Pagpukgo sa Korapsiyon Ginamit ang Espada sa Espiritu

‘Isul-ob ang bag-ong pagkatawo nga gilalang sumala sa kabubut-on sa Diyos diha sa matuod nga pagkamatarong ug pagkamaunongon.’—Efeso 4:24.

SA KINAPUNGKAYAN niini, ang Romanhong Imperyo mao ang kinadak-ang tawhanong administrasyon nga nakita sukad sa kalibotan. Ang Romanhong pamalaod epektibo kaayo nga kini nahimong sumbanan sa legal nga kodigo sa daghang nasod. Apan, bisan pa sa mga kalamposan sa Roma, ang mga lehiyon niini wala makapukgo sa usa ka malipotong kaaway: ang korapsiyon. Sa kataposan, ang korapsiyon nagpadali sa pagkapukan sa Roma.

Si apostol Pablo maoy usa nga nag-antos ilalom sa salawayon nga Romanong mga opisyal. Si Felix, ang Romanong gobernador nga maoy nagsukitsukit kaniya, nakasabot gayod sa pagkainosente ni Pablo. Apan si Felix, nga usa sa labing salawayong mga gobernador sa iyang panahon, naglangaylangay sa husay ni Pablo, kay naglaom nga hatagan siya ni Pablo ug salapi aron siya pagawason.—Buhat 24:22-26.

Inay hiphipan si Felix, siya prangka nga gisultihan ni Pablo bahin sa “pagkamatarong ug pagpugong sa kaugalingon.” Si Felix wala magbag-o sa iyang mga paagi, ug si Pablo nagpabiling binilanggo inay sulayan pagtuis ang legal nga proseso pinaagig hiphip. Iyang gisangyaw ang mensahe sa kamatuoran ug pagkamatinud-anon, ug siya nagkinabuhi sumala niana. “Kami nagasalig nga kami may matinud-anong tanlag,” siya nagsulat sa Hudiyohanong mga Kristohanon, “sanglit buot man  namong managgawi mismo nga matinud-anon sa tanang butang.”—Hebreohanon 13:18.

Ang maong baroganan maoy sukwahi kaayo sa moralidad sa maong panahon. Ang igsoong lalaki ni Felix nga si Pallas maoy usa sa labing adunahang mga tawo sa karaang kalibotan, ug ang iyang bahandi—nga gibanabanang anaa sa $45 milyones—halos naangkon tanan pinaagig panghiphip ug pangilkil. Apan, ang iyang katigayonan gamay ra kon itandi sa bilyonbilyong dolyar nga gitago diha sa sekretong mga deposito sa bangko sa pipila ka salawayon nga ika-20ng-siglong mga magmamando. Dayag, kadto lamang kulang ug kahibalo ang motuo nga ang mga kagamhanan karon nakadaog na sa gubat batok sa korapsiyon.

Sanglit ang korapsiyon nagpabiling malig-on sa dugayng panahon, makaingon ba kita nga kini maoy bahin lamang sa tawhanong kinaiyahan? O may mahimo ba aron pukgoon ang korapsiyon?

Sa Unsang Paagi Mapukgo ang Korapsiyon?

Ang dayag nga unang tikang aron mapukgo ang korapsiyon mao ang pag-ila nga ang korapsiyon makadaot ug sayop, kay kini makahatag ug kaayohan sa walay prinsipyong mga tawo alang sa ikadaot sa uban. Sa walay duhaduha may nahimo nang pipila ka kalamboan nianang bahina. Si James Foley, luyoluyong kalihim sa estado sa T.B., miingon: “Atong ilhon nga taas ang baylo sa panghiphip. Ang panghiphip makapahuyang sa maayong pangagamhanan, makadaot sa episyente ug malamboong ekonomiya, makalugi sa negosyo, ug makadaot sa mga lungsoranon sa tibuok kalibotan.” Daghan ang mouyon kaniya. Sa Disyembre 17, 1997, 34 ka dagkong nasod ang mipirma sa “kasabotan bahin sa panghiphip” nga gidisenyo aron “makahatag ug dakong epekto sa tibuok-kalibotang pakigbugno batok sa korapsiyon.” “Gihimong usa ka krimen ang pagtanyag, pagsaad o paghiphip sa usa ka langyaw nga publikong opisyal aron mabatonan o mahuptan ang internasyonal nga mga kasabotan sa negosyo,” sumala sa maong kasabotan.

Apan, ang panghiphip aron makakuhag mga kontrata sa negosyo sa ubang nasod maoy gamay lamang nga makitang bahin sa korapsiyon. Ang bug-os nga paghanaw sa korapsiyon nagkinahanglag ikaduha, mas lisod nga tikang: kausaban sa kasingkasing o, kaha, kausaban sa daghang kasingkasing. Ang mga tawo bisan diin kinahanglang makakat-on sa pagdumot sa panghiphip ug korapsiyon. Nianang paagiha lamang nga mawala ang panikas. Aron kini makab-ot, ang magasing Newsweek nag-ingon nga gibati sa pipila nga ang mga kagamhanan kinahanglang “magdasig ug bug-os nga pagbati sa kaligdong ingon nga lungsoranon.” Ang Transparency International, usa ka grupo batok sa pagpanulsol ug korapsiyon, sa susama nagrekomendar nga ang mga tigpaluyo niini “magpugas ug ‘binhi sa integridad’” diha sa trabahoan.

Ang pakig-away batok sa korapsiyon maoy usa ka moral nga pakig-away nga dili madaog pinaagi lamag pamalaod o pinaagi sa “espada” sa mga silot subay sa balaod. (Roma 13:4, 5) Ang mga binhi sa kaligdong ug integridad kinahanglang ipugas diha sa mga kasingkasing sa mga tawo. Kini makab-ot gayod pinaagi sa paggamit sa gihubit ni apostol Pablo nga “espada sa espiritu,” ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya.—Efeso 6:17.

Gisaway sa Bibliya ang Korapsiyon

Nganong si Pablo wala mouyon sa korapsiyon? Kay buot niyang buhaton ang kabubut-on sa Diyos, “kinsa wala magpihig kang bisan kinsa ni modawat ug hiphip.” (Deuteronomio 10:17) Dugang pa, sa walay duhaduha nahinumdoman ni Pablo ang tinong instruksiyon nga makaplagan sa Balaod ni Moises: “Dili ka magpihigpihig ni modawat ug hiphip, kay ang hiphip nagabuta sa mga mata sa mga maalamon ug nagatuis sa mga pulong sa mga tawong matarong.” (Deuteronomio 16:19) Si Haring David nakasabot usab nga gidumtan ni Jehova ang korapsiyon, ug iyang gihangyo ang Diyos nga dili siya ilakip sa mga makasasala, “kansang tuong kamot puno sa panghiphip.”—Salmo 26:10.

Kadtong sinserong mosimba sa Diyos adunay dugang mga rason nga isalikway ang korapsiyon. “Pinaagi sa hustisya palig-onon sa hari ang usa ka nasod,” misulat si Solomon, “apan ang usa ka tawong hakog sa panghiphip nagalumpag niana.” (Proverbio 29:4, New International Version) Ang hustisya—ilabina kon buhaton gikan sa kinatas-an hangtod sa mas ubos nga opisyal—magdalag kalig-on, samtang ang korapsiyon magpahuyang sa usa ka nasod. Makapaikag, ang Newsweek nag-ingon: “Sa usa ka sistema diin ang tanan buot ug pahat sa ganansiya gikan sa korapsiyon ug nahibalo kon unsaon pagkuha niana, ang mga ekonomiya daling mahugno.”

Bisan kon ang mga ekonomiya dili bug-os mahugno, ang mga mahigugmaon sa hustisya mahigawad kon ang korapsiyon pasagdang molambo. (Salmo 73:3, 13) Ang atong Maglalalang, ang usa nga naghatag kanatog kinaiyanhong tinguha sa hustisya, mabuhatan usab ug sayop. Sa miagi, misalga si Jehova aron wagtangon ang dayag kaayong  korapsiyon. Pananglitan, sa prangka iyang gisultihan ang mga molupyo sa Jerusalem kon nganong iyang itugyan sila ngadto sa ilang mga kaaway.

Pinaagi sa iyang manalagnang si Miqueas, ang Diyos miingon: “Paminaw, palihog, niini, kamong mga pangulo sa balay ni Jacob ug kamong mga komandante sa balay sa Israel, ang mga nagadumot sa hustisya ug nagahimong baliko sa tanang butang nga tul-id. Ang iyang mga pangulo naghukom tungod lamang sa hiphip, ug ang iyang mga saserdote nagtudlo tungod lamang sa suhol, ug ang iyang mga manalagna nanag-an alang lamang sa salapi . . . Busa tungod kaninyo ang Zion pagadarohon ingon sa usa lamang ka uma, ug ang Jerusalem mahimo lamang tipun-og sa kagun-oban.” Ang korapsiyon naglaglag sa katilingban sa Israel, sama nga kini nagpahuyang sa Roma kasiglohan sa ulahi. Ingong katumanan sa pasidaan sa Diyos, mga usa ka siglo human masulat ni Miqueas kadtong mga pulonga, ang Jerusalem gilaglag ug gibiyaan.—Miqueas 3:9, 11, 12.

Hinunoa, walay tawo o nasod nga kinahanglang mahimong salawayon. Gidasig sa Diyos ang mga daotan nga biyaan ang ilang paagi sa kinabuhi ug usbon ang ilang paagi sa panghunahuna. (Isaias 55:7) Gusto niya nga pulihan sa matag usa kanato ang kadalo uban sa pagkadili-mahakogon ug ang korapsiyon uban sa pagkamatarong. “Siya nga nanikas sa timawa nagatamay sa iyang Magbubuhat, apan siya nga nagapakitag kaluoy sa kabos nagahimaya Kaniya,” si Jehova nagpahinumdom kanato.—Proverbio 14:31.

Malamposong Nakigbugno sa Korapsiyon Pinaagi sa Kamatuoran sa Bibliya

Unsay magpalihok sa usa ka tawo aron mahimo ang maong pagbag-o? Ang samang puwersa nga maoy nagpalihok kang Pablo nga biyaan ang kinabuhi sa usa ka Pariseo aron mahimong lig-ong sumusunod ni Jesu-Kristo. “Ang pulong sa Diyos buhi ug gamhanang nagalihok,” siya misulat. (Hebreohanon 4:12) Karong adlawa, ang Kasulatanhong kamatuoran nagpasiugda gihapon sa pagkamatinud-anon, bisan taliwala kanilang nalangkit pag-ayo kaniadto sa korapsiyon. Tagda ang usa ka pananglitan.

Wala madugay human makatapos sa iyang pagkasundalo, si Alexander, nga taga-Sidlakang Uropa, miapil sa usa ka gang nga nagbuhat ug pangilad, pangilkil, ug panghiphip. a “Ang akong tahas mao ang pagkilkil ug salapi gikan sa adunahang mga negosyante nga kunohay bayad sa pagpanalipod kanila,” siya misaysay. “Sa dihang ako nang masulod sa bulsa ang usa ka negosyante, ang ubang mga membro sa among grupo manghulga nga buhatan siya ug kapintasan. Mopresentar dayon ako nga maoy modumala sa kahimtang—nga magpabayad ug mahal. Ang akong mga ‘kliyente’ magpasalamat kanako sa pagtabang kanila sa pag-atiman sa ilang mga suliran, nga ang tinuod ako ra pod ang hinungdan niadto. Katingad-an man kadto paminawon, apan mao kadtong bahina sa trabaho nga akong nagustohan.

“Gitagamtam ko usab ang salapi ug ang kahinam nga gihatag kanako niadtong estiloha sa kinabuhi. Nagmaneho akog mahalong kotse, nagpuyo sa usa ka nindot nga apartment, ug diha akoy salapi nga ikapalit sa tanang butang nga akong maangayan. Gikahadlokan ako sa mga tawo, nga naghatag kanakog pagbati nga gamhanan. Daw gibati ko nga walay bisan kinsang makahilabot kanako ug nga ako dili madutlan sa balaod. Ang bisan unsang mga suliran uban sa polis mahimong masulbad ra pinaagig maayong-laki nga abogado, kinsa adunay mga paagi nga makalusot sa sistema sa hustisya, o pinaagig panghiphip ngadto sa tukma nga tawo.

“Bisan pa niana, ang pagkamaunongon talagsa rang maglungtad taliwala niadtong kansang panginabuhi nag-agad sa korapsiyon. Usa ka membro sa among gang wala na makagusto kanako, ug wala na ako maangayi. Sa kalit lang, nawala ang akong magarbohong kotse, akong salapi, akong gastosong trato. Gikulata pa akog maayo. Kini nga kausaban nakapahunahuna kanako sa seryosong paagi bahin sa katuyoan sa kinabuhi.

“Pipila ka bulan sayosayo pa, nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova ang akong inahan, ug misugod ako pagbasa sa ilang literatura. Ang teksto sa Proverbio 4:14, 15 nakapahinuklog gayod kanako: ‘Ayaw pagsulod sa alagianan sa mga daotan, ug ayaw paglakaw ngadto sa dalan sa mga daotan. Likayi kini, ug ayaw pag-agi niini; tipas gikan niini, ug padayon sa paglakaw.’ Ang mga tekstong sama niini nakapakombinsir kanako nga kadtong buot magkinabuhi ingong kriminal wala gayoy tinuod nga kaugmaon. Misugod ako pag-ampo kang Jehova ug mihangyo kaniya nga giyahan ako sa hustong dalan. Nagtuon ako sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova, ug sa kataposan, akong gipahinungod ang akong kinabuhi ngadto sa Diyos. Sukad niadto nagkinabuhi na ako nga matinud-anon.

“Siyempre, ang pagkinabuhi uyon sa matinud-anong  mga sukdanan nagpasabot nga diyutay ray makitang salapi. Apan karon akong gibati nga ako adunay kaugmaon, nga ang akong kinabuhi adunay tinuod nga kahulogan. Ako nakaamgo nga ang akong kanhing estilo sa kinabuhi uban sa tanang mahalong dayandayan niini nahisama lamang sa usa ka balay nga ginama sa mga baraha nga naghulat lamang nga mahugno sa bisan unsang gutlo. Kaniadto, walay pagbati ang akong tanlag. Karon, tungod sa akong pagtuon sa Bibliya, kini modumbol kanako sa matag higayong ako matental nga di-magmatinud-anon—bisan sa gagmayng mga butang. Naningkamot ako nga magkinabuhi uyon sa Salmo 37:3, nga nag-ingon: ‘Salig kang Jehova ug buhata ang maayo; magpuyo ka sa yuta, ug magmatinumanon.’”

“Siya nga Nagdumot sa Panghiphip Mabuhi”

Sumala sa nakaplagan ni Alexander, ang kamatuoran sa Bibliya makapalihok sa usa ka tawo nga mabuntog ang korapsiyon. Naghimo siyag mga pagbag-o uyon sa giingon ni apostol Pablo diha sa iyang sulat ngadto sa mga taga-Efeso: ‘Hukasa ang daan nga pagkatawo nga nahiuyon sa kanhi ninyong paagi sa panggawi ug nga ginapadunot sumala sa iyang malimbongong mga tinguha; . . . magbag-o kamo diha sa puwersa nga nagapalihok sa inyong kaisipan, ug magsul-ob sa bag-ong pagkatawo nga gilalang sumala sa kabubut-on sa Diyos diha sa matuod nga pagkamatarong ug pagkamaunongon. Tungod niini, karon nga inyo nang gisalikway ang kabakakan, mamulong sa kamatuoran ang matag usa kaninyo sa iyang silingan, tungod kay kita mga sangkap nga iya sa usag usa. Ayaw na papangawata ang kawatan, apan hinuon pahagoa siya, nga magbuhat pinaagi sa iyang mga kamot kon unsay maayong buluhaton, aron siya adunay ikahatag sa nanginahanglan.’ (Efeso 4:22-25, 28) Ang kaugmaon mismo sa katawhan nag-agad sa maong mga kausaban.

Kon pasagdan, ang kadalo ug korapsiyon makalaglag sa yuta, sama nga kini nakaamot sa kalaglagan sa Romanhong Imperyo. Apan, ikalipay, ang Maglalalang sa katawhan walay plano nga pasagdan lamang ang maong mga kahimtang nga mahitabo nga dili tuyoon. Determinado siya nga ‘laglagon ang mga nagalaglag sa yuta.’ (Pinadayag 11:18) Ug si Jehova nagsaad niadtong nangandoy ug usa ka kalibotan nga walay korapsiyon nga sa dili madugay moabot ang “bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta . . . ug niini nila magapuyo ang pagkamatarong.”—2 Pedro 3:13.

Tinuod, dili sayon nga magkinabuhi uyon sa matinud-anong mga sukdanan karon. Bisan pa niana, nagpasalig si Jehova kanato nga sa kadugayan, “ang tawong dalo magdalag kagubot sa iyang pamilya, apan siya nga nagdumot sa panghiphip mabuhi.” b (Proverbio 15:27, NIV) Pinaagi sa pagdumili sa korapsiyon karon, ikapakita nato ang atong pagkasinsero inig-ampo nato sa Diyos: “Paanhia ang imong gingharian. Ipahinabo ang imong kabubut-on, maingon sa langit, nganhi usab sa yuta.”—Mateo 6:10.

Samtang maghulat kita nga molihok kanang maong Gingharian, kitang tanan ‘makapugas ug binhi sa pagkamatarong’ pinaagi sa dili pag-uyon o pagdumili nga mobuhat ug korapsiyon. (Oseas 10:12) Kon atong buhaton kana, ang atong kinabuhi magpamatuod usab sa gahom sa dinasig nga Pulong sa Diyos. Ang espada sa espiritu makabuntog sa korapsiyon.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 7]

Sa tabang sa Bibliya, maugmad nato ang “bag-ong pagkatawo” ug malikayan ang korapsiyon