Kon Unsay Angay Nimong Mahibaloan Bahin sa Pagpang-ungo

ANG modernong-adlaw nga pagpang-ungo lisod batbaton. Kini tungod kay kadtong nagabuhat niana daghan kaayog kalainan. Wala silay giilang sentrong awtoridad o doktrina o balaang basahon aron hiusahon ang pagtuo. Magkalahi usab ang ilang tradisyon, organisasyon, rituwal, ug opinyon kon unsang mga diyos ang pasidunggan. Matod sa usa ka magsusulat: “Ang kalibotan sa okulto nagtanyag sa indibiduwal ug ‘tiyanggihan’ sa mga ideya.” Matod pa sa lain: “Kadaghanan sa mga Bag-ong Pagano di-magkauyonay sa halos tanang butang.”

Alang sa daghan, ang mga panagsumpaki dili suliran. Usa ka giya nga basahon alang sa gustong mahimong mga ungo miingon: “Sa dihang ikaw atubangon sa daw nagkasumpaking impormasyon, susiha kining impormasyona ug desisyoni kon hain ang sundon. Sunda ang imong kinaiyanhong panabot. Sa laing pagkasulti, batiang libre nga mopili taliwala sa gipatik nga mga rituwal ug mga basahon sa rituwal aron hukman kon unsay gibating husto.”

Alang niadtong moila sa kinaiyahan sa kamatuoran, ang maong mga panagsumpaki maoy usa ka suliran. Ang kamatuoran maoy husto, nga mao gayoy tinuod. Ang mga butang dili tinuod tungod lamang kay ang usa ka tawo nagbatyag o naglaom o nagtuo nga kini tinuod. Pananglitan, sa usa ka panahon ang mga doktor nagtuo nga ilang matambalan ang pulmonya pinaagi sa pagpikas sa usa ka buhing manok ug paghaklap sa mga hiwa diha sa dughan sa pasyente. Sa walay duhaduha, daghang pasyente ang sinserong nagtuo nga kining tambala makaayo kanila. Apan, ang ilang mga pagtuo ug mga paglaom dili uyon sa kamatuoran—dili makaayog pulmonya ang maong paagi. Ang mga tawo dili makamugnag kamatuoran; sila maningkamot aron masabtan kana.

Nagpamatuod ang Bibliya nga kini naundan sa kamatuoran bahin sa espirituwal nga mga butang. Si Jesu-Kristo, sa dinhi pa sa yuta, misulti ngadto sa iyang Amahan sa pag-ampo: “Ang imong pulong maoy kamatuoran.” (Juan 17:17) Misulat si apostol Pablo: “Ang tibuok Kasulatan inspirado sa Diyos.” (2 Timoteo 3:16) Daghang nagbuhat sa pagpang-ungo dili mouyon. Hinunoa, sila nangitag inspirasyon ug giya diha sa sugilambong, sa karaang mga relihiyon, ug bisan sa tinumotumong siyensiya. Apan, dili ba makataronganon labing menos nga tagdon ang giingon sa Bibliya? Total, giila kini halos sa tibuok kalibotan ingong usa ka balaang basahon. Kini maoy usa sa kinakaraanang relihiyosong mga sinulat nga nakalahutay. Gisulat ang Bibliya sulod sa 1,600 ka tuig nga yugto, apan kini nagkauyonay sa tanang pagtulon-an niini. Atong itandi ang mga pagtulon-an sa Bibliya uban sa kasagarang  mga tinuohan nga gipahayag di pa dugay sa mga nagpasiugdag pagpang-ungo.

Kinsay Nagpuyo sa Espiritung mga Dominyo?

Ang pangunang pangutana sa pagpangitag espirituwal nga pagsabot mao kini, Kinsay nagpuyo sa espiritung dominyo? Samtang ang kadaghanang modernong mga ungo maoy mga sumusunod sa usa ka interesado-sa-kinaiyahan, daghag diyos nga pagtuo, ang uban nagsimba sa usa ka dakong inahang-diyosa, nga giisip nga nagdulag tulo ka papel ingong dalaga, inahan, ug babayeng-guwang, nga naghawas sa sukaranang mga hugna sa kinabuhi. Ang iyang hinigugma maoy usa ka sungayang diyos. Gidungan pagsimba sa ubang mga ungo ang usa ka diyos ug diyosa. Usa ka magsusulat nag-ingon: “Ang Diyosa ug Diyos giisip ingong pagpadayag sa babayen-on ug lakin-on nga mga puwersa sa kinaiyahan. Ang matag usa [nga dunay] talagsaong mga kinaiyahan nga kon usahon mosangpot sa harmonyang kalalangan sa kinabuhi.” Misulat ang laing awtoridad: “Usa sa labing hinungdanong mga kapilian sa Pagpang-ungo mao ang imong pagpili sa mga diyosdiyos (mga Diyos/mga Diyosa) nga imong pakiglambigitan. . . . Ang Kalaki maghatag kanimog kagawasan nga mopili ug unya magpasidungog sa imong kaugalingong mga dagway sa Diyos.”

Ang Bibliya wala magpaluyo niining mga ideyaha. Gigugol ni Jesu-Kristo ang iyang tibuok ministeryo nga nagtudlo sa uban bahin kang Jehova, “ang bugtong matuod nga Diyos.” (Juan 17:3) Matod sa Bibliya: “Si Jehova dako ug takos gayod nga pagadayegon, ug siya angayng kahadlokan labaw kay sa tanang ubang mga diyos. Kay ang tanang diyos sa mga katawhan walay-bili nga mga diyos.”—1 Cronicas 16:25, 26.

Unsa na man ang bahin sa Yawa? Gibatbat sa Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary ang pagpang-ungo ingong “pakigkomunikar sa yawa.” Lisod gayod ang pagpangitag ungo karon nga mouyon niining kahulogana, kay daghan ang dili modawat bisan gani sa paglungtad ni Satanas nga Yawa. Usa ka batan-ong babaye nga gihubit sa The Irish Times ingong “taas-ug-ranggong ungo ug pangulo sa usa sa labing iladong grupo sa mga ungo sa Irlandia,” nangatarongan ning paagiha: “Ang pagtuo ug Yawa nagpasabot ug pagdawat sa Kristiyanismo . . . [Ang Yawa] dili makapuyo sa usa ka uniberso nga walay Diyos.”

Gipamatud-an sa Bibliya ang paglungtad sa Yawa ug nagbasol kaniya sa daghang pag-antos ug kasamok sa yuta. (Pinadayag 12:12) Si Jesus wala lamang magtudlo nga naglungtad ang Yawa kondili nagpakita usab nga posibleng magabuhat sa kabubut-on sa Yawa ang tawo nga wala niya mahibaloi. Pananglitan, ang nagpakamatarong-sa-kaugalingong mga pangulo sa relihiyon sa unang siglo nagpatuo nga sila, sa usa ka paagi, maoy mga anak sa Diyos ug nagtuo nga sila nagbuhat sa kabubut-on sa Diyos. Lahi ang nahibaloan ni Jesus, kinsa nakasabot kon unsay anaa sa ilang mga kasingkasing. Pintok niyang giingnan sila: “Kamo gikan sa inyong amahan nga Yawa, ug buot ninyong buhaton ang mga tinguha sa inyong amahan.” (Juan 8:44) Dugang pa, ang basahon sa Bibliya nga Pinadayag nag-ingon nga ang Yawa “nagapahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta.”—Pinadayag 12:9.

Makaayo ba ang Pipila ka Salamangka?

Siyempre, ang salamangka kanunayng nalangkit sa okulto. a Daghang tawo sa karaan ug sa modernong mga panahon nagtuo nga ang salamangkang gibuhat sa mga ungo gihimo aron daoton ang uban. May gahom ang mga ungo sa pagpahamtang ug grabeng kasakit ug bisan kamatayon pinaagig salamangka.  Sa naandan, gibasol ang mga ungo sa halos walay-pagkatapos sunod-sunod nga mga kaalaotan, lakip na sa sakit, kamatayon, ug pagkadaot sa pananom.

Kusganong gipanghimakak sa mga ungo karon ang maong mga pasangil. Bisag nag-ila sa paglungtad usahay sa usa ka badlongong ungo nga nagbuhat ug daotan, ang kadaghanan nagpamatuod nga ang ilang salamangka gigamit aron makahatag ug mga kaayohan, dili kadaotan. Nagtudlo ang mga Wiccan nga ang mga epekto sa salamangka makahatag ug tulo ka pilo nga kaayohan ngadto sa tawo nga nagabuhat niana ug nag-ingong kini maoy pangunang sumpa sa mga panunglo. Ang mga pananglitan niining gikaingong makaayong salamangka naglakip sa mga pangyamyam aron panalipdan ang imong kaugalingon, aron hinloan ang imong balay sa makadaot nga mga gahom nga gibilin sa kanhing mga nagpuyo, aron mahigugma ang usa ka tawo kanimo, aron palamboon ang pagpanambal ug panglawas, aron dili-mataktak sa trabaho, ug aron makasapi. Tungod nianang daghang kalaki nga gilangkit sa pagpang-ungo, dili ikatingala nga kini nailado pag-ayo.

Bisan pa niana, ang Bibliya wala maghimog kalainan tali sa maayo ug daotang salamangka. Sa Balaod nga gihatag kang Moises, gitin-aw pag-ayo sa Diyos ang iyang panglantaw. Siya miingon: “Dili ka magbuhat ug salamangka.” (Levitico 19:26) Atong mabasa usab: “Walay makaplagan diha kanimo . . . nga usa ka salamangkero o bisan kinsa nga nagapangitag mga tilimad-on o usa nga barangan, o usa nga lumayan o bisan kinsa nga tigkonsultag espiritista.”—Deuteronomio 18:10, 11.

Nganong gisulti kana sa Diyos? Dili kay buot niyang hikawan kita kon unsay makaayo. Gihatag ni Jehova kining mga balaora sa iyang katawhan kay siya nahigugma kanila ug dili gustong sila maulipon sa kahadlok ug patuotuo. Hinunoa, gidapit niya ang iyang mga alagad nga moduol kaniya alang sa mga butang nga ilang gikinahanglan. Siya ang Tighatag sa “matag maayong gasa ug matag hingpit nga hatag.” (Santiago 1:17) Gipasaligan ni apostol Juan ang mga isigkamagtutuo: “Bisan unsay atong pangayoon atong madawat gikan kaniya, tungod kay kita nagasunod sa iyang mga sugo ug nagabuhat sa mga butang nga makapahimuot sa iyang mga mata.”—1 Juan 3:22.

Unsa na man ang Bahin sa Daotang mga Espiritu?

Daghang ungo mouyon sa Bibliya niining puntoha: Naglungtad ang daotang mga espiritu. Sa usa ka mubong sinulat ang tigpalambo sa pagpang-ungo nagpasidaan: “Tua didto ang mga Abat: Naglungtad sila, sa dili makitang kalibotan nga sama sa atoa, puno sa buhing mga linalang. . . . Ang mga terminong ‘Gamayng Demonyo’, ‘Daotang Espiritu’ ug ‘Demonyo’ tukma gayod. Kusgan sila kaayo. . . . Ang labing makinaadmanong matang . . . makahimo (kon dunay usa ka tawo nga matinabangon kaayo aron buksan ang pultahan alang kanila) pagsulod sa atong kalibotan. . . . Makasulod sila  sa imong lawas . . . , mokontrolar pa gani kanimo. Oo, susama gayod kini sa karaang mga estorya bahin sa mga tawong gisudlag Demonyo.”

Sa kapanahonan sa Bibliya, ang mga tawong gisudlag demonyo nag-antos sa nagkalainlaing mga paagi. Pipila sa mga naapektohan naamang, ang uban nabuta, ang uban milihok nga samag-buang, ug ang uban nakaangkon ug labaw-tawhanong kusog. (Mateo 9:32; 12:22; 17:15, 18; Marcos 5:2-5; Lucas 8:29; 9:42; 11:14; Buhat 19:16) Usahay ang kasakit misamot sa dihang daghang demonyo ang dungan nga misulod sa usa ka tawo. (Lucas 8:2, 30) Nan, tino nga may maayong katarongan kon nganong gipasidan-an ni Jehova ang mga tawo nga magpahilayo gikan sa pagpang-ungo ug sa ubang mga kalihokan sa okulto.

Relihiyon nga Gipasukad sa Kamatuoran

Daghan ang nadani sa pagpang-ungo karon kay kini morag dili makadaot, maayo, nga relihiyon sa kinaiyahan. Sa pipila ka katilingban kini gidawat. Wala kini kahadloki. Sa baylo, kini sagad nahimong komon. Sa palibot diin ang relihiyosong pagkamatugoton nagtultol sa daghan nga mosagop bisan sa katingad-anan, ang pagpang-ungo gitahod pag-ayo.

Sa pagkatinuod, ang kalibotan sa mga relihiyon nahimong tiyanggihan nga gikan niana ang mga tawo libreng makapilig usa nga mohaom sa ilang mga panginahanglan, sama rang ang usa mopalit ug usa ka parisan sa sapatos. Sa kasukwahi, naghisgot si Jesus ug duha lamang ka kapilian. Siya miingon: “Sulod kamo agi sa sigpit nga ganghaan; tungod kay lapad ug luag ang dalan padulong ngadto sa kalaglagan, ug daghan ang mga nanagpanulod agi niini; samtang sigpit ang ganghaan ug hagip-ot ang dalan padulong ngadto sa kinabuhi, ug diyutay ra ang mga nakakaplag niini.” (Mateo 7:13, 14) Natural, libre kitang mopili kon haing dalana ang subayon. Apan sanglit nalangkit ang atong walay-kataposang kaayohan, hinungdanon gayod kaayo ang maong pagpili. Aron mabatonan ang espirituwal nga kalamdagan, kinahanglang subayon nato ang dalan sa kamatuoran—ang dalan nga makaplagan lamang diha sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 5]

Karong adlawa daghan ang nag-isip sa pagpang-ungo ingong dili-makadaot nga relihiyon sa kinaiyahan

[Hulagway sa panid 6]

Ang salamangka kanunayng nalangkit sa okulto

[Hulagway sa panid 6]

Ang mga nanagbuhat sa pagpang-ungo nagatuman ba sa kabubut-on sa Yawa nga wala lamang mahibalo niana?

[Mga hulagway sa panid 7]

Gipadayag sa Bibliya ang dalan sa kamatuoran