1. Unsang makapahupay nga kamatuoran ang gitudlo ni Jehova kang Abraham?

 SEGURADONG wala gyod malimti ni Abraham ang usa ka higayon nga nag-estorya sila sa Diyos. Pinaagig anghel, giingnan sa Diyos si Abraham nga Iyang laglagon ang mga siyudad sa Sodoma ug Gomora. Nabalaka pag-ayo ang matinumanong si Abraham. Siya nangutana: “Laglagon ba gyod nimo ang matarong uban sa daotan? . . . Mobuhat ba ug dili matarong ang Maghuhukom sa tibuok yuta?” Mapailobong gitudloan ni Jehova ang iyang suod nga higala ug makapahupayng kamatuoran nga nakahatag ug kaayohan natong tanan: Dili gyod laglagon sa Diyos ang mga matarong.—Gen. 18:​23-33.

2. Nganong makaseguro ka nga ang paghukom ni Jehova kanunayng husto ug gibase sa kaluoy?

² Giunsa nato pagkahibalo nga sa dihang mohukom si Jehova, kanunay ning husto ug gibase sa kaluoy? Kay nahibalo ta nga “si Jehova nagatan-aw sa kasingkasing.” (1 Sam. 16:7) Gani, nahibalo siya sa kasingkasing sa matag tawo. (1 Hari 8:39; 1 Cron. 28:9) Makahupay kaayo na. Maalamon kaayo si Jehova ug labaw kaayo ang iyang mga hunahuna kon itandi kanato. Maong haom kaayo ang giingon ni apostol Pablo bahin kang Jehova nga Diyos: “Dili gayod matugkad ang iyang mga desisyon!”—Roma 11:33.

3-4. Unsa tingali nga mga pangutana ang atong mahunahunaan, ug unsay atong hisgotan niining artikuloha? (Juan 5:​28, 29)

³ Pero parehas kang Abraham, naa pod tingali tay mga pangutana. Basin maghunahuna ta: ‘Naa pa bay paglaom para sa mga tawo nga gihukman na ni Jehova, sama sa mga taga-Sodoma ug Gomora? Posible kaha nga ang uban nila apil sa “mga dili matarong” nga mabanhaw?’—Buh. 24:15.

 ⁴ Hisgotan nato kon unsay atong nasabtan bahin sa pagkabanhaw. Sa miagi, naay katin-awan sa atong pagsabot bahin sa ‘pagkabanhaw ngadto sa kinabuhi’ ug ‘pagkabanhaw ngadto sa paghukom.’ a (Basaha ang Juan 5:​28, 29.) Tungod ani, kinahanglan tang mohimog mga kausaban sa atong pagsabot, nga maoy atong hisgotan niining artikuloha ug sa sunod nga artikulo. Bahin sa matarong nga mga paghukom ni Jehova, ato unang hisgotan kon unsay wala nato mahibaloi ug dayon kon unsay atong nahibaloan.

KON UNSAY WALA NATO MAHIBALOI

5. Unsay giingon kaniadto sa atong mga publikasyon bahin sa mga nalaglag nga taga-Sodoma ug Gomora?

⁵ Kaniadto, gihisgotan sa atong mga publikasyon kon unsay mahitabo niadtong mga gihukman ni Jehova ingong dili matarong. Kini nag-ingon nga ang maong mga tawo, sama niadtong mga taga-Sodoma ug Gomora, walay paglaom nga mabanhaw. Pero human sa dugang pagtuon ug pag-ampo, atong nakita nga dili ta makaingon nga wala na gyod silay paglaom. Atong hisgotan kon ngano.

6. Unsay pipila ka pananglitan niadtong mga dili matarong nga gihukman ni Jehova, pero unsay wala nato mahibaloi?

⁶ Naay mga rekord sa Bibliya bahin sa paghukom ni Jehova sa mga dili matarong. Pananglitan, daghan kaayong tawo ang gilaglag ni Jehova panahon sa Lunop. Gisugo pod ni Jehova ang iyang katawhan nga laglagon ang pito ka nasod nga nagpuyo sa Yutang Saad, ug gigamit ni Jehova ang usa ka anghel aron patyon ang 185,000 ka sundalo sa Asirya sa usa lang ka gabii. (Gen. 7:23; Deut. 7:​1-3; Isa. 37:​36, 37) Niini nga mga pananglitan, naghatag ba ang Bibliya ug igong detalye nga makaingon ta nga silang tanan gisentensiyahan na ni Jehova ug kalaglagan hangtod sa hangtod, nga wala nay paglaom nga mabanhaw? Walay gihatag nga igong detalye ang Bibliya. Nganong makaingon ta ana?

7. Unsay wala nato mahibaloi bahin niadtong mga gilaglag panahon sa Lunop o panahon sa pagsakop sa Canaan? (Tan-awa ang hulagway.)

⁷ Bisag gilaglag sila ni Jehova ingong grupo, wala ta mahibalo kon unsay panglantaw ni Jehova sa matag usa nila ingong indibiduwal. Wala pod ta mahibalo kon kadtong mga gipamatay nahatagan bag kahigayonan nga makakat-on bahin kang Jehova ug maghinulsol. Bahin sa panahon sa Lunop, ang Bibliya nag-ingon nga si Noe maoy “magwawali sa pagkamatarong.” (2 Ped. 2:5) Pero wala ni mag-ingon nga samtang gitukod niya ang dako kaayong arka, nasangyawan pod niya ang matag tawo sa yuta nga maapektohan unya sa Lunop. Sa susama, wala ta mahibalo kon ang tanang daotang tawo nga nagpuyo sa Canaan nahatagan bag kahigayonan nga makaila kang Jehova ug magbag-o.

8. Unsay wala nato mahibaloi bahin sa mga tawo sa Sodoma ug Gomora?

⁸ Komosta ang bahin sa mga taga-Sodoma ug Gomora? Ang matarong nga si Lot nagpuyo uban nila. Pero nahibalo ba gyod ta kon silang tanan nasangyawan ni Lot? Dili ta segurado. Hinumdomi pod nga daghang lalaki—gikan sa mga batan-on hangtod sa mga tigulang—ang gustong manglugos sa mga bisita ni Lot. (Gen. 19:4; 2 Ped. 2:7) Busa mga daotan sila, pero ang matag usa ba gyod nila nahibalo kon unsay sukdanan sa Diyos bahin sa moralidad ug nakasabot kon unsay husto ug sayop? Segurado ba ta nga silang tanan gihukman na sa atong maluluy-ong Diyos nga wala nay paglaom nga mabanhaw? Giingnan ni Jehova si Abraham nga walay bisag 10 ka matarong nga tawo sa siyudad. (Gen. 18:32) Busa dili gyod sila matarong, ug haom lang nga gihukman sila ni Jehova tungod sa ilang binuhatan. Pero  makaingon ba gyod ta nga walay usa nila ang maapil sa “pagkabanhaw sa . . . mga dili matarong”? Aw, dili gyod ta makaingon!

9. Unsay wala nato mahibaloi bahin kang Solomon?

⁹ Sa laing bahin, naa pod tay mabasa sa Bibliya bahin sa matarong nga mga tawo nga nahimong dili matarong. Usa nila mao si Haring Solomon. Natudloan gyod siya bahin sa Diyos ug gipanalanginan pag-ayo ni Jehova. Pero sa ulahi, misimba na siya sa bakak nga mga diyos, ug tungod ana, nasuko pag-ayo si Jehova. Ang mga sala ni Solomon miresulta pod ug pag-antos sa nasod sa Israel sulod sa gatosan ka katuigan. Tinuod, ang Bibliya nag-ingon nga si Solomon “mipahulay uban sa iyang mga katigulangan,” sama sa matinumanong si Haring David. (1 Hari 11:​5-9, 43, footnote; 2 Hari 23:13) Pero nagpasabot ba ni nga kay gilubong siya uban sa matinumanon niyang mga katigulangan, garantiya ni nga mabanhaw siya? Walay giingon ang Bibliya. Ang uban tingali moingon nga “siya nga namatay gipagawas na gikan sa iyang sala.” (Roma 6:7) Tinuod na, pero wala na magpasabot nga ang tanang namatay mabanhaw, nga mora bag katungod nila nga mabuhi pag-usab. Ang pagkabanhaw regalo gikan sa atong mahigugmaong Diyos. Ihatag ni sa Diyos niadtong gusto niyang makabaton ug kahigayonan nga moalagad kaniya hangtod sa hangtod. (Job 14:​13, 14; Juan 6:44) Madawat kaha ni Solomon kini nga regalo? Si Jehova ray nahibalo; dili kita. Pero nahibalo ta nga himoon ni Jehova kon unsay husto.

KON UNSAY ATONG NAHIBALOAN

10. Unsay pagbati ni Jehova bahin sa paglaglag sa mga tawo? (Ezequiel 33:11) (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹⁰ Basaha ang Ezequiel 33:11. Sa basahon sa Ezequiel, gisultihan ta ni Jehova kon unsay iyang pagbati bahin sa paghukom sa mga tawo. Sama kang Ezequiel, si apostol Pedro gigiyahan sa pagsulat nga ‘dili gusto ni Jehova nga naay malaglag.’ (2 Ped. 3:9) Makapahupay kaayo ni nga kamatuoran. Nahibalo ta nga dili dayon modesisyon si Jehova nga laglagon hangtod sa hangtod ang usa ka tawo gawas kon naa siyay lig-ong rason nga himoon ni. Maluluy-on kaayo siya, ug magpakita siyag kaluoy kutob sa mahimo.

11. Kinsay dili mabanhaw, ug nganong nahibalo ta ana?

¹¹ Unsay atong nahibaloan bahin sa mga tawo nga dili mabanhaw? Pipila lang ang gihisgotan sa Bibliya. b Pananglitan, naay giingon si Jesus nga nagpakita nga si Judas Iskariote dili mabanhaw. (Mar. 14:21; tan-awa sab ang Juan 17:12 ug ang study note.) Si Judas tinuyong misupak kang Jehova nga Diyos ug sa Iyang Anak. (Tan-awa ang Marcos 3:29 ug ang study note.) Si Jesus miingon sab nga ang pipila ka Hudiyong mga lider sa relihiyon nga misupak kaniya mamatay nga walay paglaom nga mabanhaw. (Mat. 23:33; tan-awa ang Juan 19:11 ug ang study note nga “the man.”) Ug si apostol Pablo nagpasidaan nga ang dili mahinulsolong mga apostata dili mabanhaw.—Heb. 6:​4-8; 10:29.

12. Unsay atong nahibaloan bahin sa kaluoy ni Jehova? Paghatag ug pananglitan.

¹² Sa laing bahin, unsay atong nahibaloan bahin sa kaluoy ni Jehova? Giunsa niya pagpakita nga “dili niya gusto nga naay malaglag”? Konsideraha ang kaluoy nga iyang gipakita sa pipila nga nakahimog seryosong mga sala. Si Haring David nakahimog grabeng mga sala sama sa pagpanapaw ug pagpatay. Pero naghinulsol si David, maong si Jehova naluoy niya ug gipasaylo siya. (2 Sam. 12: 1-13) Si Haring Manases mihimog grabe ka daotang mga buhat sa halos tibuok niyang kinabuhi. Pero dihang naghinulsol siya, gipakitaan siya ni Jehova ug kaluoy ug gipasaylo. (2 Cron. 33:​9-16) Kini nga mga pananglitan nagpahinumdom nato nga si Jehova magpakitag kaluoy kon makita niya nga naay basehanan sa paghimo niini. Iyang banhawon kini nga mga indibiduwal kay ilang giila nga nakahimo silag seryosong mga sala ug naghinulsol.

13. (a) Nganong nagpakitag kaluoy si Jehova sa mga tawo sa Nineve? (b) Unsay giingon ni Jesus bahin sa mga taga-Nineve?

¹³ Nahibalo pod ta nga gipakitaan ni Jehova ug kaluoy ang mga taga-Nineve. Ang Diyos miingon kang propetang Jonas: “Nakita nako ang ilang pagkadaotan.” Pero dihang naghinulsol sila, gipasaylo sila ni Jehova. Mas maluluy-on pa siya kay kang Jonas, kinsa nasuko pag-ayo. Kinahanglang pahinumdoman sa Diyos si Jonas nga ang mga taga-Nineve “wala gani mahibalo kon unsay husto ug sayop.” (Jon. 1:​1, 2; 3:10; 4:​9-11) Sa ulahi, gigamit ni Jesus kini nga pananglitan aron tudloan ta bahin sa hustisya ug kaluoy ni Jehova. Si Jesus miingon nga ang mahinulsolong mga taga-Nineve “banhawon sa Adlaw sa Paghukom.”—Mat. 12:41.

14. Unsay gipasabot sa ‘pagkabanhaw ngadto sa paghukom’ para sa mga taga-Nineve?

¹⁴ Unsay gipasabot ni Jesus dihang siya miingon nga ang mga taga-Nineve “banhawon sa Adlaw sa Paghukom”? Si Jesus naghisgot bahin sa umaabot nga ‘pagkabanhaw ngadto sa paghukom.’ (Juan 5:29) Kini mahitabo panahon sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando ni Jesu-Kristo, diin ang “mga matarong” ug ang “mga dili matarong” banhawon. (Buh. 24:15) Para sa mga dili matarong, kini maoy ‘pagkabanhaw ngadto sa paghukom.’ Nagpasabot ni nga obserbahan ug susihon ni Jehova ug Jesus ang ilang binuhatan aron makita kon ila bang gipadapat ang ilang nakat-onan. Kon ang nabanhaw nga taga-Nineve dili gustong mosimba kang Jehova, hukman siya nga dili angayang mabuhi hangtod sa hangtod. (Isa. 65:20) Pero kon ang nabanhaw nga taga-Nineve mopili nga simbahon si Jehova ug magmatinumanon, hukman siya ni Jehova nga makabaton ug kahigayonan nga mabuhi hangtod sa hangtod!—Dan. 12:2.

15. (a) Nganong dili ta angayng moingon nga walay usa sa mga gilaglag nga taga-Sodoma ug Gomora ang mabanhaw? (b) Unsaon nato pagsabot ang giingon sa Judas 7? (Tan-awa ang kahong “ Unsay Gipasabot ni Judas?”)

 ¹⁵ Dihang naghisgot si Jesus bahin sa mga taga-Sodoma ug Gomora, siya miingon nga mas maayo pa ang ilang dangatan “sa Adlaw sa Paghukom” kay sa mga tawo nga wala modawat niya ug sa iyang mga pagtulon-an. (Mat. 10:​14, 15; 11:​23, 24; Luc. 10:12) Unsay iyang gipasabot? Maghunahuna tingali ta nga migamit si Jesus dinhi ug hyperbole, o paghinobra. Pero lagmit dili kana ang kahimtang. Posibleng literal ang iyang giingon bahin sa mga taga-Sodoma ug Gomora, sama nga literal ang iyang giingon bahin sa mga taga-Nineve. Ang “Adlaw sa Paghukom” nga iyang gihisgotan niining duha ka higayon pareho rag gitumong. Sama sa mga taga-Nineve, ang mga taga-Sodoma ug Gomora mihimog daotan. Pero ang mga taga-Nineve nahatagag kahigayonan nga maghinulsol. Hinumdomi pod ang giingon ni Jesus bahin sa ‘pagkabanhaw ngadto sa paghukom.’ Apil niini nga pagkabanhaw ang mga tawo nga “nagbuhat ug daotan.” (Juan 5:29) Busa posible nga naay paglaom para sa mga taga-Sodoma ug Gomora. Tingali ang uban nila mabanhaw, ug basin naa tay kahigayonan nga tudloan sila bahin kang Jehova ug kang Jesu-Kristo.

16. Unsay susihon ni Jehova dihang modesisyon siya kon kinsay banhawon? (Jeremias 17:10)

¹⁶ Basaha ang Jeremias 17:10. Kini nga teksto nagsumaryo kon unsay atong nahibaloan: Si Jehova kanunayng “nagasusi sa kasingkasing, [nga] nagausisa sa kinasulorang mga hunahuna.” Kon bahin sa umaabot nga pagkabanhaw, iyang “balosan ang matag usa sumala sa iyang mga dalan,” nga maoy kanunay niyang ginahimo. Si Jehova magpakitag kalig-on kon gikinahanglan pero magpakitag kaluoy kutob sa mahimo. Busa dili ta angayng moingon nga ang usa walay paglaom nga mabanhaw gawas kon mao gyod nay giingon sa Bibliya!

“ANG MAGHUHUKOM SA TIBUOK YUTA” MOBUHAT GYOD UG MATARONG

17. Sa umaabot, unsay mahitabo sa mga tawo nga nangamatay?

¹⁷ Sukad nga si Adan ug Eva miapil kang Satanas sa pagrebelde kang Jehova nga Diyos, binilyon na ang nangamatay. Daghan na kaayog naapsan ug nabiktima ang atong “kaaway, ang  kamatayon.” (1 Cor. 15:26) Sa umaabot, unsay mahitabo sa maong mga tawo? Ang 144,000 ka matinumanong mga sumusunod sa Kristo mabanhaw ngadto sa langit ug makadawat ug imortal nga kinabuhi. (Pin. 14:1) Ang “mga matarong”—ang dili maihap nga matinumanong mga lalaki ug babaye nga nahigugma kang Jehova—mabanhaw, ug sila mabuhi hangtod sa hangtod sa yuta kon magpabilin silang matinumanon panahon sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando sa Kristo ug panahon sa kataposang pagsulay. (Dan. 12:13; Heb. 12:1) Panahon pod sa Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando, ang “mga dili matarong”—kadtong wala mag-alagad kang Jehova o bisan gani “kadtong nagbuhat ug daotan”—hatagag kahigayonan nga magbag-o ug mahimong matinumanong alagad ni Jehova. (Luc. 23:​42, 43) Pero naay mga tawo nga grabe gyod ka daotan, kinsa tinuyo gyong mirebelde kang Jehova ug misupak sa iyang katuyoan, maong nakadesisyon na siya nga dili gyod sila banhawon.—Luc. 12:​4, 5.

18-19. (a) Nganong makasalig ta sa paghukom ni Jehova niadtong mga nangamatay? (Isaias 55:​8, 9) (b) Unsay atong hisgotan sa sunod nga artikulo?

¹⁸ Bug-os ba gyod tang makasalig nga sa dihang hukman ni Jehova ang mga tawo, kanunay gyong husto ang iyang desisyon? Oo! Sama sa nasabtan pag-ayo ni Abraham, si Jehova ang hingpit, maalamon, ug maluluy-on nga “Maghuhukom sa tibuok yuta.” Gibansay pod niya ang iyang Anak ug gihatag kaniya ang tanang awtoridad sa paghukom. (Juan 5:22) Si Jehova ug Jesus parehong makabasa sa kasingkasing sa matag tawo. (Mat. 9:4) Busa kanunay gyod silang ‘mobuhat ug matarong’!

¹⁹ Kinahanglang determinado tang mosalig nga nahibalo gyod si Jehova kon unsa ang pinakamaayo. Nahibalo ta nga si Jehova ang kuwalipikado nga mohukom, dili kita. (Basaha ang Isaias 55:​8, 9.) Busa isalig nato ang tanang pagpanghukom ngadto Kaniya ug sa Iyang Anak, ang Hari nga bug-os gyong nagsundog sa hustisya ug kaluoy sa iyang Amahan. (Isa. 11:​3, 4) Pero unsay atong ikaingon bahin sa ilang paghukom panahon sa dakong kasakitan? Unsay wala nato mahibaloi? Ug unsay atong nahibaloan? Atong hisgotan kini nga mga pangutana sa sunod nga artikulo.