Nganong Wala Silay mga Anak?

SI Dele ug Fola, a usa ka magtiayon, nagpuyo ug nagtrabaho sa sangang buhatan sa Watch Tower Society sa Nigeria. Wala magdugay human sa ilang pagsugod sa pag-alagad didto, ang inahan ni Fola miduaw. Mibiyahe siyag layo aron hisgotan ang usa ka butang nga iyang gikabalak-an pag-ayo, usa nga maoy hinungdan sa daghang gabii nga siya walay tulog.

“Daghan kamog gihimong maayo kanako,” iyang giingnan sila. “Mopadala kamog mga gasa, ug moduaw mo nako. Kana nga mga pagpahayag sa gugma bililhon kanako. Apan nakapabalaka usab kana nako tungod kay kanunay kong maghunahuna kon kinsay magbuhat nianang mga butanga kaninyo kon maparehas na kamo unya sa akong edad? Duha ka tuig na kamong naminyo, ug wala kamoy mga anak. Dili kaha panahon na aron mogawas kamo sa Bethel ug manganak?”

Si Mama nangatarongan ug ingon niini: Si Dele ug Fola nakagugol na ug igoigong panahon sa Bethel. Karon panahon na aron sila maghunahuna sa ilang kaugmaon. Segurado nga mahimo sa ubang tawo ang ilang trabaho. Dili kinahanglang biyaan ni Dele ug Fola ang bug-os-panahong ministeryo, apan makasulod sila sa laing matang sa pag-alagad, usa nga magtugot kanilang manganak ug masinati ang mga kalipay sa pagkaginikanan.

Kabalaka ni Mama

Masabtan ang kabalaka ni Mama. Ang tinguha nga manganak maoy kinaiyanhon ug naandan diha sa tanang kultura ug kapanahonan. Ang pagpanganak mopukaw sa halalom nga mga pagbati sa kalipay ug paglaom. “Ang bunga sa tiyan maoy usa ka ganti,” matod pa sa Bibliya. Oo, ang katakos nga manganak maoy usa ka bililhong gasa gikan sa atong mahigugmaong Maglalalang.—Salmo 127:3.

Diha sa daghang katilingban, ang mga magtiayon nag-atubang ug dakong pag-aghat sa komunidad nga manganak. Pananglitan, sa Nigeria, diin ang aberids nga babaye manganak ug unom, naandan na diha sa mga kasal nga madunggan ang mga tigpahalipay nga moingon sa bag-ong minyo: “Siyam ka bulan gikan karon, magdahom mi nga dunay madungog nga naghilak nga masuso sa inyong balay.” Ingong regalo sa kasal, ang pangasaw-onon ug pamanhonon makadawat tingali ug kuna sa bata. Ang mga ugangang babaye magbantay pag-ayo sa kalendaryo. Kon ang asawa dili pa magmabdos sulod sa usa ka tuig o kapin pa, ilang susihon kon duna bay problema nga sila makatabang sa pagsulbad.

Alang sa daghang inahan ang katarongan nga magminyo ang usa ka paris mao ang pagbaton ug mga anak ug ang pagpadayon sa kaliwat sa pamilya. Giingnan si Fola sa iyang inahan: “Ngano mang nagminyo ka kon dili ka man diay gustong manganak? Gipanganak ka; kinahanglang manganak ka usab ug imoha.”

Gawas pa niana, dunay praktikal nga mga butang nga kinahanglang tagdon. Diha sa daghang nasod sa Aprika, diyutay ra ang mga tagana sa gobyerno aron maatiman ang mga tigulang. Sa naandan, ang mga anak mao ang mag-atiman sa ilang tigulang nga mga ginikanan, maingon nga giatiman sila sa maong mga ginikanan sa gagmay pa sila. Busa nangatarongan ang inahan ni Fola nga kon ang iyang mga anak walay ilang kaugalingong mga anak, sa ulahing katuigan sila may kapeligrohang magmamingawon, wala kinahanglana, ug mahimong kabos, nga walay maglubong kanila sa dihang sila mamatay.

Sa dakong bahin sa Aprika, giisip nga tunglo ang pagkawalay mga anak. Diha sa ubang mga dapit, gidahom pa gani ang mga babaye sa pagpamatuod sa ilang katakos nga makapanganak sa dili pa magminyo.  Daghang babaye nga dili mamabdos matarantar sa pagpangitag mga medisina ug mga tambal sa paningkamot nga makapanganak sila.

Tungod niini nga mga tinamdan, ang mga magtiayon nga sa tinuyo nagpugong nga manganak gituohang naghikaw sa ilang kaugalingon sa usa ka mapuslanong butang. Sila kasagarang lantawon nga lahi, mubog panan-aw, ug makaluluoy.

Kalipay ug Responsabilidad

Giila sa katawhan ni Jehova nga bisan tuod dunay kalipay sa pagmatutog mga bata, duna usay responsabilidad. Ang Bibliya, sa 1 Timoteo 5:8, nag-ingon: “Tino nga kon si bisan kinsa wala magatagana alang kanila nga iyang kaugalingon, ug ilabina alang kanila nga mga membro sa iyang panimalay, siya nagalimod sa pagtuo ug mas daotan pa kay sa tawong walay pagtuo.”

Kinahanglang tagan-an sa mga ginikanan ang ilang mga pamilya sa materyal ug espirituwal, ug kini nagkinahanglan ug dakong panahon ug paningkamot. Wala silay tinamdan nga sanglit ang Diyos maoy naghatag sa mga anak, bahala na ang Diyos sa pag-atiman kanila. Sila nakasabot nga ang pagmatutog mga anak sumala sa mga prinsipyo sa Bibliya maoy bug-os-panahong katungdanan nga gitudlo sa Diyos ngadto sa mga ginikanan; dili kini katungdanan nga angayng itugyan ngadto sa uban.—Deuteronomio 6:6, 7.

Ang tahas sa pagmatutog mga anak ilabinang malisod niining “kataposang mga adlaw” sa “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon.” (2 Timoteo 3:1-5) Gawas pa sa nagkagrabeng mga kahimtang sa ekonomiya, ang nag-uswag nga pagkawalay-Diyos sa katilingban nakadugang sa mga problema sa pagmatutog anak karon. Bisan pa niana, sa tibuok kalibotan, giatubang sa daghang Kristohanong mga magtiayon kini nga problema ug malamposong nakamatuto ug diyosnong mga anak “diha sa disiplina ug mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.” (Efeso 6:4) Gihigugma ug gipanalanginan ni Jehova kining maong mga ginikanan tungod sa ilang paghago.

Kon Nganong Wala Manganak ang Uban

Daghang Kristohanong mga magtiayon, sa laing bahin, ang walay mga anak. Ang pipila dili makaanak apan wala magsagop ug mga bata. Ang ubang mga magtiayon nga may katakos nga manganak nakahukom nga dili manganak. Ang maong mga magtiayon wala manganak dili tungod kay naglikay sila sa responsabilidad o mahadlok moatubang sa mga problema sa pagkaginikanan. Hinunoa, nakadesisyon sila nga ihatag ang ilang bug-os nga pagtagad sa lainlaing mga bahin sa bug-os-panahong ministeryo nga dili mahimo kon sila nagmatutog mga anak. Ang pipila nag-alagad ingong mga misyonaryo. Ang uban nag-alagad kang Jehova diha sa nagapanawng buluhaton o sa Bethel.

Sama sa tanang Kristohanon, sila nakasabot nga dunay dinaliang buluhaton nga pagahimoon. Si Jesus nag-ingon: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingong usa ka pagsaksi ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.” Kining buluhatona ginahimo karon. Kini maoy usa ka hinungdanong buluhaton, sanglit “ang kataposan” magpasabot ug kalaglagan niadtong dili maminaw sa maayong balita.—Mateo 24:14; 2 Tesalonica 1:7, 8.

Ang atong panahon maoy sama sa panahon sa dihang gitukod ni Noe ug sa iyang pamilya ang dako kaayong arka nga nagluwas kanila sa dakong Lunop. (Genesis 6:13-16; Mateo 24:37) Bisan pag minyo ang tanang tulo ka anak lalaki ni Noe, walay nanganak hangtod nga nahuman ang Lunop. Usa ka rason tingali niana mao nga kining maong mga magtiayon buot nga magdeboto sa ilang bug-os nga pagtagad ug kusog sa buluhaton niadtong panahona. Ang laing rason tingali mao ang pagpanuko nga magpahimugso ug mga anak diha sa daotan ug mapintas nga kalibotan diin “ang pagkadaotan sa tawo dagaya . . . ug ang matag kiling sa mga hunahuna sa iyang kasingkasing daotan lamang sa tanang panahon.”—Genesis 6:5.

Bisan tuod wala kini magpasabot nga sayop ang pagbaton ug mga anak karon, daghang Kristohanong mga magtiayon wala manganak aron mas bug-os nga makapakigbahin sa dinaliang buluhaton nga gihatag ni Jehova nga himoon sa iyang katawhan. Ang pipila ka magtiayon naghulat ug panahon una manganak; ang uban nakahukom nga dili manganak ug naghunahuna sa posibilidad nga manganak didto na sa matarong nga bag-ong kalibotan ni Jehova. Kini ba usa ka mubo nga panan-aw? Duna bay nawala nga kahigayonan sa ilang kinabuhi? Sila ba makaluluoy?

May Kasegurohan ug Malipayong mga Kinabuhi

Si Dele ug Fola, nga gihisgotan ganiha, kapin sa napulo ka tuig na karon nga naminyo, ug sila nagpabiling determinado nga dili manganak. “Gipugos  gihapon kami sa among mga paryente nga manganak,” matod pa ni Dele. “Ang ilang pangunang gikabalak-an mao ang among kasegurohan sa umaabot. Kanunay kaming mopahayag ug apresasyon sa ilang pagkamahunahunaon, apan mataktikanhon namong gipatin-aw nga malipayon kaayo kami sa among ginabuhat. Kon bahin sa kasegurohan, among gipatin-aw nga kami dunay pagsalig kang Jehova, kinsa may pagtagad sa kaayohan niadtong tanan nga nagpabiling matinumanon ug maunongon kaniya. Gipatin-aw usab namo nga ang pagbaton ug mga anak dili garantiya nga ilang atimanon ang ilang mga ginikanan inigkatigulang. Ang pipila ka tawo wala magtagad sa ilang mga ginikanan, ang uban dili makatabang, ug ang uban mas una pang namatay kay sa ilang mga ginikanan. Sa laing bahin, ang among kaugmaon may kasegurohan kang Jehova.”

Si Dele ug ang uban nga sama kaniya bug-os nga nagsalig sa saad ni Jehova ngadto sa iyang matinumanong mga alagad: “Dili ko gayod ikaw pagabiyaan ni sa bisan unsa mang paagi magatalikod kanimo.” (Hebreohanon 13:5) Sila nagtuo usab nga “ang kamot ni Jehova dili mubo kaayo nga kana dili makaluwas, ni ang iyang dalunggan bug-at kaayo nga kana dili makadungog.”—Isaias 59:1.

Ang laing katarongan sa pagsalig naggikan sa pagmatikod kon sa unsang paagi si Jehova nagpalig-on sa iyang matinumanong mga alagad. Si Haring David misulat: “Batan-on ako kaniadto, ako natigulang na usab, apan wala ako makakita ug matarong nga gibiyaan sa bug-os.” Hunahunaa kana. Duna ka bay nahibaloang matinumanong alagad ni Jehova nga “gibiyaan sa bug-os”?—Salmo 37:25.

Imbes maghunahuna sa nangagi nga may pagbasol, kadtong naggugol sa ilang kinabuhi sa pag-alagad kang Jehova ug sa ilang mga isigka-Kristohanon namalandong bahin niini nga may katagbawan. Si Brader Iro Umah nag-alagad ingong bug-os-panahon sulod na sa 45 ka tuig ug nag-alagad karon ingong nagapanawng magtatan-aw sa Nigeria. Matod pa niya: “Bisan tuod wala kamiy anak sa akong asawa, among gibutang sa hunahuna nga si Jehova kanunayng nag-atiman kanamo sa espirituwal ug sa materyal. Walay nakulang kanamo. Dili niya kami talikdan samtang kami nagkatigulang. Kining mga tuiga sa bug-os-panahong pag-alagad napamatud-ang mao ang labing malipayon nga mga tuig sa among kinabuhi. Mapasalamaton kami nga makaalagad sa among mga igsoon, ug ang among mga igsoon nagpabili sa among pag-alagad, ug sila nagtabang kanamo.”

Bisan pag daghang magtiayon ang walay mga anak sa unod, sila dunay lahi nga matang sa mga anak: Kristohanong mga tinun-an nga nagsimba kang Jehova. Si apostol Juan mga 100 ka tuig ang edad sa dihang siya misulat: “Wala akoy labaw nga hinungdan sa pagkamapasalamaton kay sa niining mga butanga, nga madungog ko nga ang akong mga anak nagapadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran.” (3 Juan 4) Ang pagkamatinumanon sa “mga anak” ni Juan—kadtong iyang gitudloan “sa kamatuoran”—naghatag kaniyag dakong kalipay.

Ang samang kalipay dagaya karon. Si Bernice, taga-Nigeria, 19 ka tuig nang naminyo ug mipili nga magpabiling walay anak. Sa milabayng 14 ka tuig, siya nag-alagad ingong payunir. Samtang nagkaduol siya sa panahon sa kinabuhi diin siya dili na posibleng makaanak, wala siya magbasol nga gideboto niya ang iyang kinabuhi sa paghimog tinun-an. Siya nag-ingon: “Malipay kong magtan-aw nga nagtubo ang akong espirituwal nga mga anak. Bisan pa tingalig duna koy kaugalingong mga anak, ambot lang kon mas suod sila nako kay sa niadtong akong natabangan nga makakat-on sa kamatuoran. Morag tinuod nga inahan ang ilang pagtratar nako, tug-anan nila ako sa ilang mga kalipay ug mga problema ug mangayo sa akong tambag. Ila kong sulatan, ug magduaway kami sa usag usa.

“Gilantaw sa uban nga tunglo ang dili pagbaton ug tinuod nga mga anak. Moingon sila nga mag-antos ka kon matigulang ka na. Apan dili ingon niana ang akong panglantaw. Nahibalo ko nga basta bug-os-kalag akong mag-alagad kang Jehova, iya kong gantihan ug atimanon. Dili gayod ko niya isalikway kon matigulang na ko.”

Gihigugma ug Gipabilhan sa Diyos

Kadtong nanganak ug nagmatutog mga anak nga “nagapadayon sa paglakaw diha sa kamatuoran” dunay daghang katarongan nga magmapasalamaton. Dili ikatingala nga ang Bibliya nag-ingon: “Ang amahan sa matarong magmalipayon gayod; ang amahan nga nanganak sa usa ka maalamon magmaya usab tungod kaniya. Ang imong amahan ug ang imong inahan magamaya, ug siya nga nanganak kanimo magmalipayon”!—Proverbio 23:24, 25.

Kadtong mga Kristohanon nga wala makabaton sa kalipay sa paghimugso ug mga anak nganhi sa kalibotan napanalanginan sa ubang mga paagi.  Daghan niining mga magtiayona ang nagdulag hinungdanong papel sa pagpauswag sa intereses sa Gingharian sa dakong paagi. Latas sa katuigan, sila nakabaton ug kasinatian, kaalam, ug mga katakos nga nagpaarang kanila nga makahimog mapuslanong kontribusyon sa buluhaton sa Gingharian. Daghan ang nanguna sa buluhaton.

Bisan pag nagpabilin silang walay anak tungod sa intereses sa Gingharian, gipanalanginan sila ni Jehova ug usa ka mahigugmaong espirituwal nga pamilya nga nag-apresyar pag-ayo sa mga sakripisyo nga ilang nahimo. Sama kini sa giingon ni Jesus: “Walay usa nga nagbiya ug balay o mga igsoong lalaki o mga igsoong babaye o inahan o amahan o mga anak o kaumahan tungod ug alang kanako ug tungod ug alang sa maayong balita nga dili makabaton ug usa ka gatos ka pilo karon niining yugtoa sa panahon, mga balay ug mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye ug mga inahan ug mga anak ug kaumahan . . . ug sa umaabot nga sistema sa mga butang kinabuhing walay-kataposan.”—Marcos 10:29, 30.

Pagkabililhon kang Jehova kadtong tanan nga matinumanon! Ang tanang maunongon, kadtong dunay mga anak ug kadtong wala, gipasaligan ni apostol Pablo: “Ang Diyos dili usang dili-matarong nga kalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan, sa pagkaagi nga kamo nakaalagad sa mga balaan ug padayong nagaalagad.”—Hebreohanon 6:10.

[Footnote]

[Mga hulagway sa panid 23]

Ang mga magtiayon nga walay anak gipanalanginan ug usa ka mahigugmaong espirituwal nga pamilya