Atimana ang mga Ilo ug mga Babayeng Balo sa Ilang Kasakitan

Dili lisod sabton nga nagkinabuhi kita sa usa ka dili-mahigugmaong kalibotan. Nagpunting sa matang sa mga tawo nga motungha “sa kataposang mga adlaw,” si apostol Pablo misulat: “Moabot ang makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon. Kay ang mga tawo unya magmahigugmaon sa ilang kaugalingon, . . . walay kinaiyanhong pagbati.” (2 Timoteo 3:1-3) Pagkatinuod gayod sa maong mga pulong!

ANG kahimtang sa moral sa atong kapanahonan maoy usa sa mga hinungdan sa pagkadili-mabination diha sa kasingkasing sa daghan. Ang katawhan anam-anam nga nawad-ag interes sa kaayohan sa uban, ug sa pipila ka kahimtang bisan gani sa mga membro sa kaugalingon nilang pamilya.

Kini hilabihang nakaapektar sa daghan kinsa, tungod sa lainlaing mga sirkumstansiya, nahimong timawa. Ang gidaghanon sa mga babayeng balo ug mga ilo padayong midaghan tungod sa mga gubat, kinaiyanhong mga katalagman, ug pinugos nga pagpamahawa sa katawhan nga nangitag kadangpan. (Ecclesiastes 3:19) “Kapin sa usa ka milyon [nga kabataan] ang nailo ug nahimulag sa ilang mga pamilya tungod sa gubat,” nag-ingon ang taho gikan sa United Nations Children’s Fund. Ikaw nasayod usab sa daghang nag-inusara, giabandonar, o diborsiyadang mga inahan nga nag-atubang sa malisod nga responsibilidad sa pagbuhi ug pagmatuto sa ilang mga pamilya nga silasila ra. Migrabe ang kahimtang tungod kay ang pipila ka nasod nagaatubang ug grabeng krisis sa ekonomiya, nga maoy hinungdan nga ang kadaghanan sa mga lungsoranon nagkinabuhi diha sa tumang kakabos.

Tungod niini, may paglaom pa ba alang niadtong nakaagom ug kasakitan? Sa unsang paagi mahupay ang pag-antos sa mga babayeng balo ug mga ilo? Mahanaw ba kaha kining problemaha?

Mahigugmaong Pag-atiman sa Kapanahonan sa Bibliya

Ang pag-atiman sa pisikal ug espirituwal nga mga panginahanglan sa mga babayeng balo ug mga ilo dugay na nga nahimong hinungdanong bahin sa pagsimba sa Diyos. Sa dihang magaani sa ilang mga lugas o mga bunga, ang mga Israelinhon dili maghipos sa kon unsay nahibilin sa uma, nga manghagdaw alang sa ilang kaugalingon. Ang mga hagdawonon kinahanglang ipabilin “alang sa langyaw nga pumoluyo, alang sa batang ilo-sa-amahan ug alang sa babayeng balo.” (Deuteronomio 24:19-21) Ang  Balaod ni Moises nag-ingon: “Dili ninyo sakiton ang bisan kinsang babayeng balo o batang ilo-sa-amahan.” (Exodo 22:22, 23) Ang mga babayeng balo ug mga ilo nga gihisgotan sa Bibliya tukmang naghawas sa mas kabos nga mga tawo, tungod kay sa pagkamatay sa bana ug amahan o sa duha ka ginikanan, ang buhing mga membro sa pamilya tingali mahibiling mag-inusara ug timawa. Ang patriarkang si Job miingon: ‘Luwason ko ang mga sinakit nga nagtuaw alang sa tabang, ug ang batang ilo-sa-amahan ug si bisan kinsa nga walay magtatabang.’—Job 29:12.

Niadtong unang mga adlaw sa Kristohanong kongregasyon, ang pag-atiman sa mga sinakit ug tinuod nga kabos tungod sa pagkamatay sa mga ginikanan o sa usa ka bana maoy kinaiyanhong bahin sa matuod nga pagsimba. Nga nagpakitag dakong interes sa kaayohan sa maong matang sa mga tawo, ang disipulong si Santiago misulat: “Ang dagway sa pagsimba nga hinlo ug wala mahugawi sa panglantaw sa atong Diyos ug Amahan mao kini: ang pag-atiman sa mga ilo ug sa mga babayeng balo sa ilang kasakitan, ug ang pag-amping sa kaugalingon nga dili mahugawan sa kalibotan.”—Santiago 1:27.

Gawas sa paghisgot sa mga ilo ug sa mga babayeng balo, si Santiago nagpakita usab ug dakong kahingawa sa uban kinsa kabos ug timawa. (Santiago 2:5, 6, 15, 16) Gipasundayag ni apostol Pablo ang samang pagkamahunahunaon. Sa dihang siya ug si Bernabe gihatagan ug asaynment sa pagsangyaw, ‘ang paghinumdom sa mga kabos’ mao ang usa sa mga instruksiyon nga ilang nadawat. “Kining butanga mismo mao usab ang akong matinuorong gipanlimbasogang buhaton,” nakaingon si Pablo uban ang mahinlong tanlag. (Galacia 2:9, 10) Wala madugay human sa pagkatukod niini, ang asoy mahitungod sa mga kalihokan sa Kristohanong kongregasyon nag-ingon: “Walay usa taliwala kanila ang nanginahanglan . . . Unya himoon ang pagpang-apod-apod ngadto sa matag usa, sumala sa iyang kinahanglanon.” (Buhat 4:34, 35) Oo, ang kahikayan nga gihimo sa karaang Israel sa pag-atiman sa mga  ilo, sa mga babayeng balo, ug sa mga timawa nagpadayon gihapon sa Kristohanong kongregasyon.

Siyempre, ang tabang nga gitagana limitado ug sumala sa maarangan sa indibiduwal nga mga kongregasyon. Wala usiki ang salapi, ug kadtong gitabangan maoy tinuod nga nanginahanglan. Walay Kristohanon nga nagpahimulos niining mao nga kahikayan sa dili makataronganong paagi, ug wala isangon sa kongregasyon ang palas-anong dili kinahanglanon. Tin-aw kining gipakita diha sa gilatid nga instruksiyon ni Pablo diha sa 1 Timoteo 5:3-16. Diha niana atong makita nga kon ang mga paryente sa kabos makaarang sa pagtabang kanila, kinahanglang abagahon nila ang responsibilidad. Kinahanglang makab-ot sa kabos nga mga babayeng balo ang tinong mga kinahanglanon aron takos nga makadawat sa hinabang. Kining tanan nagsumbalik-silaw sa maalamong kahikayan nga gigamit ni Jehova sa pag-atiman niadtong nanginahanglan. Bisan pa niana, kini nagpakita usab nga kinahanglang gamiton ang pagkatimbang aron walay usa nga magpahimulos sa dili makataronganong paagi sa gipakitang kalulot.—2 Tesalonica 3:10-12.

Pag-atiman sa mga Ilo ug mga Babayeng Balo Karong Adlawa

Ang mga prinsipyo nga gisunod sa mga alagad sa Diyos sa unang panahon ginapadapat gihapon diha sa mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova kon mahitungod sa pagpakitag kahingawa ug paghatag ug tabang niadtong nag-antos sa kalisdanan. Ang inigsoong gugma maoy usa ka dayag nga ilhanan, sumala sa giingon ni Jesus: “Pinaagi niini ang tanan makaila nga kamo akong mga tinun-an, kon kamo adunay gugma sa inyong taliwala.” (Juan 13:35) Kon ang uban nanginahanglan o nahimong mga biktima sa kalamidad o sa mga epekto sa gubat o sibil nga panag-away, ang ubang membro sa internasyonal nga panag-igsoonay maikagong mangitag mga paagi nga makatabang sa espirituwal ug materyal nga paagi. Tagdon nato ang pipila ka modernong-adlaw nga mga kasinatian nga nagpakita kon unsay ginahimo niining bahina.

Wala pa kaayoy mahinumdoman si Pedro bahin sa iyang inahan, nga namatay sa dihang siya nag-edad pa lang ug usa ka tuig ug tunga. Sa dihang si Pedro nag-edad ug singko, ang iyang amahan namatay usab. Busa si Pedro gibiyaan uban sa iyang mga igsoon. Ang mga Saksi ni Jehova tigduawan na sa ilang amahan, mao nga si Pedro ug hasta ang iyang mga magulang nga lalaki misugod sa pagdawat ug pagtuon sa Bibliya sa balay.

Miasoy si Pedro: “Sa pagkasunod gayod nga semana, misugod kami sa pagtambong sa mga tigom. Samtang kami nakig-uban sa mga igsoon, gibati namo ang gugma nga ilang gipakita kanamo. Ang kongregasyon nahimong usa ka dalangpanan alang kanako tungod kay ang mga igsoong lalaki ug babaye nagpakita kanako ug gugma ug kamabination, nga ingon gayod ug sila akong mga ginikanan.” Nahinumdom si Pedro nga dapiton siya sa usa sa Kristohanong mga ansiyano ngadto sa iyang balay. Didto nakauban ni Pedro ang pamilya sa maong ansiyano diha sa pagkokabildo ug paglingawlingaw. “Kini maoy mga handomanan nga akong gipabilhan,” matod ni Pedro, nga misugod sa pagsangyaw bahin sa iyang pagtuo sa edad nga 11 ug nabawtismohan sa edad nga 15. Pinaagi sa tabang niadtong uban nga anaa sa kongregasyon, ang iyang mga magulang nga lalaki miuswag usab pag-ayo sa espirituwal nga paagi.

Anaa usab ang panig-ingnan ni David. Siya ug ang iyang kaluhang babaye giabandonar sa dihang nagbulag ang ilang mga ginikanan. Ang ilang mga apohan ug iyaan ang nagpadako kanila. “Sa dihang midako na kami ug nakaamgo sa among kahimtang, gidaog kami sa pagbati sa kawalay-pagsalig ug kasubo. Gikinahanglan namo ang usa nga masaligan. Ang akong iyaan nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova, ug tungod niini, kami natudloan sa kamatuoran sa Bibliya. Ang mga igsoon nagpakita sa ilang pagkamabination ug pagkamahigalaon kanamo. Sila mahigugmaon kanamo ug gidasig kami sa pagkab-ot ug mga tumong ug sa pagpadayon sa pag-alagad kang Jehova. Sa dihang ako mga diyes anyos na, hapiton ako sa usa ka ministeryal nga alagad aron makapakig-ambit sa ministeryo sa kanataran. May laing igsoon nga moatiman sa akong mga galastohon sa dihang motambong ako sa mga  kombensiyon. May usa ka igsoong mitabang pa gani nako aron ako makahatag ug kontribusyon sa Kingdom Hall.”

Si David nabawtismohan sa dihang siya 17 anyos, ug sa ulahi siya nag-alagad sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Mexico. Bisan karon siya miadmitir: “Daghang ansiyano ang nakahatag ug dakong tabang sa akong edukasyon ug nagtagana kanako ug mapuslanong tambag. Niining paagiha mabuntog ko ang akong pagbati sa kawalay-pagsalig ug kamingaw.”

Si Abel, usa ka ansiyano sa kongregasyon sa Mexico diin adunay ubay-ubayng babaye nga mga balo nga nagkinahanglag tabang, miasoy: “Nagtuo ako nga ang labing dakong panginahanglan sa mga babayeng balo nga hatagag pagtagad mao ang emosyonal nga pagpaluyo. May mga panahon nga sila mobatig hilabihang kaguol; mingawon sila. Busa, hinungdanon kaayo nga ikaw mapaluyohon, mamati kanila. Kami [ang mga ansiyano sa kongregasyon] kanunay nga moduaw kanila. Hinungdanon nga hatagag panahon ang pagtagad sa ilang mga problema. Kini makatabang nga sila mobatig kahupayan sa espirituwal.” Apan, usahay ang pinansiyal nga tabang gikinahanglan usab. “Nagtukod kami karon ug balay alang sa usa ka igsoong babayeng balo,” di pa dugayng miasoy si Abel. “Gigugol namo ang pipila ka Sabado ug mga hapon sulod sa usa ka semana nga nagtrabaho sa iyang balay.”

Mahitungod sa iyang kasinatian sa pagtabang sa mga ilo ug mga babayeng balo, ang laing ansiyano sa kongregasyon miingon: “Nagtuo ako nga mas gikinahanglan pag-ayo sa mga ilo ang Kristohanong gugma kay sa mga balo. Namatikdan nako nga sila mas daling mobati nga sila sinalikway kay sa kabataan ug mga tin-edyer nga may duha ka ginikanan. Gikinahanglan nila ang daghang pagpahayag sa inigsoong pagbati. Maayo nga duolon sila human sa mga tigom aron sila pangomostahon sa ilang kahimtang. May usa ka minyong igsoong lalaki nga nailo sa dihang bata pa. Kanunay ko siyang timbayaon nga mainiton panahon sa tigom, ug siya mohalog kanako kon iya akong makita. Kini nakapalig-on sa mga bugkos sa tinuod nga inigsoong gugma.”

Si Jehova ‘Magaluwas sa Kabos’

Ang pagsalig kang Jehova hinungdanon aron masagubang ang kahimtang sa mga babayeng balo ug mga ilo. Bahin kaniya kini giingon: “Si Jehova nagabantay sa mga langyaw nga pumoluyo; siya magahatag ug kahupayan sa batang ilo-sa-amahan ug sa babayeng balo.” (Salmo 146:9) Ang hingpit nga solusyon niining matanga sa mga problema modangat pinaagi lamang sa Gingharian sa Diyos ilalom sa pagmando ni Jesu-Kristo. Matagnaong naghubit sa maong pagmando pinaagi sa Mesiyas, ang salmista misulat: “Pagaluwason niya ang kabos nga nagatuaw alang sa tabang, ingon man ang sinakit ug si bisan kinsa nga walay magtatabang. Maluoy siya sa timawa ug sa kabos, ug pagaluwason niya ang mga kalag sa mga kabos.”—Salmo 72:12, 13.

Samtang nagkaduol ang kataposan niining presenteng sistema sa mga butang, ang kapit-osan nga atubangon sa mga Kristohanon sa katibuk-an mouswag gayod. (Mateo 24:9-13) Gikinahanglan nga sa matag adlaw ang mga Kristohanon magpakitag dugang pagtagad sa usag usa ug ‘magbaton ug mainit nga gugma alang sa usag usa.’ (1 Pedro 4:7-10) Ang Kristohanong mga lalaki, ilabina ang mga ansiyano, kinahanglang magpakitag pagtagad ug kaluoy niadtong mga nailo. Ug ang hamtong nga mga igsoong babaye sa kongregasyon makahatag ug dakong pagpaluyo sa mga babayeng balo ug mahimong tinubdan sa paghupay. (Tito 2:3-5) Sa pagkatinuod, ang matag usa makatabang pinaagi sa aktibong pagpakitag pagtagad sa uban nga nakasinatig kasakitan.

Ang matuod nga mga Kristohanon dili ‘magsira sa pultahan sa ilang malumong pagkamabination’ kon ilang ‘makita ang ilang igsoon nga nanginahanglan.’ Sila nahibalo nga kinahanglang sundon ang tambag ni apostol Juan: “Minahal nga mga anak, maghigugmaay kita, dili pinaagi sa pulong ni sa dila, kondili sa buhat ug sa kamatuoran.” (1 Juan 3:17, 18) Busa atong ‘atimanon ang mga ilo ug mga babayeng balo diha sa ilang kasakitan.’—Santiago 1:27.

[Blurb sa panid 11]

“Maghigugmaay kita, dili pinaagi sa pulong ni sa dila, kondili sa buhat ug sa kamatuoran.”—1 Juan 3:18

[Mga hulagway sa panid 10]

Ang matuod nga mga Kristohanon moatiman sa mga ilo ug mga babayeng balo sa materyal, espirituwal, ug emosyonal nga paagi