Ang Mapainubsanong si Josias Nakaangkon sa Pag-uyon ni Jehova

LAGMIT nga nahadlok gayod ang singko-anyos nga Prinsipeng Josias sa Juda. Ang iyang inahan, si Jedida, nagbakho. May rason nga mohilak si Jedida tungod kay ang apohang lalaki ni Josias, si Haring Manases, namatay.—2 Hari 21:18.

Nianang tungora ang amahan ni Josias, si Amon, mahimo nang hari sa Juda. (2 Cronicas 33:20) Duha ka tuig sa ulahi (659 W.K.P.), si Amon gipatay sa iyang mga alagad. Gipatay sa mga tawo ang mga nagkunsabo ug gihimong hari ang batan-ong si Josias. (2 Hari 21:24; 2 Cronicas 33:25) Panahon sa pagmando ni Amon, si Josias naanad na sa baho sa insenso nga nanuhotsuhot sa kahanginan sa Jerusalem tungod sa daghang halaran sa ibabaw sa atop nga atubangan niana ang mga tawo nagyukbo sa bakak nga mga diyos. Ang paganong mga saserdote nakita nga naglakawlakaw, ug ang mga debotado—bisan ang pipila nga nag-angkong nagsimba kang Jehova—nanumpa sa ngalan sa diyos nga si Malcam.—Sofonias 1:1, 5.

Nahibalo si Josias nga si Amon nagbuhat ug daotan pinaagi sa pagsimba ug bakak nga mga diyos. Mas nasabtan usab sa batan-ong hari sa Juda ang mga pahayag sa manalagna sa Diyos nga si Sofonias. Sa nag-edad si Josias ug 15 (652 W.K.P.), diha na siya sa ikawalong tuig sa iyang pagmando ug determinadong magpatalinghog sa mga pulong ni Sofonias. Sa bata pa siya, si Josias nagsugod pagpangita kang Jehova.—2 Cronicas 33:21, 22; 34:3.

Si Josias Milihok Dayon!

Upat ka tuig ang milabay ug gisugdan ni Josias paghinlo ang Juda ug Jerusalem sa bakak nga relihiyon (648 W.K.P.). Gidugmok niya ang mga idolo, ang sagradong mga haligi, ug ang mga halaran sa insenso nga gigamit sa pagsimba kang Baal. Ang mga larawan sa bakak nga mga diyos gipulbos ug unya gisabwag diha sa mga lubnganan nilang nanaghalad kanila. Ang mga halaran nga gigamit sa hugaw nga pagsimba gipasipalahan ug dayon gilumpag.—2 Hari 23:8-14.

Nagkamulo si Josias sa paghinlo sa dihang si Jeremias, ang anak nga lalaki sa usa ka Levihanong saserdote, miabot sa Jerusalem (647 W.K.P.). Gitudlo ni Jehova nga Diyos ang batan-ong si Jeremias ingong iyang manalagna, ug pagkapuwersado ang pagpahayag niya sa mensahe ni Jehova batok sa bakak nga relihiyon! Katalirongan ni Josias si Jeremias. Apan, bisan pa sa maisogong paghinlo ni Josias ug sa way-kokahadlok nga mga pagpahayag ni Jeremias, ang mga tawo dali rang mibalik sa bakak nga pagsimba.—Jeremias 1:1-10.

Usa ka Bililhong Kaplag!

Mga lima ka tuig ang milabay. Ang 25-anyos nga si Josias nagmando na sulod sa mga 18 ka tuig. Gipatawag niya si Safan, ang sekretaryo; si Maasias, ang pangulo sa siyudad; ug ang tigsulat nga si Joas. Gisugo sa hari si Safan: ‘Ingna si Hilkias, ang hataas nga saserdote, nga kuhaon ang salapi nga natigom sa mga magbalantay sa pultahan sa templo gikan sa mga tawo ug ihatag kini sa mga trabahante aron ilang ayohon ang balay ni Jehova.’—2 Hari 22:3-6; 2 Cronicas 34:8.

Sukad sa buntag sayo, ang mga tig-ayo sa templo makugihong nagtrabaho. Tinong mapasalamaton si Josias kang Jehova nga ang mga trabahante nagpasig-uli sa kadaot nga gihimo ngadto sa balay sa Diyos sa pipila niya ka daotang mga katigulangan. Samtang nagpadayon ang trabaho, si Safan miabot aron sa pagtaho. Apan unsa kining iyang gidala? Aw, nagdala siya ug usa ka linukot nga basahon! Iyang gisaysay nga nakaplagan sa Hataas nga Saserdote nga si Hilkias “ang basahon sa kasugoan ni Jehova nga sinulat ni  Moises.” (2 Cronicas 34:12-18) Pagkatalagsaong kaplag—sa walay duhaduha ang orihinal nga kopya sa Kasugoan!

Naghinamhinam si Josias nga mamati sa matag pulong sa maong basahon. Samtang nagbasa si Safan, gisusi sa hari kon sa unsang paagi ang matag sugo mapadapat kaniya ug sa mga tawo. Ilabinang natandog siya kon sa unsang paagi ang basahon nagpasiugda sa matuod nga pagsimba ug nagtagna sa mga hampak ug sa pagkadestiyero nga mahitabo kon ang mga tawo malangkit sa bakak nga relihiyon. Kay nakaamgo nianang tungora nga dili tanan sa mga sugo sa Diyos ang gituman, gigisi ni Josias ang iyang mga besti ug gisugo si Hilkias, Safan, ug ang uban: ‘Pangutana kang Jehova bahin sa mga pulong niining basahona; kay mosilaob pag-ayo ang kasuko ni Jehova batok kanato tungod kay ang atong mga katigulangan wala magpatalinghog sa mga pulong niining basahona.’—2 Hari 22:11-13; 2 Cronicas 34:19-21.

Gipasa ang Gipamulong ni Jehova

Ang mga mensahero ni Josias nangadto kang Hulda ang manalagnang babaye sa Jerusalem ug mipauli nga may dalang taho. Gipasa ni Hulda ang gipamulong ni Jehova, nga nagpakita nga ang mga kalamidad nga gisulat diha sa bag-ong nakaplagang basahon mahitabo sa apostatang nasod. Apan, tungod sa iyang pagpaubos sa atubangan ni Jehova nga Diyos, si Josias dili makakita sa kalamidad. Pagatigomon siya uban sa iyang mga katigulangan ug dad-on ngadto sa iyang lubnganan diha sa kalinaw.—2 Hari 22:14-20; 2 Cronicas 34:22-28.

Tukma ba ang tagna ni Hulda, sanglit namatay man si Josias sa gubat? (2 Hari 23:28-30) Oo, kay ang “kalinaw” nga niana siya gidala ngadto sa iyang lubnganan maoy kasukwahi sa “kalamidad” nga moabotay sa Juda. (2 Hari 22:20; 2 Cronicas 34:28) Namatay si Josias una pa ang kalamidad sa 609-607 W.K.P. sa dihang ang mga Babilonyanhon misulong ug naglaglag sa Jerusalem. Ug ang ‘pagkagitigom ngadto sa mga katigulangan sa usa’ wala magpasabot nga dili siya mamatay sa mapintas nga paagi. Ang susamang ekspresyon gigamit nga nagtumong sa mapintas ug dili-mapintas nga mga kamatayon.—Deuteronomio 31:16; 1 Hari 2:10; 22:34, 40.

Ang Tinuod nga Pagsimba Nagpadayon

Gitigom ni Josias ang mga tawo sa Jerusalem didto sa templo ug gibasahan sila “sa tanang pulong sa basahon sa pakigtugon” nga nakaplagan diha sa balay ni Jehova. Unya naghimo siya ug pakigtugon “sa pagsunod kang Jehova ug sa pagbantay sa iyang mga sugo ug sa iyang mga pagpamatuod ug sa iyang mga kabalaoran sa tibuok niyang kasingkasing ug sa tibuok kalag pinaagi sa pagtuman sa mga pulong niining maong pakigtugon nga nahisulat niining basahona.” Ang tanang tawo miuyon sa pakigtugon.—2 Hari 23:1-3.

Niining tungora nagpahigayon si Haring Josias ug lain ug dayag nga mas mainitong kampanya batok sa idolatriya. Ang mga saserdote sa langyawng diyos sa Juda nawad-an nag trabaho. Ang Levihanong mga saserdote nga nalangkit sa dili hinlong pagsimba nawad-an sa ilang pribilehiyo sa pag-alagad diha sa halaran ni Jehova, ug ang hatag-as nga mga dapit nga gitukod panahon sa pagmando ni Haring Solomon wala na gamita alang sa pagsimba. Gihinloan usab ang teritoryo sa kanhing napulo-ka-tribong gingharian sa Israel, nga gipukan sayosayo pa sa mga Asiryanhon (740 W.K.P.).

Ingong katumanan sa mga pulong nga gisulti 300 ka tuig una pa niana sa wala hinganling “tawo sa matuod nga Diyos,” gisunog ni Josias ang mga bukog sa mga saserdote ni Baal diha sa halaran nga gitukod ni Haring Jeroboam I didto sa Bethel. Ang hatag-as nga mga dapit gipanglumpag didto ug sa ubang mga siyudad, ug ang idolatrosong mga saserdote gihalad diha mismo sa mga halaran nga ilang gihalaran kaniadto.—1 Hari 13:1-4; 2 Hari 23:4-20.

Gihimo ang Usa ka Dakong Paskuwa

Ang mga buhat ni Josias sa pagpalambo sa putli nga pagsimba gipaluyohan sa Diyos. Samtang buhi pa siya, pasalamatan sa hari ang Diyos nga ang mga tawo “wala motipas gikan sa pagsunod kang Jehova ang Diyos sa ilang mga katigulangan.” (2 Cronicas 34:33) Ug ngano gong makalimtan ni Josias ang usa ka kahibulongang hitabo nga nahitabo sa ika-18ng tuig sa iyang pagmando?

Ang hari nagsugo sa katawhan: “Pagsaulog ug paskuwa alang kang Jehova nga inyong Diyos sumala sa nahisulat sa [bag-o pang nakaplagan nga] basahon sa pakigtugon.” (2 Hari 23:21) Nagmaya si Josias nga makita ang maayong reaksiyon. Alang niining maong kasaulogan, siya mismo miamot ug 30,000 ka hayop alang sa Paskuwa ug 3,000 ka buok baka. Pagkatalagsaong Paskuwa! Sa mga halad niini, sa maayong-pagkaplano nga mga kahikayan, ug sa gidaghanon sa mga magsisimba, milabaw kini sa bisan unsang Paskuwa nga gisaulog sukad sa mga adlaw sa manalagnang si Samuel.—2 Hari 23:22, 23; 2 Cronicas 35:1-19.

 Gibakhoan Pag-ayo sa Pagkamatay

Sa nahibiling bahin sa iyang 31-ka-tuig nga pagmando (659-629 W.K.P.), si Josias nagmando ingong maayong hari. Sa naghinapos ang iyang pagmando, iyang nahibaloan nga si Paraon Neco nagplano sa pag-agi sa Juda sa iyang pagsanta sa kasundalohan sa Babilonya ug sa ingon magtabang sa hari sa Asirya didto sa Carchemish diha sa Suba sa Eufrates. Tungod sa wala ibutyag nga rason, si Josias nakiggubat sa mga Ehiptohanon. Si Neco nagpadalag mga mensahero kaniya, nga nag-ingon: “Ayaw pagpadayon alang sa imong kaayohan tungod sa Diyos, kinsa nagauban kanako, ug ayaw tugoti nga laglagon ka niya.” Apan si Josias nagtakoban ug misulay sa pagpaliso sa mga Ehiptohanon didto sa Megiddo.—2 Cronicas 35:20-22.

Alaot ang hari sa Juda! Gipana siya sa kaawayng mga magpapana, ug giingnan niya ang iyang mga alagad: “Ipakanaog ko, kay grabe ang akong samad.” Gikuha nila si Josias gikan sa iyang karo, gibutang siya sa laing karo, ug mipadulong sa Jerusalem. Didto o samtang nagpaingon sa siyudad, si Josias nabugtoan sa iyang gininhawa. “Busa siya namatay ug gilubong sa lubnganan sa iyang mga katigulangan,” nag-ingon ang inspiradong asoy, “ug ang tibuok Juda ug Jerusalem nagbalata tungod kang Josias.” Si Jeremias nagkomposo ug awit alang kaniya, ug ang hari nahimong hilisgotan sa mga awit sa pagbakho sa espesyal nga mga okasyon human niadto.—2 Cronicas 35:23-25.

Oo, si Haring Josias nakahimog makapasubong kasaypanan sa dihang nakiggubat siya sa mga Ehiptohanon. (Salmo 130:3) Bisan pa niana, tungod sa iyang pagkamapaubsanon ug sa iyang pagbarog nga malig-on dapig sa matuod nga pagsimba naangkon niya ang pag-uyon sa Diyos. Ang kinabuhi ni Josias nag-ilustrar gayod nga si Jehova magpakitag pag-uyon sa iyang debotadong mga alagad nga mapaubsanon ug kasingkasing!—Proverbio 3:34; Santiago 4:6.

[Hulagway sa panid 29]

Ang batan-ong Haring Josias kinasingkasing nga nangita kang Jehova

[Hulagway sa panid 31]

Gilumpag ni Josias ang hatag-as nga mga dapit ug gipalambo ang matuod nga pagsimba