“Tanan Kamo mga Igsoon”
“Tanan Kamo mga Igsoon”
“Ayaw kamo pagpatawag nga Rabbi, kay usa ang inyong magtutudlo, samtang tanan kamo mga igsoon.”—MATEO 23:8.
1. Unsang butanga ang angay natong hisgotan?
“KINSA ang takos sa labaw nga dungog, usa ka misyonaryo o taga-Bethel?” ang usa ka Kristohanong babaye sa usa ka nasod sa Sidlakan sa kainosente nangutana sa usa ka misyonaryo nga taga-Australia. Buot niyang masayran kon kinsa ang angay sa labaw nga pagtahod, usa ka misyonaryo gikan sa laing nasod o usa ka lokal nga ministrong nag-alagad sa sangang buhatan sa Watch Tower Society. Ang maong inosenteng pangutana, nga nagpabanaag sa usa ka kultura nga mahunahunaon sa ranggo, nakapatingala sa misyonaryo. Hinuon, ang pangutana kon kinsa ang labaw nagsumikad sa tinguhang hisayran kon asa nagbarog ang mga tawo diha sa mga ranggong may gahom ug impluwensiya.
2. Sa unsang paagi pagaisipon nato ang atong isigkamagsisimba?
2 Ang maong kabalaka dili gayod bag-o. Bisan ang mga tinun-an ni Jesus may nagpadayong argumento bahin sa kon kinsa ang labing dako. (Mateo 20:20-24; Marcos 9:33-37; Lucas 22:24-27) Sila naggikan usab sa kulturang mahunahunaon ug ranggo, ang iya sa unang-siglo nga Judaismo. Nga diha sa hunahuna ang maong katilingban, si Jesus nagtambag sa iyang mga tinun-an: “Ayaw kamo pagpatawag nga Rabbi, kay usa ang inyong magtutudlo, samtang tanan kamo mga igsoon.” (Mateo 23:8) Ang usa ka relihiyosong titulo sama sa “Rabbi,” nga nagkahulogang “Magtutudlo,” “lagmit magpaturok sa garbo ug sa pagbati sa pagkalabaw diha niadtong makaangkon niana, ug sa kasina ug sa pagbati sa pagkaubos diha niadtong wala makaangkon niana; ug ang bug-os nga espiritu ug kiling niana maoy supak sa ‘kayano nga anaa kang Kristo,’” matod sa eskolar sa Bibliya nga si Albert Barnes. Sa pagkatinuod, ang mga Kristohanon molikay sa pagtawag sa mga magtatan-aw sa ilang taliwala ingon nga “Ansiyano Tanpulano,” nga magagamit sa pulong “ansiyano” isip usa ka madayegong titulo. (Job 32:21, 22) Sa laing bahin, ang mga ansiyano nga nagsunod sa espiritu sa tambag ni Jesus nagpasidungog sa ubang mga membro sa kongregasyon, ingon nga si Jehova nagpasidungog sa maunongong mga magsisimba ug si Jesu-Kristo nagpasidungog sa maunongong mga sumusunod.
Ang Panig-ingnan ni Jehova ug ni Jesus
3. Sa unsang paagi gipasidunggan ni Jehova ang iyang espiritung mga linalang?
3 Bisan pag si Jehova mao ang “Labing Hataas,” gikan sa sinugdanan mismo siya nagpasidungog sa iyang mga linalang pinaagi sa pagpalangkit kanila diha sa iyang mga buhat. (Salmo 83:18) Sa gilalang niya ang unang tawo, gilakip ni Jehova ang iyang bugtong nga Anak diha sa proyekto isip usa ka “batid nga magbubuhat.” (Proverbio 8:27-30; Genesis 1:26) Gidapit pa ni Jehova ang iyang langitnong mga manulonda nga magpahayag sa ilang kaugalingon bahin sa kon unsaon paglaglag ang daotang si Haring Ahab sa Iyang gihukom nga himoon kana.—1 Hari 22:19-23.
4, 5. Sa unsang paagi nagapasidungog si Jehova sa iyang tawhanong mga linalang?
4 Si Jehova naghari ingon nga Kinalabwang Soberano sa uniberso. (Deuteronomio 3:24) Dili kinahanglan nga siya mokonsulta sa mga tawo. Bisan pa niana, siya mitikubo, ingnon ta, aron sa pagmatikod kanila. Usa ka salmista miawit: “Kinsa ang sama kang Jehova nga atong Diyos, siya nga nagapuyo sa kahitas-an? Siya nagpaubos aron sa pagtan-aw sa langit ug sa yuta, nga nagbangon sa timawa gikan sa abog.”—Salmo 113:5-8.
5 Una pa laglaga ang Sodoma ug Gomora, si Jehova nagpatalinghog sa mga pangutana ni Abraham ug nagtagbaw sa iyang pagbati sa hustisya. (Genesis 18:23-33) Bisan pag si Jehova nahibalo na sa sangkoan sa mga hangyo ni Abraham, siya mapailobong nagpatalinghog kang Abraham ug nagdawat sa iyang pangatarongan.
6. Unsay miresulta sa pagpakita ni Jehova ug pasidungog sa dihang si Habacuc nangutana?
6 Si Jehova nagpatalinghog usab kang Habacuc, kinsa nangutana: “Hangtod kanus-a, Oh Jehova, nga ako magatuaw alang sa tabang, ug ikaw dili magpatalinghog?” Giisip ba ni Jehova ang pangutana ingon nga paghagit sa iyang awtoridad? Wala, giisip niya ang mga pangutana ni Habacuc ingon nga angay, ug human niadto gibutyag niya ang iyang katuyoan nga patunghaon ang mga Caldeanhon aron ipatuman ang paghukom. Gipasaligan niya ang manalagna nga ‘kining gitagna nga paghukom matuman sa walay pakyas.’ (Habacuc 1:1, 2, 5, 6, 13, 14; 2:2, 3) Pinaagi sa pagtagad nga seryoso sa mga kabalaka ni Habacuc ug pagtubag kaniya, gipasidunggan ni Jehova ang manalagna. Ingong resulta, ang naguol nga manalagna nadasig ug nalipay, nga may bug-os nga pagsalig diha sa Diyos sa iyang kaluwasan. Gipabanaag kini diha sa dinasig nga basahon ni Habacuc nga magpalig-on sa atong pagsalig kang Jehova karong adlawa.—Habacuc 3:18, 19.
7. Nganong mahinungdanon ang papel ni Pedro sa panahon sa Pentekostes 33 K.P.?
7 Si Jesu-Kristo maoy laing maayong panig-ingnan sa pagpakitag pagtahod alang sa uban. Giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an nga “si bisan kinsa nga dili-moangkon kanako atubangan sa mga tawo, ako usab dili-moangkon kaniya atubangan sa akong Amahan.” (Mateo 10:32, 33) Bisan pa niana, sa gabii sa pagluib kaniya, ang iyang tanang tinun-an mibiya kaniya, ug gilimod siyag tulo ka higayon ni apostol Pedro. (Mateo 26:34, 35, 69-75) Si Jesus mitan-aw sa luyo sa panggawas nga panagway ug nagmatikod sa kinasulorang mga pagbati ni Pedro, sa iyang dakong paghinulsol. (Lucas 22:61, 62) Sa 51 ka adlaw lang sa ulahi, gipasidunggan ni Kristo ang mahinulsolong apostol pinaagi sa pagtugot nga siya maoy mohawas sa 120 ka tinun-an ni Jesus sa adlaw sa Pentekostes ug mogamit sa una sa “mga yawi sa gingharian.” (Mateo 16:19; Buhat 2:14-40) Si Pedro nahatagan ug higayon nga ‘mobalik ug magpalig-on sa iyang mga igsoon.’—Lucas 22:31-33.
Paghatag ug Pasidungog sa mga Membro sa Pamilya
8, 9. Sa paghatag ug pasidungog sa iyang asawa, sa unsang paagi ang usa ka bana makasundog kang Jehova ug kang Jesus?
8 Maayo nga ang mga bana ug mga ginikanan mosundog kang Jehova ug kang Jesu-Kristo diha sa paggamit sa hinatag-sa-Diyos nga awtoridad. Si Pedro mitambag: “Kamong mga bana, padayon sa pagpuyo sa samang paagi uban [sa inyong mga asawa] sumala sa kahibalo, nga magahatag kanila ug kadungganan samag ngadto sa usa ka sudlanan nga mas mahuyang, ang usa nga babaye.” (1 Pedro 3:7) Handurawa nga nagkupot kag delikado nga porselanang sudlanan, nga dayag mas huyang kay sa ginama-sa-kahoy nga sudlanan. Dili ba labaw kang mag-amping? Ang usa ka bana makahimo niana pinaagi sa pagsundog kang Jehova, nga magpatalinghog sa mga hunahuna sa iyang asawa sa dihang magahukom sa mga butang nga pamilyahanon. Hinumdomi nga si Jehova migahin ug panahon sa pagpangatarongan kang Abraham. Kay dili hingpit, ang usa ka bana tingali mapakyas sa pagsabot sa katibuk-ang butang. Busa dili ba maalamon nga iyang pasidunggan ang iyang asawa pinaagi sa sinserong pagtagad sa iyang hunahuna?
9 Sa kayutaan diin ang awtoridad sa lalaki nakadulot ug lalom, ang usa ka bana magbutang gayod sa hunahuna nga ang iyang asawa tingali magabuntog ug usa ka dakong babag aron ipahayag ang kinahiladman niyang mga pagbati. Sundoga ang paagi sa pagdumala ni Jesu-Kristo sa iyang mga tinun-an, nga maoy bahin sa iyang umaabot nga pangasaw-onon nga matang, samtang dinhi siya sa yuta. Siya nagmahal kanila, nga nagkonsiderar sa ilang lawasnon ug espirituwal nga mga limitasyon bisan sa wala pa sila magpahayag sa ilang mga panginahanglan. (Marcos 6:31; Juan 16:12, 13; Efeso 5:28-30) Dugang pa, hatagig panahon ang pagpaniid sa ginabuhat sa imong asawa alang kanimo ug sa imong pamilya, ug ipahayag ang imong pagpabili diha sa mga pulong ug sa mga buhat. Si Jehova ug si Jesus nagpabili, nagdayeg, ug nagpanalangin sa mga tawong takos. (1 Hari 3:10-14; Job 42:12-15; Marcos 12:41-44; Juan 12:3-8) Human mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova ang iyang bana, usa ka Kristohanong babaye sa Silangan miingon: “Ang akong bana kaniadto mag-una kanako sa paglakaw sa tulo o upat ka tikang, nga ako lamang ang magdala sa tanang dad-onon. Karon siya na ang magdala sa mga bag ug magpakitag pagpabili alang sa akong ginabuhat diha sa balay!” Ang pulong sa sinserong pagpasalamat maoy dakong tabang aron mobati ang imong asawa nga gipabilhan.—Proverbio 31:28.
10, 11. Unsay makat-onan sa mga ginikanan gikan sa maayong panig-ingnan ni Jehova sa pagdumala sa rebelyosong nasod sa Israel?
10 Sa pagdumala sa ilang mga anak, ilabina kon gikinahanglan ang pagbadlong, ang mga ginikanan angayng mosundog sa panig-ingnan sa Diyos. “Si Jehova nagpadayon pagpasidaan sa Israel ug sa Juda” nga motalikod sila gikan sa ilang daotang mga dalan, apan sila “nagpadayon sa pagpatikig sa ilang mga liog.” (2 Hari 17:13-15) Ang mga Israelinhon “misulay sa paglimbong kaniya pinaagi sa ilang baba; ug pinaagi sa ilang dila sila misulay sa pagbakak kaniya.” Daghang ginikanan tingali mobati nga ang ilang mga anak usahay mogawi nga sama niana. Ang mga Israelinhon “nagbutang sa Diyos sa pagsulay” ug nagsakit kaniya, nga nagpaguol kaniya. Bisan pa niana, si Jehova “maoy maluluy-on; siya nagtabon sa sayop ug wala maglaglag.”—Salmo 78:36-41.
11 Si Jehova nangaliyupo pa sa mga Israelinhon: “Ari kamo, karon, ug tul-iron nato ang mga butang tali kanato . . . Bisan tuod ang inyong mga sala maoy sama sa sanag-pula, kini papution sama gayod sa niyebe.” (Isaias 1:18) Bisan pag si Jehova dili mao ang saypan, gidapit niya ang rebelyosong nasod nga moadto ug tul-iron ang mga butang. Pagkamaayong tinamdan nga pagasundogon sa mga ginikanan diha sa pagdumala sa ilang mga anak! Kon gikinahanglan sa kahimtang, pasidunggi sila pinaagi sa pagpatalinghog sa kon unsay ilang ikasulti bahin niana, ug mangatarongan kanila sa hinungdan nganong sila kinahanglang magbag-o.
12. (a) Nganong angay nga likayan nato ang pagpasidungog sa atong mga anak nga labaw kay kang Jehova? (b) Unsa ang gikinahanglan aron kita magatahod sa dignidad sa atong mga anak sa dihang magabadlong kanila?
12 Siyempre, ang mga bata usahay magkinahanglan ug bug-at nga tambag. Ang mga ginikanan dili buot nga mahisama kang Eli, kinsa ‘nagpadayon sa pagpasidungog sa iyang mga anak labaw pa kay kang Jehova.’ (1 Samuel 2:29) Bisan pa niana, ang mga batan-on kinahanglang makasabot sa mahigugmaong katuyoan luyo sa pagtul-id. Angay silang makapabili nga sila gihigugma gayod sa ilang mga ginikanan. Si Pablo nagtambag sa mga amahan: “Ayawg palagota ang inyong mga anak, kundili padayong matutoa sila diha sa disiplina ug mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.” (Efeso 6:4) Samtang ang awtoridad sa amahan gidawat, ang puntong ginapahayag mao nga ang amahan kinahanglang mag-ila sa dignidad sa mga anak pinaagi sa dili pagpasuko kanila tungod sa iyang hinobrang kapintasan. Oo, ang pag-ila sa dignidad sa mga anak nagkinahanglag panahon ug paningkamot sa bahin sa mga ginikanan, apan ang mga bunga sa paghimo niana takos sa tanang sakripisyo.
13. Unsa ang hunahuna sa Bibliya bahin sa mga tigulang diha sa pamilya?
13 Ang pagpakitag pasidungog sa mga membro sa pamilya molabaw pa sa paghatag ug dignidad sa asawa ug sa mga anak. “Sa dihang matigulang, sugta ang imong mga anak,” matod sa usa ka Hapones nga proverbio. Ang punto sa maong proverbio mao nga ang tigulang nga mga ginikanan angayng maglikay sa pagpasobra sa ilang ginikananhong awtoridad ug angayng magtagad kon unsay isulti sa ilang dagko nang mga anak. Bisan pag Kasulatanhon nga ang mga ginikanan magpasidungog sa ilang mga anak pinaagi sa pagpatalinghog kanila, ang mga anak angay nga dili magpasundayag ug dili-matinahurong tinamdan ngadto sa tigulang nga mga membro sa pamilya. “Ayaw tamaya ang imong inahan tungod lang kay siya tigulang na,” matod sa Proverbio 23:22. Si Haring Solomon nagpadapat niining maong proverbio ug nagpasidungog sa iyang inahan sa dihang siya miduol kaniya aron mohimog usa ka hangyo. Si Solomon nagbutang ug usa ka trono sa tuo sa iyang kaugalingong trono ug nagpatalinghog kon unsay isulti kaniya sa iyang tigulang nang inahan, si Batseba.—1 Hari 2:19, 20.
14. Sa unsang paagi makapasidungog kita sa tigulang nga mga membro sa kongregasyon?
14 Sa atong gipadak-ang espirituwal nga pamilya, kita anaa sa maayong posisyon nga “manguna” sa pagpakitag pasidungog ngadto sa tigulang nga mga membro sa kongregasyon. (Roma 12:10) Dili na tingali daghan ang ilang mahimo sama sa ilang gihimo sa nangaging mga adlaw, ug basin mobati silag kapakyasan tungod niana. (Ecclesiastes 12:1-7) Usa ka tigulang nga dinihogang Saksi nga dili na makabangon diha sa balay alang sa maluyahon ug masakiton kas-a mipahayag sa maong pagbati sa kapakyasan: “Gusto na kong mamatay aron didto sa langit makabalik ako sa pagtrabaho.” Alang sa maong mga tigulang, ang atong pagpakitag angay nga pag-ila ug pasidungog makatabang. Ang mga Israelinhon gisugo: “Atubangan sa buhok nga ubanon motindog ka, ug magpakita ka ug pagtamod sa tawong tigulang.” (Levitico 19:32) Ipakita ang pagkamahunahunaon pinaagi sa pagpabati sa mga tigulang nga sila gikinahanglan ug gipabilhan. Ang ‘pagtindog’ mahimong maglakip sa paglingkod ug pagpatalinghog kanila nga magaasoy kon unsay ilang nahimo katuigan kanhi. Kana maghatag ug dignidad sa tigulang ug magpatugob sa atong espirituwalidad mismo.
“Manguna sa Pagpakitag Pasidungog”
15. Unsay mahimo sa mga ansiyano aron sa paghatag ug dignidad sa mga membro sa kongregasyon?
15 Ang mga membro sa kongregasyon magmauswagon kon ang mga ansiyano maghatag ug maayong panig-ingnan alang kanila. (1 Pedro 5:2, 3) Bisan pa sa ilang puliki nga eskedyul, ang matinagdanong mga ansiyano manguna sa pagduol sa mga batan-on, mga ulo sa pamilya, mga inahang tagsaanon, mga ginang sa panimalay, ug mga tigulang, bisan kon kana sila nag-atubang ug mga suliran o wala. Ang mga ansiyano magpatalinghog sa igasulti sa mga membro sa kongregasyon ug dayegon sila tungod sa ilang maarangan sa pagbuhat. Ang usa ka mapaniirong ansiyano nga mohimog mapabilhong mga komento bahin sa ginabuhat sa usa ka igsoong lalaki o babaye nagasundog kang Jehova, kinsa nagpabili sa iyang yutan-ong mga linalang.
16. Nganong angay natong isipon ang mga ansiyano ingon nga takos sa pasidungog duyog sa uban diha sa kongregasyon?
16 Pinaagi sa pagsundog kang Jehova, ang mga ansiyano maghatag ug maayong panig-ingnan sa pagpadapat sa tambag ni Pablo: “Sa inigsoong gugma batoni ang malumong pagmahal alang sa usag usa. Manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa.” (Roma 12:10) Mahimong mas lisod kini alang sa mga ansiyano nga nagpuyo diha sa mga nasod diin ang pagkamahunahunaon sa ranggo mao ang naandan. Pananglitan, sa usa ka nasod sa Silangan, adunay duha ka pulong alang sa “igsoon,” ang usa mapasidunggon ug ang lain ordinaryo. Hangtod sa bag-o pa lang, ang mga membro sa kongregasyon nagtawag sa mga ansiyano sa kongregasyon ug kadtong mas gulang pinaagi sa mapasidunggon nga termino, nga nagagamit sa ordinaryong pulong alang sa uban. Ugaling lang, gidasig sila sa paggamit sa ordinaryong termino sa tanang panahon tungod kay, sumala sa giingon ni Jesus sa iyang mga sumusunod, “tanan kamo mga igsoon.” (Mateo 23:8) Bisan pag ang kalainan tingali dili ingon ka dayag diha sa ubang mga nasod, kitang tanan kinahanglang magbantay sa tawhanong kiling nga moila sa mga ranggo.—Santiago 2:4.
17. (a) Nganong ang mga ansiyano angay nga maduolan? (b) Sa unsang mga paagi ang mga ansiyano makasundog kang Jehova sa pagdumala sa mga membro sa kongregasyon?
17 Tinuod, gidasig kita ni Pablo nga tagdon ang pipila ka ansiyano ingong takos sa “dobleng pasidungog,” apan sila mga igsoon gihapon. (1 Timoteo 5:17) Kon kita makahimo sa ‘pagduol uban ang kagawasan sa pagsulti ngadto sa trono sa dili-takos nga kalulot’ sa Soberano sa Uniberso, dili ba angayng kita makahimo sa pagduol sa mga ansiyano, kinsa kinahanglang mosundog kang Jehova? (Hebreohanon 4:16; Efeso 5:1) Ang mga magtatan-aw makatimbangtimbang sa ilang kaugalingong pagkamaduolan pinaagi sa paghunahuna kon kapila ang uban moduol kanila aron magpatambag o mohimog mga sugyot. Kat-oni ang usa ka leksiyon gikan sa paagi sa pagpalangkit ni Jehova sa uban diha sa iyang mga proyekto. Siya naghatag ug dignidad sa uban pinaagi sa pagtugyan sa mga responsabilidad. Bisan pag ang pipila ka sugyot nga gihatag sa laing Saksi daw dili praktikal, ang mga ansiyano angayng magpabili sa kabalaka nga gipakita. Hinumdomi kon giunsa pagtagad ni Jehova ang matukibong mga pangutana ni Abraham ug ang pagtuaw ni Habacuc.
18. Sa unsang paagi ang mga ansiyano makasundog kang Jehova sa pagpasibo niadtong nagkinahanglan ug tabang?
18 Ang pipila ka isigka-Kristohanon tinuod nagkinahanglan ug pagpasibo. (Galacia 6:1) Sa gihapon, sila bililhon sa panan-aw ni Jehova, nga takos nga tagdon uban ang dignidad. “Kon ang usa nga mohatag ug tambag magtratar kanako uban ang pagtahod, dili ako mag-ukon-ukon sa pagduol kaniya,” matod sa usa ka Saksi. Ang kadaghanang tawo maayo ug sanong kon sila tagdon uban ang dignidad. Gikinahanglan tingali ang mas dakong panahon, apan ang pagpatalinghog niadtong nakahimog sayop nga mga tikang magpahinabo nga sila mas sayonan sa pagdawat sa gikinahanglang tambag. Hinumdomi kon giunsa ni Jehova pagpangatarongan nga balikbalik sa mga Israelinhon tungod sa kahangawa alang kanila. (2 Cronicas 36:15; Tito 3:2) Ang tambag nga ihatag uban ang empatiya ug simpatiya makapatandog sa mga kasingkasing niadtong nagkinahanglan ug tabang.—Proverbio 17:17; Filipos 2: 2, 3; 1 Pedro 3:8.
19. Unsay angay nga pag-isip nato sa mga tawo nga dili samag pagtuo sa mga Kristohanon?
19 Ang atong pagpakitag pasidungog sa uban moabot kanila nga tingali mahimong atong espirituwal nga mga igsoon sa umaabot. Ang maong mga tawo basin mahinay bahin sa pagdawat sa atong mensahe karon, apan gikinahanglan gihapon nga kita magmapailobon kanila ug ilhon ang ilang dignidad ingon nga mga tawo. Si Jehova “wala magatinguha nga adunay malaglag apan nagatinguha nga makakab-ot ang tanan sa paghinulsol.” (2 Pedro 3:9) Dili ba angay nga magbaton kita sa panghunahuna ni Jehova? Sa paghunahuna sa katawhan sa katibuk-an, kita makahatag ug dalan alang sa pagpamatuod kon kita kanunayng magtinguha nga mahimong mahigalaon. Siyempre, likayan nato ang matang sa pakig-uban nga tingali maglangkit ug espirituwal nga mga kapeligrohan. (1 Corinto 15:33) Bisan pa niana, magpakita kitag “tawhanong kalulot,” nga dili motamay sa mga tawo nga dili sama natog pagtuo.—Buhat 27:3.
20. Ang panig-ingnan ni Jehova ug ni Jesu-Kristo angayng magtukmod kanato sa pagbuhat sa unsa?
20 Oo, si Jehova ug si Jesu-Kristo nag-isip sa matag usa kanato ingon nga takos sa pagtahod. Hinaot kanunay kitang mahinumdom kon sa unsang paagi sila nagagawi ug sa susama manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa. Ug hinaot kanunay natong hinumdoman ang mga pulong sa atong Ginoong Jesu-Kristo: “Tanan kamo mga igsoon.”—Mateo 23:8.
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Unsay angay nga pag-isip nimo sa isigkamagsisimba?
• Sa unsang paagi ang panig-ingnan ni Jehova ug ni Jesus magtukmod kanimo sa pagpasidungog sa uban?
• Sa unsang paagi ang mga bana ug mga ginikanan makapasidungog sa uban?
• Ang pag-isip sa isigka-Kristohanon ingon nga ilang mga igsoon magtukmod sa mga ansiyano nga magagawi diha sa unsang mga paagi?
[Mga pangutana]
[Hulagway sa panid 18]
Pasidunggi ang imong asawa pinaagi sa mapabilhong mga pulong
[Hulagway sa panid 18]
Hatagig dignidad ang imong mga anak pinaagi sa pagpatalinghog kanila
[Hulagway sa panid 18]
Trataha ang mga membro sa kongregasyon uban ang dignidad