Mga Ginikanan, Kahimut-i ang Inyong mga Anak
Mga Ginikanan, Kahimut-i ang Inyong mga Anak
“Ang imong amahan ug ang imong inahan magmaya.”—PROVERBIO 23:25.
1. Unsay magpahinabo nga ang mga ginikanan mahimuot sa ilang mga anak?
PAGKAMAAYO nga makakita sa usa ka bag-ong turok nga motubo ug mahimong harianong kahoy nga mohatag ug katahom ug landong—ilabina kon ikaw ang nagtanom ug nag-atiman niana! Sa susama, ang mga ginikanan nga mag-atiman sa mga anak nga motubo nga mahimong hamtong nga mga alagad sa Diyos mahimuot pag-ayo kanila, sumala sa giingon sa proverbio sa Bibliya: “Ang amahan sa usang matarong sa walay pakyas magmangayaon; ang usang mahimong amahan sa usang maalamon magmaya usab diha kaniya. Ang imong amahan ug imong inahan magmaya, ug siya nga nanganak kanimo magmangayaon.”—Proverbio 23:24, 25.
2, 3. (a) Sa unsang paagi malikayan sa mga ginikanan ang kasubo ug kapaitan? (b) Unsay gikinahanglan sa mga bag-ong turok ug mga anak aron mahimong tinubdan sa kahimuot?
2 Ugaling, ang usa ka anak dili awtomatikong mahimong “matarong” ug “maalamon.” Gikinahanglan ang dakong paningkamot aron ang mga bata dili mahimong tinubdan sa “kasubo” ug “kapaitan,” sama ra nga mahimong malangkit ang buluhaton aron himoon ang usa ka bag-ong turok nga harianong kahoy. (Proverbio 17:21, 25) Pananglitan, ang mga bugsok makabansay sa usa ka linghod nga turok aron motubo nga tul-id ug lig-on. Ang regular nga abiyong tubig maoy bililhon, ug ang turok basin kinahanglang panalipdan gikan sa mga dangan. Sa kataposan, ang pagpul-ong makatabang sa pagpatunghag usa ka matahom nga kahoy.
3 Ang Pulong sa Diyos nagpadayag nga ang mga bata nagkinahanglan sa mga butang sama sa diyosnong pagbansay, pagpasuhop sa tubig sa kamatuoran sa Bibliya, panalipod gikan sa moral nga mga pag-abuso, ug mahigugmaong disiplina aron mapul-ong ang dili-maayong mga kinaiya. Sa pagtagana sa maong mga panginahanglan, ang mga amahan ilabina giawhag nga matutuon ang ilang mga anak “diha sa disiplina ug mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.” (Efeso 6:4) Unsay nalangkit niini?
Pagpasiugda sa mga Pulong ni Jehova
4. Unsa ang responsabilidad sa mga ginikanan bahin sa ilang mga anak, ug unsay gikinahanglan una nila matuman kini?
4 Ang “mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova” nagkahulogang ipasibo ang atong hunahuna aron mahiuyon sa kabubut-on ni Jehova. Nan, kinahanglang isilsil sa mga ginikanan ang panghunahuna ni Jehova bahin sa mga butang diha sa kaisipan sa ilang mga bata. Ug kinahanglang sundogon usab nila ang panig-ingnan sa Diyos sa pagtaganag mabinationg disiplina, o matul-irong pagbansay. (Salmo 103:10, 11; Proverbio 3:11, 12) Sa dili pa kini mahimo sa mga ginikanan, sila mismo kinahanglang magpasulod sa mga pulong ni Jehova, sama sa gitambag sa propeta sa Diyos nga si Moises sa karaang mga Israelinhon: “Kining mga pulonga [gikan ni Jehova] nga akong gisugo kaninyo karong adlawa kinahanglang anaa sa inyong kasingkasing.”—Deuteronomio 6:6.
5. Kanus-a ug sa unsang paagi ang Israelinhong mga ginikanan magatudlo sa ilang mga anak, ug unsay kahulogan sa “isilsil”?
5 Ang regular nga pagtuon sa Bibliya, pagpamalandong, ug pag-ampo magsangkap sa mga ginikanan sa pagbuhat kon unsay sunod nga gisugo ni Moises: “Kinahanglang imong isilsil [ang mga pulong ni Jehova] diha sa imong anak ug magasulti bahin niini sa magalingkod ka sa imong balay ug sa magalakaw ka sa dalan ug sa magahigda ka ug sa imong pagbangon.” Ang Hebreohanong pulong nga gihubad nga “isilsil” nagkahulogan nga “sublion pagsulti,” “isulti nga balikbalik,” “ipadulot.” Matikdi kon sa unsang paagi dugang gipasiugda ni Moises ang panginahanglan nga ibutang sa unahan ang mga pulong ni Jehova: “Kinahanglang imong ihigot kini ingong usa ka timaan sa imong kamot, ug kini kinahanglang mag-alagad nga usa ka bugkos tali sa imong mga mata; ug kinahanglang imong isulat kini diha sa mga haligi sa pultahan sa imong balay ug sa imong mga ganghaan.” Tin-aw, giobligar ni Jehova ang mga ginikanan sa paghatag sa ilang mga anak ug regular, mahigugmaong pagtagad!—Deuteronomio 6:7-9.
6. Unsay isilsil sa mga ginikanan diha sa ilang mga anak, ug unsay kaayohan?
6 Unsa ba “kining mga pulonga” ni Jehova nga angayng isilsil sa mga ginikanan diha sa ilang mga anak? Bag-o pang gisubli ni Moises pagpahayag ang kasagarang gitawag nga Napulo ka Sugo, lakip ang mga sugo nga dili magbuno, dili manapaw, dili mangawat, dili magsaksi ug bakak, ug dili maibog. Ang maong moral nga mga kinahanglanon, ingon man ang sugo nga “higugmaa si Jehova nga imong Diyos uban sa bug-os mong kasingkasing ug sa bug-os mong kalag ug sa bug-os mong bililhong kusog,” sa linain mao ang angayng isilsil sa Israelinhong mga ginikanan diha sa ilang mga bata. (Deuteronomio 5:6-21; 6:1-5) Dili ka ba mouyon nga kini ang matang sa pagtulon-an nga gikinahanglan sa mga bata karong adlawa?
7. (a) Sa unsa gitandi ang mga anak diha sa Bibliya? (b) Unsa karon ang atong susihon?
7 Ang Israelinhong amahan gisultihan: “Ang imong asawa mahimong sama sa nagapamunga nga paras diha sa kinasulorang mga bahin sa imong balay. Ang imong mga anak mahimong sama sa mga saha sa mga kahoyng olibo nga naglibot sa imong lamesa.” (Salmo 128:3) Apan, aron ang mga ginikanan mahimuot sa ilang “mga saha” inay makaagom ug kasubo, kinahanglang sila magbaton ug personal, matag-adlaw nga interes sa ilang mga anak. (Proverbio 10:1; 13:24; 29:15, 17) Atong susihon kon sa unsang paagi ang mga ginikanan makabansay, makabisibis sa espirituwal nga paagi, makapanalipod, ug mahigugmaong makadisiplina sa ilang mga anak sa paagi nga tinuod nga kahimut-an nila sila.
Pagbansay Sukad sa Pagkabata
8. (a) Kinsay nag-alagad nga mga igtutul-id nga bugsok alang kang Timoteo? (b) Kanus-a nagsugod ang pagbansay, ug unsay resulta?
8 Palandonga si Timoteo, nga nakadawat ug pagpaluyo gikan sa, ingnon ta, duha ka lig-ong pagkatisok nga mga igtutul-id nga bugsok—ang iyang inahan ug iyang apohang-babaye. Sanglit Grego ang amahan ni Timoteo ug lagmit nga dili magtutuo, ang iyang Hudiyang inahan, si Eunice, ug ang iyang apohan, si Loida, maoy nagbansay sa bata ‘sukad sa pagkabata diha sa balaang mga sinulat.’ (2 Timoteo 1:5; 3:15; Buhat 16:1) Ang ilang kakugi sa pagtudlo kang Timoteo—bisan sa dihang masuso pa siya—sa “kahibulongang mga butang nga nahimo [ni Jehova]” tugob nga gigantihan. (Salmo 78:1, 3, 4) Si Timoteo nahimong misyonaryo sa lagyong mga kayutaan, tingali samtang tin-edyer pa siya, ug siya may iladong papel sa pagpalig-on sa unang Kristohanong mga kongregasyon.—Buhat 16:2-5; 1 Corinto 4:17; Filipos 2:19-23.
9. Sa unsang paagi ang mga batan-on makakat-on sa paglikay sa mga lit-ag sa materyalismo?
9 Mga ginikanan, unsang matanga kamo sa mga igtutul-id nga bugsok? Pananglitan, buot ba ninyong ang inyong mga anak makaugmad ug timbang nga panud-ong sa materyal nga mga butang? Nan kinahanglang inyong ihatag ang hustong panig-ingnan pinaagi sa dili pagpangagpas sa tanang labing modernong mga kasangkapan o ubang mga butang nga dili gayod ninyo gikinahanglan. Kon inyong gipalabi ang pagpangagpas sa materyal nga mga kaayohan, ayaw katingala kon sundogon kamo sa inyong mga anak. (Mateo 6:24; 1 Timoteo 6:9, 10) Sa tinuoray, kon ang mga igtutul-id nga bugsok dili tul-id, sa unsang paagi ang bag-ong turok mahimong tul-id?
10. Kansang direksiyon ang angay nga kanunayng tinguhaon sa mga ginikanan, ug unsang tinamdan ang angay nilang batonan?
10 Ang mga ginikanan nga nahimuot sa ilang mga anak kanunayng magtinguha sa balaang tabang sa pagbansay kanila, nga kanunayng magtagad kon unsay labing ikaayo sa espirituwal nga paagi sa ilang mga anak. Usa ka inahan nga upat ug anak miasoy: “Bisan sa wala pa mangatawo ang among mga anak, regular kaming nag-ampo kang Jehova nga tabangan kaming mahimong maayong mga ginikanan, nga giyahan sa iyang Pulong, ug ipadapat kini sa among mga kinabuhi.” Midugang siya: “Ang ‘Si Jehova maoy una’ dili lamang kasagarang panultihon kondili mao ang paagi sa among pagkinabuhi.”—Maghuhukom 13:8.
Pagtaganag “Tubig” nga Regular
11. Unsay gikinahanglan sa mga bag-ong turok ug mga bata aron motubo?
11 Ang bag-ong mga turok nagkinahanglan ilabina ug kanunayng abiyong tubig, sumala sa gipaila sa maayong tinuboan sa mga kahoy sa daplin sa suba. (Itandi ang Pinadayag 22:1, 2.) Ang mga bata usab molambo sa espirituwal nga paagi kon sila regular nga hatagan sa tubig sa kamatuoran sa Bibliya. Apan kinahanglang tagdon sa mga ginikanan ang gitas-on sa panahon sa pagtagad sa ilang anak. Tingali ang subsob nga mas mugbong mga sesyon sa pagtudlo mahimong mas epektibo kay sa panagsa nga dugayng mga yugto. Ayaw pakamenosa ang bili sa maong mas mugbong mga sesyon. Ang paggugol ug panahon sa panag-uban hinungdanon aron mamugna ang pagbinatiay sa ginikanan ug anak, usa ka panagsuod nga balikbalik nga gidasig diha sa Kasulatan.—Deuteronomio 6:6-9; 11:18-21; Proverbio 22:6.
12. Unsa ang bili sa pag-ampo uban sa mga bata?
12 Usa sa mga sesyon uban sa mga bata mahimong sa pagkagabii. Usa ka batan-on nahinumdom: “Ang akong mga ginikanan molingkod sa tumoy sa among katre kada gabii ug mamati kanamo nga mag-ampo.” Bahin sa bili sa pagbuhat niini, ang lain miingon: “Kadto nagpahinabo nga akong nabatasan ang pag-ampo kang Jehova kada gabii sa dili pa ako matulog.” Sa dihang ang mga bata sa matag adlaw makadungog sa ilang mga ginikanan nga maghisgot kang Jehova ug mag-ampo kaniya, siya mahimong usa ka tinuod nga persona alang kanila. Usa ka batan-ong lalaki miingon: “Mapiyong nako ang akong mga mata sa pag-ampo kang Jehova ug makita ang usa ka tinuod samag-apohan nga persona. Gitabangan ako sa akong mga ginikanan sa pagsabot nga si Jehova adunay bahin sa tanan nga atong ginabuhat ug ginasulti.”
13. Unsay mahimong ilakip sa regular nga mga yugto sa pagtudlo?
13 Aron matabangan ang mga bata nga makapasulod sa tubig sa kamatuoran sa Bibliya, ang mga ginikanan mahimong maglakip ug daghang praktikal nga mga butang sa regular nga mga yugto sa pagtudlo. Ang mga ginikanan sa duha ka hapit nang matin-edyer miingon: “Ang duha ka bata misugod pagdawat ug pagbansay sa paglingkod nga hilom sa Kingdom Hall sukad nga sila pipila pa ka semana sa kinabuhi.” Usa ka amahan nagbatbat kon unsay gibuhat sa iyang pamilya: “Among gilista ang tanang basahon sa Bibliya sa mga kard para sa indise ug nagbansay sa paghan-ay kanila, nga kaming tanan nagturnohay. Ang mga bata kanunayng nagpaabot niini.” Daghang pamilya maglakip ug mubong yugto sa pagtudlo sa dili pa o human sa pagpangaon. Usa ka amahan miingon: “Ang panihapon maoy usa ka maayong panahon nga kami maghisgot sa inadlaw nga teksto sa Bibliya.”
14. (a) Unsang mga kalihokan nga magantihon sa espirituwal ang mahimong ambitan uban sa mga bata? (b) Unsang katakos sa pagkakat-on ang nabatonan sa mga bata?
14 Ang mga bata malingaw usab nga mamati sa klarong mga asoy sa Bibliya diha sa Akong Basahon sa mga Estorya sa Bibliya. a “Sa dihang bata pa ang among mga anak,” usa ka magtiayon miingon, “ang usa ka leksiyon diha sa basahong Mga Estorya sa Bibliya pagahisgotan, ug unya ang mga bata magsul-ob sa nahiangayng mga besti ug mag-arte sa mga bahin sa dagway nga mubong drama. Gusto nila kadto ug kasagarang namugos sa pagtuon dili lamang sa usa ka estorya sa matag pagtuon.” Ayaw gayod pakamenosi ang natagong-katakos sa mga bata sa pagkat-on! Ang mga tag-kuwatro anyos nagsag-ulo sa tibuok nga mga kapitulo sa basahong Mga Estorya sa Bibliya ug nakakat-on gani sa pagbasa sa Bibliya! Usa ka batan-on nahinumdom nga sa dihang siya mga tulo ka tuig ug tunga, siya balikbalik nga masayop paglitok sa “judicial decisions,” apan ang iyang amahan nagdasig kaniya sa pagpadayon pagbansay sa hustong paglitok.
15. Unsang mga butang ang ikalakip sa mga pagpakighisgot uban sa mga bata, ug unsay ebidensiya nga ang maong mga panaghisgot bililhon?
15 Ang mga sesyon uban sa inyong mga bata magamit usab sa pag-andam kanila nga ipakig-ambit ang tubig sa kamatuoran sa uban, sama sa pagkomento panahon sa mga tigom. (Hebreohanon 10:24, 25) “Panahon sa among mga sesyon sa pagbansaybansay, ako mokomento sa akong kaugalingong mga pulong,” nahinumdom ang usa ka batan-on. “Ako dili tugotan nga magbasa lamang nga walay pagsabot.” Dugang pa, ang mga bata mabansay nga makabaton ug mapuslanong bahin sa pagsangyaw sa kanataran. Usa ka babayeng gimatuto sa mahadlokon-ug-Diyos nga mga ginikanan misaysay: “Dili gayod kami mga kuyog-baboy nga yanong miuban sa among mga ginikanan sa ilang buluhaton. Nasayod kami nga kami may bahin, bisan pag kadto mao lamang ang pagduot sa timbre sa pultahan ug pagbilin ug handbill. Pinaagig maayong pagpangandam una pa sa mga kalihokan sa matag hinapos sa semana, kami nahibalo kon unsay among isulti. Dili gayod kami momata sa usa ka buntag sa Sabado nga mangutana kon mokuyog ba kami sa pagsangyaw. Nasayod kami nga kami mokuyog.”
16. Nganong hinungdanon ang pagkaregular sa pagdumalag panagtuon sa pamilya uban sa mga bata?
16 Ang panginahanglan nga sa regular tagan-an ang mga bata sa tubig sa kamatuoran sa Bibliya dili masobrahan sa pagpasiugda, nga nagkahulogang hinungdanon ang senemanang pagtuon sa Bibliya sa pamilya. Usa ka amahan nga duhag anak miangkon nga “ang usa ka dakong hinungdan sa pagkalagot sa mga bata mao ang pagkamabalhinon.” (Efeso 6:4) Matod niya: “Ang akong asawa ug ako mipilig usa ka adlaw ug oras ug matinumanong nagdumala sa panagtuon sa pamilya sa maong gitakdang oras. Wala madugay nga ang mga bata nagdahom niana sa maong oras.” Ang maong tanang pagbansay sukad sa pagkabata maoy hinungdanon, nga nahiuyon sa panultihon, ‘Kon unsay porma sa turok, sa ingon motubo ang kahoy.’
17. Unsa ang sama ka hinungdanon sa pagtagana sa mga bata sa mga kamatuoran sa Bibliya?
17 Ang pagtagana sa mga bata sa mga kamatuoran sa Bibliya maoy hinungdanon, apan ang panig-ingnan sa ginikanan samang hinungdanon. Ang inyo bang mga anak makakita nga kamo nagtuon, regular nga nagtambong sa mga tigom, nakig-ambit sa pagsangyaw sa kanataran, oo, nagakalipay sa pagbuhat sa kabubut-on ni Jehova? (Salmo 40:8) Hinungdanon nga sila makakita. Makahuloganon, usa ka anak babaye miingon bahin sa iyang inahan, kinsa nakaantos sa pagsupak sa iyang bana ug nakamatuto ug unom ka anak nga nangahimong matinumanong mga Saksi: “Ang labing nakapadayeg kanamo mao ang panig-ingnan mismo ni Mama—kadto kusog pang misulti kay sa mga pulong.”
Pagtaganag Panalipod sa mga Bata
18. (a) Sa unsang paagi ang mga ginikanan makahatag sa mga bata sa panalipod nga ilang gikinahanglan? (b) Unsang matang sa instruksiyon ang nadawat sa mga bata sa Israel mahitungod sa mga sangkap sa lawas sa pagsanay?
18 Maingon nga ang bag-ong mga turok sagad nagkinahanglag panalipod gikan sa peligrosong mga dangan, niining daotan kaayong sistema sa mga butang, ang mga bata nagkinahanglag panalipod gikan sa “tuman-kadaotang mga tawo.” (2 Timoteo 3:1-5, 13) Sa unsang paagi ang mga ginikanan makahatag sa maong panalipod? Pinaagi sa pagtabang kanila sa pagbaton sa balaang kaalam! (Ecclesiastes 7:12) Gisugo ni Jehova ang mga Israelinhon—lakip ang ilang “mga bata”—sa pagpamati sa pagbasa sa iyang Balaod, nga naglakip sa pag-ila sa angay ug dili-angay nga seksuwal nga panggawi. (Deuteronomio 31:12; Levitico 18:6-24) Ang mga sangkap sa lawas sa pagsanay balikbalik nga gihisgotan, lakip ang “mga itlog sa lalaki” ug “kinatawo.” (Levitico 15:1-3, 16; 21:20; 22:24; Numeros 25:8; Deuteronomio 23:10) Tungod sa hingaping kadunotan sa kalibotan karong adlawa, ang mga bata kinahanglang mahibalo sa angay ug dili-angay nga paggamit sa maong mga sangkap sa lawas nga nalakip sa mga gilalang nga gitawag sa Diyos nga “maayo kaayo.”—Genesis 1:31; 1 Corinto 12:21-24.
19. Unsay nahiangay nga pagtudlo ang ihatag sa mga bata mahitungod sa ilang pribadong mga sangkap sa lawas?
19 Labing maayo nga ang duha ka ginikanan, o matag hamtong nga mag-aatiman sa bata, magpaila sa bata sa iyang pribadong mga bahin sa lawas. Unya angay nilang isaysay nga walay laing tawo ang tugotan sa paghikap sa maong mga sangkap sa lawas. Sanglit ang mga tig-among-among sa bata kasagarang magsusi kon unsay sanong sa mga bata ngadto sa malalangong seksuwal nga mga aghat, ang usa ka bata angayng tudloan sa pagbalibad nga lig-on ug pag-ingon, “Itug-an tika!” Tudloi ang imong mga bata nga angay nga sila kanunayng motug-an kang bisan kinsa nga mosulay paghikaphikap kanila sa paagi nga gil-asan sila, bisan pag unsang panghadlok ang himoon.
Pagtaganag Mahigugmaong Disiplina
20. (a) Sa unsang paagi ang disiplina sama sa pagpul-ong? (b) Unsa ang unang epekto sa disiplina, apan unsa ang resulta?
20 Ang mga bata makabatog kaayohan gikan sa mahigugmaong disiplina, sama ra sa usa ka kahoy gumikan sa pagpul-ong. (Proverbio 1:8, 9; 4:13; 13:1) Sa dihang pul-ongon ang dili-tilinguhaong mga sanga, ang pagtubo sa ubang sanga mokusog. Busa kon ang imong mga anak naghatag ug bug-os nga pagtagad sa materyal nga mga butang o may kiling sa daotang pakig-uban o dili-maayong kalingawan, kining daotang mga hilig maoy samag mga sanga nga kinahanglang pul-ongon. Kon sila makuha, ang imong mga anak matabangan sa pagtubo sa espirituwal nga direksiyon. Sa sinugdan ang maong disiplina daw dili kahimut-anan, maingon nga ang pagpul-ong tingali makapakurat sa kahoy. Apan ang maayong resulta sa disiplina mao ang bag-ong pagtubo sa direksiyon nga buot nimong motubo ang imong anak.—Hebreohanon 12:5-11.
21, 22. (a) Unsay nagpaila nga dili makapahimuot ang paghatag o pagdawat ug disiplina? (b) Nganong ang mga ginikanan angay nga dili magpugong sa paghatag ug disiplina?
21 Daling angkonon nga dili makapahimuot ang paghatag o pagdawat sa disiplina. “Ang akong anak lalaki migugol ug daghang panahon uban sa usa ka batan-on nga gipasidaan kanako sa mga ansiyano nga dili maayong kauban,” miingon ang usa ka amahan. “Angay unta nga ako milihok dayon. Bisan pag ang akong anak wala malangkit sa dayag nga buhat nga daotan, nadugaydugay ang pagpasibo na usab sa iyang panghunahuna.” Ang anak miingon: “Sa gibulag ako gikan sa akong labing suod nga higala, ako nasubo sa labihan.” Apan siya midugang: “Maayo kadto nga desisyon, sanglit wala madugay human niadto siya napalagpot.”
22 “Ang mga pagbadlong sa disiplina mao ang dalan sa kinabuhi,” matod sa Pulong sa Diyos. Busa bisan pag unsa ka lisod tingali ang paghatag sa disiplina, ayaw kini ihikaw gikan sa imong mga anak. (Proverbio 6:23; 23:13; 29:17) Sa ngadtongadto, sila magmapasalamaton nga imo silang gitul-id. “Ako mahinumdom nga nasuko kaayo sa akong mga ginikanan sa dihang ako gidisiplina,” nahinumdom ang usa ka batan-on. “Karon ako labi pang masuko kon gihikaw kanako sa akong mga ginikanan ang maong disiplina.”
Ang Ganti Takos sa Paningkamot
23. Nganong ang tanang mahigugmaong pagtagad nga gipuhunan diha sa mga batan-on takos sa paningkamot?
23 Walay pagduhaduha bahin niini, ang mga anak nga kahimut-an sa mga ginikanan, ingon man sa uban, mao ang resulta sa dakong matag-adlaw, mahigugmaong pagtagad. Bisan pa niana, ang tanang paningkamot nga gipuhunan diha kanila—kon kaha sila pisikal nga mga anak o mga espirituwal—maoy takos sa ganti nga kapahimuslan. Gipakita kini sa tigulang nga apostol Juan sa misulat siya: “Wala akoy labaw nga hinungdan sa pagkamapasalamaton kay sa niining mga butanga, nga madungog ko nga ang akong mga anak nagapadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran.”—3 Juan 4.
[Footnote]
a Gipatik sa Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Nahinumdom Ka Ba?
◻ Unsay gikinahanglan sa mga bag-ong turok ug mga bata aron mahimong dalayegon?
◻ Sa pagkamatuod, sa unsang paagi ang mga ginikanan mahimong mag-alagad nga epektibong mga igtutul-id nga bugsok?
◻ Unsay ikalakip sa mga sesyon sa pagtudlo sa mga bata, ug unsay angayng itudlo nga ilang pagatutolan?
◻ Sa unsang paagi ang disiplina mapuslanon alang sa usa ka bata, sama sa pagpul-ong alang sa usa ka kahoy?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Picture Credit Line sa panid 10]
Kortesiya sa Green Chimney’s Farm