Kon sa Unsang Paagi Ikaw Makighigala

“ANG PAGBATON UG USA KA HIGALA SA TIBUOK-KINABUHI MAOY MAKAPAHINGANGHA; DUHA KA HIGALA MAOY DAGHAN RA; ANG TULO MAOY TALAGSAON.”—Henry Brooks Adams.

ANG maong komento nagpaila nga ang tinuod nga mga higala maoy talagsaon. Kasagaran kaayo nga ang mga komento sama sa “Wala akoy usa nga kadangpan,” “Dili ako makasalig ni bisan kinsa,” o “Ang akong iro mao ang akong labing suod nga higala” madunggan gikan sa nagmamingawon kaayo nga mga tawo nga nangitag mga higala.

Ang pag-ugmad ug pagmentinar sa malungtarong mga panaghigalaay maoy usa ka hagit. Ang surbi sa usa ka kategoriya sa mga tawo nagbutyag nga “sa Tinipong Bansa 25 porsiyento sa hamtong nga populasyon nag-antos sa ‘tagdugay nga kamingaw’ ug . . . sa Pransiya katunga sa mga tawo ang nakasinati ug tumang kamingaw.” Ang pagdagsang sa mga dating club ug mga chat room sa kompiyuter ug ang daghan kaayong mga panganunsiyo sa mantalaan niadtong nangitag mga kauban nagpaila nga ang mga tawo nangandoy ug tawhanong panag-ubanay.

Ang kamingaw mag-apektar dili lamang sa kahimtang sa hunahuna sa tawo kondili sa iyang pisikal nga panglawas usab, nag-ingon si Dr. David Weeks, usa ka neurosikologo. “Daghan kaayo akog pasyente nga adunay mga anxiety phobia ug depresyon nga mahubit ingong mamingawon. Adunay mga kalangkitan tali sa kagrabe sa depresyon ug kagrabe sa kamingaw.”

Dugang ug dugang nga mga tawo ang magkinabuhi nga nag-inusara tungod sa diborsiyo ug pagkabungkag sa pamilyahanong kinabuhi. Usa ka surbi nga gihimo sa Britanya mihinapos nga sa pagsugod sa ika-21ng siglo, ingon ka daghan sa 30 porsiyento sa maong populasyon sa nasod maoy mga panimalay nga gilangkoban ug usa lang ka tawo.

Ang dinasig nga Kasulatan nagtagna nga ang espiritu sa kahakog mahimong kaylap sa “kataposang mga adlaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Mopatim-aw nga daghan ang mas interesado sa materyal nga mga kabtangan, sama sa balay o kotse, o sa ilang mga trabaho kay sa pag-ugmad ug mga relasyon sa laing mga tawo. Nag-ingon  ang awtor nga si Anthony Storr: “Inay nga isentro ang pagtagad sa kapikas ug mga anak, ang ilang kinabuhi gisentro diha sa dapit trabahoan.”

ANG TINUOD NGA MGA HIGALA BILILHON KAAYO

Ang kalidad sa imong kinabuhi nagdepende ug dako sa kalidad sa imong mga pagpakighigala. Kasagaran kadtong nagkinabuhi alang sa kaugalingon lamang dili malipayon tungod kay sila walay higala nga kapaambitan sa ilang mga kabalaka o ilang mga hunahuna. Tinuod ang mga pulong ni Jesu-Kristo: “Adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.” (Buhat 20:35) Nagpalanog niini nga kamatuoran, ang Ingles nga magbabalak nga si George Byron misulat: “Ang tanan nga makabaton ug kalipay, kinahanglang magpaambit niana.”

Unsa ang higala? Usa ka diksiyonaryo naghubit sa higala ingong “usa nga nasuod sa lain pinaagi sa pagbati o pagtamod.” Ang tinuod nga higala makatabang sa pagtultol sa imong mga hunahuna ngadto sa mapuslanong mga butang. Siya makadasig ug makalig-on kanimo sa mga panahon sa panginahanglan. Makaduyog pa gani siya sa imong kaguol. Si Haring Solomon miingon: “Ang tinuod nga higala mahigugmaon sa tanang panahon, ug maoy usa ka igsoon nga natawo alang sa panahon sa kasakit.” (Proverbio 17:17) Bisan pag ang materyal nga mga butang kasagarang mawad-an sa bili niini paglabay sa panahon, ang tinuod nga panaghigalaay motubo ug molambo uban sa panahon.

Ang Kasulatan nag-awhag sa mga Kristohanon sa ‘pagpasangkad’ sa ilang mga pagbati. (2 Corinto 6:13) Adunay kaalam sa pagpaningkamot nga makighigala sa uban. Sa Ecclesiastes 11:1, 2, atong mabasa: “Ilabay ang imong tinapay ibabaw sa katubigan, kay sa paglabay sa daghang adlaw kini imong makaplagan pag-usab. Hatagi ug bahin ang pito, o bisan ang walo, kay ikaw wala mahibalo kon unsa nga katalagman ang mahitabo sa yuta.” Sa unsang paagi kini nga prinsipyo mapadapat sa panaghigalaay? Kon imong naugmad ang panaghigalaay uban sa daghang tawo, ang pipila kanila tingali motabang kanimo sa dihang ang mga kalisdanan motungha.

Ang tinuod nga mga higala maoy panalipod alang kanimo sa laing paagi. “Matinumanon ang mga samad nga gipahamtang sa usa nga nagahigugma,” nag-ingon ang Proverbio 27:6. Bisan kon daghang tawo tingali ang mohatag kanimog mga pulong sa pagdayeg, ang tinuod nga mga higala lamang nga may igong pagtamod kanimo ang mopunting sa seryosong sayop ug motanyag ug mapuslanong tambag diha sa mahigugmaong paagi.—Proverbio 28:23.

Ang maayo, suod nga mga higala maoy lakip niadtong talagsaong mga gasa nga makapatunghag positibong impluwensiya kanimo. Sa Buhat kapitulo 10, atong mabasa ang usa ka hitabo sa kinabuhi sa Romanong opisyal sa kasundalohan nga si Cornelio, kinsa gipahibalo sa usa ka manulonda nga ang iyang mga pag-ampo gidungog na. Sa pagpaabot sa pagduaw ni apostol Pedro, ‘gipatawag [ni Cornelio] sa tingob ang iyang mga paryente ug suod nga mga higala.’ Kadtong suod nga mga higala ni Cornelio maoy lakip sa unang dili-tinuling mga Hentil nga midawat sa maayong balita ug gidihogan sa balaang espiritu, uban sa kalaoman sa pagmando uban ni Kristo sa Gingharian sa Diyos. Pagkadakong panalangin alang sa suod nga mga higala ni Cornelio!—Buhat 10:24, 44.

 Apan, sa unsang paagi ikaw makapakighigala? Ang Bibliya, nga adunay daghang ikasulti bahin sa panaghigalaay, motubag uban sa praktikal nga tambag. (Tan-awa ang kahon sa ubos.)

KON ASA IKAW MAKAKAPLAG UG TINUOD NGA MGA HIGALA

Ang labing maayong dapit sa pagkaplag ug tinuod nga mga higala maoy diha sa Kristohanong kongregasyon. Una sa tanan, ikaw makapahimulos mismo sa kahigayonan sa pagpakighigala kang Jehova, ang imong Maglalalang ug langitnong Amahan, ug kang Jesu-Kristo, ang imong Manluluwas. “Walay usa nga may gugmang labaw pa niini, nga ang usa magatugyan sa iyang kalag alang sa iyang mga higala,” miingon si Jesus, kinsa nagdapit kanimo nga mahimong iyang higala. (Juan 15:13, 15) Pinaagi sa pagpakighigala kang Jehova ug kang Jesu-Kristo, ikaw makaseguro nga sila ‘magadawat kanimo ngadto sa walay-kataposang mga puy-anang dapit.’ Oo, ang pagpakighigala kang Jehova ug kang Jesus nagkahulogan ug kinabuhing walay kataposan.—Lucas 16:9; Juan 17:3.

Sa unsang paagi imong mabatonan ang ilang mainitong pakighigala? Ang mga kinahanglanon sa pagkahimong usa ka dinapit sa tolda ni Jehova ingong usa sa iyang mga higala gilaraw diha sa Salmo 15. Pangitaa kini diha sa Bibliya, ug basaha ang lima ka bersikulo niana nga salmo. Dugang pa, si Jesu-Kristo miingon: “Kamo akong mga higala kon inyong buhaton ang ginasugo ko kaninyo.”—Juan 15:14.

Oo, pinaagi sa maidlot nga pagtuon ug pagpadapat sa pagtultol gikan sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya, imong gipakita nga buot nimong mahimong higala  ni Jehova ug ni Jesus. Aron makab-ot kini, kinahanglan usab nga ikaw regular nga motambong sa Kristohanong mga tigom, diin gipaambit ang kahibalo bahin kang Jehova nga Diyos. Paningkamot kanunay sa pagpaminaw kang Jehova, ug ikaw mas masuod kaniya ug sa iyang Anak.

Sa mga tigom imong masinati usab ang mga indibiduwal nga nahigugma kang Jehova ug nagpadayag sa mga bunga sa espiritu—gugma, kalipay, pakigdait, taas-nga-pailob, kalulot, pagkamaayo, pagtuo, kalumo, ug pagpugong-sa-kaugalingon—sa ilang kinabuhi. (Galacia 5:22, 23) Kon kinasingkasing ang imong tinguha sa pagpakighigala ug pagwagtang sa kamingaw, tambong sa Kristohanong mga tigom matag semana. Ang pagbuhat sa ingon magbutang kanimo sa hustong dapit diha sa hustong panahon aron maugmad ang malungtarong panaghigalaay uban sa gipanalanginang katawhan sa Diyos.

MGA HIGALA SA WALAY KATAPOSAN

Ang tinuod nga panaghigalaay maoy talagsaong gasa gikan kang Jehova nga Diyos. Kini nagsumikad sa iya mismong personalidad ug kinaiya. Tungod sa iyang mahigugmaon ug mahinatagong espiritu, iyang gipuno ang yuta sa intelihenteng mga linalang nga kanila ikaw makaugmad ug panaghigalaay. Pakig-uban sa mga isigka-Kristohanon. Dasiga sila. Pagbuhat duyog kanila diha sa ministeryo. Pag-ampo uban ug alang kanila nga makanunayon. Nan ikaw nagsundog kang Jehova ug sa iyang Anak, si Jesu-Kristo.

Ang panaghigalaay maoy gasa nga ang tanan makaarang sa paghatag ug sa pagdawat. Sa haduol nga umaabot, mabatonan nimo ang kahigayonan nga mapadaghan ang imong mga higala. Ikaw makapakighigala sa milyonmilyong buhi karon, maingon usab niadtong gikan sa nangaging mga kaliwatan kinsa natulog sa kamatayon, nga nagahulat sa pagkabanhaw sa dihang “wala na unyay kamatayon.” (Pinadayag 21:4; Juan 5:28, 29) Paningkamot na karon nga magmahigalaon, ug pakighigala kanilang nahigugma kang Jehova. Tinguhaa ang panaghigalaay uban ni Jehova nga Diyos ug ni Jesu-Kristo pinaagi sa pagpaminaw sa dinasig nga Pulong sa Diyos. Dayon, hangtod sa hangtod, dili ka na gayod magmamingawon pag-usab.

[Kahon/Mga hulagway sa panid 22, 23]

UNOM KA PAAGI SA PAGBATON UG MALUNGTARONG PANAGHIGALAAY

1. MAHIMONG USA KA HIGALA. Si Abraham gitawag nga “higala ni Jehova” tungod sa iyang dili-matarog nga pagtuo. (Santiago 2:23) Apan dihay dugang nga hinungdan. Ang Bibliya nag-ingon nga si Abraham nagpasundayag sa iyang pagbati alang sa Diyos. (2 Cronicas 20:7) Iyang gihimo ang unang lakang ug gipadayag ang iyang mga pagbati kang Jehova. (Genesis 18:20-33) Oo, kinahanglang mohimog unang lakang aron pamatud-an ang inyong panaghigalaay. Si Jesus miingon: “Batasana ang pagpanghatag, ug ang mga tawo magahatag kaninyo.” (Lucas 6:38) Ang makapadasig nga pulong o pagkamatinabangon mahimong hinungdan nga motubo ang usa ka maayo kaayong panaghigalaay. Ang Amerikanong magsusulat nga si Ralph Waldo Emerson kas-a miingon: “Ang bugtong paagi sa pagbaton ug higala mao ang pagkahimong usa ka higala.”

2. PAGGAHIN UG PANAHON SA PAGPAKIGHIGALA. Kadaghanang tawo nagtinguha sa mga kaayohan sa panaghigalaay. Bisan pa niana, sila puliki kaayo sa pag­gugol sa gikinahanglang panahon. Ang Roma 12:15, 16 nagdasig kanato sa pagduyog sa kalipay ug kalamposan, sa mga kasakit ug mga kahigawad, sa uban. Kini nag-ingon: “Magmaya uban sa mga tawong nagamaya; hilak uban sa mga tawong nanghilak. Magbatog pangisip sa samang paagi ngadto sa uban ingon nianang sa inyong kaugalingon.” Si Jesu-Kristo, bisan pag puliki nga tawo, kanunayng naggahin ug panahon alang sa iyang mga higala. (Marcos 6:31-34) Hinumdomi, ang panaghigalaay, sama sa usa ka tanom, kinahanglan nga bisbisan ug amomahon aron kini mamulak—ug kana nagkinahanglag panahon.

3. PAMATI SA DIHANG MOSULTI ANG UBAN. Ang maayo, atentibong mga tigpaminaw kasagaran nga mas daling makabaton ug mga higala. “Ang matag usa kinahanglan nga magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti,” nag-ingon ang tinun-ang si Santiago. (Santiago 1:19) Sa dihang ikaw makigkabildo sa uban, ipakita ang personal nga interes sa ilang mga pagbati. Dasiga sila sa pagsulti bahin sa ilang kaugalingon. Manguna sa pagpasundayag ug pasidungog kanila. (Roma 12:10) Nan sila buot makig-uban kanimo. Sa kasukwahi, kon imong solohon ang matag kabildohay, o kanunay nga himoong bida ang imong kaugalingon, malisdan ka sa pagkaplag ug usa nga andam ­maminaw o magtagad bahin sa imong mga pagbati ug mga panginahanglan.

4. MAGMAPINASAYLOON. Si Jesus kas-a misulti kang Pedro nga magmaandam sa pagpasaylo “kutob sa kapitoag-pito ka higayon.” (Mateo 18:21, 22) Ang tinuod nga higala daling mopalabay sa ginagmay nga mga sayop. Sa pag-ilustrar: Ang pipila dili gustong mokaon ug mga serale tungod sa gagmay kaayong mga liso niini. Apan, kadtong ganahan niini nga prutas dili makamatikod sa mga liso. Ang tinuod nga mga higala gimahal tungod sa ilang maayong mga hiyas; ang ilang ginagmay nga mga sayop gipalabay. Si Pablo nag-awhag kanato: “Padayon nga mag-inantosay sa usag usa ug bukas nga magpinasayloay sa usag usa.” (Colosas 3:13) Kadtong mahibalong mopasaylo dili mawad-an sa ilang mga higala.

5. TAHORA ANG PRIBASIYA SA UBAN. Ang tanan nagkinahanglan ug usa ka sukod sa pribasiya, lakip ang imong mga higala. Ang Proverbio 25:17 maalamong nag-ingon: “Ayaw pakanunaya ang imong tiil sa balay sa imong isigkatawo, aron siya dili mapul-an kanimo ug magdumot kanimo.” Busa, magmakataronganon bahin sa kasubsob ug gitas-on sa imong mga pagduaw sa mga higala. Likayi ang pagkamapanag-iyahon, nga mahimong motultol sa pagpangabugho. Gamita ang maayong panghukom sa dihang magpahayag ug personal nga mga kagustohan ug opinyon bahin sa mga butang. Makaamot kini sa usa ka makapalagsik ug makapalipay nga panaghigalaay.

6. MAGMAHINATAGON. Ang panaghigalaay ginaugmad pinaagi sa pagkamahinatagon. Ang tambag ni apostol Pablo mao nga “magmahinatagon, andam sa pagpaambit.” (1 Timoteo 6:18) Pananglitan, magpaambit ug makapadasig nga mga pulong sa uban. (Proverbio 11:25) Ayaw limitahe ang sinserong komendasyon ug makapalig-ong sinultihan. Sa dihang imong ipakita ang tiunay nga interes sa kaayohan sa uban, sila masuod kanimo. Paghunahuna bahin sa kon unsay imong mahimo alang kanila inay kay sa paghunahuna bahin sa kon unsay ilang mahimo kanimo.