Kanunayng Ituboy ang Diyosnong Pagtulon-an

“Salig kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabotan. Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, ug siya magatul-id sa imong mga alagianan.”—PROVERBIO 3:5, 6.

1. Sa unsang paagi kita labaw pang naladlad sa tawhanong kahibalo kay sukad masukad?

 SA PAGKAKARON, dunay duolan sa 9,000 ka adlaw-adlaw nga mantalaan nga giapod-apod sa tibuok kalibotan. Kada tuig mga 200,000 ka bag-ong mga libro ang gipatik sa Tinipong Bansa lamang. Sumala sa usa ka banabana, sa Marso 1998, dihay mga 275 ka milyong panid sa Web diha sa Internet. Kining maong ihap gikaingon nga nag-uswag sa gikusgon nga 20 ka milyong panid kada bulan. Sukad masukad, karon pa nga ang mga tawo makabaton ug impormasyon bahin sa bisan unsang ulohan. Bisan tuod kining kahimtanga dunay positibong mga epekto, ang daghan kaayong impormasyon nagpahinabog mga suliran.

2. Unsang mga suliran ang mahimong moresulta gikan sa pagkadaling makabaton ug daghan kaayong impormasyon?

² Ang ubang mga tawo nagiyan sa impormasyon, nga kanunayng nagtagbaw sa walay-pagkatagbaw nga tinguha nga mahimong nunot-sa-panahon samtang nagpasagad sa mas hinungdanong mga butang. Ang uban mokuha ug diyutayng impormasyon bahin sa komplikadong mga natad sa kahibalo ug dayon mag-isip sa ilang kaugalingon nga mga eksperto. Pinasukad lamang sa limitadong pagsabot, sila tingali mohimog hinungdanong mga desisyon nga makadaot kanila o sa uban. Ug anaa kanunay ang kapeligrohan nga maladlad sa bakak o dili-tukmang impormasyon. Kasagaran walay kasaligang paagi sa pagtino nga ang bul-og sa impormasyon maoy tukma ug timbang.

3. Unsang mga pasidaan bahin sa pagpangagpas sa tawhanong kaalam ang makaplagan diha sa Bibliya?

³ Ang pagkamaukiton dugay nang taras sa tawo. Ang mga kapeligrohan sa pag-usik ug daghan kaayong panahon sa pagpangagpas sa walay-pulos o makadaot pa gani nga impormasyon giila kaniadto sa mga adlaw ni Haring Solomon. Matod niya: “Dawata ang pasidaan: Sa pagbuhat ug daghang basahon walay kataposan, ug ang hilabihang paggugol ug panahon niana makapabudlay sa unod.” (Ecclesiastes 12:12) Kasiglohan sa ulahi si apostol Pablo misulat kang Timoteo: “Bantayi kon unsay gikapiyal kanimo, nga magpahilayo gikan sa mga sulting walay-pulos nga nagapasipala sa kon unsay balaan ug gikan sa mga pagsumpakiay nianang sa bakak gitawag nga ‘kahibalo.’ Tungod sa pagpagawal nianang maong kahibalo ang pipila nahitipas gikan sa pagtuo.” (1 Timoteo 6:20, 21) Oo, ang mga Kristohanon karon kinahanglang maglikay sa wala-kinahanglanang pagkaladlad sa makadaot nga mga ideya.

4. Unsa ang usa ka paagi nga ikapadayag nato ang atong pagsalig kang Jehova ug sa iyang mga pagtulon-an?

⁴ Maayo usab nga magpatalinghog ang katawhan ni Jehova sa mga pulong sa Proverbio 3:5, 6: “Salig kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing ug ayaw pagsalig sa imong kaugalingong salabotan. Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, ug siya magatul-id sa imong mga alagianan.” Ang pagsalig kang Jehova naglakip sa pagsalikway sa bisan unsang ideya nga kasumpaki sa Pulong sa Diyos, naggikan man kini sa atong kaugalingong mga pangatarongan o gikan sa atong isigkatawo. Aron mapanalipdan ang atong espirituwalidad, hinungdanon nga atong bansayon ang atong mga gahom sa pag-ila aron mailhan nato ang makadaot nga impormasyon ug isalikway kana. (Hebreohanon 5:14) Hisgotan nato ang pipila ka tinubdan sa maong impormasyon.

Usa ka Kalibotan nga Gidominar ni Satanas

5. Unsa ang usa ka tinubdan sa makadaot nga mga ideya, ug kinsa ang nagpaluyo niini?

⁵ Ang sekular nga kalibotan maoy mabungahong  tinubdan sa makadaot nga mga ideya. (1 Corinto 3:19) Si Jesu-Kristo nag-ampo sa Diyos bahin sa iyang mga tinun-an: “Ako nagahangyo kanimo, dili sa pagkuha kanila gikan sa kalibotan, apan sa pagbantay kanila tungod sa tuman-kadaotang usa.” (Juan 17:15) Ang hangyo ni Jesus nga ang iyang mga tinun-an panalipdan gikan “sa tuman-kadaotang usa” nag-ila sa impluwensiya ni Satanas dinhi sa kalibotan. Ang atong pagka-Kristohanon dili awtomatikong manalipod kanato batok sa daotang mga impluwensiya niining kalibotana. Si Juan misulat: “Nahibalo kita nga kita nagagikan sa Diyos, apan ang tibuok kalibotan nahimutang diha sa gahom sa tuman-kadaotang usa.” (1 Juan 5:19) Ilabina niining kataposang bahin sa kataposang mga adlaw, pagadahomon nga pun-on ni Satanas ug sa iyang mga demonyo ang kalibotan sa makadaot nga impormasyon.

6. Sa unsang paagi ang kalibotan sa kalingawan makapahinabo ug pagkadili-sensitibo maylabot sa moral?

⁶ Pagadahomon usab nga ang pipila niining makadaot nga impormasyon morag dili-makadaot tan-awon. (2 Corinto 11:14) Tagda, pananglitan, ang kalibotan sa kalingawan, uban ang mga salida sa TV, mga sine, musika, ug mga basahon niini. Daghan ang mouyon nga sa nagkadaghang mga kaso, ang pipila ka matang sa kalingawan nagpasiugda ug makauulawng mga buhat, sama sa imoralidad, kapintasan, ug pag-abuso sa droga. Sa unang pagkaladlad sa usa ka matang sa kalingawan nga misamot ka ngil-ad, ang mga tumatan-aw tingali makurat. Apan ang sublisubling pagkaladlad makapahimo sa usa nga dili sensitibo. Dili gayod nato isipon nga dalawaton o dili-makadaot ang kalingawan nga nagpasiugda ug makadaot nga mga ideya.—Salmo 119:37.

7. Unsang matanga sa tawhanong kaalam ang inanayng makawagtang sa atong pagsalig diha sa Bibliya?

⁷ Tagda ang laing tinubdan sa posibleng makadaot nga impormasyon—ang bul-og sa mga ideya nga gipatik sa ubang mga siyentipiko ug mga eskolar nga nagkuwestiyon sa pagkatinuod sa Bibliya. (Itandi ang Santiago 3:15.) Ang maong materyal kasagarang makita diha sa iladong mga magasin ug popular nga mga libro, ug kini inanayng makawagtang sa pagsalig diha sa Bibliya. Ang ubang mga tawo malipay sa pagpahuyang sa awtoridad sa Pulong sa Diyos pinaagig daghan kaayong pamanabana. Ang susamang kapeligrohan naglungtad sa mga adlaw sa mga apostoles, nga tin-aw diha sa mga pulong ni apostol Pablo: “Pagbantay kamo: basin ug adunay modagit kaninyo pinaagi sa pilosopiya ug walay-pulos nga panglimbong sumala sa tradisyon sa mga tawo, sumala sa paninugdang mga butang sa kalibotan ug dili sumala kang Kristo.”—Colosas 2:8.

Mga Kaaway sa Kamatuoran

8, 9. Sa unsang paagi ang apostasya nagpadayag karon?

⁸ Ang mga apostata maoy lain pang kapeligrohan sa atong espirituwalidad. Si apostol Pablo nagtagna nga ang apostasya motungha taliwala sa nag-angkong mga Kristohanon. (Buhat 20:29, 30; 2 Tesalonica 2:3) Sa katumanan sa iyang mga pulong, human sa kamatayon sa mga apostoles, ang usa ka dakong apostasya mitultol ngadto sa pagkatukod sa Kakristiyanohan. Karon, walay dakong apostasya nga nagakahitabo taliwala sa katawhan sa Diyos. Sa gihapon, pipila ka tawo ang mibiya sa atong pundok, ug ang pipila kanila determinadong magpakaulaw sa mga Saksi ni Jehova pinaagi sa pagsabwag ug mga bakak ug sayop nga mga impormasyon. Ang pipila nakigtambayayong sa ubang mga grupo diha sa organisadong pagsupak sa putling pagsimba. Sa pagbuhat sa ingon, sila midapig sa kinaunahang apostata, si Satanas.

⁹ Nag-uswag ang paggamit sa ubang mga apostata sa lainlaing matang sa pakigkomunikar sa mga tawo, lakip na sa Internet, aron sa pagpakaylap ug bakak nga impormasyon bahin sa mga Saksi ni  Jehova. Ingong resulta, sa dihang ang sinserong mga tawo manukiduki bahin sa atong mga pagtulon-an, makita tingali nila ang apostatang propaganda. Bisan ang ubang mga Saksi wala-tuyoang nagladlad sa ilang kaugalingon niining makadaot nga materyal. Dugang pa, ang mga apostata makigbahin usahay diha sa mga programa sa telebisyon o radyo. Tungod niini, unsang maalamong dalan ang sundon?

10. Unsa ang maalamong reaksiyon sa apostatang propaganda?

¹⁰ Gisultihan ni apostol Juan ang mga Kristohanon nga dili magpadayon sa mga apostata nganha sa ilang mga balay. Siya misulat: “Kon adunay moanha kaninyo ug wala magadala niini nga pagtulon-an, ayaw gayod siya dawata sa inyong mga puloy-anan o magasulti kaniya ug pangumosta. Kay siya nga magasulti ug pangumosta kaniya maoy usa ka mag-aambit sa iyang mga buhat nga tuman-kadaotan.” (2 Juan 10, 11) Ang dili gayod pagpakigkontak niining maong mga magsusupak manalipod kanato batok sa ilang dunot nga panghunahuna. Ang pagladlad sa atong kaugalingon sa apostatang mga pagtulon-an pinaagi sa lainlaing mga matang sa modernong komunikasyon sama ra ka makadaot sa pagpadayon mismo sa apostata nganha sa atong mga balay. Dili gayod nato tugotan ang pagkamaukiton nga mohaylo kanato ngadto sa maong makadaot nga dalan!—Proverbio 22:3.

Sulod sa Kongregasyon

11, 12. (a) Unsa ang tinubdan sa makadaot nga mga ideya sa unang-siglong kongregasyon? (b) Sa unsang paagi ang ubang mga Kristohanon napakyas sa kanunayng pagtuboy sa diyosnong mga pagtulon-an?

¹¹ Tagda ang lain pang posibleng tinubdan sa makadaot nga mga ideya. Bisan tuod walay tuyo nga magtudlo ug kabakakan, ang usa ka dedikadong Kristohanon makaugmad sa batasan sa pagpatakag sulti. (Proverbio 12:18) Tungod sa atong pagkadili-hingpit, kitang tanan makasala usahay pinaagi sa atong dila. (Proverbio 10:19; Santiago 3:8) Dayag, sa adlaw ni apostol Pablo, dihay pipila sa kongregasyon nga napakyas sa pagpugong sa ilang dila ug nalangkit sa pagpakigdebate bahin sa mga pulong. (1 Timoteo 2:8) Dihay uban nga taas kaayog pagtamod sa ilang mga hunahuna ug miabot pa gani sa punto nga gihagit ang awtoridad ni Pablo. (2 Corinto 10:10-12) Ang maong espiritu misangpot sa way-hinungdang mga panagbangi.

¹² Usahay kini nga mga dili-pag-uyonay misangko ngadto sa “bangis nga mga paglalisay sa gagmayng butang,” nga nagtugaw sa kalinaw sa kongregasyon. (1 Timoteo 6:5; Galacia 5:15) Bahin kanilang maoy nakaingon niini nga mga lantugi, si Pablo misulat: “Kon adunay tawong magatudlo ug laing doktrina ug dili mouyon sa makapahimsog nga mga pulong, nianang sa atong Ginoong Jesu-Kristo, ni sa mga pagtulon-an nga nahiuyon sa diyosnong pagkamahinalaron, siya miburot sa garbo, nga walay bisan unsang nasabtan, hinuon nayabag ang pangisip mahitungod sa mga pagpangutana ug mga debate bahin sa mga pulong. Gikan niining mga butanga nagasumikad ang kasina, panag-away, maabusohong mga sinultihan, tuman-kadaotang mga katahap.”—1 Timoteo 6:3, 4.

13. Unsa ang panggawi sa kadaghanang mga Kristohanon sa unang siglo?

¹³ Ikalipay, sa panahon sa mga apostoles kadaghanan  sa mga Kristohanon maoy matinumanon ug padayong nagtumong sa pagtagad diha sa buluhaton sa pagpahayag sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos. Sila puliki sa pag-atiman sa “mga ilo ug sa mga babayeng balo diha sa ilang kasakitan” ug nag-amping sa ilang kaugalingon nga “dili mabulingan sa kalibotan,” nga wala mag-usik sa ilang panahon sa walay-kapuslanang mga debate bahin sa mga pulong. (Santiago 1:27) Ilang gilikayan ang “daotang pakig-uban” bisan sulod sa Kristohanong kongregasyon aron mapanalipdan ang ilang espirituwalidad.—1 Corinto 15:33; 2 Timoteo 2:20, 21.

14. Kon dili kita mag-amping, sa unsang paagi ang normal nga pagbayloay ug mga ideya mosangko hinuon sa makadaot nga mga argumento?

¹⁴ Sa susama, ang mga kahimtang nga gihubit sa parapo 11 dili komon sa mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova karon. Sa gihapon, maayong ilhon nato nga posibleng mahitabo ang maong walay-kapuslanang mga debate. Siyempre, normal ang paghisgot sa mga asoy sa Bibliya o paghunahuna mahitungod sa mga bahin sa gisaad nga bag-ong kalibotan nga wala pa ipadayag. Ug dili sayop ang pagbayloay ug mga ideya bahin sa personal nga mga butang, sama sa sinina ug pagpanghindik o pagpili sa kalingawan. Bisan pa niana, kon ipugos nato ang atong mga ideya ug mahiubos sa dihang ang uban dili mouyon kanato, basin magkabahinbahin hinuon ang kongregasyon maylabot sa gagmayng mga isyu. Ang nagsugod ingong dili-makadaot walay-hinungdang estoryahanay basin mahimong makadaot gayod.

Pagbantay sa Gipiyal Kanato

15. Sa unsang gilapdon nga ang “mga pagtulon-an sa mga demonyo” makadaot kanato sa espirituwal nga paagi, ug unsang tambag ang gihatag sa Kasulatan?

¹⁵ Si apostol Pablo nagpasidaan: “Ang inspiradong pamulong nagaingon sa tino nga sa ulahing mga yugto sa panahon adunay pipila nga mahulog gikan sa pagtuo, nga managtagad sa nagapahisalaag nga inspiradong mga pamulong ug mga pagtulon-an sa mga demonyo.” (1 Timoteo 4:1) Oo, ang makadaot nga mga ideya peligroso gayod. Masabtan kon nganong gihangyo ni Pablo ang iyang minahal nga higalang si Timoteo: “O Timoteo, bantayi kon unsay gikapiyal kanimo, nga magpahilayo gikan sa mga sulting walay-pulos nga nagapasipala sa kon unsay balaan ug gikan sa mga pagsumpakiay nianang sa bakak gitawag nga ‘kahibalo.’ Tungod sa pagpagawal nianang maong kahibalo ang pipila nahitipas gikan sa pagtuo.”—1 Timoteo 6:20, 21.

16, 17. Unsay gipiyal sa Diyos kanato, ug sa unsang paagi angayng bantayan nato kini?

¹⁶ Sa unsang paagi kita karon makabenepisyo gikan niining mahigugmaong pasidaan? Dunay gipiyal kang Timoteo—usa ka butang nga bililhon aron atimanon ug panalipdan. Unsa kadto? Si Pablo nagpatin-aw: “Padayong hupti ang sumbanan sa makapahimsog nga mga pulong nga imong nadungog kanako uban ang pagtuo ug gugma nga may kalabotan kang Kristo Jesus. Kining maayo nga piniyal bantayi pinaagi sa balaang espiritu nga nagapuyo kanato.” (2 Timoteo 1:13, 14) Oo, ang gipiyal kang Timoteo naglakip sa “makapahimsog nga mga pulong,” ang “pagtulon-an nga nahiuyon sa diyosnong pagkamahinalaron.” (1 Timoteo 6:3) Kaharmonya niining mga pulonga, ang mga Kristohanon karon determinadong panalipdan ang ilang pagtuo ug ang hugpong sa kamatuoran nga gipiyal kanila.

¹⁷ Ang pagbantay nianang gipiyal kanato naglakip sa pag-ugmad sa mga butang sama sa maayong mga batasan sa pagtuon sa Bibliya ug pagkamalahutayon diha sa pag-ampo, samtang nagbuhat ug “maayo ngadto sa tanan, apan ilabina kanilang iglabot nato sa pagtuo.” (Galacia 6:10; Roma 12:11-17) Si Pablo padayong nagtambag: “Tinguhaa ang pagkamatarong, diyosnong pagkamahinalaron, pagtuo, gugma, pag-agwanta, kalumo sa buot. Bugnoa ang maayong bugno sa pagtuo, panggunit nga hugot sa kinabuhing walay-kataposan nga alang niini ikaw gitawag ug ikaw mitanyag sa maayong pagpahayag sa dayag atubangan sa daghang saksi.” (1 Timoteo 6:11, 12) Ang paggamit ni Pablo sa mga pulong sama sa “bugnoa ang maayong bugno” ug “panggunit nga hugot” nagpatin-aw nga kinahanglang kita aktibo ug determinadong makigbisog sa mga impluwensiya nga makadaot sa espirituwalidad.

Ang Panginahanglan sa Katakos sa Pag-ila

18. Sa unsang paagi ikapasundayag nato ang Kristohanong pagkatimbang diha sa atong tinamdan sa sekular nga impormasyon?

¹⁸ Siyempre, sa pagpakigbugno sa maayong bugno sa pagtuo, gikinahanglan ang katakos sa pag-ila. (Proverbio 2:11; Filipos 1:9) Pananglitan, dili-makataronganon nga dili-mosalig sa tanang sekular nga impormasyon. (Filipos 4:5; Santiago 3:17) Dili tanang tawhanong mga ideya kasumpaki  sa Pulong sa Diyos. Gipasumbingay ni Jesus nga ang mga masakiton kinahanglang mokonsulta sa kuwalipikadong doktor—usa ka sekular nga propesyon. (Lucas 5:31) Bisan pag medyo kinaraan ang matang sa medikal nga pagtambal sa adlaw ni Jesus, iyang giila nga dihay benepisyo nga makuha gikan sa tabang sa usa ka doktor. Ang mga Kristohanon karon nagpasundayag ug pagkatimbang bahin sa sekular nga impormasyon, apan sila makigbisog nga dili maladlad sa bisan unsa nga lagmit makadaot kanila sa espirituwal nga paagi.

19, 20. (a) Sa unsang paagi ang mga ansiyano molihok uban ang katakos sa pag-ila sa dihang nagatabang niadtong mosulti nga dili-maalamon? (b) Sa unsang paagi dumalahon sa kongregasyon kadtong moinsistir sa pagpasiugda ug bakak nga mga pagtulon-an?

¹⁹ Ang katakos sa pag-ila hinungdanon usab sa bahin sa mga ansiyano sa dihang hangyoon sa pagtabang niadtong misulting dili-maalamon. (2 Timoteo 2:7) Usahay, ang mga membro sa kongregasyon malangkit sa mga paglalisay bahin sa gagmayng mga butang ug sa mabanabanaong mga argumento. Aron mapanalipdan ang panaghiusa sa kongregasyon, kinahanglang dumalahon dayon sa mga ansiyano ang maong mga suliran. Sa samang higayon, likayan nilang maghunahunag daotang mga motibo sa ilang mga igsoon ug dili magdalidali sa pag-isip kanila ingong mga apostata.

²⁰ Gibatbat ni Pablo ang espiritu nga niana ang pagtabang igahatag. Siya miingon: “Mga igsoon, bisan pa kon ang usa ka tawo mohimo ug sayop nga lakang sa dili pa niya himatngonan kini, kamo nga may espirituwal nga mga kuwalipikasyon paningkamoti nga ipasibo ug balik ang maong tawo diha sa espiritu sa kalumo.” (Galacia 6:1) Espesipikong naghisgot bahin sa mga Kristohanon nga nakigbisog sa mga pagduhaduha, si Judas misulat: “Padayon kamo sa pagpakitag kaluoy sa pipila nga adunay mga pagduhaduha; luwasa sila pinaagi sa pagsakmit kanila gikan sa kalayo.” (Judas 22, 23) Siyempre, kon human sa sublisubling pagtambag ang usa ka tawo moinsistir sa pagpasiugda ug bakak nga mga pagtulon-an, ang mga ansiyano kinahanglang mohimog mahukmanong aksiyon aron panalipdan ang kongregasyon.—1 Timoteo 1:20; Tito 3:10, 11.

Pagpuno sa Atong Hunahuna sa Dalayegong mga Butang

21, 22. Bahin sa unsa nga kita angayng magmapilion, ug pun-on nato sa unsa ang atong hunahuna?

²¹ Ang Kristohanong kongregasyon nagsalikway sa makadaot nga mga pulong nga “mokanap samag ganggrena.” (2 Timoteo 2:16, 17; Tito 3:9) Tinuod kini kon kaha ang maong mga pulong nagbanaag sa makapahisalaag nga sekular nga “kaalam,” sa propaganda sa mga apostata, o sa wala-hunahunaang daan nga sinultihan sulod sa kongregasyon. Bisan tuod ang maayong tinguha sa pagkat-on ug bag-ong mga butang mahimong mapuslanon, ang walay-pagpugong nga pagkamaukiton makaladlad kanato sa makadaot nga mga ideya. Dili kita walay-alamag sa mga laraw ni Satanas. (2 Corinto 2:11) Kita nahibalo nga siya naningkamot pag-ayo sa paglinga kanato aron nga pahinayon kita sa atong pag-alagad sa Diyos.

²² Ingong maayong mga ministro, hinaot nga kanunay natong ituboy ang diyosnong pagtulon-an. (1 Timoteo 4:6) Hinaot nga gamiton nato ang atong panahon sa maalamong paagi pinaagi sa pagkamapilion sa impormasyon nga atong dawaton. Unya dili kita daling matarog sa dinasig-ni-Satanas nga propaganda. Oo, padayon natong palandongon ang “bisan unsang mga butang matuod, bisan unsang mga butang nga ugdang talagdon, bisan unsang mga butang matarong, bisan unsang mga butang putli, bisan unsang mga butang hiligugmaon, bisan unsang mga butang nga ginaingong maayo, bisan unsang pagkahamili nga anaa ug bisan unsang dalayegong butang nga anaa.” Kon pun-on nato ang atong hunahuna ug kasingkasing nianang mga butanga, ang Diyos sa kalinaw magauban kanato.—Filipos 4:8, 9.

Unsay Atong Nakat-onan?

• Sa unsang paagi ang sekular nga kaalam mahimong magpameligro sa atong espirituwalidad?

• Unsay atong mahimo aron mapanalipdan ang atong kaugalingon batok sa makadaot nga impormasyon sa mga apostata?

• Unsang matanga sa sinultihan ang kinahanglan natong likayan sulod sa kongregasyon?

• Sa unsang paagi ang Kristohanong pagkatimbang ikapasundayag maylabot sa daghan kaayong impormasyon karon?

[Mga pangutana]

[Hulagway sa panid 9]

Daghang popular nga mga magasin ug mga libro ang kasumpaki sa atong Kristohanong mga prinsipyo

[Hulagway sa panid 10]

Ang mga Kristohanon mahimong magbayloay ug mga ideya nga dili mahimong mapugsanon