Ang Diyosnong Panglantaw sa Moral nga Kahinlo

“Ako, si Jehova, mao ang imong Diyos, ang Usa nga nagtudlo kanimo aron ikaw makabaton ug kaayohan, ang Usa nga nagpalakaw kanimo sa dalan nga angay mong pagalaktan.”—ISAIAS 48:17.

1, 2. (a) Unsa ang kasagarang panglantaw sa mga tawo bahin sa seksuwal nga moralidad? (b) Unsa ang panglantaw sa mga Kristohanon bahin sa seksuwal nga moralidad?

 KARONG panahona, diha sa daghang bahin sa yuta, ang moral nga panggawi giisip ingong usa ka personal nga butang. Gilantaw sa mga tawo ang seksuwal nga mga relasyon ingong kinaiyanhong pagpahayag sa gugma nga pagahimoon bisan kanus-a nga gusto nila, dili ingong usa ka butang nga himoon lamang sulod sa kaminyoon. Ilang gibati nga kon wala ray madaot, dili sayop ang paghimog personal nga desisyon kon unsaon paggawi. Sa ilang panglantaw, dili angayng hukman ang mga tawo kon mahitungod sa moralidad, ilabina kon kini may kalabotan sa sekso.

² Kadtong nakahibalo na kang Jehova dunay lahi nga panglantaw. Sila malipayng mosunod sa mga lagda sa Kasulatan tungod kay ilang gihigugma si Jehova ug buot nga pahimut-an siya. Ilang giila nga si Jehova nahigugma kanila ug naghatag ug pagtultol nga alang sa ilang ikaayo, pagtultol nga makahatag gayod kanilag kaayohan ug makahimo kanilang malipayon. (Isaias 48:17) Sanglit ang Diyos mao ang Tuboran sa kinabuhi, makataronganon nga sila angayng mosalig kaniya alang sa paggiya kon sa unsang paagi nila gamiton ang ilang mga lawas, ilabina niining butanga nga suod kaayong nalangkit sa pagpasa sa kinabuhi.

Usa ka Gasa Gikan sa Mahigugmaong Maglalalang

3. Unsay gitudlo ngadto sa daghang tawo sa Kakristiyanohan bahin sa seksuwal nga mga relasyon, ug unsa ang kalainan niana kon itandi sa gitudlo sa Bibliya?

³ Sukwahi sa sekular nga kalibotan karon, ang  uban diha sa Kakristiyanohan nagtudlo nga ang seksuwal nga mga relasyon makauulaw, makasasala, ug nga ang “orihinal nga sala” diha sa tanaman sa Eden mao ang seksuwal nga pagtental ni Eva kang Adan. Kana nga panglantaw sukwahi sa gisulti sa inspiradong Kasulatan. Ang rekord sa Bibliya naghisgot sa unang tawhanong magtiayon ingong “ang lalaki ug ang iyang asawa.” (Genesis 2:25) Gisugo sila sa Diyos nga manganak, nga nag-ingon: “Magmabungahon ug magdaghan ug pun-a ang yuta.” (Genesis 1:28) Dili makataronganon nga sugoon sa Diyos si Adan ug Eva sa pagpatunghag mga anak ug dayon silotan sila tungod sa pagtuman sa maong mga instruksiyon.—Salmo 19:8.

4. Nganong gihatagan sa Diyos ug seksuwal nga mga katakos ang mga tawo?

⁴ Nianang maong sugo nga gihatag ngadto sa atong unang mga ginikanan, nga gisubli ngadto kang Noe ug sa iyang mga anak nga lalaki, atong makita ang pangunang katuyoan sa seksuwal nga mga relasyon: ang pagpatunghag mga anak. (Genesis 9:1) Bisan pa niana, gipakita sa Pulong sa Diyos nga dili obligado ang iyang minyong mga alagad sa paglimite lamang sa seksuwal nga mga relasyon alang sa mga paningkamot nga makapatunghag mga anak. Ang maong mga relasyon haom nga makahatag sa emosyonal ug pisikal nga mga panginahanglan ug mahimong tuboran sa kalipay sa minyong magtiayon. Kini maoy paagi nga ilang mapahayag ang ilang halalom nga pagmahal sa usag usa.—Genesis 26:8, 9; Proverbio 5:18, 19; 1 Corinto 7:3-5.

Diyosnong mga Limitasyon

5. Unsang mga pagdili ang gibutang sa Diyos diha sa seksuwal nga kalihokan sa tawo?

⁵ Bisan tuod gasa gikan sa Diyos ang seksuwalidad, dili kini angayng ipahayag nga walay limitasyon. Kining prinsipyoha mapadapat bisan sa sulod sa kahikayan sa kaminyoon. (Efeso 5:28-30; 1 Pedro 3:1, 7) Gidili ang seksuwal nga mga relasyon sa gawas sa kaminyoon. Ang Bibliya espesipiko gayod bahin niining butanga. Diha sa Balaod nga gihatag sa Diyos sa nasod sa Israel, mao kini ang giingon: “Dili ka manapaw.” (Exodo 20:14) Sa ulahi, gilakip ni Jesus ang “mga pakighilawas” ug “mga pagpanapaw” uban sa “makadaot nga mga pangatarungan” nga nagagikan sa kasingkasing ug makapahugaw sa usa ka tawo. (Marcos 7:21, 22) Si apostol Pablo giinspirar sa pagtambag sa mga Kristohanon sa Corinto: “Kalagiw gikan sa pakighilawas.” (1 Corinto 6:18) Ug diha sa iyang sulat sa mga Hebreohanon, si Pablo misulat: “Himoang dungganon ang kaminyoon taliwala sa tanan, ug ang higdaanan sa kaminyoon nga walay kahugawan, kay hukman sa Diyos ang mga makihilawason ug ang mga mananapaw.”—Hebreohanon 13:4.

6. Diha sa Bibliya, unsay naapil sa pulong nga “pakighilawas”?

⁶ Unsay kahulogan sa pulong nga “pakighilawas”? Kini naggikan sa Gregong pulong nga por·neiʹa, nga usahay gamiton sa pagtumong sa seksuwal nga relasyon tali sa di-minyo nga mga tawo. (1 Corinto 6:9) Sa ubang bahin sa Bibliya, sama sa Mateo 5:32 ug Mateo 19:9, mas lapad ang kahulogan sa termino ug dugang nga nagpasabot sa pagpanapaw, pag-unay, ug bestialidad. Ang ubang seksuwal nga mga buhat tali sa mga tawong wala makasal, sama sa pakigsekso nga ipaagi sa baba ug sa lubot ug sa pag-ugay-ugay sa kinatawo sa laing tawo, matawag usab nga por·neiʹa. Kining tanan nga mga buhat gihukman—sa tin-awng paagi o pinaagig sambingay—diha sa Pulong sa Diyos.—Levitico 20:10, 13, 15, 16; Roma 1:24, 26, 27, 32. a

Pagbatog Kaayohan Gikan sa Moral nga mga Balaod sa Diyos

7. Sa unsang paagi kita makabaton ug kaayohan tungod sa pagpabiling hinlo sa moral?

⁷ Ang pagsunod sa pagtultol ni Jehova bahin sa seksuwal nga panggawi mahimong malisod alang sa dili-hingpit nga mga tawo. Ang ilado nga Hudiyohanong pilosopo sa ika-12ng siglo nga si Maimonides misulat: “Walay pagdili diha sa tibuok nga Torah [Moisesnong Balaod] nga ingon ka lisod sundon nianang gidili nga mga panaghiusa ug gidili nga seksuwal nga mga relasyon.” Apan, kon kita mosunod sa pagtultol sa Diyos, kita makabaton ug dakong kaayohan. (Isaias 48:18) Pananglitan, ang pagkamasinugtanon niining butanga motabang sa pagpanalipod kanato gikan sa mga sakit nga mapasa sa sekso, nga ang pipila niana walay tambal ug makapatay. b Mapanalipdan kita gikan sa mga pagmabdos nga gawas sa kaminyoon. Ang pagpadapat sa diyosnong kaalam makaamot usab sa pagbaton ug usa ka hinlong tanlag. Ang pagbuhat niini makapalambo sa pagtahod sa kaugalingon ug maangkon ang pagtahod sa uban, lakip sa atong mga paryente, atong mga kapikas, atong mga anak, ug sa atong Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye. Kini usab makapalambo diha kanato  ug maayo, positibong tinamdan sa sekso nga makaamot sa kalipay diha sa kaminyoon. Misulat ang usa ka Kristohanong babaye: “Ang kamatuoran sa Pulong sa Diyos mao ang kinamaayohang proteksiyon nga mabatonan. Nagpaabot ko nga maminyo, ug sa panahon nga maminyo na ko mapasigarbohon nakong sultihan ang Kristohanong lalaki nga akong minyoan nga nagpabilin akong putli.”

8. Sa unsang mga paagi nga ang atong putling panggawi mahimong makapalambo sa putling pagsimba?

⁸ Pinaagi sa atong paghupot ug putli nga panggawi, dako usab kitag mahimo sa pagsumpo sa sayop nga mga pagsabot bahin sa matuod nga pagsimba ug sa pagdani sa mga tawo ngadto sa Diyos nga atong ginasimba. Si apostol Pedro misulat: “Padayong-hupti ang inyong panggawi nga maayo taliwala sa mga nasod, aron nga, sa butang nga sila nagapamulong batok kaninyo ingong mga mamumuhat ug daotan, sila ingong resulta sa inyong maayong mga buhat nga niini sila mga saksing-nakakita magahimaya sa Diyos sa adlaw sa iyang pagsusi.” (1 Pedro 2:12) Bisan pag kadtong wala mag-alagad kang Jehova dili moila o mouyon sa atong putling panggawi, makaseguro kita nga ang atong langitnong Amahan makakita, mouyon, ug malipay pa gani tungod sa atong mga paningkamot sa pagsunod sa iyang pagtultol.—Proverbio 27:11; Hebreohanon 4:13.

9. Nganong angay kitang mosalig sa pagtultol sa Diyos, bisan pag dili nato bug-os nga masabtan ang iyang mga rason? Iilustrar.

⁹ Ang pagtuo sa Diyos naglakip sa pagsalig nga nahibalo siya kon unsay labing maayo alang kanato, bisan pag dili nato bug-os nga masabtan ang tanang rason kon nganong nagtultol siya kanato sa paagi nga iyang ginahimo. Tagda ang usa ka pananglitan gikan sa Moisesnong Balaod. Usa ka balaod may kalabotan sa militaryong mga kampo nag-ingon nga ang hugaw sa tawo kinahanglang ilubong sa gawas sa kampo. (Deuteronomio 23:13, 14) Tingali ang mga Israelinhon nahibulong bahin sa rason sa maong sugo; ang uban basin naghunahuna nga dili kini kinahanglanon. Apan, sukad niadto nasabtan sa medikal nga siyensiya nga kining balaora nakatabang nga mahuptang hinlo ang mga tuboran sa tubig ug nakahatag ug panalipod batok sa daghang sakit nga dala sa mga insekto. Sa samang paagi, dunay espirituwal, sosyal, emosyonal, pisikal, ug sikolohikal nga mga rason kon nganong ang Diyos naglimite sa seksuwal nga mga relasyon diha lamang sa higdaan sa kaminyoon. Atong tagdon karon ang pipila ka pananglitan diha sa Bibliya niadtong naghupot ug moral nga kahinlo.

Si Jose—Gipanalanginan Tungod sa Iyang Moral nga Panggawi

10. Kinsa ang misulay sa pagtental kang Jose, ug sa unsang paagi siya mitubag?

¹⁰ Malagmit sinati ka sa panig-ingnan sa Bibliya nga si Jose, ang anak nga lalaki ni Jacob. Sa edad nga 17, siya nahimong ulipon ni Potipar, ang pangulo sa mga guwardiya ni Paraon sa Ehipto. Gipanalanginan ni Jehova si Jose, ug paglabay sa panahon gitudlo siya sa pagdumala sa tibuok nga panimalay ni Potipar. Sa panahong nag-edad na siyag 20 kapin, si Jose nahimong “ambongan sa pamarog ug sa panagway.” Iyang nadani ang pagtagad sa asawa ni Potipar, kinsa misulay sa pagtental kaniya. Giklaro ni Jose ang  iyang baroganan, nagpatin-aw nga ang pagsugot dili lamang kay pagluib sa iyang agalon kondili ‘sala usab batok sa Diyos.’ Nganong ingon niana ang pangatarongan ni Jose?—Genesis 39:1-9.

11, 12. Bisan tuod wala maghatag ang Diyos ug sinulat nga balaod nga nagdili sa pakighilawas ug pagpanapaw, ngano kaha nga ingon niadto ang pangatarongan ni Jose?

¹¹ Dayag nga ang desisyon ni Jose wala ipasukad sa kahadlok nga madiskobrehan sa mga tawo. Layo ang gipuy-an sa pamilya ni Jose, ug ang iyang amahan nagtuo nga patay na siya. Kon si Jose magbuhat ug seksuwal nga imoralidad, ang iyang pamilya dili gayod mahibalo niini. Ang maong sala malagmit nga dili usab mahibaloan ni Potipar ug sa iyang mga sulugoon nga lalaki, sanglit may mga panahon nga wala sila sa balay. (Genesis 39:11) Apan, nahibalo si Jose nga ang maong panggawi dili matago gikan sa Diyos.

¹² Mahimong nangatarongan si Jose pinasikad sa iyang nahibaloan bahin kang Jehova. Walay duhaduha nga nahibalo siya sa gipahayag ni Jehova sa tanaman sa Eden: “Mao nga ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug siya motapot gayod sa iyang asawa ug sila mahimong usa ka unod.” (Genesis 2:24) Dugang pa, lagmit nasayod si Jose sa gisulti ni Jehova ngadto sa usa ka Pilistihanong hari nga buot gayod motental sa lola sa tuhod ni Jose nga si Sara. Gisultihan ni Jehova ang maong hari: “Ania karon ikaw sama ra ug patay na tungod sa babaye nga imong gikuha, sanglit siya gipanag-iya na sa laing tag-iya ingong iyang asawa. . . . Ug ako nagpugong usab kanimo nga makasala batok kanako. Mao nga ako wala magtugot kanimo nga hilabtan siya.” (Genesis 20:3, 6) Busa bisan tuod si Jehova wala pa maghatag ug sinulat nga balaod, klaro kon unsay iyang pagbati bahin sa kaminyoon. Ang moral nga salabotan ni Jose, lakip sa iyang tinguha nga pahimut-an si Jehova, nagtukmod kaniya nga isalikway ang imoralidad.

13. Ngano kaha nga dili makalikay si Jose sa asawa ni Potipar?

¹³ Apan, pugoso ang asawa ni Potipar, nga naghangyo kaniya “adlaw-adlaw” sa pagdulog kaniya. Nganong wala na lang siya likayi ni Jose? Buweno, ingong usa ka ulipon, may mga katungdanan siya nga kinahanglang buhaton ug dili niya mausab ang iyang kahimtang. Gipakita sa mga ebidensiya sa arkeolohiya nga gidisenyo ang Ehiptohanong mga balay sa paagi nga kinahanglang moagi sa pangunang bahin sa balay aron makaadto sa mga bodega. Busa, mahimong imposible nga makalikay si Jose sa asawa ni Potipar.—Genesis 39:10.

14. (a) Unsay nahitabo kang Jose human siya mikalagiw gikan sa asawa ni Potipar? (b) Sa unsang paagi gipanalanginan ni Jehova si Jose tungod sa iyang pagkamatinumanon?

¹⁴ Miabot ang panahon nga sila lamang ang tawo sa balay. Gigunitan sa asawa ni Potipar si Jose ug mituaw: “Dulog kanako!” Mikalagiw siya. Kay gisakitan tungod sa iyang pagdumili, iyang gisumbong siya nga misulay paglugos kaniya. Unsa ang mga sangpotanan? Dihadiha ba siya nga gigantihan ni Jehova tungod sa iyang dalan sa integridad? Wala. Si Jose gibalhog sa bilanggoan ug gikadenahan. (Genesis 39:12-20; Salmo 105:18) Nakita ni Jehova ang inhustisya ug sa kataposan gituboy si Jose gikan sa bilanggoan ngadto sa palasyo. Siya nahimong ikaduha nga labing gamhanang tawo sa Ehipto ug gipanalanginag asawa ug mga anak. (Genesis 41:14, 15, 39-45, 50-52) Dugang pa, ang asoy bahin sa integridad ni Jose gitala 3,500 ka tuig kanhi aron palandongon sa mga alagad sa Diyos sukad niadto. Pagkakahibulongang mga panalangin tungod sa pagsunod sa matarong nga mga balaod sa Diyos! Sa samang paagi, karong adlawa mahimong dili nato kanunayng makita ang dihadihang mga kaayohan sa paghupot ug moral nga integridad, apan makasalig kita nga si Jehova makakita ug magapanalangin kanato sa hustong panahon.—2 Cronicas 16:9.

 Ang ‘Pakigsaad ni Job sa Iyang mga Mata’

15. Unsa ang ‘pakigsaad ni Job sa iyang mga mata’?

¹⁵ Ang laing tighupot ug integridad mao si Job. Sa panahon sa mga pagsulay nga gipahinabo kaniya sa Yawa, gisusi pag-usab ni Job ang iyang kinabuhi ug mipahayag nga andam siyang mopailalom sa grabeng silot kon siya nakalapas, lakip sa ubang mga butang, sa prinsipyo ni Jehova bahin sa seksuwal nga moralidad. Si Job miingon: “Ako mihimog pakigsaad sa akong mga mata. Nan sa unsang paagi makaako ako sa pagtan-aw nga maibogon sa usa ka dalaga?” (Job 31:1) Pinaagi niini, gipasabot ni Job nga tungod sa iyang determinasyon sa paghupot ug integridad sa Diyos, siya nakahukom sa paglikay bisan sa pagtan-aw nga may kaibog sa usa ka babaye. Tinuod, siya makakitag mga babaye sa matag adlawng kinabuhi ug malagmit motabang kanila kon sila nanginahanglan ug tabang. Apan kon bahin sa pagkamaibogon sa diwa nga dunay romantikong mga tuyo, wala niya tugoti ang iyang kaugalingon sa pagbuhat niana. Sa wala pa magsugod ang iyang mga pagsulay, siya adunahan kaayo, “ang labing bantogan sa tanan nga taga-Sidlakan.” (Job 1:3) Apan, wala niya gamita ang gahom sa bahandi aron sa pagdani ug daghang babaye. Tin-aw nga wala gayod siya maghunahuna nga magpatuyang sa gidili nga seksuwal nga mga relasyon uban sa mas batan-on nga mga babaye.

16. (a) Nganong maayong panig-ingnan si Job alang sa minyong mga Kristohanon? (b) Sa unsang paagi ang panggawi sa mga lalaki sa adlaw ni Malaquias lahi kaayo nianang kang Job, ug komosta na man sa atong adlaw?

¹⁶ Busa, latas sa maayong mga panahon maingon man sa malisod nga mga panahon, si Job nagpakitag moral nga integridad. Nakita kini ni Jehova ug siya dagaya nga gipanalanginan. (Job 1:10; 42:12) Pagkamaayong panig-ingnan si Job alang sa minyong mga Kristohanon, mga lalaki ug mga babaye! Dili ikatingala nga gimahal pag-ayo siya ni Jehova! Sa kasukwahi, ang panggawi sa daghan karon parehas kaayo sa nahitabo sa adlaw ni Malaquias. Ang maong manalagna nagsaway sa paagi nga gibiyaan sa daghang bana ang ilang mga kapikas, nga kasagaran aron makigminyo sa mas batan-ong mga babaye. Ang halaran ni Jehova napuno sa mga luha sa biniyaang mga asawa, ug gisaway sa Diyos kadtong sa ingon “nagluib” sa ilang mga kapikas.—Malaquias 2:13-16.

Usa ka Putli nga Batan-ong Babaye

17. Sa unsang paagi ang Shulamita samag “usa ka tanaman nga gialihan”?

¹⁷ Ang ikatulo nga tighupot ug integridad mao ang dalagang Shulamita. Batan-on ug maanyag, iyang nadani ang gugma dili lamang sa ulitawo nga magbalantay sa karnero kondili sa adunahang hari usab sa Israel, si Solomon. Sa katibuk-an sa nindot nga estorya nga giasoy diha sa Awit ni Solomon, ang Shulamita nagpabiling putli, sa ingon naangkon ang pagtahod niadtong anaa sa iyang palibot. Si Solomon, bisan tuod iyang gibalibaran, giinspirar sa pagtala sa iyang estorya. Ang magbalantay sa karnero nga iyang gihigugma nagtahod usab sa iyang putling panggawi. Dihay panahon nga siya nag-ingong ang Shulamita sama sa “usa ka tanaman nga gialihan.” (Awit ni Solomon 4:12) Sa karaang Israel, ang matahom nga mga tanaman dunay nagkadaiyang mga utanon, humot nga mga bulak, ug dagkong mga kahoy. Ang maong mga tanaman kasagarang gipalibotan ug koral nga tanom o paril ug masulod lamang agi sa kinandadohan nga ganghaan. (Isaias 5:5) Alang sa magbalantay sa karnero, ang moral nga kaputli ug kaanyag sa Shulamita maoy sama sa maong tanaman nga may talagsaong katahom. Putli gayod siya. Ang iyang malumong mga pagbati maangkon lamang sa iyang umaabot nga bana.

18. Ang mga asoy bahin kang Jose, Job, ug sa Shulamita magpahinumdom kanato sa unsa?

 ¹⁸ Sa moral nga integridad, ang Shulamita naghatag ug ekselenteng panig-ingnan alang sa Kristohanong mga babaye karon. Nakita ug gipabilhan ni Jehova ang kaputli sa dalagang Shulamita ug gipanalanginan siya sa samang paagi nga iyang gipanalanginan si Jose ug Job. Aron kita magiyahan, ang ilang mga buhat sa integridad gitala diha sa Pulong sa Diyos. Bisan tuod ang atong mga paningkamot sa paghupot sa integridad karon wala matala diha sa Bibliya, si Jehova adunay “basahon sa handomanan” alang niadtong naningkamot sa pagtuman sa iyang kabubut-on. Dili gayod nato kalimtan nga si Jehova “nagtagad” ug malipay samtang kita maunongong naningkamot nga magpabiling hinlo sa moral.—Malaquias 3:16.

19. (a) Unsay angay natong panglantaw sa moral nga kahinlo? (b) Unsay pagahisgotan sa sunod nga artikulo?

¹⁹ Bisan tuod motamay tingali kadtong mga walay pagtuo, kita malipay sa atong pagtuman sa atong mahigugmaong Maglalalang. Kita dunay mas taas nga moralidad, usa ka diyosnong moralidad. Kini maoy usa ka butang nga ikapasigarbo, usa ka butang nga ipakabahandi. Pinaagi sa paghupot ug hinlong moral nga baroganan, atong ikalipay ang mga panalangin sa Diyos ug makahupot ug masanag nga paglaom sa walay kataposang mga panalangin sa umaabot. Apan, sa praktikal nga diwa, unsay atong mahimo aron makapabiling hinlo sa moral? Ang sunod nga artikulo maghisgot niining hinungdanong pangutana.

[Mga footnote]

Makapatin-aw Ka Ba?

• Unsa ang ginatudlo sa Bibliya bahin sa seksuwal nga mga relasyon?

• Unsay naapil sa pulong nga “pakighilawas” diha sa Bibliya?

• Sa unsang paagi kita makabaton ug kaayohan tungod sa pagpabiling hinlo sa moral?

• Nganong si Jose, Job, ug ang dalagang Shulamita maayong mga panig-ingnan alang sa mga Kristohanon karon?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 9]

Si Jose mikalagiw gikan sa imoralidad

[Hulagway sa panid 10]

Ang dalagang Shulamita maoy sama sa “usa ka tanaman nga gialihan”

[Hulagway sa panid 11]

Si Job naghimog ‘usa ka pakigsaad sa iyang mga mata’