Patalinghogi ang Matagnaong Pulong sa Diyos Alang sa Atong Adlaw

“Sabta, Oh anak sa tawo, nga ang panan-awon maoy alang sa panahon sa kataposan.”—DANIEL 8:17.

1. Unsay buot ni Jehova nga mahibaloan sa tanang katawhan bahin sa atong adlaw?

 WALA ililong ni Jehova ang kahibalo bahin sa umaabot nga mga hitabo. Hinunoa, siya mao ang Tigpadayag sa mga tinago. Sa pagkatinuod, buot niya nga kitang tanan mahibalo nga kita haduol na gayod sa “panahon sa kataposan.” Pagkamaayong balita kana alang sa unom ka bilyong tawo nga nagkinabuhi karon sa yuta!

2. Nganong ang mga tawo nabalaka bahin sa umaabot sa katawhan?

² Ikahibulong ba nga kining kalibotana hapit nang matapos? Ang tawo makalakaw sa bulan, apan diha sa daghang dapit siya dili makalakaw sa kadalanan niining planetaha nga dili mahadlok. Siya makapuno sa balay ug modernong mga kasangkapan, apan siya dili makapugong sa pagdaghan sa bungkag nga mga pamilya. Ug siya makapatunghag mga panahon sa impormasyon, apan siya dili makatudlo sa mga tawo sa pagkinabuhing malinawon. Kini nga mga kapakyasan nagpalig-on sa daghang Kasulatanhong pamatuod nga kita nagkinabuhi na sa panahon sa kataposan.

3. Kanus-a ang mga pulong “panahon sa kataposan” unang gigamit dinhi sa yuta?

³ Kanang makapukaw nga mga pulong—“panahon sa kataposan”—unang gigamit dinhi sa yuta mga 2,600 ka tuig kanhi sa manulonda nga si Gabriel. Usa ka nalisang nga manalagna sa Diyos nakadungog kang Gabriel nga nag-ingon: “Sabta, Oh anak sa tawo, nga ang panan-awon maoy alang sa panahon sa kataposan.”—Daniel 8:17.

 Kini Mao ang “Panahon sa Kataposan”!

4. Sa unsang ubang mga paagi nga naghisgot ang Bibliya bahin sa panahon sa kataposan?

⁴ Ang mga ekspresyong “panahon sa kataposan” ug “tinudlong panahon sa kataposan” makita unom ka higayon sa basahon ni Daniel. (Daniel 8:17, 19; 11:35, 40; 12:4, 9) May kalabotan kini sa “kataposang mga adlaw” nga gitagna ni apostol Pablo. (2 Timoteo 3:1-5) Naghisgot si Jesu-Kristo niining panahona ingong iyang “presensiya” isip naentronong Hari sa langit.—Mateo 24:37-39.

5, 6. Kinsa ang ‘nagngadto-nganhi’ panahon sa kataposan, ug unsa ang resulta?

⁵ Ang Daniel 12:4 nag-ingon: “Bahin kanimo, Oh Daniel, himoang tinago ang mga pulong ug timbrehi ang basahon, hangtod sa panahon sa kataposan. Daghan ang magngadto-nganhi, ug ang matuod nga kahibalo modagaya.” Ang kadaghanan sa gisulat ni Daniel gihimong tinago ug gitimbrehan sa tawhanong pagsabot sa daghang siglo. Apan komosta man karon?

⁶ Niining panahon sa kataposan, daghang matinumanong mga Kristohanon ‘nagngadto-nganhi’ diha sa mga panid sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. Ang resulta? Uban sa panalangin ni Jehova sa ilang mga paningkamot, ang matuod nga kahibalo midagaya. Pananglitan, ang dinihogang mga Saksi ni Jehova napanalanginan ug hait nga panabot, nga nagpaarang kanila sa pagsabot nga si Jesu-Kristo nahimong langitnong Hari sa tuig 1914. Agig pagsunod sa mga pulong sa apostol nga natala sa 2 Pedro 1:19-21, ang maong mga dinihogan ug ang ilang maunongong mga kauban ‘nagpatalinghog sa matagnaong pulong’ ug nakatino gayod nga kini mao ang panahon sa kataposan.

7. Unsa ang pipila sa mga asoy nga naghimo sa basahon ni Daniel nga talagsaon?

⁷ Ang basahon ni Daniel talagsaon sa daghang paagi. Diha sa mga panid niini, usa ka hari namahad sa pagpatay sa iyang maalamong mga tawo tungod kay sila dili makabutyag ug makahubad sa iyang makalibog nga damgo, apan nasulbad sa manalagna sa Diyos ang tanghaga. Tulo ka batan-ong mga lalaki nga wala mosimba sa usa ka larawan nga taas kaayo gitambog ngadto sa hudno nga gipainit pag-ayo, apan sila wala masunog. Sa panahon sa masadya nga selebrasyon, ginatos ang nakakita sa usa ka kamot nga nagsulat ug misteryosong mga pulong diha sa bungbong sa palasyo. Gipatambog sa daotang mga tigkunsabo ang usa ka tigulang nga lalaki ngadto sa gahong sa mga leyon, apan siya migula nga walay garas. Upat ka mananap ang nakita diha sa panan-awon, ug kini gihatagan ug matagnaong kahulogan nga moabot hangtod sa panahon sa kataposan.

8, 9. Sa unsang paagi ang basahon ni Daniel makabenepisyo kanato, ilabina karon, sa panahon sa kataposan?

⁸ Tin-aw, ang basahon ni Daniel naundan ug duha ka lahi kaayong mga bahin nga may koneksiyon sa usag usa. Ang usa nagaasoy, ang lain nagatagna. Ang duha makalig-on sa atong pagtuo. Ang usa nga nagaasoy nagpakita kanato nga si Jehova nga Diyos magpanalangin niadtong magmaunongon kaniya. Ug ang nagatagnang mga bahin makapalig-on sa pagtuo pinaagi sa pagpakita nga si Jehova nahibalo sa dagan sa kasaysayan sulod sa kasiglohan—mga milenyo pa gani—nga abante.

⁹ Ang nagkalainlaing mga tagna nga gitala ni Daniel nagtumong sa Gingharian sa Diyos. Samtang atong makita ang katumanan sa maong mga tagna, ang atong pagtuo mapalig-on ug maingon man usab ang atong kombiksiyon nga kita nagkinabuhi na sa panahon sa kataposan. Apan gisaway sa pipila ka kritiko si Daniel, nga nag-ingong ang mga tagna diha sa basahon nga nagdala sa iyang ngalan nasulat human sa mga panghitabo nga daw nagtuman niini. Kon tinuod ang maong mga pangangkon, magpatungha kana ug seryosong mga pangutana bahin sa gitagna sa basahon ni Daniel bahin sa panahon sa kataposan. Gisaway usab sa mga maduhaduhaon ang mga asoy diha sa basahon. Busa atong susihon.

Gihusay!

10. Sa unsang diwa nga ang basahon ni Daniel giakusar?

¹⁰ Handurawa nga anaa ka sa korte, nga nagtambong sa usa ka bista. Ang piskal miinsistir nga ang giakusar sad-an sa panglimbong. Buweno, ang basahon ni Daniel nagpresentar sa kaugalingon ingong usa ka matuod nga basahon nga gisulat sa usa ka Hebreohanong manalagna nga nagkinabuhi sulod sa ikapito ug ikaunom nga mga siglo W.K.P. Apan, ang mga kritiko mamugos nga ang libro maoy panglimbong. Kon mao atong tan-awon una kon ang nagaasoy nga bahin sa basahon nahiuyon ba sa hitabo sa kasaysayan.

11, 12. Unsay nahitabo sa akusasyon nga si Belsazar maoy tinumotumong tawo lamang?

¹¹ Pananglitan atong tagdon ang gikaingon nga kaso sa nawalang hari. Ang Daniel kapitulo 5 nagpakita nga si Belsazar nagmando ingong hari sa Babilonya sa dihang ang maong siyudad gipukan sa 539 W.K.P. Ang mga kritiko misupak niining puntoha tungod kay ang ngalan ni Belsazar dili makita  sa gawas sa Bibliya. Hinunoa, ang karaang mga historyano nag-ila kang Nabonido ingong kataposang hari sa Babilonya.

¹² Ugaling, sa tuig 1854, dihay pipila ka gagmayng mga silindrong kulonon ang nakalotan diha sa kagun-oban sa karaang siyudad sa Ur sa Babilonya sa presenteng-adlawng Iraq. Kining mga sinulat nga cuneiform naglakip sa usa ka pag-ampo nga niana si Haring Nabonido naghisgot kang “Bel-sar-ussur, akong kamagulangang anak nga lalaki.” Bisan ang mga kritiko kinahanglang mouyon: Kini mao ang Belsazar sa basahon ni Daniel. Busa ang nawalang hari wala diay mawala, wala pa lang siya mahibaloi diha sa sekular nga mga tuboran. Usa lamang kini sa daghang pamatuod nga ang mga sinulat ni Daniel tinuod gayod. Ang maong pamatuod nagpakita nga ang basahon ni Daniel tinuod gayod nga bahin sa Pulong sa Diyos nga takos sa atong maampingong pagtagad karon, sa panahon sa kataposan.

13, 14. Kinsa si Nabucodonosor, ug sa unsang bakak nga diyos nga siya debotado kaayo?

¹³ Usa ka dakong bahin sa basahon ni Daniel mao ang mga tagna bahin sa sunodsunod nga mga gahom sa kalibotan ug ang mga buhat sa pipila sa mga magmamando niini. Usa niini nga mga magmamando mahimong tawgong usa ka manggugubat nga nagtukod ug usa ka imperyo. Ingong prinsipe nga manununod sa trono sa Babilonya, siya ug ang iyang mga sundalo nagparot sa mga puwersa sa Ehiptohanong Paraon nga si Necho sa Carchemish. Apan usa ka mensahe nagpugos sa madaogong Babilonyanhong prinsipe sa pagpiyal sa pangataposang mga pag-asdang ngadto sa iyang mga heneral. Sa pagkasayod nga ang iyang amahan, si Nabopolasar, namatay, kining batan-ong lalaki nga ginganlan ug Nabucodonosor mipuli sa trono sa 624 W.K.P. Sa panahon sa iyang 43 ka tuig nga pagmando, nagtukod siya ug imperyo nga nagsakop sa mga teritoryo nga kanhi giokupar sa Asirya, ug iyang gipaabot ang iyang pagmando ngadto sa Sirya ug Palestina hangtod ngadto sa utlanan sa Ehipto.

¹⁴ Ang relihiyosong debosyon ni Nabucodonosor gitumong ilabina gayod ngadto kang Marduk, ang pangulong diyos sa Babilonya. Gipasidungog sa hari ang iyang tanang kadaogan ngadto kang Marduk. Sa Babilonya, si Nabucodonosor nagtukod ug nagpatahom sa mga templo ni Marduk ug sa daghang uban pang mga diyos sa Babilonya. Ang larawan nga bulawan nga gipatindog niining Babilonyanhong hari sa kapatagan sa Dura lagmit gipahinungod kang Marduk. (Daniel 3:1, 2) Ug si Nabucodonosor nakita nga nagsalig pag-ayo sa pagpanagna diha sa pagplano sa iyang mga palakaw sa militar.

15, 16. Unsay gihimo ni Nabucodonosor alang sa Babilonya, ug unsay nahitabo sa dihang nanghambog siya bahin sa iyang pagkadako?

¹⁵ Pinaagi sa pagtapos sa dagkong dobleng mga paril sa Babilonya nga gisugdan pagtukod sa iyang amahan, si Nabucodonosor naghimo sa kaulohang siyudad nga morag dili-malumpag. Aron tagbawon ang iyang Medianhong rayna, nga gimingaw sa kabungtoran ug kalasangan sa iyang yutang-natawhan, si Nabucodonosor gikatahong nagtukod sa nagbitayng mga hardin—usa sa pito ka katingalahan sa karaang kalibotan. Iyang gihimo ang Babilonya nga usa sa labing bantogang pinarilang siyudad sa tanang panahon. Ug pagkadako sa iyang garbo sa maong dapit sa bakak nga pagsimba!

¹⁶ “Dili ba kini ang Dakong Babilonya nga akong gitukod?” nanghambog si Nabucodonosor usa ka adlaw niana. Apan, sumala sa Daniel 4:30-36, “samtang ang pulong diha pa sa baba sa hari,” siya nabuang dihadiha. Kay dili na angayang magmando sulod sa pito ka tuig, siya mikaon ug balili, sumala gayod sa gitagna ni Daniel. Dayon ang iyang gingharian gibalik kaniya. Nahibalo ka ba sa matagnaong kahulogan niining tanan? Makasaysay ka ba kon sa unsang paagi ang dakong katumanan niini nagdala kanato ngadto sa panahon sa kataposan?

Pagtagik sa Kalangkitan sa Tagna

17. Unsaon nimo paghubit ang matagnaong damgo nga gipadala sa Diyos ngadto kang Nabucodonosor sa ikaduhang tuig sa iyang pagmando ingong magmamando sa kalibotan?

¹⁷ Ato karong tagikon ang pipila ka matagnaong mga bahin sa basahon ni Daniel. Sa panahon sa ikaduhang tuig sa pagmando ni Nabucodonosor ingong magmamando sa kalibotan diha sa tagna sa Bibliya (606/605 W.K.P.), gihatagan siya sa  Diyos ug makalilisang nga damgo. Sumala sa Daniel kapitulo 2, ang damgo naglakip sa usa ka dako kaayong larawan nga may ulo nga bulawan, dughan ug mga bukton nga plata, tiyan ug mga paa nga tumbaga, mga batiis nga puthaw, ug mga tiil nga puthaw nga sinagolan sa yutang-kulonon. Unsay gihawasan sa nagkalainlaing mga bahin sa larawan?

18. Unsay gihawasan sa ulo nga bulawan, sa dughan ug mga bukton nga plata, ug sa tiyan ug mga paa nga tumbaga sa damgo nga larawan?

¹⁸ Ang manalagna sa Diyos nag-ingon kang Nabucodonosor: “Ikaw, Oh hari, . . . ikaw mao ang ulo nga bulawan.” (Daniel 2:37, 38) Si Nabucodonosor nangulo sa usa ka dinastiya nga nagmando sa Imperyo sa Babilonya. Kini gipukan sa Medo-Persia, nga maoy naghawas sa dughan ug mga bukton nga plata sa larawan. Sunod miabot ang Imperyo sa Gresya, nga naghulagway sa tiyan ug mga paa nga tumbaga. Sa unsang paagi kanang gahoma sa kalibotan nagsugod?

19, 20. Kinsa si Alejandrong Bantogan, ug unsang papel ang iyang gidula sa paghimo sa Gresya nga usa ka gahom sa kalibotan?

¹⁹ Sa ikaupat nga siglo W.K.P., usa ka batan-ong lalaki ang nagdulag usa ka hinungdanong papel sa katumanan sa tagna ni Daniel. Siya natawo sa 356 W.K.P., ug ang kalibotan nagtawag kaniya nga Alejandrong Bantogan. Sa dihang gipatay ang iyang amahan, si Felipe, sa 336 W.K.P., ang 20-anyos nga si Alejandro nakapanunod sa trono sa Macedonia.

²⁰ Sayo sa Mayo 334 W.K.P., gisugdan ni Alejandro ang usa ka kampanya sa pagpamukan. Diha siyay gamay apan episyenteng kasundalohan sa 30,000 ka nagbaktas nga mga sundalo ug 5,000 ka magkakabayo. Diha sa Granicus River sa amihanan-kasadpan sa Asia Minor (karon Turkey), si Alejandro nakadaog sa iyang unang gubat batok sa mga Persianhon sa 334 W.K.P. Pagka-326 W.K.P., gilupig sila niining porsigidong mangdadaog ug nakaabot ug ingon ka layo sa sidlakan sa Indus River, nga nahimutang sa modernong-adlaw nga Pakistan. Apan si Alejandro napildi sa iyang kataposang gubat samtang didto sa Babilonya. Sa Hunyo 13, 323 W.K.P., human lamang magkinabuhig 32 ka tuig ug walo ka bulan, si Alejandro misurender sa labing gamhanang kaaway, ang kamatayon. (1 Corinto 15:55) Apan, pinaagi sa iyang mga pagpangdaog, ang Gresya nahimong usa ka gahom sa kalibotan, ingon sa gitagna ni Daniel.

21. Dugang pa sa Romanhong Imperyo, unsang lain pang gahom sa kalibotan ang gilarawanan sa mga batiis nga puthaw sa damgo nga larawan?

²¹ Unsay gihawasan sa mga batiis nga puthaw sa dakong larawan? Buweno, mao ang samag-puthaw nga Roma nga nagpukan ug naglaglag sa Imperyo sa Gresya. Sa pagpakitag pagkawalay pagtahod sa Gingharian sa Diyos nga giwali ni Jesu-Kristo, gipatay siya sa mga Romano diha sa sakitanang estaka sa 33 K.P. Sa paningkamot sa pagpukan sa matuod nga Kristiyanidad, gilutos sa Roma ang mga tinun-an ni Jesus. Apan, ang mga batiis nga puthaw sa larawan diha sa damgo ni Nabucodonosor naghulagway dili lamang sa Romanhong Imperyo kondili sa politikanhong mga salingsing usab niini—ang Anglo-Amerikanhong Gahom sa Kalibotan.

22. Sa unsang paagi ang damgo nga larawan makatabang kanato sa pagkasabot nga kita duol na gayod sa panahon sa kataposan?

²² Ang matukiong pagtuon magpamatuod nga kita duol na gayod sa panahon sa kataposan, tungod kay kita nakaabot na sa mga tiil nga puthaw ug sa yutang-kulonon sa damgo nga larawan. Ang ubang presenteng-adlawng mga kagamhanan maoy samag-puthaw o diniktador, samtang ang uban samag yutang-kulonon. Bisan pa sa mahuyang nga kinaiyahan sa yutang-kulonon, nga niana “ang anak sa katawhan” gigama, ang samag-puthaw nga mga pagmando napugos sa pagpatalinghog sa ordinaryong mga tawo nga gustong adunay tingog diha sa mga kagamhanan nga nagmando kanila. (Daniel 2:43; Job 10:9) Sa pagkatinuod, ang diniktador nga pagmando ug ang ordinaryong mga tawo dili matapot sama sa puthaw ug sa yutang-kulonon. Apan taposon sa Gingharian sa Diyos sa dili madugay kining nabahinbahin sa politika nga kalibotan.—Daniel 2:44.

23. Unsaon nimo paghubit ang damgo ug mga panan-awon ni Daniel sa unang tuig sa pagmando ni Belsazar?

²³ Ang ika-7ng kapitulo sa makapaikag nga tagna ni Daniel magdala usab kanato ngadto sa panahon sa kataposan. Kini nag-asoy bahin sa usa ka hitabo sa unang tuig sa Babilonyanhong Haring Belsazar. Niadtong tungora siya mga 70 anyos na, si Daniel may “usa ka damgo ug mga panan-awon sa iyang ulo diha sa iyang higdaanan.” Nahadlok kaayo siya sa maong panan-awon! “Ania karon!” siya miingon. “Ang upat ka hangin sa kalangitan nagkutaw sa dakong dagat. Ug migula gikan sa dagat ang upat ka dagko kaayong mga mananap, nga nagkalainlain ang matag usa.” (Daniel 7:1-8, 15) Pagkamakalilisang nga mga mananap! Ang una  maoy usa ka pak-an nga leyon, ang ikaduha sama sa usa ka oso. Dayon may mitungha nga leopardo nga dunay upat ka pako ug upat ka ulo! Ang talagsaon ka kusgan nga ikaupat nga mananap adunay dagkong mga ngipon nga puthaw ug napulo ka sungay. Taliwala sa napulo ka sungay niini migula ang “usa ka gamay” nga sungay nga dihay “mga mata nga sama sa mga mata sa usa ka tawo” ug “usa ka baba nga nagsulti ug dagkong mga butang.” Pagkangil-ad nga mga linalang!

24. Sumala sa Daniel 7:9-14, unsay nakita ni Daniel didto sa langit, ug ngadto sa unsa nagtumong kini nga panan-awon?

²⁴ Ang panan-awon ni Daniel sunod nga gipatumong palangit. (Daniel 7:9-14) Ang “Karaan sa mga Adlaw,” si Jehova nga Diyos, nakita nga naglingkod nga mahimayaong naentrono ingong Maghuhukom. ‘Kaliboan ka libo ang nag-alagad kaniya, ug napulo ka libo ka napulo ka libo ang nagbarog sa atubangan niya.’ Naghukom ug kalaglagan sa mga mananap, gikuha sa Diyos ang pagmando gikan kanila ug maglaglag sa ikaupat nga mananap. Ang dumalayong pagmando sa “mga katawhan, nasodnong mga pundok ug mga pinulongan” gitugyan kaniya nga “sama sa anak sa tawo.” Nagtumong kini sa panahon sa kataposan ug sa pagkaentrono sa Anak sa tawo, si Jesu-Kristo, sa tuig 1914.

25, 26. Unsang mga pangutana ang mahimong motungha sa dihang magbasa kita sa basahon ni Daniel, ug unsang publikasyon ang makatabang sa pagtubag niini?

²⁵ Ang mga magbabasa sa basahon ni Daniel seguradong dunay mga pangutana. Pananglitan, unsay gihawasan sa upat ka mananap sa Daniel kapitulo 7? Unsay pagpatin-aw sa matagnaong “kapitoan ka semana” sa Daniel 9:24-27? Unsay ikasulti bahin sa Daniel kapitulo 11 ug sa matagnaong panaggubat sa “hari sa amihanan” ug sa “hari sa habagatan”? Unsay atong madahom niining mga haria sa panahon sa kataposan?

²⁶ Si Jehova naghatag ug hait nga panabot sa maong mga butang ngadto sa iyang dinihogang mga alagad sa yuta, ngadto sa “mga balaan sa Supremong Usa,” ingon sa pagtawag kanila diha sa Daniel 7:18. Dugang pa, ang ‘matinumanon ug maalamong ulipon’ naghatag ug tagana aron kita makabaton ug mas hait nga panabot sa dinasig nga mga sinulat ni manalagnang Daniel. (Mateo 24:45) Kini karon mabatonan diha sa bag-ong pagluwat sa librong Patalinghogi ang Tagna ni Daniel! Kining nindot nga pagkailustrar nga 320-panid nga publikasyon naghisgot sa tanang bahin sa basahon ni Daniel. Gihisgotan niini ang matag makapalig-on-sa-pagtuo nga tagna ug sa matag asoy nga gitala sa minahal nga manalagnang Daniel.

Tinuod nga Kahulogan Alang sa Atong Adlaw

27, 28. (a) Unsay tinuod bahin sa katumanan sa mga tagna sa basahon ni Daniel? (b) Sa unsang yugto kita nagkinabuhi, ug unsay angay natong buhaton?

²⁷ Tagda kining hinungdanong punto: Ang tanang tagna sa basahon ni Daniel natuman na gawas sa pipila ka detalye. Pananglitan, atong nakita na karon ang kahimtang sa kalibotan nga gihulagwayan sa mga tiil sa damgo nga larawan sa Daniel kapitulo 2. Ang tuod sa Daniel kapitulo 4 gikuhaan ug bugkos sa pagkaentrono sa Mesiyanikong Hari, si Jesu-Kristo, sa tuig 1914. Oo, ingon sa gitagna sa Daniel kapitulo 7, ang Karaan sa mga Adlaw nagtugyan sa maong panahon sa pagmando ngadto sa Anak sa tawo.—Daniel 7:13, 14; Mateo 16:27–17:9.

²⁸ Ang 2,300 ka adlaw sa Daniel kapitulo 8 maingon man ang 1,290 ug ang 1,335 ka adlaw sa kapitulo 12 miagi na—miagi na kanato sa dagan sa panahon. Ang pagtuon sa Daniel kapitulo 11 nagpakita nga ang gubat sa “hari sa amihanan” ug sa “hari sa habagatan” nakaabot na sa kataposang mga yugto niini. Kining tanan nakadugang sa Kasulatanhong pamatuod nga kita karon duol na gayod sa panahon sa kataposan. Sa pagtagad sa atong talagsaong dapit diha sa dagan sa panahon, unsay angay natong determinadong buhaton? Sa walay duhaduha, kita angay magpatalinghog sa matagnaong pulong ni Jehova nga Diyos.

Unsaon Nimo Pagtubag?

• Unsay buot sa Diyos nga mahibaloan sa tanang katawhan bahin sa atong adlaw?

• Sa unsang paagi ang basahon ni Daniel makalig-on sa atong pagtuo?

• Ang larawan diha sa damgo ni Nabucodonosor adunay unsang mga bahin, ug unsay gisimbolohan niini?

• Unsay talagsaon bahin sa katumanan sa mga tagna nga makita diha sa basahon ni Daniel?

[Mga pangutana]