug sinina ang iyang matinumanong mga alagad sama sa iyang gihimo sa mga uwak ug bulak.

5. Unsang mga pananglitan sa kalalangan ang magamit sa mga ginikanan sa pagtudlo sa ilang anak bahin kang Jehova?

⁵ Mga ginikanan, unsaon ninyo pagsundog ang paagi ni Jesus sa pagtudlo? Puwede ninyong sultihan ang inyong anak kon unsay ganahan kaayo ninyo sa kalalangan, sama sa inyong paboritong hayop o tanom. Dayon, seguroa nga masulti pod ninyo kon unsay gitudlo niini bahin kang Jehova. Unya pangutan-a ang inyong anak bahin sa iyang paboritong hayop o tanom. Kon inyong estoryahan ang mga butang sa kalalangan nga iyang ganahan, basin mas maminaw siya dihang maghisgot mo sa mga hiyas ni Jehova.

6. Unsay atong makat-onan sa mama ni Christopher?

⁶ Kinahanglan bang mag-research pag-ayo ang mga ginikanan bahin sa usa ka hayop o tanom sa dili pa nila hisgotan kon unsay gitudlo niini bahin kang Jehova? Dili ra man. Si Jesus wala maghatag ug taas nga eksplinasyon bahin sa paagi sa pagkaon sa uwak o sa komplikadong mga selula sa lirio. Naay mga panahon nga ganahan tingali ang imong anak nga maghisgot mog lawom nga mga butang bahin sa kalalangan. Pero usahay ang simpleng komento o pangutana igo na aron masabtan sa imong anak ang punto. Matikdi ang nahinumdoman sa brader nga si Christopher sa bata pa siya: “Naay mga simpleng isulti si Mama aron maapresyar namo ang kalalangan. Pananglitan, kon naa mi duol sa mga bukid, moingon siya: ‘Nindota sa mga bukid oy, habog kaayo! Kuyaw kaayo si Jehova no?’ O kon duol mi sa dagat, moingon siya: ‘Dagkoa sa mga balod oy! Gamhanan kaayo ang Diyos no?’” Si Christopher miingon: “Simple ra to nga mga komento, pero nakapahunahuna to namo.”

7. Unsay imong himoon aron maanad ang imong mga anak nga maghunahuna bahin sa kalalangan?

⁷ Samtang magdako ang imong mga anak, puwede nimo silang anaron nga maniid sa kalalangan ug maghunahuna kon unsay gitudlo niini bahin kang Jehova. Makahisgot kag usa ka butang nga gihimo sa Diyos ug pangutan-a ang imong mga anak, “Unsay gitudlo niini bahin kang Jehova?” Basin masorpresa ka sa ilang isulti.​—Mat. 21:16.

8. Unsay gidasig nga himoon sa Israelinhong mga ginikanan dihang magbiyahe uban sa ilang mga anak?

⁸ Ang Israelinhong mga ginikanan gidasig nga tudloan ang ilang mga anak sa mga sugo ni Jehova samtang maglakaw sila “sa dalan.” (Deut. 11:19) Naay mga dalan agi sa mga probinsiya sa Israel, ug klaseklaseng hayop, langgam, ug bulak ang makita. Samtang magbiyahe ang Israelinhong mga pamilya, naay kahigayonan ang mga ginikanan nga pukawon ang interes sa ilang mga anak sa kalalangan ni Jehova.  Karon, ang mga ginikanan naa pod tingali ingon niana nga mga kahigayonan sa pagtudlo sa ilang mga anak gamit ang kalalangan. Matikdi kon giunsa na paghimo sa ubang ginikanan.

9. Unsay imong nakat-onan kang Punitha ug Katya?

⁹ Ang inahan nga si Punitha, nga nagpuyo sa usa ka dakong siyudad sa India, miingon: “Dihang mobisita mi sa among pamilya sa probinsiya, gamiton namo ni nga kahigayonan aron tabangan ang among mga anak nga makakat-on bahin sa nindot nga mga butang nga gihimo ni Jehova. Nakita nako nga mas maapresyar sa akong mga anak ang kalalangan kon layo mi sa siyudad nga daghag tawo ug grabe ang trapik.” Mga ginikanan, dili gyod tingali malimtan sa inyong mga anak ang panahon nga nagkauban mo sa nindot nga lugar. Si Katya, sister sa Moldova, miingon: “Dili gyod ko kalimot nga sa bata pa ko, dad-on ko sa akong ginikanan sa probinsiya. Nagpasalamat gyod ko nga sukad sa pagkabata, gitudloan ko nila nga maniid sa kalalangan ni Jehova ug hunahunaon kon unsay gitudlo niini bahin kaniya.”

10. Unsay puwedeng himoon sa mga ginikanan kon lisod mobiyahe palayo sa siyudad? (Tan-awa ang kahong “ Tabang Para sa mga Ginikanan.”)

¹⁰ Komosta kon lisod ang pag-adto sa probinsiya? Si Amol, nga nagpuyo pod sa India, miingon: “Sa among lugar, ang mga ginikanan kinahanglang magtrabahog daghang oras, ug mahal kaayo ang plete kon moadtog probinsiya. Pero kon naay gamayng park o rooftop, makapaniid na ka sa kalalangan ug makahisgot bahin sa mga hiyas ni Jehova.” Kon maniid ka sa imong palibot, basin makakita pod ka duol sa inyong balay ug mga butang nga gihimo ni Jehova nga puwede nimong ipakita sa imong mga anak. (Sal. 104:24) Tingali makakita kag mga langgam, insekto, tanom, ug uban pa. Si Karina, nga taga-Germany, miingon: “Ganahan kaayog bulak si Mama, mao nga sa bata pa ko, iyang itudlo ang nindot nga mga bulak  dihang maglakawlakaw mi.” Mga ginikanan, magamit pod ninyo ang daghang video ug publikasyon bahin sa kalalangan nga gi-publish sa organisasyon aron tudloan ang inyong mga anak. Oo, bisag unsa pay inyong kahimtang, matabangan ninyo ang inyong mga anak nga maniid sa mga butang nga gihimo sa Diyos. Karon, hisgotan nato ang pipila ka hiyas ni Jehova nga imong matudlo sa imong mga anak.

11. Unsaon pagtabang sa mga ginikanan ang ilang mga anak nga makita ang gugma ni Jehova?

¹¹ Aron matabangan ang imong mga anak nga makita ang gugma ni Jehova, puwede nimong hisgotan ang mahigugmaong paagi nga giatiman sa daghang hayop ang ilang mga anak. (Mat. 23:37) Puwede pod nimo silang sultihan nga nag-enjoy ta sa kalalangan kay klaseklase ang atong makita. Si Karina, nga gihisgotan ganina, miingon: “Kon maglakawlakaw mi ni Mama, ingnan ko niya nga mohunong ug obserbahan ang kalainan sa matag bulak ug kon sa unsang paagi ang kanindot niini nagpakita sa gugma ni Jehova. Hangtod karon, tan-awon gihapon nakog maayo ang disenyo ug kolor sa klaseklaseng bulak. Pirme kong mapahinumdoman ani nga gimahal gyod ta ni Jehova.”

12. Unsaon pagtabang sa mga ginikanan ang ilang mga anak nga makita ang kaalam sa Diyos? (Salmo 139:14) (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹² Tabangi ang inyong mga anak nga makita ang kaalam sa Diyos. Si Jehova ang pinakamaalamon sa tanan. (Roma 11:33) Pananglitan, puwede nimong hisgotan kon sa unsang paagi ang tubig mosaka ug mahimong mga panganod ug dayon magbalhinbalhin. (Job 38:36, 37) Puwede pod nimong isulti ang maayo kaayong pagkadisenyo sa lawas sa tawo. (Basaha ang Salmo 139:14.) Matikdi kon giunsa na paghimo sa amahan nga si Vladimir. Siya miingon: “Usa ka adlaw, ang among anak nahulog sa bike ug napangos. Paglabayg pila ka adlaw, naayo ang iyang samad. Gi-explain namo sa akong asawa nga gidisenyo ni Jehova ang mga selula sa atong lawas nga maka-repair sa kaugalingon. Giingnan namo siya nga wala siyay makitang parehas ana sa mga butang nga gihimo sa tawo. Pananglitan, ang nabangga nga sakyanan dili maka-repair sa iyang kaugalingon. Nakatabang ni sa among anak nga masabtan kon unsa ka maalamon si Jehova.”

13. Unsaon pagtabang sa mga ginikanan ang ilang mga anak nga makita ang gahom sa Diyos? (Isaias 40:26)

 ¹³ Gidasig ta ni Jehova nga mohangad sa langit ug hunahunaon kon sa unsang paagi ang iyang dakong gahom nagpahinabo nga ang mga bituon ug planeta magpabilin sa ilang posisyon ug dili magbinanggaay. (Basaha ang Isaias 40:26.) Puwede nimong sultihan ang imong mga anak nga mohangad sa langit ug maghunahuna sa ilang nakita. Matikdi ang mahinumdoman ni Tingting, sister nga taga-Taiwan, niadtong bata pa siya: “Kas-a, nag-camping mi ni Mama, ug daghan kaayo mig nakitang bituon sa langit kay layo mi sa siyudad. Adtong panahona, gipresyur ko sa akong mga klasmet, ug nabalaka ko kay basig dili ko makapabiling matinumanon kang Jehova. Gidasig ko ni Mama nga hunahunaon ang gahom nga gigamit ni Jehova sa paghimo sa tanang bituon ug nga hinumdoman nga gamiton pod ni Jehova ang maong gahom aron tabangan ko nga makaya ang bisan unsang pagsulay. Human nako maobserbahi ang kalalangan, gusto nakong mas mailhan pa si Jehova ug mas determinado ko nga moalagad niya.”

14. Unsaon paggamit sa mga ginikanan ang kalalangan aron tudloan ang ilang mga anak nga si Jehova malipayon nga Diyos?

¹⁴ Ang kalalangan ni Jehova nagpakita nga malipayon siya, ug gusto pod niya nga malipay ug malingaw ta. Namatikdan sa mga siyentista nga kadaghanan sa mga hayop magdula, apil ang mga langgam ug isda. (Job 40:20) Nakakita na ba ka sa imong mga anak nga nalingaw ug tan-aw sa mga hayop nga nagdula? Tingali nakakita silag iring nga nagsigeg gukod sa gamayng bola o mga itoy nga nagduladula. Sa sunod nga makita nimo ang imong mga anak nga nagsigeg katawa sa makalingaw nga kinaiya sa hayop, puwede nimo silang pahinumdoman nga nag-alagad ta sa malipayong Diyos.​—1 Tim. 1:11.

15. Unsay makatabang sa mga ginikanan aron mahibaloan nila kon unsay gihunahuna sa ilang mga anak? (Proverbio 20:5) (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹⁵ Usahay, malisdan ang mga ginikanan kon unsaon nga mapaestorya nila ang ilang mga anak sa ilang mga problema. Kon mao nay inyong  situwasyon, basin kinahanglan mong mohimog paagi aron masulti sa inyong mga anak ang ilang gihunahuna. (Basaha ang Proverbio 20:5.) Nakita sa ubang ginikanan nga mas makig-estorya ang ilang mga anak kon maglingawlingaw sila sa gawas. Ngano? Ang usa ka rason kay wala kaayoy makabalda sa mga anak ug mga ginikanan. Ang amahan nga si Masahiko nga taga-Taiwan naghisgot ug laing rason: “Kon naa mi sa gawas uban sa among mga anak​—nga mosakag bukid o maglakawlakaw sa baybayon—​sagad mas relaks sila. Tungod ana, mas dali para nila nga isulti ang ilang gibati ug gihunahuna.” Si Katya, nga gihisgotan ganina, miingon: “Human sa klase, dad-on ko ni Mama sa nindot kaayo nga park. Kay makaparelaks man ang palibot, mas dali para nako nga sultihan siya kon unsay nahitabo sa eskuwelahan o kon unsay akong gikabalak-an.”

16. Sa unsang paagi ang mga pamilya makarelaks ug makalingawlingaw sa kalalangan ni Jehova?

¹⁶ Ang kalalangan ni Jehova makatabang pod sa mga pamilya nga magrelaks ug maglingawlingaw, maong mas magkasuod sila. Ang Bibliya nag-ingon nga naay “panahon sa pagkatawa” ug “panahon sa pagluksolukso.” (Eccl. 3:1, 4, footnote) Si Jehova naghimog daghang nindot nga lugar, ug makalingawlingaw ta didto. Daghang pamilya ang ganahang manuroy sa mga park, probinsiya, bukid, o dagat. Sagad, ang mga bata ganahang magdagandagan ug magduladula sa park, motan-aw sa mga hayop, o maglangoylangoy sa sapa o dagat. Malingaw gyod ta kon naa ta sa gawas ug napalibotan sa mga butang nga gihimo ni Jehova!

17. Nganong angayng tabangan sa mga ginikanan ang ilang mga anak nga mag-enjoy sa kalalangan sa Diyos?

¹⁷ Sa bag-ong kalibotan sa Diyos, ma-enjoy na pag-ayo sa mga ginikanan ug mga anak ang kalalangan ni Jehova. Nianang panahona, dili na ta mahadlok sa mga hayop ug dili na pod sila mahadlok nato. (Isa. 11:6-9) Ma-enjoy nato hangtod sa hangtod ang mga butang nga gihimo ni Jehova. (Sal. 22:26) Pero mga ginikanan, karon pa lang, tabangi ang inyong mga anak nga mag-enjoy sa kalalangan. Kon inyo ning gamiton sa pagtudlo sa inyong mga anak bahin kang Jehova, seguradong mouyon sila sa giingon ni Haring David: “Oh Jehova . . . walay mga buhat nga sama sa imong mga buhat.”​—Sal. 86:8.