Hunahunaa ang Espiritu ug Mabuhi!

“Ang paghunahuna sa espiritu nagkahulogag kinabuhi.”—ROMA 8:6.

1, 2. Unsang kalainan ang gipakita sa Bibliya tali sa “unod” ug “espiritu”?

 DILI sayon ang paghupot ug hinlong moral nga baroganan atubangan sa Diyos taliwala sa malaw-ayg-gawi nga katilingban nga naghimaya sa pagtagbaw sa unodnong mga tinguha. Bisan pa niana, ang Kasulatan nagpakita sa kalainan sa “unod” ug “espiritu,” nga naglatid ug klarong utlanan tali sa dili maayong mga sangpotanan sa pagtugot sa kaugalingon nga magamhan sa makasasalang unod ug sa maayong mga resulta sa pagpasakop sa impluwensiya sa balaang espiritu sa Diyos.

² Pananglitan, si Jesu-Kristo nag-ingon: “Ang espiritu mao ang nagahatag-kinabuhi; ang unod wala gayoy kapuslanan. Ang mga sulti nga akong gipamulong kaninyo maoy espiritu ug kinabuhi.” (Juan 6:63) Ngadto sa mga Kristohanon sa Galacia, si apostol Pablo misulat: “Ang unod batok sa espiritu sa tinguha niini, ug ang espiritu batok sa unod; kay kini sila supak sa usag usa.” (Galacia 5:17) Miingon usab si Pablo: “Siya kinsa nagapugas alang sa iyang unod moani ug pagkadunot gikan sa iyang unod, apan siya kinsa nagapugas alang sa espiritu moani ug kinabuhing walay kataposan gikan sa espiritu.”—Galacia 6:8.

3. Unsay gikinahanglan aron makalingkawas gikan sa daotan nga mga tinguha ug mga kiling?

³ Ang balaang espiritu ni Jehova—iyang aktibong gahom—epektibong makaluka sa mahilay nga “unodnong mga tinguha” ug makadaot nga paggahom sa atong makasasalang unod. (1 Pedro 2:11) Aron makalingkawas gikan sa pagkaulipon sa daotang mga kiling, hinungdanon nga mabatonan nato ang tabang sa espiritu sa Diyos, kay si Pablo misulat: “Ang paghunahuna sa unod nagkahulogag kamatayon, apan ang paghunahuna sa espiritu nagkahulogag kinabuhi ug pakigdait.” (Roma 8:6) Unsay kahulogan sa paghunahuna sa espiritu?

“Ang Paghunahuna sa Espiritu”

4. Unsay kahulogan sa “paghunahuna sa espiritu”?

⁴ Sa dihang nagsulat si Pablo bahin sa “paghunahuna sa espiritu,” gigamit niya ang Gregong pulong nga nagkahulogan ug “paagi sa paghunahuna, (kiling sa) hunahuna, . . . tumong, tinguha, paningkamot.” Ang susamang berbo nagkahulogan ug “paghunahuna, maghunahuna sa usa ka paagi.” Busa, ang paghunahuna sa espiritu nagkahulogan nga gikontrolar, gigamhan, ug gipalihok sa aktibong gahom ni Jehova. Nagpasabot kini nga andam natong tugotan ang atong hunahuna, mga kiling, ug mga tingusbawan nga bug-os nga mailalom sa impluwensiya sa balaang espiritu sa Diyos.

5. Sa unsang gidak-on nga kita angayng magpasakop sa impluwensiya sa balaang espiritu?

⁵ Ang gidak-on nga kita angayng magpasakop sa impluwensiya sa balaang espiritu gipasiugda ni Pablo sa dihang naghisgot siya sa pagkahimong ‘mga ulipon sa espiritu.’ (Roma 7:6) Pinasukad sa ilang pagtuo sa halad lukat ni Jesus, ang mga Kristohanon napagawas gikan sa paggahom sa sala ug sa ingon “namatay” maylabot sa ilang kanhing kahimtang ingong mga ulipon niana. (Roma 6:2, 11) Kadtong patay sa mahulagwayong paagi buhi gihapon sa pisikal ug karon may kagawasan na sa pagsunod kang Kristo ingong “mga ulipon sa pagkamatarong.”—Roma 6:18-20.

Usa ka Talagsaong Kausaban

6. Unsang kausaban ang natagamtam niadtong nahimong “mga ulipon sa pagkamatarong”?

⁶ Ang kausaban gikan sa pagkahimong “mga ulipon sa sala” ngadto sa pag-alagad sa Diyos ingong “mga ulipon sa pagkamatarong” talagsaon gayod. Mahitungod sa pipila nga nakatagamtam sa maong kausaban, si Pablo misulat: ‘Kamo nahinloan na, kamo nabalaan na, kamo napahayag na nga matarong sa ngalan sa atong Ginoong Jesu-Kristo ug sa espiritu sa atong Diyos.’—Roma 6:17, 18; 1 Corinto 6:11.

7. Nganong hinungdanon nga mabatonan ang panglantaw ni Jehova sa mga butang?

 ⁷ Aron matagamtam ang maong talagsaong kausaban, kinahanglang mahibaloan una nato ang panglantaw ni Jehova sa maong mga butang. Kasiglohan kanhi, si salmistang David kinasingkasing nga mihangyo sa Diyos: “Ipaila kanako ang imong mga dalan, Oh Jehova . . . Palakta ako diha sa imong kamatuoran ug tudloi ako.” (Salmo 25:4, 5) Namati si Jehova kang David, ug Siya mahimong motubag usab sa maong pag-ampo alang sa iyang modernong-adlawng mga alagad. Sanglit ang mga dalan sa Diyos ug ang iyang kamatuoran maoy hinlo ug balaan, ang pagpalandong niana makatabang kon kita matental sa pagtagbaw sa mahilay nga unodnong mga tinguha.

Ang Hinungdanong Papel sa Pulong sa Diyos

8. Nganong kinahanglan nga magtuon kita sa Bibliya?

⁸ Ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya, nasulat tungod sa iyang espiritu. Busa, usa sa hinungdanong paagi sa pagtugot sa maong espiritu nga molihok diha kanato maoy pinaagi sa pagbasa ug pagtuon sa Bibliya—kada adlaw kon posible. (1 Corinto 2:10, 11; Efeso 5:18) Ang pagpuno sa atong hunahuna ug kasingkasing sa mga kamatuoran ug mga prinsipyo sa Bibliya motabang kanato sa pagsugakod sa mga pag-atake sa atong espirituwalidad. Oo, sa dihang ang imoral nga mga tentasyon motungha, ang espiritu sa Diyos makapahinumdom kanato sa Kasulatanhong mga pahinumdom ug nagagiyang mga prinsipyo nga makapalig-on sa atong determinasyon sa paglihok sumala sa kabubut-on sa Diyos. (Salmo 119:1, 2, 99; Juan 14:26) Busa, kita wala malingla sa pagsubay sa daotang dalan.—2 Corinto 11:3.

9. Sa unsang paagi ang pagtuon sa Bibliya makapalig-on sa atong determinasyon nga ampingan ang atong relasyon uban kang Jehova?

⁹ Samtang nagpadayon kita sa atong sinsero ug makugihon nga pagtuon sa Kasulatan uban sa tabang sa pinasukad-sa-Bibliya nga mga publikasyon, ang espiritu sa Diyos mag-impluwensiya sa atong hunahuna ug kasingkasing, nga magpalalom sa atong pagtahod sa mga sukdanan ni Jehova. Ang atong relasyon uban sa Diyos mahimong labing hinungdanong butang sa atong kinabuhi. Sa dihang mag-atubang ug tentasyon, ang pagpalandong kon unsa ka lalim unta ang pagbuhat ug daotan wad-on diha sa hunahuna. Hinunoa, ang atong pangunang hatagan ug pagtagad mao ang paghupot sa atong integridad kang Jehova. Ang kusganong pagpabili sa atong relasyon kaniya magpalihok kanato sa pagpakigbugno sa bisan unsang kiling nga mahimong makadaot o makabungkag niana.

“Gihigugma Ko Gayod ang Imong Balaod!”

10. Nganong ang pagtuman sa balaod ni Jehova gikinahanglan sa paghunahuna sa espiritu?

¹⁰ Kon kita gidasig sa paghunahuna sa espiritu, ang kahibalo sa Pulong sa Diyos dili pa igo. Si Haring Solomon nakasabot pag-ayo sa mga sukdanan ni Jehova, apan napakyas siya sa pagkinabuhi subay niana sa ulahing bahin sa iyang kinabuhi. (1 Hari 4:29, 30; 11:1-6) Kon kita mahunahunaon sa espirituwal, atong makita ang panginahanglan dili lamang sa pagkahibalo kon unsay giingon sa Bibliya kondili usab sa pagtuman sa balaod sa Diyos sa tibuok nga kasingkasing. Nagpasabot kana sa pagsusi ug maayo sa mga sukdanan ni Jehova ug sa pagpaningkamot pag-ayo sa pagsunod niana. Dunay ingon niana nga tinamdan ang salmista. Siya miawit: “Gihigugma ko gayod ang imong balaod! Kini ang akong gipalandong sa tibuok nga adlaw.” (Salmo 119:97) Kon kita interesado gayod nga mosunod sa balaod sa Diyos, mapukaw kita sa pagpasundayag sa diyosnong mga hiyas. (Efeso 5:1, 2) Inay kay walay-mahimo nga madani sa pagbuhat ug daotan, atong ipasundayag ang mga bunga sa espiritu, ug ang tinguha nga pahimut-an si Jehova magpahilayo kanato gikan sa daotan nga “mga buhat sa unod.”—Galacia 5:16, 19-23; Salmo 15:1, 2.

11. Unsaon nimo pagpatin-aw nga ang balaod ni Jehova nga nagdili sa pakighilawas maoy panalipod alang kanato?

¹¹ Sa unsang paagi atong mapalambo ang lalom nga pagtahod ug gugma alang sa balaod ni Jehova? Ang usa ka paagi mao ang pagsusi pag-ayo sa bili niini.  Tagda ang balaod sa Diyos nga naglimite sa seksuwal nga mga relasyon diha lamang sa kaminyoon ug nagdili sa pakighilawas ug panapaw. (Hebreohanon 13:4) Ang pagtuman ba niining balaora naghikaw kanato ug usa ka maayong butang? Ang mahigugmaong langitnong Amahan mohimo ba ug balaod nga maghikaw kanato sa usa ka butang nga makaayo? Siyempre dili! Tan-awa kon unsay nagakahitabo sa kinabuhi sa daghan nga wala magkinabuhi sumala sa moral nga mga sukdanan ni Jehova. Ang wala-kinahanglanang mga pagmabdos sagad nagtultol kanila sa mga aborsiyon o tingali ngadto sa ahat ug dili malipayong mga kaminyoon. Daghan ang napugos sa pagmatuto ug anak nga walay bana o asawa. Dugang pa, kadtong nakighilawas nagladlad sa ilang kaugalingon sa mga sakit nga mapasa sa pakigsekso. (1 Corinto 6:18) Ug kon ang usa ka alagad ni Jehova makighilawas, ang emosyonal nga mga epekto makapahugno kaayo. Ang pagpaningkamot sa pagpukgo sa mga pagtulisok sa sad-ang tanlag makapahinabog mga gabiing walay-tulog ug kasubo. (Salmo 32:3, 4; 51:3) Nan, dili ba dayag nga ang balaod ni Jehova nga nagdili sa pakighilawas gilaraw aron sa pagpanalipod kanato? Oo, duna gayoy dakong kaayohan ang paghupot sa moral nga kahinlo!

Pag-ampo Alang sa Tabang ni Jehova

12, 13. Nganong haom nga mag-ampo sa dihang hasolon sa daotang mga tinguha?

¹² Ang paghunahuna sa espiritu nagkinahanglan gayod ug kinasingkasing nga pag-ampo. Haom nga mangayog tabang sa espiritu sa Diyos, kay si Jesus miingon: “Kon kamo . . . mahibalong mohatag ug maayong mga gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa ka labaw pa gayod nga ang inyong Amahan sa langit mohatag ug balaang espiritu niadtong nagapangayo kaniya!” (Lucas 11:13) Sa pag-ampo, ikapahayag nato ang atong pagsalig sa espiritu alang sa tabang maylabot sa atong mga kahuyangan. (Roma 8:26, 27) Kon atong maamgohan nga ang makasasalang mga tinguha o tinamdan nag-apektar kanato, o kon ipatagad kini kanato sa usa ka mahigugmaong isigkamagtutuo, maalamon nga magmaespesipiko bahin sa maong suliran diha sa atong mga pag-ampo ug mangayo ug tabang sa Diyos sa pagbuntog niining maong mga kiling.

¹³ Si Jehova makatabang kanato sa pagsentro sa pagtagad diha sa matarong, putli, ligdong, ug dalayegon nga mga butang. Ug pagkahaom nga kinasingkasing nga mangamuyo kaniya aron “ang kalinaw sa Diyos” magabantay sa atong kasingkasing ug gahom sa pangisip! (Filipos 4:6-8) Busa mag-ampo kita alang sa tabang ni Jehova sa ‘pagtinguha sa pagkamatarong, diyosnong pagkamahinalaron, pagtuo, gugma, paglahutay, kalumo sa buot.’ (1 Timoteo 6:11-14) Uban sa tabang sa atong mahigugmaong Amahan, ang mga kabalaka ug mga tentasyon dili moabot sa punto nga dili na kini makontrolar. Hinunoa, ang atong kinabuhi matugob sa hinatag-Diyos nga kalinaw.

Ayaw Paguola ang Espiritu

14. Nganong ang espiritu sa Diyos maoy usa ka puwersa alang sa kahinlo?

¹⁴ Ang hamtong nga mga alagad ni Jehova personal nga nagpadapat sa tambag ni Pablo: “Ayaw pagpalonga ang kalayo sa espiritu.” (1 Tesalonica 5:19) Sanglit ang espiritu sa Diyos maoy “espiritu sa pagkabalaan,” kini hinlo, dalisay, balaan. (Roma 1:4) Sa dihang nagalihok diha kanato, kanang maong espiritu sa ingon maoy usa ka puwersa alang sa pagkabalaan, o kahinlo. Kini motabang nga makapabilin kita diha sa hinlo nga paagi sa pagkinabuhi nga mailhan pinaagi sa pagkamasinugtanon ngadto sa Diyos. (1 Pedro 1:2) Ang bisan unsang mahugawng buhat maisip nga nagasalikway niana nga espiritu, ug kana mahimong dunay malaglagong mga sangpotanan. Sa unsang paagi?

15, 16. (a) Sa unsang paagi mapaguol nato ang espiritu sa Diyos? (b) Sa unsang paagi malikayan nato nga mapaguol ang espiritu ni Jehova?

¹⁵ Buweno, misulat si Pablo: “Ayaw paguola ang balaang espiritu sa Diyos, nga pinaagi niini kamo gitimbrehan alang sa usa ka adlaw sa  pagpagawas pinaagig lukat.” (Efeso 4:30) Ang Kasulatan nagpaila sa espiritu ni Jehova ingong usa ka pasalig, o usa ka ‘timailhan sa kon unsay moabot,’ alang sa matinumanong dinihogan nga mga Kristohanon. Ug kana mao ang walay-kamatayon nga langitnong kinabuhi. (2 Corinto 1:22; 1 Corinto 15:50-57; Pinadayag 2:10) Ang espiritu sa Diyos makaagak sa mga dinihogan ug sa ilang mga kauban nga dunay yutan-ong paglaom diha sa usa ka kinabuhi sa pagkamatinumanon ug makatabang kanila sa paglikay sa daotang mga buhat.

¹⁶ Nagpasidaan ang apostol batok sa mga kiling ngadto sa kabakakan, pagpangawat, makauulawng panggawi, ug uban pa. Kon tugotan nato ang atong kaugalingon nga madani sa maong mga butang, kita nagsupak sa dinasig-sa-espiritu nga tambag sa Pulong sa Diyos. (Efeso 4:17-29; 5:1-5) Sa usa ka sukod, kita nagpaguol sa espiritu sa Diyos, ug siyempre usa ka butang kana nga buot natong likayan. Maylabot niana, kon si bisan kinsa kanato magsugod sa pagsalikway sa tambag sa Pulong ni Jehova, mahimong makaugmad kita ug mga tinamdan o mga taras nga moresultag tinuyo nga pagpakasala ug bug-os nga pagkawala sa pag-uyon sa Diyos. (Hebreohanon 6:4-6) Bisan tuod kita wala tingali magpakasala karon, mahimong nagpadulong na kita nianang direksiyona. Kon supakon nato kanunay ang pagtultol sa espiritu, atong gipaguol kana. Mahimong ato usab nga gisupak ug gipaguol si Jehova, ang tuboran sa balaang espiritu. Ingong mga tawo nga nahigugma sa Diyos, dili gayod kita mobuhat niana. Hinunoa, mag-ampo kita alang sa tabang ni Jehova aron dili nato mapaguol ang iyang espiritu kondili makahatag ug pasidungog sa iyang balaang ngalan pinaagi sa pagpadayon sa paghunahuna sa espiritu.

Padayon sa Paghunahuna sa Espiritu

17. Unsa ang pipila ka espirituwal nga mga tumong nga mahimo natong kab-oton, ug nganong ang pagpaningkamot sa pagkab-ot niini maalamon?

¹⁷ Ang usa ka maayong paagi aron kita makapadayon sa paghunahuna sa espiritu mao ang pagbaton ug espirituwal nga mga tumong ug maningkamot nga makab-ot kana. Depende sa atong mga panginahanglan ug mga sirkumstansiya, ang atong mga tumong mahimong maglakip sa pagpauswag sa atong mga batasan sa pagtuon, pagpauswag sa atong pagpakig-ambit sa buluhatong pagsangyaw, o pagkab-ot sa usa ka espesipikong pribilehiyo sa pag-alagad, sama sa bug-os-panahong payunir nga ministeryo, pag-alagad sa  Bethel, o misyonaryong buluhaton. Kini mag-okupar sa atong hunahuna sa espirituwal nga mga intereses ug motabang kanato sa pagpakigbisog nga dili madaog sa atong tawhanong mga kahuyangan o madala sa materyalistikong mga tumong ug dili-kasulatanhong mga tinguha nga kasagaran niining sistemaha sa mga butang. Tino nga kini ang maalamong dalan, kay si Jesus nag-awhag: “Hunong na sa pagpanigom alang sa inyong kaugalingon ug mga bahandi ibabaw sa yuta, diin ang anunugba ug taya nagapang-ut-ot, ug diin ang mga kawatan nagapanglungkab ug nagapangawat. Hinunoa, pagtigom alang sa inyong kaugalingon ug mga bahandi sa langit, diin walay anunugba ni taya nga magaut-ot, ug diin ang mga kawatan dili manglungkab ug mangawat. Kay kon asa ang imong bahandi, maatua usab ang imong kasingkasing.”—Mateo 6:19-21.

18. Nganong hinungdanon kaayong magpadayon sa paghunahuna sa espiritu niining kataposang mga adlaw?

¹⁸ Ang paghunahuna sa espiritu ug pagpukgo sa kalibotanong mga tinguha mao gayod ang maalamong dalan niining “kataposang mga adlaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Kon buot hunahunaon, “ang kalibotan lumalabay maingon man ang tinguha niini, apan siya nga nagabuhat sa kabubut-on sa Diyos magapabilin hangtod sa hangtod.” (1 Juan 2:15-17) Pananglitan, kon ang usa ka batan-ong Kristohanon mangagpas sa tumong nga bug-os-panahong pag-alagad, mahimong magsilbi kining giya panahon sa malisod nga mga tuig sa pagkabatan-on. Kon pugson sa pagkompromiso, ang maong tawo adunay tin-aw nga panan-aw sa kon unsay buot niyang makab-ot diha sa pag-alagad kang Jehova. Isipon sa maong espirituwal nga tawo nga dili-maalamon, binuang pa gani, ang pagpalabay sa higayon sa pagkab-ot sa espirituwal nga mga tumong tungod lamang sa materyal nga mga pangagpas o sa bisan unsang kalipay nga gisaad nga ihatag sa sala. Hinumdomi nga si Moises kinsa mahunahunaon sa espirituwal nga mga butang “mipiling maltrataron uban sa katawhan sa Diyos inay nga mabatonan ang temporaryong kalipayan sa sala.” (Hebreohanon 11:24, 25) Bata man o tigulang, mohimo kita sa susamang pagpili sa dihang hunahunaon nato kanunay ang espiritu inay ang makasasalang unod.

19. Unsang mga kaayohan ang atong matagamtam kon hunahunaon nato kanunay ang espiritu?

¹⁹ “Ang paghunahuna sa unod nagkahulogag pakig-away sa Diyos,” samtang “ang paghunahuna sa espiritu nagkahulogag kinabuhi ug kalinaw.” (Roma 8:6, 7) Kon hunahunaon nato kanunay ang espiritu, matagamtam nato ang bililhong kalinaw. Ang atong kasingkasing ug gahom sa pangisip mas mapanalipdan pa batok sa impluwensiya sa atong makasasalang kahimtang. Mas makapakigbisog kita sa mga tentasyon sa pagbuhat ug daotan. Ug mabatonan nato ang tabang sa Diyos sa pagsagubang sa nagapadayon nga bugno tali sa unod ug espiritu.

20. Nganong makaseguro kita nga posibleng magmadaogon sa paggubatay tali sa unod ug espiritu?

²⁰ Pinaagi sa pagpadayon sa paghunahuna sa espiritu, atong maampingan ang bililhong relasyon uban kang Jehova, ang tuboran sa kinabuhi ug balaang espiritu. (Salmo 36:9; 51:11) Si Satanas nga Yawa ug ang iyang mga ahente nagabuhat sa tanan nga ilang maarangan sa pagdaot sa atong relasyon kang Jehova nga Diyos. Naningkamot sila sa pagkontrolar sa atong hunahuna, nga nahibalo nga kon kita magpadala, ngadtongadto kini mosangko sa pakig-away sa Diyos ug sa kamatayon. Apan mahimong modaog kita niining paggubatay tali sa unod ug espiritu. Mao kana ang natagamtam ni Pablo, kay sa pagsulat bahin sa iyang kaugalingong pakiggubat, siya nangutana una: “Kinsa ang magaluwas kanako gikan sa lawas nga nagaagom niining kamatayon?” Dayon nagpakita nga posibleng makalingkawas niana, siya mipatugbaw: “Salamat sa Diyos pinaagi kang Jesu-Kristo nga atong Ginoo!” (Roma 7:21-25) Kita usab makapasalamat sa Diyos pinaagi kang Kristo tungod sa pagtagana kanato ug mga paagi sa pagsagubang sa tawhanong mga kahuyangan ug sa pagpadayon sa paghunahuna sa espiritu uban ang kahibulongang paglaom nga kinabuhing walay kataposan.—Roma 6:23.

Nahinumdom Ka Ba?

• Unsay kahulogan sa paghunahuna sa espiritu?

• Sa unsang paagi kita makatugot sa espiritu ni Jehova sa paglihok dinhi kanato?

• Ipatin-aw kon nganong, diha sa atong pagpakiggubat batok sa sala, hinungdanon ang pagtuon sa Bibliya, pagtuman sa balaod ni Jehova, ug pag-ampo kaniya.

• Sa unsang paagi ang pagkab-ot ug espirituwal nga mga tumong makatabang kanato nga makapabilin sa dalan sa kinabuhi?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 16]

Ang pagtuon sa Bibliya motabang kanato sa pagsugakod sa mga pag-atake sa atong espirituwalidad

[Hulagway sa panid 17]

Haom nga mag-ampo alang sa tabang ni Jehova sa pagbuntog sa makasasalang mga tinguha

[Mga hulagway sa panid 18]

Ang espirituwal nga mga tumong motabang kanato sa pagpadayon sa paghunahuna sa espiritu