1. Nganong daghan nato ang naglisod ug kab-ot sa atong tumong?

 NAA na ba kay gihimong espirituwal nga tumong pero naglisod ka sa pagkab-ot niana? b Kon mao, wala ka mag-inusara. Pananglitan, gustong pauswagon ni Philip ang kalidad sa iyang pag-ampo ug kon kapila siya moampo, pero naglisod siyag gahin ug panahon para niana. Tumong ni Erika nga mosayog abot sa mga tigom para sa pagsangyaw, pero pirme gihapon siyang ma-late. Si Tomáš kadaghan nang misulay ug basa sa tibuok Bibliya. Siya miingon: “Di lang gyod ko malingaw ug basa sa Bibliya. Katulo na kong misulay, pero kutob ra gyod ko sa Levitico.”

2. Nganong dili ta angayng maluya kon naa tay espirituwal nga tumong nga wala pa nato makab-ot?

² Kon naa kay tumong nga wala pa nimo makab-ot, wala na magpasabot nga pakyas ka. Bisan ang simpleng tumong sagad nagkinahanglag panahon ug paningkamot aron makab-ot. Kay gusto gihapon nimong makab-ot ang imong tumong, nagpakita na nga gipabilhan nimo ang imong relasyon kang Jehova ug gusto nimong ihatag ang imong pinakamaayo kaniya. Giapresyar ni Jehova ang imong mga paningkamot. Siyempre, wala siya magdahom ug labaw pa sa kaya nimong ihatag. (Sal. 103:14; Miq. 6:8) Busa ang imong tumong kinahanglang realistiko, kanang itugot sa imong kahimtang. Human ka makahimog tumong, unsaon nimo na pagkab-ot? Hisgotan nato ang pipila ka sugyot.

3. Nganong importante kaayo nga naa kay tinguha nga makab-ot ang imong tumong?

³ Importante kaayo nga naa kay tinguha nga kab-oton ang  imong espirituwal nga mga tumong. Kon naa kay tinguha, maningkamot gyod ka nga kab-oton ang imong tumong. Ang tinguha samag hangin nga magduso sa sakayang delayag paingon sa destinasyon. Kon padayong iduso sa hangin ang sakayan, ang tiglayag makaabot sa iyang destinasyon. Ug kon kusog ang hangin, posibleng mas dali pa gani siyang makaabot. Sa susama, kon kusog ang atong tinguha, mas dakog purohan nga makab-ot nato ang atong mga tumong. “Kon gusto kaayo nimong makab-ot ang usa ka butang, maningkamot gyod ka,” miingon si David, brader sa El Salvador. “Dili nimo tugotan nga naay makapugong nimo.” Busa unsay imong mahimo aron mas modako ang imong tinguha nga makab-ot ang imong tumong?

4. Unsay puwede natong iampo? (Filipos 2:13) (Tan-awa sab ang hulagway.)

⁴ Iampo nga modako ang imong tinguha. Pinaagi sa iyang espiritu, tabangan ka ni Jehova nga modako ang imong tinguha nga kab-oton ang imong tumong. (Basaha ang Filipos 2:13.) Usahay, mohimo tag tumong kay kabalo ta nga mao nay angay ug maayong buhaton. Pero basig wala kaayo tay tinguha nga kab-oton na. Kanay kahimtang sa sister nga si Norina, nga taga-Uganda. Tumong niya nga makadumalag pagtuon sa Bibliya, pero wala kaayo siyay tinguha nga kab-oton na nga tumong kay para niya dili siya maayong motudlo. Unsay nakatabang niya? Siya miingon: “Kada adlaw kong nag-ampo kang Jehova nga tabangan ko nga modako ang akong tinguha sa pagdumalag pagtuon sa Bibliya. Naningkamot pod ko nga mapauswag ang akong paagi sa pagpanudlo. Paglabayg pipila ka bulan, namatikdan nako nga gusto na gyod kong magdumalag pagtuon sa Bibliya. Niana pong tuiga, nakasugod kog duha ka Bible study.”

5. Unsay atong pamalandongon aron mas modako ang atong tinguha?

⁵ Pamalandonga kon unsay gihimo ni Jehova para nimo. (Sal. 143:5) Gipamalandong ni apostol Pablo ang dili hitupngang pagkamaayo nga gipakita ni Jehova kaniya, ug kana nagpalihok niya nga magkugi sa pag-alagad kang Jehova. (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14) Kon pirme pod nimong pamalandongon ang gihimo ni Jehova para nimo, mas modako ang imong tinguha nga kab-oton ang imong tumong. (Sal. 116:12) Matikdi kon unsay nakatabang sa usa ka sister sa Honduras aron makab-ot ang iyang tumong nga mahimong regular payunir. Siya miingon: “Gipamalandong nako kon unsa ka dako ang gugma ni Jehova para nako. Gitabangan ko niya nga mahimong bahin sa iyang katawhan. Iya kong giatiman ug gipanalipdan. Kay ako nang gipamalandong, mas milalom ang akong gugma niya ug mas midako ang akong tinguha nga magpayunir.”

6. Unsa pay makatabang aron mas maningkamot ta nga kab-oton ang atong tumong?

⁶ Hunahunaa ang mga kaayohan sa pagkab-ot sa imong tumong. Matikdi kon unsay nakatabang kang Erika, nga gihisgotan sa unang parapo, aron makab-ot ang iyang tumong nga moabot ug sayo sa mga tigom sa pagsangyaw. Siya miingon: “Nakaamgo ko nga daghan kaayo kog nasayang nga kahigayonan kay pirme kong late sa sangyaw.  Pero kon sayo kong moabot, maestorya pa nako ang mga igsoon ug makauban sila. Makapaminaw pod ko sa praktikal nga mga sugyot nga makatabang nako nga mag-enjoy ug mouswag sa akong ministeryo.” Si Erika nagpokus sa mga kaayohan kon mosayo siyag abot, ug nakab-ot niya ang iyang tumong. Unsa poy mga kaayohan kon makab-ot nimo ang imong tumong? Kon tumong nimo nga mapauswag ang imong pagbasa sa Bibliya o pag-ampo, hunahunaa kon sa unsang paagi ni makapalig-on sa imong relasyon kang Jehova. (Sal. 145:18, 19) Kon ang imong tumong mao ang pag-ugmad ug Kristohanong hiyas, hunahunaa kon sa unsang paagi makatabang ni nga masuod ka sa uban. (Col. 3:14) Puwede nimong isulat ang tanang rason kon nganong gusto nimong makab-ot ang imong tumong. Tan-awa na nga listahan matag karon ug unya. Si Tomáš, nga gihisgotan sa sinugdan, miingon: “Kon daghan kog rason nga kab-oton ang usa ka tumong, mas maningkamot ko nga kab-oton ni.”

7. Unsay nakatabang kang Julio ug sa iyang asawa nga makab-ot ang ilang tumong?

⁷ Pakig-uban sa mga igsoon nga makadasig nimo. (Prov. 13:20) Matikdi kon unsay nakatabang kang Julio ug sa iyang asawa aron makab-ot ang ilang tumong nga mobalhin sa lugar nga mas dakog panginahanglan. Si Julio miingon: “Nagpili mig mga higala nga makadasig namo, ug gisultihan namo sila sa among tumong. Daghan nila ang parehas namog tumong ug ila na ning nakab-ot, maong makahatag silag maayong mga sugyot. Mangomosta pod sila kon unsa nay update sa among mga plano, ug ila ming dasigon dihang kinahanglan namo ni.”

8. Unsay posibleng mahitabo kon maningkamot lang tag kab-ot sa atong tumong dihang ganado ta? (Tan-awa sab ang hulagway.)

⁸ Naa gyoy mga adlaw nga morag wala kaayo tay gana. Nagpasabot ba na nga wala na tay mahimo sa pagkab-ot sa atong tumong? Wala. Sa pag-ilustrar: Ang hangin makaduso pag-ayo sa sakayan aron makaabot ni sa destinasyon. Pero naay mga panahon nga hinay ang hangin, ug usahay wala pa gani hangin. Nagpasabot ba ni nga ang tiglayag wala nay mahimo ug dili na makapadayon? Dili ra pod. Ang ubang sakayan naay makina, ug ang uban naay bugsay. Puwede ni niyang gamiton aron makapadayon siya sa iyang destinasyon. Ang atong gana o tinguha parehas sa hangin; lainlain nig gikusgon. Usahay ganado kaayo ta, pero usahay wala kaayo tay gana. Naa pa gani mga adlaw nga wala gyod tay gana nga molihok aron makab-ot ang atong tumong. Mao nga kon molihok lang ta sa panahon nga ganado ta, basig dili nato makab-ot ang atong tumong. Pero parehas sa tiglayag nga nangitag laing paagi aron makaabot sa iyang destinasyon, maningkamot pod ta nga makab-ot ang atong tumong bisan sa mga panahon nga wala tay gana. Nagkinahanglan nig disiplina sa kaugalingon, pero makalaom ta nga maayo nig mga resulta. Sa dili pa nato hisgotan kon unsay atong himoon, tubagon una nato ang usa ka importanteng pangutana.

9. Husto ba nga maningkamot ta nga kab-oton ang atong tumong bisan dihang wala tay gana nga himoon kini? Ipatin-aw.

 ⁹ Gusto ni Jehova nga moalagad ta niya nga malipayon ug kinabubut-on. (Sal. 100:2; 2 Cor. 9:7) Busa angay ba tang maningkamot nga kab-oton ang atong espirituwal nga tumong kon wala tay gana? Konsideraha ang pananglitan ni apostol Pablo. Siya miingon: “Gidisiplina pag-ayo nako ang akong lawas ug gihimo kining samag ulipon.” (1 Cor. 9:25-27, footnote) Gipugos ni Pablo ang iyang kaugalingon nga himoon kon unsay husto, bisan sa mga panahon nga dili tingali kini ang gusto niyang buhaton. Nalipay ba si Jehova sa pag-alagad ni Pablo? Oo! Ug gipanalanginan ni Jehova ang iyang mga paningkamot.—2 Tim. 4:7, 8.

10. Unsay mga kaayohan kon maningkamot ta nga kab-oton ang atong tumong bisag wala tay gana?

¹⁰ Sa susama, malipay si Jehova kon makita niya nga naningkamot ta nga makab-ot ang atong tumong bisan sa mga panahon nga wala tay gana. Malipay siya kay bisag usahay dili tingali ta ganahan nga himoon kana nga kalihokan, nahibalo siya nga ato nang gihimo tungod sa atong gugma kaniya. Sama nga gipanalanginan ni Jehova si Pablo, panalanginan pod ta Niya tungod sa atong mga paningkamot. (Sal. 126:5) Ug dihang maeksperyensiyahan nato ang panalangin ni Jehova, basig ganahan na ta nga kab-oton ang atong tumong. Si Lucyna, sister nga taga-Poland, miingon: “Usahay, di ko ganahang mosangyaw, ilabina kon gikapoy ko. Pero ang kalipay nga akong bation humag sangyaw nindot kaayo nga regalo.” Busa atong hisgotan kon unsay atong mahimo kon wala tay gana.

11. Sa unsang paagi tabangan ta ni Jehova nga mas maugmad ang pagpugong sa kaugalingon?

¹¹ Iampo nga maugmad pa nimo ang pagpugong sa kaugalingon. Ang pagpugong sa kaugalingon nagpasabot nga kontrolahon nato ang atong mga pagbati ug mga lihok. Sagad nagtumong ni sa pagpugong sa atong kaugalingon sa paghimog daotan. Pero ang pagpugong sa kaugalingon gikinahanglan pod aron mapalihok ta sa paghimog maayo, ilabina kon lisod ang buluhaton o wala tay gana nga himoon kini. Hinumdomi nga ang pagpugong sa kaugalingon apil sa bunga sa espiritu. Busa pangayog balaang espiritu kang Jehova aron maugmad pa nimo kining importante nga hiyas. (Luc. 11:13; Gal. 5:22, 23) Si David, nga gihisgotan ganina, misulti kon sa unsang paagi nakatabang niya ang pag-ampo. Gusto niya nga mahimong mas regular ang iyang personal nga pagtuon. Siya miingon: “Nag-ampo ko nga tabangan ko ni Jehova nga maugmad pa ang pagpugong sa kaugalingon. Sa tabang niya, nakasugod kog maayong rutina sa pagtuon ug nahimo ning regular.”

12. Sa unsang paagi ang prinsipyo sa Ecclesiastes 11:4 mapadapat sa atong espirituwal nga mga tumong?

¹² Ayaw paghulat ug maayo kaayong kahimtang. Niining kalibotana, posibleng dili gyod moabot ang maayo kaayong mga kahimtang. Kon ato nang hulaton, basig dili na hinuon nato makab-ot ang atong tumong. (Basaha ang Ecclesiastes 11:4.) Ang brader nga si Dayniel miingon: “Wala gyoy perfect nga kahimtang. Imbes maghulat, molihok ta aron kita mismo ang makahimog maayong kahimtang.” Si Paul, brader nga taga-Uganda, naghisgot ug laing rason kon nganong dili ta angayng maglangaylangay: “Kon magsugod ta bisag lisod ang kahimtang, naay rason si Jehova nga panalanginan ta.”—Mal. 3:10.

13. Unsay kaayohan kon magsugod ta sa ginagmay nga tumong?

¹³ Pagsugod sa ginagmay. Mawad-an tingali tag gana kon ang atong tumong morag lisod kaayong kab-oton. Kon kanay imong kahimtang, puwede ba kang mohimog ginagmay nga tumong aron makab-ot ang imong pinakatumong? Kon tumong nimo nga ugmaron ang usa ka hiyas, unsa kaha kon maningkamot una ka nga ipakita na sa ginagmayng paagi? Kon tumong nimo  nga mabasa ang tibuok Bibliya, puwede ba kang mag-eskedyul lang una ug mugbong panahon sa pagbasa? Si Tomáš, nga gihisgotan ganina, naglisod sa pagkab-ot sa iyang tumong nga basahon ang Bibliya sulod sa usa ka tuig. Siya miingon: “Nakita nako nga pirme kong mag-apas sa akong mga basahonon. Mao nga misulay na pod ko, pero niining higayona pipila lang ka parapo ang akong basahon kada adlaw ug ako nang pamalandongon. Tungod ana, nag-enjoy na ko sa akong pagbasa.” Kay nag-enjoy na man si Tomáš, anam-anam niyang gidugangan ang iyang panahon sa pagbasa. Sa ngadtongadto, nabasa niya ang tibuok Bibliya. c

14. Unsa tingali mga hinungdan nga dili nato mahimo ang atong giplano?

¹⁴ Dili kalikayan nga bisag ganado kaayo ta o disiplinado, naay mga panahon nga dili nato mahimo ang atong giplano. Pananglitan, ang mga “wala damhang panghitabo” makakuha sa atong panahon nga para unta sa pagkab-ot sa atong tumong. (Eccl. 9:11) Usahay, naa poy mga problema nga makapaluya nato. (Prov. 24:10) Ug kay dili ta hingpit, naa tingali tay mahimo nga makapugong nato sa pagkab-ot sa atong tumong. (Roma 7:23) O kaha gikapoy lang gyod ta. (Mat. 26:43) Unsay makatabang nato nga dili maluya kon naay mga panahon nga dili nato mahimo ang atong giplano?

15. Kon may mga panahon nga wala nato mahimo ang atong mga plano, nagpasabot ba na nga pakyas ta? Ipatin-aw. (Salmo 145:14)

¹⁵ Hinumdomi nga kon wala nimo mahimo ang imong giplano, wala na magpasabot nga pakyas na ka. Ang Bibliya nag-ingon nga mahimong balikbalik tang makasinatig mga problema o kalisdanan. Pero klaro pod ning nag-ingon nga makabangon ra ta, ilabina sa tabang ni Jehova. (Basaha ang Salmo 145:14.) Si Philip, nga gihisgotan ganina, miingon kon unsay iyang basehanan sa kalamposan: “Dili ko magpokus sa kon  kapila ko natumba, kondili sa kon kapila ko mibangon. Diha nako ginabase ang kalamposan.” Si David, nga gihisgotan ganina, miingon: “Naningkamot ko nga dili isipong babag ang mga panahon nga wala nako mahimo ang akong mga plano, kondili ingong kahigayonan nga mapakita nako kang Jehova kon unsa nako siya ka mahal.” Oo, kon mopadayon ka bisag lisod usahay, imong mapakita kang Jehova nga gusto nimo siyang lipayon. Seguradong malipay si Jehova nga makita ka nga naningkamot sa pagkab-ot sa imong tumong!

16. Kon maglisod tag himo sa atong giplano, unsa tingali gipasabot ana?

¹⁶ Hunahunaa kon nganong wala nimo mahimo ang imong mga giplano. Pangutan-a ang kaugalingon, ‘Naa ba koy kinahanglang usbon aron dili na ni mahitabog balik?’ (Prov. 27:12) Pero kon kapila na nga wala nato mahimo ang atong mga giplano, posible nga dili praktikal ang atong tumong. Kon gibati nimo nga morag kini ang imong kahimtang, konsideraha pag-usab ang imong tumong aron makita kon kaya pa ba nimo ning kab-oton. d Dili ka isipon ni Jehova nga pakyas kon dili nimo makab-ot ang tumong nga imposible para nimo.—2 Cor. 8:12.

17. Nganong angay natong hinumdoman ang atong mga nalampos?

¹⁷ Hinumdomi kon unsa nay imong nalampos. Ang Bibliya nag-ingon nga “ang Diyos matarong, ug dili niya kalimtan ang inyong buhat.” (Heb. 6:10) Busa ayaw pod kalimti ang imong nalampos. Pamalandonga kon unsa nay imong nahimo—tingali ang pagpakigsuod kang Jehova, pagsulti sa uban bahin niya, o pagpabawtismo. Sama nga miuswag ka ug nakab-ot nimo ang imong espirituwal nga mga tumong kaniadto, mahimo pod kang mouswag sa pagkab-ot sa imong tumong karon.—Filip. 3:16.

18. Unsay angay natong hinumdoman samtang maningkamot ta sa pagkab-ot sa atong tumong? (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹⁸ Sa tabang ni Jehova, kaya nimong kab-oton ang imong tumong, sama sa tiglayag nga malipayong nakaabot sa iyang destinasyon. Pero hinumdomi nga daghan pod ang nag-enjoy sa ilang pagbiyahe. Sa susama, ma-enjoy nimo ang pagkab-ot sa imong espirituwal nga tumong kon imong makita kon giunsa ka pagtabang ug pagpanalangin ni Jehova. (2 Cor. 4:7) Kon dili ka mosurender, mas daghan pa gyong panalangin ang imong madawat.—Gal. 6:9.