“Ang Kaalam Anaa sa mga Makasaranganon”

“Unsa ba ang gipangayo ni Jehova kanimo kondili . . . ang paglakaw nga makasaranganon uban sa imong Diyos?”—MIQUEAS 6:8.

1, 2. Unsay pagkamakasaranganon, ug sa unsang paagi lahi kini sa pagkamapangahason?

 ANG usa ka inilang apostol wala magdani ug pagtagad sa iyang kaugalingon. Ang usa ka maisogong Israelinhong maghuhukom nagtawag sa iyang kaugalingon nga kinagamyan diha sa balay sa iyang amahan. Ang labing bantogang tawo nga nabuhi sukad nag-angkon nga may limitasyon ang iyang awtoridad. Ang matag usa niining mga tawhana nagpasundayag ug pagkamakasaranganon.

² Ang pagkamakasaranganon maoy kaatbang sa pagkamapangahason. Ang tawo nga makasaranganon dunay kasarangang paghunahuna sa iyang mga katakos ug bili ug dili mapahitas-on o hambogiro. Inay mahimong garboso, andakan, o ambisyoso, ang tawong makasaranganon nahibalo gayod sa iyang mga limitasyon. Busa, siya nagtahod ug naghatag ug angayng konsiderasyon sa mga pagbati ug panglantaw sa uban.

3. Sa unsang paagi ang kaalam “anaa sa mga makasaranganon”?

³ Nga dunay maayong katarongan ang Bibliya nag-ingon: “Ang kaalam anaa sa mga makasaranganon.” (Proverbio 11:2) Ang tawong makasaranganon maalamon tungod kay nagsunod siya sa dalan nga giuyonan sa Diyos, ug naglikay siya sa mapangahasong espiritu nga moresulta sa kaulawan. (Proverbio 8:13; 1 Pedro 5:5) Ang kaalam sa pagkamakasaranganon gipamatud-an sa dalan sa kinabuhi sa daghang alagad sa Diyos. Konsiderahon nato ang tulo ka pananglitan nga gihisgotan sa pangbukas nga parapo.

Si Pablo—“Ubos” ug “Tinugyanan”

4. Unsang talagsaong mga pribilehiyo ang napahimuslan ni Pablo?

⁴ Si Pablo usa ka inilang tawo taliwala sa unang mga Kristohanon, ug masabtan kon ngano. Sa dagan sa iyang ministeryo, mipanaw siya ug linibo ka kilometro sa dagat ug mamala, ug siya nagtukod ug daghang kongregasyon. Dugang pa, gipanalanginan ni Jehova si Pablo ug mga panan-awon ug gasa sa pagsulti ug langyawng mga pinulongan. (1 Corinto 14:18; 2 Corinto 12:1-5) Gidasig usab niya si Pablo sa pagsulat ug 14 ka sulat nga karon maoy bahin sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Tataw nga ikaingong ang mga paghago ni Pablo milabaw niadtong sa tanang ubang mga apostol.—1 Corinto 15:10.

5. Sa unsang paagi gipakita ni Pablo nga siya dunay makasaranganong panglantaw sa iyang kaugalingon?

⁵ Sanglit si Pablo maoy nanguna sa Kristohanong  kalihokan, ang uban magdahom tingali nga makita siyang nalipay nga siya maoy sentro sa pagtagad, nagpagawal pa gani sa iyang awtoridad. Apan, dili ingon niana ang nahitabo, kay si Pablo makasaranganon. Gitawag niya ang iyang kaugalingon nga “ang labing ubos sa mga apostol,” nga midugang: “Ako dili angay tawgon nga usa ka apostol, tungod kay akong gilutos ang kongregasyon sa Diyos.” (1 Corinto 15:9) Ingong kanhing maglulutos sa mga Kristohanon, wala gayod malimot si Pablo nga pinaagi lamang sa dili-takos nga kalulot nga mahuptan niya ang usa ka relasyon uban sa Diyos, ilabina gayod ang pagtagamtam ug linaing mga pribilehiyo sa pag-alagad. (Juan 6:44; Efeso 2:8) Busa, wala batia ni Pablo nga ang iyang talagsaong mga kalamposan diha sa ministeryo naghimo kaniyang labaw sa uban.—1 Corinto 9:16.

6. Sa unsang paagi si Pablo nagpakita ug pagkamakasaranganon sa iyang mga pakiglabot sa mga taga-Corinto?

⁶ Ang pagkamakasaranganon ni Pablo sa linaing paagi nadayag diha sa iyang mga pakiglabot sa mga taga-Corinto. Dayag nga ang pipila kanila nakadayeg niadtong ilang gihunahuna nga inilang mga magtatan-aw, lakip kang Apolos, Cefas, ug kang Pablo mismo. (1 Corinto 1:11-15) Apan si Pablo wala mangayo sa pagdayeg sa mga taga-Corinto ni nagpahimulos sa ilang pagdayeg kaniya. Sa dihang miduaw kanila, wala niya itanyag ang iyang kaugalingon “uban ang paghinobra sa sinultihan o sa kaalam.” Hinunoa, miingon si Pablo bahin sa iyang kaugalingon ug sa iyang mga kauban: “Ipaisip kami sa usa ka tawo ingon nga mga ubos ni Kristo ug mga tinugyanan sa sagradong mga tinago sa Diyos.” a—1 Corinto 2:1-5; 4:1.

7. Sa unsang paagi si Pablo nagpasundayag ug pagkamakasaranganon bisan sa dihang naghatag ug tambag?

⁷ Si Pablo nagpasundayag gani ug pagkamakasaranganon sa dihang kinahanglan siyang mohatag ug bug-at nga tambag ug pagtultol. Gihangyo niya ang iyang mga isigka-Kristohanon “pinaagi sa kamabination sa Diyos” ug “pinasukad sa gugma” inay kay sa kabug-at sa iyang apostolikong awtoridad. (Roma 12:1, 2; Filemon 8, 9) Nganong gibuhat man kini ni Pablo? Tungod kay giisip gayod niya ang iyang kaugalingon ingong “isigkamagbubuhat” sa iyang mga igsoon, dili ingong usa ka ‘agalon sa ilang pagtuo.’ (2 Corinto 1:24) Sa walay duhaduha ang pagkamakasaranganon ni Pablo maoy nakatabang nga gimahal  siya pag-ayo sa unang-siglong Kristohanong mga kongregasyon.—Buhat 20:36-38.

Makasaranganong Panglantaw sa Atong mga Pribilehiyo

8, 9. (a) Nganong angay natong batonan ang makasaranganong panglantaw sa atong kaugalingon? (b) Sa unsang paagi kadtong dunay usa ka sukod sa responsibilidad magpasundayag ug pagkamakasaranganon?

⁸ Si Pablo naghatag ug maayong panig-ingnan alang sa mga Kristohanon karon. Bisan unsay responsibilidad nga gipiyal kanato, walay usa kanato ang angayng mobati nga kita labaw sa uban. “Kon ang usa nagahunahuna nga siya maoy si-kinsa dihang siya dili unsa man,” misulat si Pablo, “siya nagalimbong sa iyang kaugalingong hunahuna.” (Galacia 6:3) Ngano? Tungod kay “ang tanan nakasala ug wala makaabot sa himaya sa Diyos.” (Roma 3:23; 5:12) Oo, dili gayod nato kalimtan nga kitang tanan nakapanunod sa sala ug kamatayon gikan kang Adan. Ang linaing mga pribilehiyo dili magtuboy kanato gikan sa atong ubos makasasalang kahimtang. (Ecclesiastes 9:2) Sama sa kahimtang ni Pablo, pinaagi lamang sa dili-takos nga kalulot nga ang mga tawo makadangat sa usa ka relasyon uban sa Diyos, ilabina gayod ang pag-alagad kaniya diha sa usa ka pribilehiyo.—Roma 3:12, 24.

⁹ Nakaamgo niini, ang usa ka tawo nga makasaranganon dili magpasiatab sa iyang mga pribilehiyo ni manghambog sa iyang mga kalamposan. (1 Corinto 4:7) Sa dihang maghatag ug tambag o pagtultol, buhaton niya kana ingong isigkamagbubuhat—dili ingong usa ka agalon. Tino, sayop nga ang usa nga maayo kaayo diha sa pipila ka buluhaton mangayog pagdayeg o magpahimulos sa pagdayeg sa mga isigkamagtutuo. (Proverbio 25:27; Mateo 6:2-4) Ang bugtong pagdayeg nga bililhon gayod naggikan sa uban—ug kini angayng modangat nga wala pangayoa. Kon modangat man kini, dili nato tugotang magpahunahuna kini kanato ug labaw bahin sa atong kaugalingon kay sa gikinahanglan nga pagahunahunaon.—Proverbio 27:2; Roma 12:3.

10. Ipatin-aw kon sa unsang paagi ang uban nga morag kabos tan-awon mahimong sa pagkatinuod “dato sa pagtuo.”

¹⁰ Sa dihang piyalan kita ug usa ka sukod sa responsibilidad, ang pagkamakasaranganon motabang kanato sa paglikay sa paghatag ug dili-angayng pagpasiugda sa atong kaugalingon, nga magpatungha sa hunahuna nga ang kongregasyon nag-uswag tungod lamang sa atong mga paningkamot ug mga katakos. Pananglitan, tingali sa linain may katakos kita sa pagpanudlo. (Efeso 4:11, 12) Apan, kon kita makasaranganon, kinahanglang ilhon nato nga ang pipila sa kinadak-ang mga leksiyon nga makat-onan diha sa tigom sa kongregasyon wala maggikan sa plataporma. Pananglitan, wala ka ba madasig sa pagkakita sa usa ka nag-inusarang ginikanan nga regular nga motambong sa Kingdom Hall uban ang mga anak? O sa magul-anong igsoon nga matinumanong motambong sa mga tigom bisan pa sa nagpadayong pagbati sa pagkawalay-bili? O sa batan-on nga padayong nag-uswag sa espirituwal bisan pa sa daotang mga impluwensiya diha sa eskuylahan ug bisan asa? (Salmo 84:10) Kining mga tawhana dili tingali inila. Ang mga pagsulay sa integridad nga ilang giatubang kasagarang wala mamatikdi sa uban. Bisan pa niana, sila tingali sama ka “dato sa pagtuo” niadtong mas inila. (Santiago 2:5) Kon buot hunahunaon, sa kataposan ang pagkamatinumanon maoy makaangkon sa pabor ni Jehova.—Mateo 10:22; 1 Corinto 4:2.

Si Gideon—“Ang Kinagamyan” sa Balay sa Iyang Amahan

11. Sa unsang paagi si Gideon nagpakita ug pagkamakasaranganon sa pagpakigsulti sa manulonda sa Diyos?

¹¹ Si Gideon, usa ka himsog nga batan-ong lalaki sa tribo ni Manases, nagkinabuhi panahon sa gubot nga panahon sa kasaysayan sa Israel. Sulod sa pito ka tuig, ang katawhan sa Diyos nag-antos ilalom sa pagdaogdaog sa mga Midianhon. Ugaling, ang panahon miabot na nga luwason ni Jehova ang iyang katawhan. Busa, usa ka manulonda ang nagpakita kang Gideon ug miingon: “Si Jehova nagauban kanimo, ikaw nga maisog ug gamhanan.” Si Gideon makasaranganon, busa wala siya magpahimulos sa himaya niining wala-damhang pagdayeg. Hinunoa, matinahuron siyang miingon sa manulonda: “Tabi, akong ginoo, apan kon si Jehova nagauban kanamo, nan nganong midangat kanamo kining tanan?” Gipatin-aw sa manulonda ang mga  butang ug giingnan si Gideon: “Tinong ikaw magluwas sa Israel gikan sa kamot sa Midian.” Unsay tubag ni Gideon? Inay kay maghinamhinam sa pagdawat sa maong asaynment ingong kahigayonan sa paghimo sa iyang kaugalingon nga usa ka nasodnong bayani, si Gideon mitubag: “Tabi, Jehova. Pinaagi sa unsa nga ako magluwas sa Israel? Tan-awa! Ang akong usa ka libo mao ang kinagamyan sa Manases, ug ako ang kinagamyan sa balay sa akong amahan.” Pagkamakasaranganon!—Maghuhukom 6:11-15.

12. Sa unsang paagi si Gideon nagpakita ug maayong panghukom sa pagtuman sa iyang asaynment?

¹² Una pa ipadala si Gideon sa panggubatan, gisulayan siya ni Jehova. Sa unsang paagi? Gisugo si Gideon nga lumpagon ang halaran sa iyang amahan alang kang Baal ug putlon ang sagradong haligi nga nagtindog tupad niana. Kining maong asaynment nagkinahanglag kaisog, apan si Gideon nagpakita usab ug pagkamakasaranganon ug maayong panghukom sa paagi sa pagtuman niya niana. Inay kay himoon kana sa dayag, si Gideon milihok panahon sa kagabhion sa dihang lagmit kaayong dili siya mamatikdan. Dugang pa, gihimo ni Gideon ang iyang asaynment sa mainampingong paagi. Nagdala siya ug napulo ka sulugoon—tingali aron ang pipila maoy magbantay samtang ang uban motabang kaniya sa paggun-ob sa halaran ug sa sagradong haligi. b Bisan unsa pa man ang kahimtang, uban sa panalangin ni Jehova, gituman ni Gideon ang iyang asaynment, ug ngadtongadto gigamit siya sa Diyos sa pagluwas sa Israel gikan sa mga Midianhon.—Maghuhukom 6:25-27.

Pagpasundayag ug Pagkamakasaranganon ug Maayong Panghukom

13, 14. (a) Sa unsang paagi makapakita kita ug pagkamakasaranganon sa dihang hatagan kita ug usa ka pribilehiyo sa pag-alagad? (b) Sa unsang paagi si Brader A. H. Macmillan naghatag ug maayong panig-ingnan sa pagpasundayag ug pagkamakasaranganon?

¹³ Daghan kitag makat-onan gikan sa pagkamakasaranganon ni Gideon. Pananglitan, sa unsang paagi kita mosanong sa dihang hatagan kita ug  usa ka pribilehiyo sa pag-alagad? Ang una ba natong gihunahuna mao ang pagkainila o ang kabantog nga mosangpot? O kita ba makasaranganon ug mainampoon nga maghunahuna kon matuman ba nato ang mga kinahanglanon sa maong asaynment? Si Brader A. H. Macmillan, kinsa natapos sa iyang yutan-ong dalan niadtong 1966, naghatag ug maayong panig-ingnan niining bahina. Si C. T. Russell, ang unang presidente sa Watch Tower Society, nangutana kanhi kang Brader Macmillan sa iyang hunahuna bahin sa kon kinsay magdumala sa buluhaton kon wala siya. Sa ilang panaghisgot, si Brader Macmillan wala gayod magrekomendar sa iyang kaugalingon, bisan tuod sayon ra kaayo niyang himoon kini. Sa kataposan, giawhag ni Brader Russell si Brader Macmillan sa pagtimbangtimbang kon dawaton ba ang maong asaynment. “Nagtindog ako didto nga nakurat,” misulat si Brader Macmillan katuigan sa ulahi. “Gitimbangtimbang ko gayod kadto, nga seryoso kaayo, ug taudtaod nga nag-ampo bahin niana una pa nako siya sultii nga malipay ako sa paghimo sa tanan nakong mahimo sa pagtabang kaniya.”

¹⁴ Wala madugay human niadto, si Brader Russell namatay, mao nga nabakante ang puwesto sa pagkapresidente sa Watch Tower Society. Sanglit si Brader Macmillan maoy nagdumala sa kataposang panaw sa pagsangyaw ni Brader Russell, usa ka igsoong lalaki ang miingon kaniya: “Mac, dako kag purohan nga mahimong presidente. Ikaw ang linaing hawas ni Brader Russell sa dihang wala siya, ug giingnan niya kaming tanan nga tumanon ang imong isulti. Aw, milakaw siya ug wala na gayod mobalik. Morag ikaw na gyod ang tawo nga mopadayon sa buluhaton.” Mitubag si Brader Macmillan: “Brader, dili ingon niana ang paglantaw niining butanga. Kini maoy buluhaton sa Ginoo ug ang bugtong posisyon nga masudlan nimo diha sa organisasyon sa Ginoo mao ang nakita sa Ginoo nga angayang ihatag kanimo; ug nakaseguro ko nga dili ako ang tawo alang niining buluhatona.” Unya si Brader Macmillan nagrekomendar ug laing igsoon alang sa maong posisyon. Sama kang Gideon, may makasaranganon siyang panglantaw sa iyang kaugalingon—usa ka panglantaw nga maayong sagopon nato.

15. Unsa ang pipila ka praktikal nga mga paagi nga kita makagamit sa katakos sa pag-ila sa dihang magsangyaw ngadto sa uban?

¹⁵ Kita usab kinahanglang magmakasaranganon sa paagi nga gituman nato ang atong asaynment. Si Gideon maalamon, ug naningkamot siya nga dili mapasuko ang iyang mga magsusupak nga wala kinahanglana. Sa susama, diha sa atong buluhatong pagsangyaw, kinahanglang magmakasaranganon kita ug magmabinantayon kon sa unsang paagi kita makigsulti sa uban. Tinuod, nakigbahin kita sa usa ka espirituwal nga pakiggubat aron pukanon ang “lig-ong pagkatarok nga mga butang” ug mga “pangatarungan.” (2 Corinto 10:4, 5) Apan dili nato angayng pakamenoson ang uban o hatagan sila ug bisan unsang angayang hinungdan nga masilo sa atong mensahe. Hinunoa, kinahanglang tahoron nato ang ilang mga panglantaw, ipasiugda kon unsay atong gikauyonan, ug unya itumong ang pagtagad  diha sa positibong mga bahin sa atong mensahe.—Buhat 22:1-3; 1 Corinto 9:22; Pinadayag 21:4.

Si Jesus—Ang Kinalabwang Panig-ingnan sa Pagkamakasaranganon

16. Sa unsang paagi gipakita ni Jesus nga siya may makasaranganong panglantaw sa iyang kaugalingon?

¹⁶ Ang labing maayong panig-ingnan sa pagkamakasaranganon mao kanang iya ni Jesu-Kristo. c Bisan pa sa iyang suod nga relasyon sa iyang Amahan, si Jesus wala magpanuko sa pag-ila nga may mga butang nga dili ilalom sa iyang awtoridad. (Juan 1:14) Pananglitan, sa dihang ang inahan ni Santiago ug Juan mihangyo nga ang iyang duha ka anak molingkod tupad kang Jesus sa iyang gingharian, si Jesus miingon: “Kining paglingkod sa akong tuong kamot ug sa akong wala dili akoa ang paghatag.” (Mateo 20:20-23) Sa laing okasyon, si Jesus madayganong miangkon: “Dili ako makahimog usa ka butang sa akong kaugalingong pagbuot . . . akong gitinguha, dili ang akong kaugalingong kabubut-on, kundili ang kabubut-on niya nga nagpadala kanako.”—Juan 5:30; 14:28; Filipos 2:5, 6.

17. Sa unsang paagi nagpakita si Jesus ug pagkamakasaranganon sa iyang mga pakiglabot sa uban?

¹⁷ Si Jesus labaw pa kay sa dili-hingpit nga mga tawo sa tanang paagi, ug nabatonan niya ang labawng awtoridad kay ni bisan kinsang tawo gikan sa iyang Amahan, si Jehova. Bisan pa niana, si Jesus makasaranganon sa iyang mga pakiglabot sa iyang mga sumusunod. Wala niya sila pabug-ati sa makapahinganghang pasundayag sa kahibalo. Nagpakita siya ug pagkasensitibo ug pagkamabination ug naghunahuna sa ilang tawhanong mga panginahanglan. (Mateo 15:32; 26:40, 41; Marcos 6:31) Busa, bisan tuod hingpit si Jesus, dili siya mahingpiton. Wala gayod siya magkinahanglan ug labaw kay sa ikahatag sa iyang mga tinun-an, ug wala gayod niya sila sangoni ug labaw kay sa ilang madaog. (Juan 16:12) Dili ikatingala nga daghan ang nakakaplag ug kahayahay gikan kaniya!—Mateo 11:29.

Sundoga ang Panig-ingnan ni Jesus sa Pagkamakasaranganon

18, 19. Sa unsang paagi masundog nato ang pagkamakasaranganon ni Jesus sa (a) paagi sa paglantaw nato sa atong kaugalingon, ug (b) sa paagi nga gitratar nato ang uban?

¹⁸ Kon ang labing bantogang tawo nga nabuhi sukad nagpakita ug pagkamakasaranganon, labi na gayod kita. Ang dili-hingpit nga mga tawo kasagarang magpanuko sa pagdawat nga sila wala gayod makabaton ug absolutong awtoridad. Sa pagsundog kang Jesus, hinunoa, ang mga Kristohanon maningkamot nga mahimong makasaranganon. Sila dili sobra ka garboso nga dili mohatag ug responsibilidad niadtong kuwalipikadong mopas-an niana; ni sila mapahitas-on ug dili-buot modawat ug instruksiyon gikan niadtong giawtorisahan sa paghatag niana. Nga magpakita ug espiritu sa pagpakigtambayayong, ilang tugotan ang tanang butang diha sa kongregasyon nga mahitabo “nga may kahapsay ug pinaagig kahikayan.”—1 Corinto 14:40.

¹⁹ Ang pagkamakasaranganon magpalihok usab kanato nga mahimong makataronganon sa atong mga panahom sa uban ug magmahunahunaon sa ilang mga panginahanglan. (Filipos 4:5) Basin nabatonan nato ang pipila ka katakos ug mga hiyas nga wala sa uban. Bisan pa niana, kon kita makasaranganon, kita dili kanunayng magdahom nga ang uban molihok sumala sa gusto natong buhaton nila. Kay nahibalo nga ang matag tawo dunay iyang mga limitasyon, sa pagkamakasaranganon mohatag kita ug konsiderasyon sa mga kasaypanan sa uban. Si Pedro misulat: “Labaw sa tanang butang, paghupot ug mainit nga gugma alang sa usag usa, kay ang gugma nagatabon ug daghang kasal-anan.”—1 Pedro 4:8.

20. Unsay atong mahimo aron mabuntog ang bisan unsang kiling nga mahimong dili-makasaranganon?

²⁰ Sa atong nakat-onan, ang kaalam anaa gayod sa mga makasaranganon. Apan, komosta na man kon makaplagan nimo nga may kiling ka sa pagkadili-makasaranganon o pagkamapangahason? Ayawg kaluya. Hinunoa, sunda ang panig-ingnan ni David, kinsa nag-ampo: “Gikan sa mapangahasong mga buhat pugngi ang imong alagad; ug ayaw sila pagamha kanako.” (Salmo 19:13) Pinaagi sa pagsundog sa pagtuo sa mga tawo sama kang Pablo, Gideon, ug—labaw sa tanan—kang Jesu-Kristo, kita makasinati mismo nga tinuod ang mga pulong: “Ang kaalam anaa sa mga makasaranganon.”—Proverbio 11:2.

[Mga footnote]

Nahinumdom Ka Ba?

• Unsay pagkamakasaranganon?

• Sa unsang paagi masundog nato ang pagkamakasaranganon ni Pablo?

• Unsay atong makat-onan bahin sa pagkamakasaranganon gikan sa panig-ingnan ni Gideon?

• Sa unsang paagi si Jesus nagpakita ug kinalabwang panig-ingnan sa pagkamakasaranganon?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 15]

Tungod sa pagkamakasaranganon ni Pablo gimahal siya sa iyang mga isigka-Kristohanon

[Hulagway sa panid 17]

Si Gideon migamit ug maayong panghukom sa pagtuman sa kabubut-on sa Diyos

[Hulagway sa panid 18]

Si Jesus, ang Anak sa Diyos, nagpakita ug pagkamakasaranganon sa tanan niyang ginabuhat