Natawo ko sa Netherlands niadtong 1948. Pagkasunod tuig, ang among pamilya mibalhin sa São Paulo, Brazil. Ang akong ginikanan pirmeng mosimba, ug ingong pamilya regular ming magbasa sa Bibliya human sa panihapon. Niadtong 1959, mibalhin mi sa United States ug mipuyo sa Massachusetts.

Si Papa nagkugi aron matagan-an ang panginahanglan sa among pamilya nga may walo ka membro. Nagtrabaho siya ingong traveling salesman, road construction worker, ug sales representative sa usa ka internasyonal nga airline company. Kaming tanan sa pamilya nalipay dihang nakatrabaho siya sa airline kay makabiyahe na mi pirme.

Pagkahayskul nako sagad maghunahuna ko, ‘Unsa may akong buhaton iniggraduwar nako?’ Ang pipila nako ka amigo mieskuwela sa unibersidad, samtang ang uban nagsundalo. Dili ko gustong magsundalo kay dili gani ko ganahang makiglalis, ilabinang makig-away. Midesisyon ko nga moeskuwela sa unibersidad aron ma-exempted sa pagsundalo. Pero ang gusto gyod nakong buhaton mao ang pagtabang sa uban kay para nako, mao ni makahatag ug tinuod nga katuyoan sa akong kinabuhi.

Sa unibersidad, nainteres ko sa anthropology kay gusto kong mahibalo sa sinugdanan sa kinabuhi. Gitudloan mig ebolusyon ug gidahom sa mga magtutudlo nga tuohan namo ni. Pero para nako, ang ubang eksplinasyon dili rasonable ug mapugos ka sa pagtuo bisag walay ebidensiya.

Sa among mga klase, wala mi tudloig maayong mga prinsipyo. Gitudloan hinuon mi nga buhaton ang tanan aron molampos sa among pag-eskuwela. Malipay ko dihang magparti-parti ug magdroga, pero temporaryo ra ang akong kalipay. Naghunahuna ko, ‘Mao ba gyod ni ang katuyoan sa kinabuhi?’

Dayon, mibalhin ko sa siyudad sa Boston ug nagpaenrol sa usa ka unibersidad didto. Aron may ikagasto ko sa akong pag-eskuwela, nagkuha kog summer job, diin nakailaila kog Saksi ni Jehova sa unang higayon. Ang usa ka kauban nako sa trabaho nakig-estorya nako bahin sa tagna sa “pito ka panahon” nga narekord sa Daniel kapitulo 4 ug iyang gipatin-aw nga nagkinabuhi na ta sa panahon sa kataposan. (Dan. 4:13-17) Naamgohan dayon nako nga kon magsige kog pakig-estorya niya ug motuo sa akong mga nakat-onan, kinahanglan kong magbag-o. Busa gihimo nako ang tanan aron dili mi magkaestorya.

Sa unibersidad, mikuha kog mga subject nga mag-andam nako sa volunteer work sa South America. Naghunahuna ko nga ang paghimog maayo sa uban maghatag ug katuyoan sa akong kinabuhi. Pero misamot ang akong pagduhaduha kon makahatag ba gyod nig katuyoan sa akong kinabuhi. Kay nadismayar, miundang kog eskuwela pagkahuman sa semester.

Pagka-Mayo 1970, mibalhin ko sa Amsterdam, Netherlands, aron magtrabaho sa airline nga gitrabahoan ni Papa. Tungod ani nga trabaho, makabiyahe na ko pirme, ug nakaadto ko sa mga nasod sa Africa, North ug South America, Europe, ug Asia. Pero bisag unsa pang nasora ang akong nabisita, nakita nako nga ang tanan dunay dagkong problema ug morag walay makasulbad niana. Misamot ang akong tinguha nga pangitaon kon unsay makahatag nakog katagbawan, busa mibalik ko sa United States ug nagpaenrol pag-usab sa mao ra gihapon nga unibersidad sa Boston.

Pero naamgohan dayon nako nga ang akong pag-eskuwela sa unibersidad wala makatabang nako nga makaplagan ang tubag sa akong mga pangutana bahin sa kinabuhi. Wala na ko kabalo kon unsay buhaton, maong nangayo kog tambag sa akong propesor sa anthropology. Nakurat ko sa iyang giingon: “Nganong moeskuwela pa man ka? Nganong di na lang ka moundang?” Gisunod dayon nako ang iyang tambag. Busa miundang kog eskuwela sa unibersidad ug wa na gyod mobalik.

Morag wala gihapoy katuyoan ang akong kinabuhi, busa miapil kog grupo nga wala magsunod sa naandang paagi sa pagkinabuhi ug daw nagpasiugdag pakigdait ug gugma. Kauban sa pipila ka higala, mibiyahe ko latas sa daghang estado sa United States paingon sa Acapulco, Mexico. Nagpuyo mi uban sa mga hippie, nga morag walay gikabalak-an sa kinabuhi. Pero wa madugay, akong nadiskobrehan nga ang ilang paagi sa pagkinabuhi walay katuyoan ug wala makahatag nakog dumalayong kalipay. Hinunoa, nakita nako nga daghan kanila ang dili matinud-anon ug dili maunongon.

Nianang panahona, akong nahinumdoman ang gipangandoy nako sa bata pa ko. Gusto kong molawig, dili ingong marinero, kondili ingong kapitan. Mahimo lang nâ nako kon may kaugalingon kong barkong delayag. Kay parehas mig pangandoy sa akong amigong si Tom, nakadesisyon mi nga molawig sa tibuok kalibotan. Gusto kong mangitag nindot nga isla sa tropiko diin dili ko kinahanglang mosunod sa mga balaod sa katilingban.

Mibiyahe mi ni Tom paingon sa Arenys de Mar, duol sa Barcelona, Spain. Didto, mipalit mig barkong delayag nga ginganlag Llygra. Kini may gidak-ong 9.4 metros (31 piye). Giusab namo ang disenyo niini aron luwas ming makalawig sa kadagatan. Kay wala ra man mi magdalig adto sa among destinasyon, gitangtang namo ang makina ug gigamit ang lunà aron pondohag tubig nga imnonon. Aron mamaniobra namo ang barko diha sa gagmayng pantalan, gipataoran namo nig duha ka 5 metros (16 piye) nga bugsay. Sa ulahi, milawig mi paingon sa Seychelles, sa Indian Ocean. Plano namo nga molawig ubay sa kasadpang baybayon sa Africa ug libot sa Cape of Good Hope, South Africa. Migamit mig mga bituon, pipila ka mapa, mga libro, ug simpleng mga instrumento aron matabangan mi sa paglawig sa hustong direksiyon. Nahingangha ko kay mahibaloan namo ang among eksaktong nahimutangan.

Wala madugay, nadiskobrehan namo nga kining karaang barko nga gama sa kahoy dili diay makalawig sa kadagatan. Masudlan nig 22 litros (mga 6 ka galon) nga tubig kada oras! Sa nahisgotan sa sinugdan, panahon sa usa ka bagyo, nahadlok kaayo ko ug nag-ampo sa unang higayon human sa daghang katuigan. Misaad ko sa Diyos nga kon maluwas mi, maningkamot ko nga mailhan siya. Milurang ang bagyo ug gituman gyod nako ang akong saad.

Gisugdan nakog basa ang Bibliya samtang naglawig mi. Hunahunaa lang kon unsa ka nindot nga maglingkod diha sa barko sa taliwala sa Mediterranean Sea, nga ang imo lang makita mao ang mga isda nga bangsi ug mga dolphin. Panahon sa kagabhion, ganahan kong motan-aw sa Milky Way galaxy, ug mas nakombinsir ko nga dunay Diyos nga interesado sa katawhan.

Humag pipila ka semana sa dagat, nakaabot mi sa pantalan sa Alicante, Spain, diin gisulayan namog baligya ang among barko aron makapalit mig mas nindot. Siyempre, lisod mangitag mopalit ug karaan, way makina, ug buslot nga barko! Pero nindot to nga higayon sa pagbasa sa akong Bibliya.

Sa sige nakog basa sa Bibliya, akong naamgohan nga kini usa ka basahon nga naghatag natog giya aron magmalipayon. Klaro kaayo ang giingon sa Bibliya bahin sa pagkinabuhing hinlo ug maayog moralidad, maong natingala ko kon nganong daghan kaayo—apil na ko—ang nag-isip sa ilang kaugalingon nga mga Kristohanon pero wala magsunod sa giingon niini.

Determinado ko nga mahimong hinlo ang akong kinabuhi, busa miundang ko sa pagdroga. Naghunahuna ko nga duna gyod tingali mga tawo nga nagsunod sa taas nga moral nga mga prinsipyo sa Bibliya, ug gusto nako silang maestorya. Sa ikaduhang higayon, nag-ampo ko sa Diyos nga tabangan ko nga makaplagan sila.

Para nako, morag rasonable nga susihon ang matag relihiyon hangtod nga makaplagan nako ang tinuod  nga relihiyon. Samtang naglakaw ko sa kadalanan sa Alicante, nakakita kog daghang simbahan. Pero kadaghanan niana may mga imahen, busa dili kana ang tinuod nga relihiyon.

Usa niana ka Dominggo sa hapon, didto ko sa usa ka bungtod diin makita ang pantalan, ug nagbasa ko sa Santiago 2:1-5, nga nag-ingon nga sayop ang pagpakitag paboritismo sa mga dato. Dihang mobalik na ko sa among barko, may nakita ko nga morag relihiyosong tigomanan, nga may karatula ibabaw sa pultahan: “Kingdom Hall of Jehovah’s Witnesses.”

Naghunahuna ko, ‘Sulayan ra god nako ning mga tawhana. Tan-awon nako kon unsaon ko nila pagtratar.’ Busa misulod ko sa Kingdom Hall nga nagtiniil, taas ug bungot, ug gisi-gisig maong. Ang atendant nagpalingkod nako tupad sa tigulang nga babaye nga mitabang nako sa pagpangita sa mga teksto nga gihisgotan sa mamumulong. Human sa tigom, morag di ko katuo sa kaayo nga gipakita sa tanan nga mitimbaya nako. Gidapit ko sa usa ka lalaki sa iyang balay aron maghisgot bahin sa Bibliya, pero kay wa pa man nako mahumag basa ang Bibliya, ako siyang giingnan, “Pahibal-on lang ti ka kon andam na ko.” Pero nagpadayon kog tambong sa tanang tigom.

Pipila ka semana sa ulahi, gibisita nako ang maong tawo sa iyang balay ug gitubag niya ang akong mga pangutana bahin sa Bibliya. Paglabayg usa ka semana, gihatagan ko niyag bag nga punog nindot kaayong mga sinina. Giingnan ko niya nga ang tag-iya sa maong mga sinina napriso kay nagsunod sa sugo sa Bibliya nga higugmaon ang usag usa ug dili na magkat-on sa pagpakiggubat. (Isa. 2:4; Juan 13:34, 35) Nianang tungora, segurado na ko nga akong nakaplagan ang akong gipangita—ang mga tawo nga nagsunod sa klarong giingon sa Bibliya bahin sa moralidad! Wala na ko maghunahuna nga mangitag isla nga paraiso; gusto na nakong tun-an pag-ayo ang Bibliya. Busa mibalik ko sa Netherlands.

Upat ka adlaw kong nagbiyahe aron makaabot sa siyudad sa Groningen, Netherlands. Didto, kinahanglan kong makakitag trabaho aron suportahan ang akong kaugalingon. Nangaplay ko sa usa ka carpenter shop. Sa form nga akong gipil-apan, naay pangutana kon unsay akong relihiyon. Akong gisulat, “Jehovah’s Witnesses.” Dihang nabasa nâ sa tag-iya, nausab ang ekspresyon sa iyang nawong. Siya miingon, “Tawagan ra ti ka.” Pero wala gyod siya manawag.

Sa laing carpenter shop, nangutana ko sa tag-iya kon nagkinahanglan ba siyag trabahante. Nangayo siyag mga diploma ug referral. Ako siyang giingnan  nga nakasulay na kog repair sa usa ka barkong delayag nga gama sa kahoy. Morag di ko katuo dihang siya miingon, “Puwede na kang magsugod unyang hapon, pero dunay kondisyon. Di ko gustong magpahinabo kag kagubot sa akong shop, kay usa ko sa mga Saksi ni Jehova ug nagsunod ko sa mga prinsipyo sa Bibliya.” Nakurat ko ug miingon, “Ako pod!” Pero siyempre kay taas man kog buhok ug bungot, giingnan ko niya, “Kon mao, magtuon ta sa Bibliya!” Misugot dayon ko. Karon nasabtan na nako kon nganong ang tag-iya sa unang shop wala gyod manawag. Paagi diay to ni Jehova sa pagtubag sa akong mga pag-ampo. (Sal. 37:4) Nagtrabaho ko sa shop sa maong brader sulod sa usa ka tuig. Nianang panahona, giestadihan ko niya, ug nabawtismohan ko pagka-Enero 1974.

Usa ka bulan sa ulahi, nagsugod ko pagpayunir, nga nakapalipay gyod nako. Pagkasunod bulan, mibalhin ko sa Amsterdam aron moboluntaryo sa bag-ong naporma nga Spanish group. Makapalipay gyod ang pagdumalag mga pagtuon sa Bibliya diha sa pinulongang Spanish ug Portuguese! Pagka-Mayo 1975, naasayn ko ingong espesyal payunir.

Usa ka adlaw niana, si Ineke, usa ka espesyal payunir nga sister, mitambong sa among Spanish nga tigom aron ipailaila ang iyang Bolivian nga Bible study. Nagsinulatay mi ni Ineke aron mas magkailhanay mi, ug tungod niana, nakita namo nga parehas mig mga tumong. Nagminyo mi niadtong 1976 ug nagpadayon ingong mga espesyal payunir hangtod niadtong 1982 dihang gidapit mi nga moeskuwela sa ika-73 nga klase sa Gilead. Nasorpresa ug nalipay kaayo mi dihang naasayn mi sa East Africa, diin nag-alagad mig lima ka tuig sa Mombasa, Kenya! Pagka-1987, gibalhin mi sa Tanzania, human tangtanga sa gobyerno didto ang pagdili sa buluhatong pagsangyaw. Nagpabilin mi didto sulod sa 26 ka tuig una mi mibalik sa Kenya.

Ang pagtabang sa mapainubsanong mga tawo nga makakat-on sa kamatuoran sa Bibliya nakahatag ug tinuod nga katuyoan sa among kinabuhi. Pananglitan, ang akong unang Bible study sa Mombasa mao ang usa ka lalaki nga akong nasangyawan. Human nako siya tanyagig duha ka magasin, siya miingon, “Kon mahuman kog basa ani, unsa may akong himoon?” Pagkasunod semana, nagsugod mi pagtuon sa Bibliya gamit ang librong Ikaw Mabuhing Walay Kataposan sa Paraiso sa Yuta, nga bag-o pang gi-release sa Swahili nga pinulongan. Nabawtismohan siya usa ka tuig sa ulahi ug nahimong regular payunir. Sukad niadto, siya ug ang iyang asawa nakatabang sa halos 100 ka tawo nga magpahinungod ug magpabawtismo.

Sa dihang una nakong nasabtan ang katuyoan sa kinabuhi, gibati nako nga sama ko sa negosyante nga nakakitag perlas nga maayo kaayog klase ug wala na gyod niya kini buhii. (Mat. 13:45, 46) Gusto nakong gamiton ang akong kinabuhi sa pagtabang sa uban nga makaplagan ang tinuod nga katuyoan sa kinabuhi. Kauban sa akong minahal nga asawa, naeksperyensiyahan nako mismo kon giunsa pagtabang ni Jehova ang iyang katawhan nga makabaton ug tinuod nga katuyoan sa kinabuhi.