‘Dagan Nianang Paagiha’

HANDURAWA ang imong kaugalingon nga anaa sa usa ka estadyum sa esports nga puno sa mahinamong mga tawo. Ang mga atleta nanglakaw paingon sa hawanan. Nanghugyaw ang mga tawo sa dihang ilang nakita ang ilang mga idolo. Anaa ang mga tighukom aron sa pagpatuman sa mga lagda. Samtang gisangka ang mga dula, nagsagol ang mga suliyaw sa kadaogan ug mga singgit sa kahigawad. Gisugat sa makabungog nga pagpamakpak ang mga mananaog!

Nagtambong ka, dili sa usa ka modernong dula sa esport, kondili sa usa nga gihimo mga 2,000 ka tuig na kanhi sa Isthmus sa Corinto. Dinhi, matag duha ka tuig sukad sa ikaunom nga siglo W.K.P. hangtod sa ikaupat nga siglo K.P., gidula ang gibantog nga mga Dula sa Isthmus. Sa daghang adlaw ang dula nakadani sa interes sa tibuok Gresya. Ang mga dula dili lang kay yanong atletikong mga panagsangka. Ang mga atleta maoy mga simbolo sa militaryong pagkaandam. Ang mga mananaog—nga giidolo ingong mga bayani—modawat ug mga purongpurong nga ginama sa mga dahon sa kahoy. Hatagan silag mga gasa, ug hatagan sila sa siyudad ug dakong pensiyon hangtod sa kamatayon.

Nasinati si apostol Pablo sa mga Dula sa Isthmus duol sa Corinto ug nagtandi sa dalan sa kinabuhi sa usa ka Kristohanon ngadto sa panagsangka sa mga atleta. Pinaagi sa paghisgot bahin sa mga magdadagan, mga magdudumog, ug mga boksidor, iyang giilustrar sa tukma ang mga ganti sa maayong pagbansay, mga paningkamot nga gitumong sa hustong paagi, ug paglahutay. Siyempre, ang mga Kristohanon nga iyang gisulatan nahibalo usab bahin sa mga dula. Ang uban walay duhaduha nga nahiapil kaniadto sa nanagsinggit nga mga tawo sa estadyum. Busa nasabtan dayon nila ang mga ilustrasyon ni Pablo. Komosta kita karong panahona? Kita usab anaa sa usa ka lumba—alang sa kinabuhing walay kataposan. Sa unsang paagi kita makabatog kaayohan gikan sa paghisgot ni Pablo niini nga mga panagsangka?

“Makigsangka Subay sa mga Lagda”

Ang mga sukdanan sa pag-apil sa karaang mga dula estrikto kaayo. Ang magsisibya mopresentar sa matag atleta ngadto sa mga tumatan-aw ug mosinggit: ‘Duna bay makaakusar niining tawhana sa bisan unsang krimen? Siya ba tulisan o daotan ug mahilayon sa iyang kinabuhi ug pamatasan?’ Sumala pa sa Archaeologia Graeca, “walay tawo nga banggiitang kriminal, o sama [gayod] niana, ang tugotang makigsangka.” Ug bug-at ang silot sa molapas sa mga lagda sa mga dula nga mao ang dili pagpaapil sa mga nakalapas diha sa mga panagsangka.

Kining impormasyona motabang kanato nga masabtan ang gisulti ni Pablo: “Kon ang usa makigsangka bisan diha sa mga dula, dili siya mapurongpurongan gawas kon siya makigsangka subay sa mga lagda.” (2 Timoteo 2:5) Sa kaamgid, sa pagdagan diha sa lumba alang sa kinabuhi, kinahanglang atong maabot ang mga gikinahanglan ni Jehova, nga magsubay sa iyang taas nga mga sukdanan  sa moral sumala sa gilatid diha sa Bibliya. Apan, ang Bibliya nagpasidaan kanato: “Ang kiling sa kasingkasing sa tawo daotan sukad pa sa iyang pagkabatan-on.” (Genesis 8:21) Busa, bisan human nga moapil sa lumba, kita kinahanglang magbantay nga padayong makigsangka subay sa mga lagda aron padayong makabaton sa pag-uyon ni Jehova ug maangkon ang kinabuhing walay kataposan.

Ang dako kaayong tabang aron makalihok niining paagiha mao ang gugma alang sa Diyos. (Marcos 12:29-31) Kini nga gugma magtukmod kanato sa pagpahimuot kang Jehova ug molihok sumala sa iyang kabubut-on.—1 Juan 5:3.

‘Tangtanga ang Tanang Kabug-at’

Sa karaang mga dula, ang mga magdadagan dili pabug-atan ug mga sinina o kasangkapan. “Sa mga lumba sa dagan, . . . ang mga sumasalmot halos wala nay sapot,” nag-ingon ang librong The Life of the Greeks and Romans. Liksi, sayon molihok, ug abtik ang mga atleta kon wala magsul-ob ug mga sinina. Walay mausik nga kusog ingong resulta sa wala-kinahanglana nga kabug-at. Lagmit mao kini ang gihunahuna ni Pablo sa dihang siya misulat ngadto sa Hebreohanong mga Kristohanon: “Tangtangon usab nato ang tanang kabug-at . . . , ug daganon nato nga malahutayon ang lumba nga gibutang sa atong atubangan.”—Hebreohanon 12:1.

Unsang matanga sa kabug-at ang makabalda kanato diha sa lumba alang sa kinabuhi? Ang usa mao ang tinguha sa pagtigom ug dili-kinahanglanong materyal nga mga butang o pagmentinar sa usa ka maluho nga estilo sa kinabuhi. Ang uban tingali modangop sa bahandi alang sa kasegurohan o maghunahuna niini ingong tuboran sa kalipay. Kining naghinobrang “kabug-at” mahimong makapahinay sa magdadagan ngadto sa punto nga, sa ngadtongadto, ang Diyos dili na hinungdanon kaayo alang kaniya. (Lucas 12:16-21) Ang kinabuhing walay kataposan mahimo nang morag paglaom nga dugay pang mahitabo. ‘Moabot ra unya ang bag-ong kalibotan,’ tingali mangatarongan ang usa ka tawo, ‘apan sa kasamtangan mas maayo tingaling atong pahimuslan ang ikatanyag niining kalibotana.’ (1 Timoteo 6:17-19) Ang maong materyalistikong panglantaw dali ra kaayong makalinga sa usa gikan sa lumba alang sa kinabuhi o makapugong pa gani sa usa nga sugdan kini.

Sa Wali sa Bukid, si Jesus nag-ingon: “Walay usa nga mahimong ulipon sa duha ka agalon; kay mahimong iyang dumtan ang usa ug higugmaon ang usa, o motapot siya sa usa ug tamayon ang usa. Dili kamo makapaulipon ngadto sa Diyos ug sa Bahandi.” Dayon, human maghisgot bahin sa pag-atiman ni Jehova sa mga panginahanglan sa mga hayop ug mga tanom ug nag-ingon nga ang mga tawo labaw pag bili kon itandi niini, siya nagtambag: “Busa ayaw gayod pagkabalaka ug moingon, ‘Unsa may among kan-on?’ o, ‘Unsa may among imnon?’ o, ‘Unsa may among isul-ob?’ Kay kining tanan mao ang mga butang nga maikagong ginapangagpas sa mga nasod. Kay ang inyong langitnong Amahan nahibalo nga gikinahanglan ninyo kining tanang butanga. Nan, magpadayon sa pagpangita pag-una sa gingharian ug sa iyang pagkamatarong, ug kining tanang ubang mga butang igadugang ra kaninyo.”—Mateo 6:24-33.

‘Dagan nga Malahutayon’

Dili tanang karaang mga lumba sa dagan maoy mugbong mga lumba. Ang usa ka lumba, nga gitawag ug doʹli·khos, may gilay-ong upat ka kilometro. Kadto maoy usa ka malisod nga pagsulay sa kalig-on ug pagkamalahutayon. Sumala sa tradisyon, sa 328 W.K.P., ang usa ka atleta nga ginganlag Ageas, human makadaog niining lumbaa, midagan hangtod gayod sa iyang gipuy-ang siyudad sa Argos, aron ipahibalo ang iyang pagdaog. Nianang adlawa, siya midagan ug duolan sa 110 kilometros!

Ang Kristohanong lumba usab maoy usa ka layog-distansiya nga dagan nga magsulay sa atong pagkamalahutayon. Ang paglahutay niining lumbaa hangtod sa kataposan maoy gikinahanglan aron maangkon ang pag-uyon ni Jehova ug ang ganti sa kinabuhing walay kataposan. Gidagan ni  Pablo ang lumba niining paagiha. Sa dihang hapit na siyang mamatay, siya nakaingon: “Gibugno ko na ang maayong bugno, natapos ko na ang pagdagan sa lumba, nasunod ko na ang pagtuo. Sukad niining panahona adunay gigahin alang kanako nga purongpurong sa pagkamatarong.” (2 Timoteo 4:7, 8) Sama ni Pablo, kinahanglang atong ‘taposon pagdagan ang lumba.’ Kon momenos ang atong paglahutay tungod lang kay ang lumba morag mas taas kay sa atong gidahom sa sinugdan, dili gayod nato maangkon ang atong ganti. (Hebreohanon 11:6) Pagkadakong trahedya unya kana, kon hunahunaon nga kita duol na kaayo sa dag-anan!

Ang Ganti

Ang mga mananaog sa karaang atletikong mga panagsangka sa Gresya gihatagag mga korona nga kasagarang ginama sa mga dahon sa mga kahoy ug gidayandayanan ug mga bulak. Sa mga Dula sa Delphi, ang mga mananaog makadawat ug usa ka purongpurong nga ginama sa lawrel. Sa mga Dula sa Olimpiada sila makadawat ug mga purongpurong sa mga dahon sa ihalas nga olibo, samtang sa mga Dula sa Isthmus sila hatagan ug mga purongpurong nga ginama sa pino. “Aron mapukaw ang kainit sa mga sumasalmot,” nag-ingon ang usa ka eskolar sa Bibliya, “ang mga purongpurong, ang mga ganti sa kadaogan, ug mga palwa sa palma, iplastar diha sa bangkito o lamesa panahon sa panagsangka, nga ilang makita sa bug-os, diha sa estadyum.” Alang sa mananaog, ang pagsul-ob sa purongpurong maoy usa ka timailhan sa dakong dungog. Sa iyang pagpauli, siya mosakay nga madaogon diha sa usa ka karwahe paingon sa siyudad.

Naghunahuna niini, gipangutana ni Pablo ang iyang mga magbabasa sa Corinto: “Wala ba kamo mahibalo nga ang mga magdadagan sa usa ka lumba tanan modagan, apan usa lamang ang makadawat sa ganti? Dagan sa paagi nga inyong makab-ot kini. . . . Karon sila, tataw, nagabuhat niini aron sila makabaton sa purongpurong nga madunot, apan kita sa purongpurong nga dili madunot.” (1 Corinto 9:24, 25; 1 Pedro 1:3, 4) Pagkadakong kalainan! Dili sama sa malawos nga mga purongpurong sa karaang mga dula, dili gayod madugta ang ganti nga nagpaabot niadtong modagan sa lumba alang sa kinabuhi hangtod sa kataposan.

Mahitungod niining mas maayong purongpurong, si apostol Pedro misulat: “Sa dihang ang pangulong magbalantay igapadayag na, inyong madawat ang dili-malawos nga purongpurong sa himaya.” (1 Pedro 5:4) Duna bay ganti nga ikatanyag kining kalibotana nga ikatandi sa pagkawalay-kamatayon, ang ganti nga kinabuhing dili-madunoton diha sa langitnong himaya uban ni Kristo?

Karong panahona, ang kinabag-an sa Kristohanong mga magdadagan dili dinihogan sa Diyos nga mahimong iyang espirituwal nga mga anak ug walay langitnong paglaom. Sila wala magdagan alang sa ganti sa pagkawalay-kamatayon. Apan, ang Diyos nagbutang usab ug walay katumbas nga ganti sa ilang atubangan. Kini maoy kinabuhing walay kataposan diha sa kahingpitan sa usa ka paraisong yuta ilalom sa Gingharian sa langit. Bisag unsa man ang gipaningkamotang ganti sa usa ka Kristohanong magdadagan, siya kinahanglang modagan nga may dugang determinasyon ug kabaskog kay ni bisan kinsang magdadagan sa panagsangka sa mga atleta. Ngano man? Tungod kay ang ganti dili gayod mahanaw: “Mao kini ang butang nga iyang gisaad kanato, ang kinabuhing walay kataposan.”—1 Juan 2:25.

Tungod kay walay ikatandi sa ganti nga anaa sa atubangan sa Kristohanong magdadagan, unsay angay niyang panglantaw sa mga pangdani niining kalibotana? Kini kinahanglan nga sama sa panglantaw ni Pablo, kinsa miingon: “Sa pagkatinuod ginaisip ko gayod ang tanang butang ingong kapildihan tungod sa pagkalabaw ug bili sa kahibalo ni Kristo Jesus nga akong Ginoo. Tungod kaniya nadawat ko ang kapildihan sa tanang butang ug giisip ko kini nga mga basura.” Nahiuyon niini, nanglimbasog pag-ayo si Pablo sa pagdagan! “Mga igsoon, wala ko pa isipa ang akong kaugalingon nga nakahupot na niini; apan may usa ka butang bahin niini: Gikalimtan ang mga butang sa luyo ug  nagapangab-ot sa mga butang sa unahan, ako nagapangagpas sa tumong alang sa ganti.” (Filipos 3:8, 13, 14) Si Pablo midagan nga nagtutok pag-ayo sa ganti. Kinahanglang ingon niana usab kita.

Ang Atong Kinamaayohang Panig-ingnan

Sa karaang mga dula, daghan kaayo ang modayeg sa mga kampeyon. Ang mga magbabalak mosulat bahin kanila, ug ang mga tigkulit mogama ug mga estatwa nila. Ang historyano nga si Věra Olivová nag-ingon nga sila “napuno sa kadungganan ug popular kaayo.” Sila nagsilbi usab nga mga sulondan sa mas batan-ong kaliwatan sa mga kampeyon.

Kinsa ang “kampeyon” nga nagpakita sa kinamaayohang panig-ingnan alang sa mga Kristohanon? Si Pablo mitubag: “Atong daganon nga malahutayon ang lumba nga gibutang atubangan kanato, samtang atong tutokan ang Pangulong Ahente ug Maghihingpit sa atong pagtuo, si Jesus. Tungod sa kalipay nga gibutang sa iyang atubangan siya nag-antos sa estaka sa pagsakit, nagpakawalay-bili sa kaulaw, ug milingkod sa tuong kamot sa trono sa Diyos.” (Hebreohanon 12:1, 2) Oo, aron modaog kita sa atong lumba alang sa kinabuhing dayon, kinahanglang atong tutokan ang atong Panig-ingnan, si Jesu-Kristo. Mahimo nato kini pinaagi sa regular nga pagbasa sa mga asoy sa Ebanghelyo ug sa pagpamalandong kon sa unsang mga paagi atong masundog siya. Ang maong pagtuon makatabang kanato sa pagpabili nga si Jesu-Kristo matinumanon sa Diyos ug nagpamatuod sa kalidad sa iyang pagtuo pinaagi sa iyang paglahutay. Ingong ganti sa iyang pagkamalahutayon, iyang nadawat ang pag-uyon ni Jehova nga Diyos lakip ang daghang kahibulongang mga pribilehiyo.—Filipos 2:9-11.

Tinuod, ang labing talagsaong hiyas ni Jesus mao ang iyang gugma. “Walay usa nga may gugmang labaw pa niini, nga ang usa magtugyan sa iyang kalag alang sa iyang mga higala.” (Juan 15:13) Gihatagan niya ug mas lalom nga kahulogan ang pulong ‘gugma’ pinaagi sa pagsulti kanato sa paghigugma bisan sa atong mga kaaway. (Mateo 5:43-48) Tungod kay iyang gihigugma ang iyang langitnong Amahan, si Jesus nalipay sa pagtuman sa kabubut-on sa iyang Amahan. (Salmo 40:9, 10; Proverbio 27:11) Ang atong pagtutok kang Jesus ingong atong Panig-ingnan ug ingong ang usa nga nagpasiugda sa atong paso diha sa hago nga lumba alang sa kinabuhi magpalihok usab kanato sa paghigugma sa Diyos ug sa atong isigkatawo ug sa pagkaplag ug tinuod nga kalipay diha sa atong sagradong pag-alagad. (Mateo 22:37-39; Juan 13:34; 1 Pedro 2:21) Hinumdomi nga si Jesus wala mohangyo sa butang nga imposible natong mahimo. Siya nagpasalig kanato: “Ako malumog-buot ug mapainubsanon sa kasingkasing, ug kamo makakaplag ug kahayahay alang sa inyong mga kalag. Kay ang akong yugo masayon ug ang akong luwan magaan.”—Mateo 11:28-30.

Sama ni Jesus, kita kinahanglang motutok diha sa ganti nga gitagana alang sa tanang molahutay hangtod sa kataposan. (Mateo 24:13) Kon kita makigsangka subay sa mga lagda, kon atong tangtangon ang tanang kabug-at, ug kon kita modagan nga may paglahutay, kita makasalig nga magmadaogon. Ang tumong nga makita diha sa unahan nagdasig kanato nga magpadayon! Makapabag-o kini sa atong kusog tungod sa kalipay nga ihatag niini kanato, usa ka kalipay nga magpasayon sa pagsubay sa dalan nga anaa sa unahan nato.

[Hulagway sa panid 29]

Ang Kristohanong lumba maoy usa ka layog-distansiya nga dagan—nagkinahanglan kini ug paglahutay

[Hulagway sa panid 30]

Dili sama sa gipurongpurongan nga mga atleta, ang mga Kristohanon makalaom sa dili-madugta nga ganti

[Hulagway sa panid 31]

Ang ganti maoy alang sa tanang makalahutay hangtod sa kataposan

[Picture Credit Line sa panid 28]

Copyright British Museum