SUGILANON SA KINABUHI
“Wala Gyod Ko Mag-inusara”
NAAY mga kahimtang sa kinabuhi nga makapaguol nato: dihang mamatyan tag minahal sa kinabuhi, mobalhin sa laing lugar, ug dihang mag-inusara ta. Naeksperyensiyahan nako ning tanan. Pero kon balikan nako ang akong kinabuhi kaniadto, makaingon ko nga wala gyod diay ko mag-inusara. Tugoti ko sa pag-asoy kon nganong nakasulti ko niana.
PANIG-INGNAN SA AKONG MGA GINIKANAN
Si Papa ug Mama maoy debotadong mga Katoliko. Pero dihang nahibaloan nila sa Bibliya nga ang ngalan sa Diyos maoy Jehova, nahimo silang madasigong mga Saksi ni Jehova. Mihunong si Papa sa paghimog mga imahen ni Jesus. Gigamit niya ang iyang kahibalo sa pagpamanday aron himoong Kingdom Hall ang silong sa among balay. Kini ang unang Kingdom Hall sa San Juan del Monte, nga duol sa Manila, ang kaulohang siyudad sa Pilipinas.
Natawo ko niadtong 1952. Duna koy upat ka magulang nga lalaki ug tulo ka magulang nga babaye, ug kaming tanan gitudloan pag-ayo sa among mga ginikanan bahin kang Jehova. Samtang nagdako ko, gidasig ko ni Papa nga mobasag usa ka kapitulo sa Bibliya kada adlaw, ug gidumalahan ko niyag pagtuon gamit ang lainlaing publikasyon. Usahay, imbitahon sa akong mga ginikanan ang mga nagapanawng tigdumala ug mga representante sa sangang buhatan nga modayon sa among balay. Nalipay ug nadasig gyod ang among pamilya sa mga eksperyensiya nga ilang gipaambit kanamo, ug kini nagpalihok namo nga unahon sa among kinabuhi ang pag-alagad kang Jehova.
Daghan kog nakat-onan sa panig-ingnan sa akong mga ginikanan. Human mamatay si Mama tungod sa sakit, ako ug si Papa dungan nga nagpayunir niadtong 1971. Pero niadtong 1973, dihang 20 anyos ko, namatay si Papa. Tungod sa pagkamatay sa akong mga ginikanan, mibati kong nag-inusara ug haw-ang. Pero ang “segurado ug lig-on” nga paglaom diha sa Bibliya nakatabang nako nga magpabiling positibo ug lig-on sa espirituwal. (Heb. 6:19) Wala madugay human mamatay si Papa, nakadawat kog asaynment nga mag-alagad ingong espesyal payunir sa hilit nga isla sa Coron, sa probinsiya sa Palawan.
NAG-INUSARA SA LISOD NGA MGA ASAYNMENT
Miabot ko sa Coron sa edad nga 21. Tungod kay nagdako ko sa siyudad, nabag-ohan gyod ko sa kinabuhi sa isla kay wala kaayoy koryente, tubig, o sakyanan. Gamay ra ang mga igsoon didto. Wala koy partner sa pagpayunir ug usahay mag-inusara
lang ko sa pagsangyaw. Sa una nakong bulan didto, gimingaw kaayo ko sa akong pamilya ug mga higala. Sa magabii, motan-aw ko sa mga bituon samtang maghilak. Kaundangon na ko sa akong asaynment ug gusto na kong mouli.Niadtong mga panahona, kanunay nakong ibubo kang Jehova ang akong gibati. Mamalandong ko sa makapadasig nga mga punto nga akong nabasa sa Bibliya ug sa atong mga publikasyon. Kanunayng mosantop sa akong hunahuna ang giingon sa Salmo 19:14. Naamgohan nako nga si Jehova mahimong “akong Bato ug akong Manunubos” kon pamalandongon nako ang mga butang nga makapalipay niya, sama sa iyang mga ginahimo ug mga hiyas. Nakatabang pod kaayo nako ang artikulo sa Bantayanang Torre nga “Wala Ka Gayod Mag-inusara.” a Balikbalik nako ning gibasa maong gibati nako nga bisag nag-inusara ra ko niadtong mga panahona, kauban nako si Jehova, ug nakahatag to nakog mga kahigayonan nga mag-ampo, magtuon, ug mamalandong.
Wala madugay human ko miabot sa Coron, natudlo ko ingong ansiyano. Kay ako ra may ansiyano, kada semana akoy magdumala sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo, Tigom sa Pag-alagad, Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon, ug Pagtuon sa Bantayanang Torre. Ako poy mohatag ug pakigpulong publiko kada semana. Tungod sa akong ka-busy, nakalimot na god ko nga gimingaw diay ko!
Na-enjoy gyod nako ang pagministeryo sa Coron—ang uban nakong mga Bible study nabawtismohan sa ulahi. Pero naa poy mga kalisdanan. Usahay, magbaktas kog tunga sa adlaw paingon sa teritoryo, ug wala ko mahibalo kon asa ko matulog didto. Apil pod sa among teritoryo ang daghang gagmayng isla. Sagad mobiyahe mi sakay sa pambot aron makaabot niini nga mga isla. Dagko kaayo ang mga balod, ug ang nakapait kay dili ko makamao molangoy. Niining tanang mga kalisdanan, giproteksiyonan ug gitabangan ko ni Jehova. Sa ulahi, naamgohan nako nga giandam diay ko ni Jehova para sa mas lisod pa nga mga kahimtang sa sunod nako nga asaynment.
PAPUA NEW GUINEA
Pagka-1978, giasayn ko sa Papua New Guinea, sa amihanan sa Australia. Ang Papua New Guinea maoy bukirong nasod, ug halos parehas ni ka dako sa Spain. Dili ko makatuo kay bisag mga tulo ka milyon lang ang populasyon didto, nagsulti silag kapin sa 800 ka pinulongan. Maayo na lang kay ang kadaghanan didto makasultig Melanesian Pidgin, nga gitawag pod ug Tok Pisin.
Temporaryo kong giasayn sa usa ka English nga kongregasyon sa Port Moresby, ang kaulohan sa nasod. Pero gibalhin ko sa Tok Pisin nga kongregasyon, maong kinahanglan kong mokuhag language class. Ang akong mga nakat-onan sa klase akong gigamit sa pagsangyaw. Nakatabang ni nako nga mas daling makakat-on sa pinulongan. Wala madugay, nakahatag na kog pakigpulong publiko sa Tok Pisin nga pinulongan. Dayon giasayn ko ingong tigdumala sa sirkito sa Tok Pisin nga mga kongregasyon sa dagko nga mga probinsiya. Halos dili ko makatuo niadto, kay wala pa koy usa ka tuig sukad miabot sa Papua New Guinea.
Tungod kay lagyo man ang matag kongregasyon, kinahanglan kong mag-organisar ug daghang sirkitong asembliya ug magsigeg biyahe. Sa primero, mibati kong nag-inusara kay naa ko sa lahi nga
lugar—bag-ong nasod, bag-ong pinulongan, ug bag-ong kultura. Dili ko makabiyahe sa maong mga kongregasyon pinaagig sakyanan kay bukiron kaayo ug walay mga dalan. Maong kinahanglan kong mosakay ug eroplano halos kada semana. Usahay, ako rang usa ang pasahero diha sa gamay ug daan nga eroplano. Kulbaan kaayo ko sa maong mga biyahe, nga mao poy akong bation dihang mosakay kog pambot!Gamay ra sa mga tagadidto ang naay telepono, maong mokomunikar ko sa mga kongregasyon pinaagig sulat. Sagad mas una pa kong makaabot kay sa akong mga sulat ug mangutana ko sa mga tawo kon asa ang balay sa mga Saksi. Pero dihang makita na nako ang mga igsoon ug kon unsa sila ka mapasalamaton ug ka mahigugmaon, makaingon ko nga wala gyod masayang ang akong mga sakripisyo. Nakita gyod nako nga gitabangan ko ni Jehova sa daghang paagi, maong mas nasuod ko niya.
Sa una nakong pagtambong sa isla sa Bougainville, naay magtiayon nga mapahiyomong miduol nako ug nangutana, “Nakahinumdom pa ka namo?” Nasangyawan nako ni nga magtiayon dihang miabot ko sa Port Moresby. Gisugdan nako silag Bible study ug dayon gihatag nako sila sa igsoon nga tagadidto. Karon bawtismado na sila! Usa ni sa daghang mga panalangin nga akong nadawat sulod sa tulo ka tuig nakong pag-alagad sa Papua New Guinea.
GAMAYNG PAMILYA NGA BUSY SA PAG-ALAGAD
Sa wala pa ko mibiya sa Coron niadtong 1978, nailhan nako si Adel, usa ka guwapa ug masakripisyohon nga sister. Nag-alagad siya ingong regular payunir samtang nagpadako sa iyang duha ka anak, si Samuel ug Shirley. Sa samang higayon, nag-atiman pod siya sa iyang tigulang nga inahan. Niadtong Mayo 1981, mibalik ko sa Pilipinas aron minyoan si Adel. Human mi maminyo, nagregular payunir mi ug nag-atiman sa among pamilya.
Bisag pamilyado na ko, natudlo ko pag-usab niadtong 1983 ingong espesyal payunir ug naasayn sa Linapacan Island, sa probinsiya sa Palawan. Ang among tibuok pamilya mibalhin niining hilit nga lugar nga walay mga Saksi. Mga usa ka tuig sa ulahi, ang mama ni Adel namatay. Naguol mi sa nahitabo, pero nagpabilin ming busy sa ministeryo ug nakatabang to namo nga mahupayan. Daghan mig Bible study sa Linapacan, ug wala madugay gusto na silang motambong sa tigom. Maong nagtukod mi ug gamayng Kingdom Hall. Nalipay mi kay bisag tulo pa lang ka tuig sukad mi miabot, 110 na ang mitambong sa Memoryal, ug ang kadaghanan nila nabawtismohan sa ulahi.
Pagka-1986, giasayn ko sa isla sa Culion, diin may komunidad sa mga tawo nga naay sanla. Paglabay sa pipila ka tuig, si Adel gitudlo pod ingong espesyal payunir. Sa primero, mahadlok ming mosangyaw sa mga gisanla. Pero gipasaligan mi sa mga igsoon didto nga ang mga gisanla natambalan na ug gamay rag posibilidad nga matakdan mi. Ang uban nila tigtambongan na sa mga tigom sa balay sa usa ka sister. Wala madugay, komportable na mi nga isangyaw ang paglaom sa Bibliya ngadto sa maong mga tawo nga mibating gisalikway sa Diyos ug sa mga tawo. Makapalipay gyod nga makita ang mga masakiton nga nahupayan sa pagkahibalo nga Luc. 5:12, 13.
sa umaabot, mabatonan na nila ang hingpit nga panglawas.—Unsay nakatabang sa among mga anak nga maka-adjust sa kinabuhi sa Culion? Kami ni Adel nakadesisyon nga imbitahon ang duha ka batan-ong sister gikan sa Coron nga mouban namo aron naay makauban ang among mga anak. Si Samuel, Shirley, ug kining duha ka batan-ong sister nag-enjoy gyod sa ilang ministeryo. Daghang bata ang ilang giestadihan. Kami pod ni Adel nag-study sa mga ginikanan sa maong mga bata. Gani, dihay higayon nga naka-study mig 11 ka pamilya. Sa ngadtongadto, nakadumala mig daghang mauswagong Bible study, nga tungod niana nakaporma mig usa ka bag-ong kongregasyon.
Sa sinugdan, ako ray ansiyano sa maong lugar. Maong gihangyo ko sa sangang buhatan nga magdumalag tigom kada semana para sa walo ka magmamantala sa Culion, ug dayon magdumala pod kog tigom para sa siyam ka magmamantala sa Marily, usa ka baryo nga mga tulo ka oras biyaheon sakay sa pambot. Human sa tigom sa Marily, kami sa among pamilya mobaktas sa bukid sulod sa daghang oras aron magdumalag mga pagtuon sa Bibliya sa usa ka baryo nga gitawag ug Halsey.
Sa ngadtongadto, daghan sa mga taga-Marily ug Halsey ang nabawtismohan, maong kinahanglan ming magtukod ug Kingdom Hall sa maong mga baryo. Sama didto sa Linapacan, ang mga igsoon ug interesado sa Marily ug Halsey maoy nag-donate sa kadaghanan sa materyales ug miboluntaryo sa pagpanukod. Ang Kingdom Hall sa Marily makapasulod ug 200 ka tawo ug puwede ning mapadak-an, maong makapahigayon mig mga asembliya didto.
KAGUOL, KAMINGAW, UG NABALIK NGA KALIPAY
Niadtong 1993 dihang nanagko na ang among mga anak, ako ug si Adel nag-alagad sa sirkitong buluhaton sa Pilipinas. Dayon pagka-2000, gipatambong ko sa Ministerial Training School aron bansayon ingong instruktor sa maong tunghaan. Mibati ko nga dili takos niini nga asaynment, pero kanunay kong gidasig ni Adel. Gipahinumdoman ko niya nga si Jehova maghatag nakog kusog aron mahimo nako ang akong bag-ong asaynment. (Filip. 4:13) Kombinsido si Adel niana kay siya mismo nakapadayon sa iyang asaynment bisan pa sa iyang mga problema sa panglawas.
Niadtong 2006 samtang nagtudlo ko, nadayagnos si Adel nga may Parkinson’s disease. Dili mi makatuo niana! Dihang giingnan nako siya nga moundang mi sa among asaynment aron ako siyang maatiman, si Adel miingon, “Mangita lang tag doktor nga makatambal sa akong sakit, ug segurado ko nga tabangan ta ni Jehova nga makapadayon sa atong asaynment.” Sa misunod nga unom ka tuig, si Adel milahutay sa pag-alagad kang Jehova nga walay pagreklamo. Dihang dili na siya makalakaw, mosangyaw siya diha sa iyang wheelchair. Niadtong maglisod na siyag sulti, maningkamot gihapon siya nga mokomento sa mga tigom bisag usa o duha lang ka pulong. Tungod sa iyang maayong ehemplo sa paglahutay, si Adel kanunayng makadawat ug mensahe gikan sa mga igsoon hangtod nga siya namatay niadtong 2013. Sulod sa kapig 30 ka tuig, nakauban nako ang usa ka maunongon ug mahigugmaong asawa. Maong dihang namatay si Adel, mibati na pod kog grabeng kaguol ug kamingaw.
Gusto ni Adel nga magpadayon ko sa akong asaynment, ug mao gyod nay akong gihimo. Ang pagkahimong busy sa akong asaynment nakatabang nako nga mamenosan ang akong kamingaw. Gikan sa 2014 hangtod 2017, giasayn ko nga moduaw sa Tagalog nga mga kongregasyon sa mga nasod diin gidili ang atong buluhaton. Human niana, miduaw ko sa Tagalog nga mga kongregasyon sa Taiwan, United States, ug Canada. Pagka-2019, giasayn ko ingong instruktor sa English nga klase sa School for Kingdom Evangelizers sa India ug Thailand. Nalipay ko pag-ayo niini nga mga asaynment. Ang pagkahimong busy sa pag-alagad kang Jehova nakahatag gyod nakog dakong kalipay.
NAA KANUNAY ANG TABANG NI JEHOVA
Sa kada bag-ong asaynment, masuod gyod ko sa mga igsoon, maong dili gyod sayon ang pagbiya nila. Sa maong mga kahimtang, nakakat-on ko nga bug-os mosalig kang Jehova. Gibati gyod nako nga kanunay ko niyang ginatabangan, ug nakatabang na nako nga kinasingkasing nga dawaton ang bisan unsang kausaban nga akong maatubang. Karon nag-alagad ko ingong espesyal payunir sa Pilipinas. Malipayon ko sa akong bag-ong kongregasyon, ug ang mga igsoon dinhi nahisamag akong pamilya nga nagsuportar ug nag-atiman nako. Nalipay pod ko nga makita si Samuel ug Shirley nga nagsundog sa pagtuo sa ilang inahan.—3 Juan 4.
Tinuod, nakasinati kog daghang kalisdanan sa kinabuhi. Nakita nako ang akong pinalanggang asawa nga nag-antos hangtod nga namatay tungod sa grabeng sakit. Kinahanglan pod kong mag-adjust sa lainlaing mga kahimtang. Pero bisan pa niining tanan, nakita nako nga si Jehova “dili layo sa matag usa kanato.” (Buh. 17:27) Ang kamot ni Jehova “dili mubo” sa pagtabang ug pagpalig-on sa iyang mga alagad bisan pag naa sila sa lagyo ug hilit nga mga lugar. (Isa. 59:1) Mapasalamaton gyod ko kang Jehova, ang akong Bato, nga kanunayng nag-uban kanako. Wala gyod ko mag-inusara.
a Tan-awa ang Bantayanang Torre, Marso 1, 1973, panid 138-144.