Dako Kaayong Panginahanglan sa Kahupayan!
Dako Kaayong Panginahanglan sa Kahupayan!
“Tan-awa! ang mga luha niadtong mga dinaogdaog, apan sila walay maghuhupay; ug niadtong nanagdaogdaog kanila dihay gahom, mao nga sila walay maghuhupay.”—ECCLESIASTES 4:1.
NANGITA ka bag kahupayan? Nangandoy ka ba ug bidlisiw sa kalipay nga mogimaw diha sa dag-om sa kawalay-paglaom? Nagtinguha ka ba ug diyutayng kahumpayan aron mamenosan ang kasakit sa kinabuhi nga gidaot sa hilabihang pag-antos ug ngil-ad nga mga kasinatian?
Sa usa ka panahon o sa lain, kitang tanan nagkinahanglan pag-ayo ug kahupayan ug pagdasig. Tungod kini kay daghan kaayong butang sa kinabuhi ang makapaguol. Nagkinahanglan kitang tanan ug panalipod, kainit, halog. Ang uban kanato natigulang na ug wala malipay niana. Ang uban nahigawad pag-ayo nga ang kinabuhi dili ingon sa gidahom. Ang uban pa nabalaka sa pagkahibalo sa resulta sa pagsusi sa laboratoryo.
Dugang pa, pipila lang ang molalis nga ang mga hitabo sa atong panahon nagpatungha ug dakong panginahanglan sa kahupayan ug paglaom. Sa miaging siglo lamang, kapin sa usa ka gatos ka milyong tawo ang nangamatay sa gubat. a Halos silang tanan nagbilin ug nagbangotan nga pamilya—mga inahan ug mga amahan, mga igsoong babaye ug mga igsoong lalaki, mga balo ug mga ilo—nga nagkinahanglan kaayo ug kahumpayan. Karon, kapin sa usa ka bilyong tawo ang nag-ilaid sa hilabihang kakabos. Katunga sa populasyon sa kalibotan dili kanunayng makapahimulos sa medikal nga pagtambal ug kinahanglanong mga tambal. Diha sa kadalanan sa hugaw nga dagkong mga siyudad naglaaglaag ang minilyong giabandonar nga kabataan, daghan kanila naggamit ug droga ug namampam. Minilyong kagiw ang gipasagdan diha sa makalilisang nga mga kampo.
Bisan pa niana, ang mga numero—bisan tuod nagkinahanglag pagtagad—wala magpakita sa indibiduwal nga kasakit ug pag-antos nga nasinati sa uban sa ilang personal nga kinabuhi. Tagda, pananglitan, si Svetlana, usa ka batan-ong babaye nga taga-Balkan kinsa natawo sa tumang kakabos. b “Aron makasapi,” matod niya, “gisugo ako sa akong mga ginikanan nga magpakilimos o mangawat. Nadaot ang pamilyahanong kinabuhi ngadto sa punto nga nahimo akong biktima sa pag-unay. Nakatrabaho ako ingong silbidora, ug ang akong inahan, nga nagdawat sa akong kita, nag-ingon nga kon mawad-an kog trabaho, magpakamatay siya. Kining tanan mitultol kanako sa pagpamampam. Trese anyos lamang ako. Ngadtongadto, ako namabdos ug nagpakuha. Sa edad nga 15, maora akog 30-anyos tan-awon.”
Si Laimonis, usa ka batan-ong lalaki nga taga-Latvia, naghisgot bahin sa panginahanglan ug kahupayan gikan sa makapasubong mga hitabo kanhi. Sa edad nga 29, naaksidente siya sa sakyanan nga nagparalisar kaniya gikan sa hawak paubos. Gibati niya nga wala gayoy paglaom ug midangop sa alkoholikong mga ilimnon. Lima ka tuig sa ulahi nainutil siya—usa ka paralisadong alkoholiko nga walay paglaom. Asa siya makakuhag kahupayan?
O hunahunaa si Angie. Ang iyang bana katulo operahi sa utok nga sa sinugdan nahimo siyang dili-bug-os nga paralisado. Unya, lima ka tuig human sa kataposang pagdisdis, grabe siyang naaksidente, nga mahimong makapatay unta kaniya. Samtang ang iyang asawa misulod sa emergency room ug nakita ang iyang bana nga naghigda didto nga na-coma human mahiagom sa grabeng samad sa ulo, nahibalo siya nga nagsingabot ang trahedya. Ang umaabot niya ug sa iyang pamilya malisod unya. Sa unsang paagi makaplagan niya ang pagpaluyo ug pagdasig?
Alang kang Pat, ang usa ka adlaw sa tingtugnaw katuigan kanhi morag nagsugod sa naandan. Apan, ang misunod nga tulo ka adlaw napapas sa iyang panumdoman. Giingnan siya sa iyang bana sa ulahi nga human makaagom sa grabeng kasakit sa dughan, bug-os nga mihunong pagpitik ang iyang kasingkasing. Ang iyang kasingkasing misugod pagpitik nga paspas kaayo ug sa dili-normal nga paagi, ug dayon wala na gayod kini mopitik. Mihunong ang iyang pagginhawa. “Sa pagkatinuod mihunong na pag-obra ang akong kasingkasing ug baga,” matod ni Pat. Apan nabuhi gihapon siya. Bahin sa iyang dugay nga pag-estar sa ospital, siya miingon: “Nahadlok ko sa kadaghanan sa mga pag-eksamin, ilabina sa dihang gisulayan nila pagpakipos ang akong kasingkasing ug unya gipahunong, sama sa una.” Unsay makahatag kaniya ug gikinahanglang kahupayan niining malisod nga panahon?
Namatay ang 19-anyos nga anak lalaki ni Joe ug Rebecca sa usa ka aksidente sa awto. “Wala pa gayod kami makasagubang ug bisan unsa nga hilabihan ka makapahugno,” matod nila. “Bisan tuod kami, sa nangagi, nagbangotan duyog sa uban tungod kay namatyan sila, wala gayod namo batia ang hilabihang kasakit sa kasingkasing nga among gibati karon.” Unsay posibleng makahupay sa maong “hilabihang kasakit sa kasingkasing”—ang tumang kaguol tungod kay namatay ang usa nga imong gimahal pag-ayo?
Silang tanan, ug minilyong uban pa, sa pagkatinuod nakakaplag ug labawng tuboran sa kahupayan. Aron mahibaloan kon sa unsang paagi ikaw usab makabenepisyo gikan sa maong tinubdan, palihog padayon pagbasa.
[Mga footnote]
a Ang aktuwal nga gidaghanon sa mga militar ug sibilyan nga nangamatay wala mahibaloi. Pananglitan, ang 1998 nga librong Facts About the American Wars nag-ingon bahin sa Gubat sa Kalibotan II lamang: “Kadaghanang tinubdan naghatag sa katibuk-ang gidaghanon niadtong nangamatay tungod sa Gubat sa Kalibotan II (militar ug sibilyan) ingong 50 ka milyon apan daghan nga nagtuon pag-ayo sa maong hitabo nagtuo nga ang mas tukmang gidaghanon mas taas pa—hangtod sa duha ka pilo sa maong gidaghanon.”
b Ang ngalan giusab.
[Picture Credit Lines sa panid 3]
UNITED NATIONS/PHOTO BY J. K. ISAAC
UN PHOTO 146150 BY O. MONSEN