1. Unsang lisod nga situwasyon ang giatubang ni Jehoas, Uzzias, ug Josias?

 IMADYINA nga bata pa kaayo ka o tin-edyer pa lang, ug nahimo kang hari sa katawhan sa Diyos! Unsaon nimo paggamit ang imong gahom ug awtoridad? Ang Bibliya naghisgot bahin sa pipila ka bata o batan-on nga nahimong hari sa Juda. Pananglitan, si Jehoas 7 anyos pa lang, si Uzzias 16, ug si Josias 8. Hunahunaa kon unsa to ka lisod para nila. Pero silang tanan nakadawat sa tabang nga ilang gikinahanglan aron makaya ang lisod nga mga situwasyon ug makahimog daghang maayong butang.

2. Nganong maayong tun-an ang kinabuhi ni Jehoas, Uzzias, ug Josias?

² Dili ta mga hari o rayna, pero makakat-on tag importanteng mga leksiyon niining tulo ka karakter sa Bibliya. Mihimo silag maayong mga desisyon, pero naa pod silay sayop nga mga desisyon. Sa atong pagtuon, makita nato kon nganong angay tang mamilig maayong mga higala, magpabiling mapainubsanon, ug padayong mangita kang Jehova.

3. Unsay sanong ni Haring Jehoas sa paggiya kaniya sa hataas nga saserdoteng si Jehoiada?

³ Sundoga ang maayong mga desisyon ni Jehoas. Sa bata pa si Haring Jehoas, mihimo siyag maayong desisyon. Kay wala siyay amahan, iyang gisunod ang direksiyon sa matinumanong hataas nga saserdoteng si Jehoiada. Gitudloan sa saserdote si Jehoas nga samag iyang kaugalingong anak. Busa si Jehoas maalamong midesisyon nga manguna sa putling pagsimba ug alagaran si Jehova. Giseguro pa gani ni Jehoas nga ma-repair ang templo ni Jehova.—2 Cron. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Unsay kaayohan kon atong pabilhan ang mga sugo ni Jehova? (Proverbio 2:​1, 10-12)

⁴ Kon gitudloan ka nga higugmaon si Jehova ug sundon ang  iyang mga sukdanan, samag gihatagan kag bililhong regalo. (Basaha ang Proverbio 2:​1, 10-12.) Ang mga ginikanan makabansay sa ilang mga anak sa daghang paagi. Konsideraha kon unsay gihimo sa amahan ni Katya nga nakatabang niya sa paghimog maayong mga desisyon. Kada adlaw, dihang ihatod siya sa iyang papa sa eskuwelahan, hisgotan sa iyang papa ang teksto nianang adlawa. Siya miingon: “Kadto nga mga panag-estoryahay nakatabang nako sa pag-atubang sa lisod nga mga situwasyon diha sa eskuwelahan.” Pero komosta kon ang gitudlo sa imong mga ginikanan gikan sa Bibliya morag nakapugong nimo sa paghimo kon unsay imong gusto? Unsay makatabang nimo nga sundon sila? Ang sister nga si Anastasia nahinumdom nga mogahin gyod ug panahon ang iyang mga ginikanan sa pagpasabot kaniya kon nganong naghatag silag mga limitasyon. Siya miingon, “Nakatabang to nako nga isipon ang mga limitasyon ingong mahigugmaong proteksiyon, dili restriksiyon.”

5. Sa unsang paagi ang imong mga desisyon makaapektar sa imong ginikanan ug kang Jehova? (Proverbio 22:6; 23:​15, 24, 25)

⁵ Dihang ipadapat nimo ang mga tambag sa Bibliya, mapalipay nimo ang imong ginikanan. Labaw sa tanan, mapalipay nimo ang Diyos ug mas molig-on ang imong relasyon kaniya. (Basaha ang Proverbio 22:6; 23:​15, 24, 25.) Dili ba maayo kaayo na nga rason nga sundogon ang ehemplo ni Jehoas sa bata pa siya?

6. Sa ulahi, kang kinsa nang tambag ang gipaminawan ni Jehoas, ug unsay resulta? (2 Cronicas 24:​17, 18)

⁶ Pagkat-on sa sayop nga mga desisyon ni Jehoas. Pagkamatay ni Jehoiada, si Jehoas mipilig dili maayong mga higala. (Basaha ang 2 Cronicas 24:​17, 18.) Naminaw siya sa tambag sa mga prinsipe sa Juda nga wala mahigugma kang Jehova. Tingali mouyon ka nga angay gyod unta silang likayan ni Jehoas tungod sa ilang dili maayong impluwensiya. (Prov. 1:10) Pero naminaw hinuon si Jehoas nila. Gani dihang gibadlong siya sa iyang ig-agaw nga si Zacarias, gipapatay hinuon niya si Zacarias. (2 Cron. 24:​20, 21; Mat. 23:35) Pagkadaotan sa iyang gihimo! Sa primero maayo siya nga tawo, pero makapaguol kay nahimo siyang apostata ug mipatay pa gyod. Sa ulahi, gipatay siya sa iya mismong mga sulugoon. (2 Cron. 24:​22-25) Lahi gyod unta ang resulta sa iyang kinabuhi kon padayon siyang naminaw kang Jehova ug niadtong nahigugma Kaniya! Unsang leksiyon ang imong nakat-onan sa nahitabo kang Jehoas?

7. Unsang klaseha sa mga higala ang angay nimong pilion? (Tan-awa sab ang hulagway.)

⁷ Ang usa ka leksiyon nga atong makat-onan  sa sayop nga desisyon ni Jehoas mao ang kaimportante sa pagpilig mga higala nga maayog impluwensiya kanato—mga higala nga nahigugma kang Jehova ug gusto nga mapalipay siya. Dili lang mga kaedad nato ang atong suoron; makighigala pod ta sa mga edaran o mas bata kanato. Hinumdomi nga si Jehoas mas bata kay sa iyang higala nga si Jehoiada. Bahin sa imong gipili nga mga higala, pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Gitabangan ba ko nila nga molig-on ang akong pagtuo kang Jehova? Ginadasig ba ko nila nga sundon ang mga sukdanan sa Diyos? Nagahisgot ba sila bahin kang Jehova ug sa importanteng mga kamatuoran? Gitahod ba nila ang mga sukdanan sa Diyos? Sultihan lang ba ko nila sa akong gustong madungog, o naa ba silay kaisog nga tambagan ko dihang makahimo kog sayop nga mga desisyon?’ (Prov. 27:​5, 6, 17) Sa tinuod lang, kon ang imong mga higala wala mahigugma kang Jehova, dili nimo sila kinahanglan. Pero kon ang imong mga higala nahigugma kang Jehova, ayawg biya nila—makatabang gyod sila nimo!—Prov. 13:20.

8. Kon mogamit tag social media, unsay angay natong konsiderahon?

⁸ Ang social media dakog tabang aron makontak ug maestorya nato ang atong pamilya ug mga higala. Pero gigamit ni sa daghang tawo aron magpabilib sa uban. Mag-post silag mga picture o video sa ilang gipamalit o mga nahimo. Kon naggamit kag social media, pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Ang ako bang motibo maoy aron dayegon ko sa uban? Tumong ba nako nga madasig ang uban, o gusto lang kong magpabilib nila? Gitugotan ba nako ang mga tawo nga naggamit ug social media nga impluwensiyahan ang akong panghunahuna, sinultihan, ug binuhatan sa negatibong paagi?’ Si Brader Nathan Knorr, membro kaniadto sa Nagamandong Lawas, naghatag niini nga tambag: “Ayawg paningkamot nga lipayon ang mga tawo, kay wala hinuon kay mapalipay sa ulahi. Lipaya si Jehova, ug mapalipay nimo ang tanang nahigugma kang Jehova.”

9. Giunsa pagtabang ni Jehova si Uzzias? (2 Cronicas 26:​1-5)

⁹ Sundoga ang maayong mga desisyon ni Uzzias. Sa batan-on pa si Haring Uzzias, mapainubsanon siya. Nakakat-on siya nga ‘mahadlok sa matuod nga Diyos.’ Ug gipanalanginan siya ni Jehova sa kadaghanang bahin sa iyang 68 ka tuig nga kinabuhi. (Basaha ang 2 Cronicas 26:​1-5.) Gipildi ni Uzzias ang daghang kaaway sa Juda ug gipalig-on ang depensa sa Jerusalem. (2 Cron. 26:​6-15) Seguradong nalipay si Uzzias sa tanang tabang nga gihatag sa Diyos kaniya.—Eccl. 3:​12, 13.

10. Unsay nahitabo kang Uzzias sa ulahi?

¹⁰ Pagkat-on sa sayop nga mga desisyon ni Uzzias. Naanad si Haring Uzzias nga sundon kanunay sa uban ang iyang mga instruksiyon. Kana kahay rason nga naghunahuna siya nga puwede ra niyang himoon ang bisan unsa nga iyang gusto? Usa ka adlaw, si Uzzias misulod sa templo ni Jehova ug mapangahasong nagsunog ug insenso sa halaran, nga dili angayng himoon sa mga hari. (2 Cron. 26:​16-18) Gibadlong siya sa hataas nga saserdoteng si Azarias, pero nasuko pag-ayo si Uzzias. Makapaguol kay gidaot ni Uzzias ang iyang maayong rekord sa pag-alagad ug gisilotan siyag sanla. (2 Cron. 26:​19-21) Lahi ra gyod unta ang gidangatan sa iyang kinabuhi kon nagpabilin pa siyang mapainubsanon!

11. Sa unsang paagi mapakita nato ang pagkamapainubsanon? (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹¹ Dihang nahimong gamhanan si Uzzias, nalimot siya nga si Jehova ang naghatag niyag kusog ug naghimo niyang malamposon. Unsay leksiyon? Angay natong hinumdoman pirme nga ang mga panalangin ug pribilehiyo nga atong nadawat naggikan kang Jehova. Imbes manghambog sa atong mga nalampos, angay natong ihatag  kang Jehova ang pasidungog. b (1 Cor. 4:7) Kinahanglang mapainubsanon natong ilhon nga dili ta hingpit ug nagkinahanglan tag disiplina. Ang usa ka brader nga mga 60 anyos misulat: “Nakakat-on ko nga dili mangluod o maluya dihang sultihan ko sa uban bahin sa akong sayop nga nahimo. Usahay, tul-iron ko tungod sa akong mga sayop, pero naningkamot ko nga mouswag ug magpadayon sa pag-alagad.” Ang tinuod, kon naa tay kahadlok kang Jehova ug magpabiling mapainubsanon, magmalipayon gyod ang atong kinabuhi.—Prov. 22:4.

12. Sa batan-on pa si Josias, sa unsang paagi siya nangita kang Jehova? (2 Cronicas 34:​1-3)

¹² Sundoga ang maayong mga desisyon ni Josias. Batan-on pa si Josias dihang misugod siya sa pagpangita kang Jehova. Gusto siyang mahibalo bahin kang Jehova ug himoon ang Iyang kabubut-on. Pero dili sayon ang kinabuhi niining batan-ong hari. Kinahanglan niyang depensahan ang putling pagsimba sa panahon nga kaylap kaayo ang bakak nga pagsimba. Ug gihimo gyod to niya! Sa wala pa mag-20 anyos si Josias, gisugdan niya pagwagtang ang bakak nga pagsimba sa Juda.—Basaha ang 2 Cronicas 34:​1-3.

13. Unsay kahulogan sa imong pagpahinungod kang Jehova?

¹³ Bisag batan-on pa kaayo ka, masundog nimo si Josias pinaagi sa pagpangita kang Jehova ug pagkat-on bahin sa Iyang nindot nga mga hiyas. Kon imo nang himoon, mapalihok ka nga ipahinungod ang imong kaugalingon kaniya. Unsay gipasabot niana sa imong pagkinabuhi? Si Luke, nga nabawtismohan sa edad nga 14, miingon, “Sukad karon, unahon nako sa akong kinabuhi ang pag-alagad kang Jehova ug maningkamot ko nga mapalipay siya.” (Mar. 12:30) Maayo gyod ang resulta kon imo pod nang himoon!

14. Paghatag ug mga pananglitan kon giunsa pagsundog sa ubang batan-on si Haring Josias.

¹⁴ Unsang lisod nga mga situwasyon ang posible nimong maatubang ingong batan-ong alagad ni Jehova? Si Johan, nga nabawtismohan sa edad nga 12, gipresyur sa iyang mga classmate nga mogamit ug electronic nga sigarilyo  o vape. Aron dili siya madala sa presyur, pahinumdoman ni Johan ang iyang kaugalingon nga ang pag-vape makadaot sa iyang panglawas ug sa iyang relasyon kang Jehova. Si Rachel, nga nabawtismohan sa edad nga 14, misulti kon unsay nakatabang niya nga maatubang ang lisod nga mga situwasyon sa eskuwelahan. Siya miingon: “Maningkamot ko nga i-connect kang Jehova o sa Bibliya ang akong mga makita o madungog. Pananglitan, naay mga lesson sa history nga magpahinumdom nako sa usa ka asoy o tagna sa Bibliya. O dihang naa koy kaestorya, maghunahuna kog nindot nga teksto nga puwede nakong i-share nila.” Tingali ang imong situwasyon lahi ra kaayo sa mga naagian ni Haring Josias, pero puwede kang magmaalamon ug magmaunongon sama niya. Ang imong paagi sa pag-atubang sa lisod nga mga situwasyon karon makatabang aron maandam ka sa umaabot nga mga kalisdanan.

15. Unsay nakatabang kang Josias sa pag-alagad kang Jehova nga matinumanon? (2 Cronicas 34:​14, 18-21)

¹⁵ Sa dihang 26 anyos na si Haring Josias, gisugdan niya ang pag-renovate sa templo. Samtang giayo ang templo, nakit-an “ang basahon sa Balaod ni Jehova nga gihatag pinaagi ni Moises.” Gipabasa ni sa hari ug natandog siya sa iyang nadungog, maong milihok dayon siya aron sundon kini. (Basaha ang 2 Cronicas 34:​14, 18-21.) Gusto ba nimong basahon ang Bibliya kada adlaw? Kon imo na ning ginahimo, komosta ang imong pagbasa? Nag-enjoy ba ka? Ginatiman-an ba nimo ang mga teksto nga makatabang nimo? Si Luke, nga gihisgotan ganina, naay journal nga iyang sulatan sa makapainteres nga mga punto nga iyang makita. Puwede pod na nimong himoon aron mahinumdom ka sa mga teksto o punto nga imong ganahan. Dihang magkadako ang imong kahibalo ug gugma sa Bibliya, mas modako pod ang imong tinguha nga alagaron si Jehova. Ug sama kang Haring Josias, mapalihok pod ka nga sundon ang giingon sa Pulong sa Diyos.

16. Nganong nakahimog seryosong sayop si Josias, ug unsay atong makat-onan niana?

¹⁶ Pagkat-on sa sayop nga desisyon ni Josias.  Dihang mga 39 anyos si Josias, mihimo siyag sayop nga desisyon nga miresulta sa iyang kamatayon. Misalig siya sa iyang kaugalingon imbes mangayog giya kang Jehova. (2 Cron. 35:​20-25) Unsay leksiyon? Bisag pila pay atong edad o bisag dugay na tang nagtuon ug Bibliya, kinahanglang padayon tang mangita kang Jehova. Nagpasabot na nga regular tang mag-ampo niya alang sa giya, magtuon sa iyang Pulong, ug maminaw sa tambag sa hamtong nga mga Kristohanon. Kon ato nang himoon, malikayan nato ang paghimog seryosong mga sayop ug mas magmalipayon ta.—Sant. 1:25.

17. Unsay atong nakat-onan sa tulo ka hari sa Juda?

¹⁷ Ingong mga batan-on, daghang nindot nga oportunidad ang bukas para ninyo. Ang asoy bahin kang Jehoas, Uzzias, ug Josias nagpakita nga ang mga batan-on makahimog maalamong mga desisyon ug makapili sa pagkinabuhi nga makapalipay kang Jehova. Tinuod, dili maayo ang resulta sa sayop nga mga desisyon niining tulo ka hari. Pero kon sundogon nato ang maayong mga butang nga ilang gihimo ug likayan ang ilang mga sayop, makaseguro ta nga magmalipayon ang atong kinabuhi.

18. Unsang mga pananglitan sa Bibliya ang nagpakita nga puwede kang makabaton ug malipayong kinabuhi? (Tan-awa sab ang hulagway.)

¹⁸ Ang Bibliya naghisgot ug ubang batan-on nga nakigsuod kang Jehova, giuyonan niya, ug nagmalipayon sa ilang kinabuhi. Usa nila mao si David. Batan-on pa lang siya dihang gipili niya nga simbahon ang Diyos, ug sa ulahi nahimo siyang maunongong hari. Tinuod, dihay mga higayon nga nasayop siya, pero sa katibuk-an, giuyonan siya sa Diyos. (1 Hari 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Madasig gyod ka kon imong tun-an ang kinabuhi ug matinumanong pag-alagad ni David. Puwede pod nimong tun-an ang kinabuhi ni Marcos o Timoteo. Sukad sa ilang pagkabata, matinumanon silang nag-alagad kang Jehova. Tungod ana, napalipay nila si Jehova ug nagmalipayon pod sila. Maayo gyod ang resulta sa ilang desisyon.

19. Unsang klaseha sa kinabuhi ang puwede nimong mabatonan?

¹⁹ Ang imong kaugmaon nagdepende sa kon giunsa nimo paggamit ang imong kinabuhi karon. Kon mosalig ka kang Jehova ug dili sa imong kaugalingong pagsabot, giyahan ka Niya sa paghimog maalamong mga desisyon. (Prov. 20:24) Puwede kang makabaton ug malipayon ug makapatagbaw nga kinabuhi. Hinumdomi, gipabilhan ni Jehova ang imong ginahimo para niya. Naa pa bay molabaw sa paggamit sa imong kinabuhi sa pag-alagad sa atong mahigugmaong langitnong Amahan?