Modangat ba Kanimo ang Panalangin ni Jehova?
Modangat ba Kanimo ang Panalangin ni Jehova?
“Kining tanang panalangin moabot kanimo ug modangat kanimo, tungod kay ikaw nagpadayon sa pagpamati sa tingog ni Jehova nga imong Diyos.”—DEUTERONOMIO 28:2.
1. Unsay magtino kon ang mga Israelinhon makadawat ug mga panalangin o mga maldisyon?
SA HAPIT nang matapos ang ilang 40 ka tuig nga panaw sa kamingawan, ang mga Israelinhon nagkampo sa Kapatagan sa Moab. Ang Yutang Saad anaa na sa ilang unahan. Niining tungora gisulat ni Moises ang basahon sa Deuteronomio, nga naglakip sa sunodsunod nga mga panalangin ug mga maldisyon, o mga tunglo. Kon ang katawhan sa Israel ‘magpadayon sa pagpamati sa tingog ni Jehova’ pinaagi sa pagsugot kaniya, ang mga panalangin “modangat” kanila. Gihigugma sila ni Jehova ingong iyang “linaing katigayonan” ug buot niyang ipakita ang iyang gahom alang kanila. Apan kon sila dili magpadayon sa pagpamati kaniya, ang mga maldisyon segurado usab nga modangat kanila.—Deuteronomio 8:10-14; 26:18; 28:2, 15.
2. Unsay kahulogan sa Hebreohanong mga berbo nga gihubad ug “nagpadayon sa pagpamati” ug “modangat” diha sa Deuteronomio 28:2?
2 Ang Hebreohanong berbo nga gihubad ug “nagpadayon sa pagpamati” sa Deuteronomio 28:2 nagpasabot ug mapinadayonong aksiyon. Ang katawhan ni Jehova kinahanglang dili lamang mamati kaniya usahay; kinahanglang magpadayon sila sa pagpamati kaniya sa tanang panahon. Nianang paagiha lamang nga ang mga panalangin sa Diyos modangat kanila. Ang Hebreohanong berbo nga gihubad ug “modangat” giila ingong pulong nga may kalabotan sa pagpangayam nga kasagarang nagkahulogan ug “paggukod” o “pag-agpas.”
3. Sa unsang paagi kita mahisama kang Josue, ug nganong hinungdanon kaayo kini?
3 Ang Israelinhong lider nga si Josue mipili sa pagpamati kang Jehova ug busa nakatagamtam ug mga panalangin. Si Josue miingon: “Pagpili alang sa inyong kaugalingon karong adlawa kon kinsay inyong alagaran . . . Kon bahin kanako ug sa akong panimalay, kami mag-alagad kang Jehova.” Sa pagkadungog niana, ang katawhan mitubag: “Halayo ra alang kanamo nga mobiya kang Jehova aron moalagad sa ubang mga diyos.” (Josue 24:15, 16) Tungod sa maayo kaayong tinamdan ni Josue, usa siya sa pipila sa iyang kaliwatan nga nakapribilehiyo sa pagsulod sa Yutang Saad. Karon, hapit na kitang mosulod sa mas labaw kaayo nga Yutang Saad—usa ka paraisong yuta nga niana ang mga panalangin nga mas dagaya pa kay sa niadtong sa panahon ni Josue nagpaabot sa tanan nga nakabaton sa pag-uyon sa Diyos. Modangat ba kanimo ang maong mga panalangin? Modangat kini kon magpadayon ka sa pagpamati kang Jehova. Aron matabangan ka sa pagpalig-on sa imong determinasyon sa pagpamati kang Jehova, tagda ang nasodnong kasaysayan sa karaang Israel maingon man ang matulon-anong indibiduwal nga mga panig-ingnan.—Roma 15:4.
Panalangin o Maldisyon?
4. Ingong tubag sa pag-ampo ni Solomon, unsay gihatag sa Diyos kaniya, ug unsay angay natong bation sa maong mga panalangin?
4 Panahon sa paghari ni Haring Solomon, ang mga Israelinhon nakadawat ug talagsaong mga panalangin gikan kang Jehova. Gipahimuslan nila ang kasegurohan ug kadagaya sa maayong mga butang. (1 Hari 4:25) Ang bahandi ni Solomon nabaniog pag-ayo, bisan tuod wala siya mangayo sa Diyos ug materyal nga bahandi. Hinunoa, sa dihang bata pa ug walay-kasinatian, nag-ampo siya alang sa usa ka masinugtanong kasingkasing—usa ka hangyo nga gihatag ni Jehova pinaagi sa pagpanalangin kaniya ug kaalam ug pagsabot. Nakapaarang kini kang Solomon sa paghukom sa mga tawo sa hustong paagi, nga nag-ila sa kalainan tali sa maayo ug daotan. Bisan tuod gihatagan usab siya sa Diyos ug bahandi ug himaya, ingong batan-on, gipabilhan pag-ayo ni Solomon ang labaw kaayong bili sa espirituwal nga mga bahandi. (1 Hari 3:9-13) Daghan man kitag materyal nga kabtangan o dili, pagkamapasalamaton nato nga napahimuslan nato ang panalangin ni Jehova ug maoy dato sa espirituwal!
5. Unsay nahitabo sa dihang ang katawhan sa Israel ug Juda napakyas sa pagpadayon sa pagpamati kang Jehova?
5 Napakyas ang mga Israelinhon sa pagpakitag apresasyon sa panalangin ni Jehova. Tungod kay wala sila magpadayon sa pagpamati kaniya, ang gitagnang mga maldisyon midangat kanila. Miresulta kini sa pagkaparot nila diha sa kamot sa ilang mga kaaway ug pagkabihag sa mga molupyo sa Israel ug Juda. (Deuteronomio 28:36; 2 Hari 17:22, 23; 2 Cronicas 36:17-20) Nakakat-on ba ang katawhan sa Diyos gikan sa maong pag-antos nga ang mga panalangin sa Diyos modangat lamang niadtong nagpadayon sa pagpamati kang Jehova? Ang Hudiyong mga nanghibilin nga namalik sa ilang yutang natawhan sa 537 W.K.P. may kahigayonan sa pagpasundayag kon sila ba nakabaton ug “kasingkasing nga manggialamon” ug karon nakakita sa panginahanglan nga magpadayon sa pagpamati sa Diyos.—Salmo 90:12.
6. (a) Nganong gipadala ni Jehova si Haggeo ug Zacarias aron managna ngadto sa iyang katawhan? (b) Unsang prinsipyoha ang giilustrar sa mensahe sa Diyos pinaagi kang Haggeo?
6 Ang napasig-uling mga Hudiyo nagtukod ug usa ka halaran ug nagsugod pagtukod sa templo sa Jerusalem. Apan sa dihang mitungha ang grabeng pagsupak, ang ilang kasibot nagsugod pagkaluya ug nahunong ang pagtukod. (Esdras 3:1-3, 10; 4:1-4, 23, 24) Nagsugod usab sila sa pag-una sa personal nga mga kaharuhay. Busa, gipadala sa Diyos ang mga manalagnang si Haggeo ug Zacarias aron sa paghaling pag-usab sa kasibot sa mga tawo alang sa matuod nga pagsimba. Pinaagi kang Haggeo, miingon si Jehova: “Panahon na ba alang kaninyo nga kamo magapuyo sa inyong mga balay nga plinigohan, samtang kining balaya [sa pagsimba] guba? . . . Tagda sa inyong kasingkasing ang inyong mga dalan. Nagpugas kamo ug daghan, apan diyutay ra ang inyong naani. Nagakaon kamo, apan wala kamo mabusog. . . . Ug siya nga nagpasuhol, nagpasuhol aron isulod sa puntil nga may mga buslot.” (Haggeo 1:4-6) Ang pagsakripisyo sa espirituwal nga mga intereses aron mangagpas sa materyal nga mga bentaha dili moresulta sa panalangin ni Jehova.—Lucas 12:15-21.
7. Nganong giingnan ni Jehova ang mga Hudiyo: “Tagda sa inyong kasingkasing ang inyong mga dalan”?
7 Nalinga sa adlaw-adlawng mga kalihokan, ang mga Hudiyo nalimot nga ang mga panalangin sa Diyos sa matang sa ulan ug mabungahong mga panahon modangat lamang kanila kon sila molahutay diha sa dalan sa pagkamasinugtanon sa Diyos, bisan atubangan sa pagsupak. (Haggeo 1:9-11) Nan, pagkahaom ang tambag: “Tagda sa inyong kasingkasing ang inyong mga dalan”! (Haggeo 1:7) Sa pagkatinuod, nag-ingon si Jehova kanila: ‘Hunahunaa ninyo! Tan-awa ang kalambigitan tali sa inyong kawang nga paghago diha sa kaumahan ug ang awaaw nga kahimtang sa akong balay sa pagsimba.’ Ang inspiradong mga pulong sa mga manalagna ni Jehova sa kataposan mitidlom ra sa kasingkasing sa ilang mga mamiminaw, kay ang mga tawo mibalik pagtukod sa templo, nga nagtapos niini sa 515 W.K.P.
8. Unsang tambag ang gihatag ni Jehova sa mga Hudiyo sa adlaw ni Malaquias, ug ngano?
8 Sa ulahi, sa mga adlaw ni manalagnang Malaquias, ang mga Hudiyo nagpalingpaling na usab sa espirituwal, nga nagtanyag gani ug dili-dalawatong mga halad ngadto sa Diyos. (Malaquias 1:6-8) Busa, gitambagan sila ni Jehova sa pagdala sa ikapulong bahin sa ilang abot ngadto sa iyang balay-tipiganan ug sa pagsulay kaniya kon dili ba niya buksan ngadto kanila ang mga ganghaan sa tubig sa kalangitan ug magbubo ngadto kanila sa panalangin hangtod nga wala nay panginahanglan. (Malaquias 3:10) Pagkabinuang nga ang mga Hudiyo naghago alang sa mga butang nga dagayang igahatag sa Diyos kanila kon magpadayon lamang sila sa pagpamati sa iyang tingog!—2 Cronicas 31:10.
9. Susihon nato ang kinabuhi sa unsang tulo ka tawo diha sa rekord sa Bibliya?
9 Dugang pa sa paghisgot sa nasodnong kasaysayan sa Israel, ang Bibliya nagrekord sa kinabuhi sa daghang tawo nga nakadawat ug mga panalangin o mga maldisyon gikan sa Diyos, depende kon sila magpadayon sa pagpamati kang Jehova o dili. Tan-awon nato kon unsay atong makat-onan gikan sa tulo kanila—si Boaz, Nabal, ug Ana. Niining bahina, basin gusto nimong basahon ang Ruth maingon man ang 1 Samuel 1:1–2:21 ug 1 Samuel 25:2-42.
Si Boaz Namati sa Diyos
10. Sa unsa magkaparehas si Boaz ug Nabal?
10 Bisan tuod dili katalirongan ni Boaz si Nabal, magkaparehas sila sa pipila ka butang. Pananglitan, silang duha nagpuyo sa yuta sa Juda. Sila maoy adunahang mga tag-iyag yuta, ug ang duha may linaing kahigayonan sa pagpakita ug mahigugmaong-kalulot ngadto sa usa nga nanginahanglan. Apan niini rang mga butanga sila magkaparehas.
11. Sa unsang paagi gipakita ni Boaz nga nagpadayon siya sa pagpamati kang Jehova?
11 Si Boaz nagkinabuhi sa panahon sa mga maghuhukom sa Israel. Gitratar niya ang uban nga matinahoron, ug ang iyang mga mag-aani dakog pagtamod kaniya. (Ruth 2:4) Ingong pagsugot sa Balaod, gitino ni Boaz nga sa iyang uma, ang mga hagdawonon ibilin alang sa mga sinakit ug mga kabos. (Levitico 19:9, 10) Unsay gibuhat ni Boaz sa dihang nahibaloan niya ang bahin kang Ruth ug Naomi ug nakita ang kakugi ni Ruth sa pagtaganag materyal nga mga panginahanglan sa iyang tigulang nga ugangan? Gihatagan niya si Ruth ug linaing konsiderasyon ug gisugo ang iyang mga tawo nga pahagdawon siya diha sa iyang uma. Pinaagi sa iyang mga pulong ug mahigugmaong mga buhat, gipadayag ni Boaz nga siya maoy usa ka espirituwal nga tawo nga namati kang Jehova. Busa nadawat niya ang pag-uyon ug panalangin sa Diyos.—Levitico 19:18; Ruth 2:5-16.
12, 13. (a) Sa unsang paagi si Boaz nagpakitag halalom nga pagtahod sa balaod ni Jehova sa pagpalit pag-usab? (b) Unsang mga panalangin gikan sa Diyos ang midangat kang Boaz?
12 Ang labing talagsaong pamatuod nga si Boaz nagpadayon sa pagpamati kang Jehova mao ang dili-mahakogong paagi nga siya milihok maylabot sa balaod sa Diyos sa pagpalit pag-usab. Gihimo ni Boaz ang tanan aron maseguro nga ang panulondon sa iyang paryente—ang naanhing nga bana ni Naomi, si Elimelech—magpabilin diha sa pamilya ni Elimelech. Pinaagi sa “kaminyoon sa bayaw nga lalaki,” minyoan sa biyuda ang kinasuorang paryente sa iyang naanhing nga bana aron nga ang usa ka anak nga lalaki nga matawo kanila makapanunod sa panulondon. (Deuteronomio 25:5-10; Levitico 25:47-49) Gitanyag ni Ruth ang iyang kaugalingon alang sa kaminyoon puli kang Naomi, kinsa lapas na sa edad nga makabatog anak. Human modumili pagtabang kang Naomi ang mas suod nga paryente ni Elimelech, gipangasawa ni Boaz si Ruth. Ang ilang anak nga si Obed giisip ingong anak ni Naomi ug ang legal nga manununod ni Elimelech.—Ruth 2:19, 20; 4:1, 6, 9, 13-16.
13 Midangat kang Boaz ang dagayang mga panalangin tungod sa iyang dili-mahakogong pagsunod sa balaod sa Diyos. Pinaagi sa ilang anak nga si Obed, siya ug si Ruth gipanalanginan sa pribilehiyo nga mahimong mga katigulangan ni Jesu-Kristo. (Ruth 2:12; 4:13, 21, 22; Mateo 1:1, 5, 6) Gikan sa dili-mahakogong mga buhat ni Boaz, atong makat-onan nga ang mga panalangin modangat niadtong nagpakitag gugma alang sa uban ug milihok nga kaharmonya sa mga kinahanglanon sa Diyos.
Si Nabal Wala Mamati
14. Unsang matanga sa tawo si Nabal?
14 Kasukwahi kang Boaz, si Nabal napakyas sa pagpamati kang Jehova. Gilapas niya ang balaod sa Diyos: “Higugmaon mo ang imong isigkatawo sama sa imong kaugalingon.” (Levitico 19:18) Si Nabal dili espirituwal nga tawo; siya “mapig-oton ug daotan sa iyang mga binuhatan.” Bisan ang iyang kaugalingong mga sulugoon nag-isip kaniya ingong “walay-silbing tawo.” Sa kahaom, ang iyang ngalang Nabal nagkahulogan ug “hungog,” o “buangbuang.” (1 Samuel 25:3, 17, 25) Busa sa unsang paagi mosanong si Nabal sa dihang may kahigayonan siya sa pagpakitag kalulot sa usa nga nanginahanglan—si David, ang dinihogan ni Jehova?—1 Samuel 16:13.
15. Giunsa pagtratar ni Nabal si David, ug sa unsang paagi lahi si Abigail sa iyang bana niining bahina?
15 Sa dihang nagkampo duol sa mga panon sa kahayopan ni Nabal, si David ug ang iyang mga tawo, nga wala mangayog bayad, naghatag ug panalipod batok sa mga tulisan. “Sila nahimong usa ka paril libot kanamo sa magabii ug sa maadlaw,” miingon ang usa sa mga magbalantay sa panon sa kahayopan ni Nabal. Apan, sa dihang ang mga mensahero ni David nangayog pagkaon, “gikasab-an” sila ni Nabal ug gipalakaw sila nga walay dala. (1 Samuel 25:2-16) Dihadiha, ang asawa ni Nabal nga si Abigail nagdalag pagkaon ngadto kang David. Kay nasuko pag-ayo, hapit na untang patyon ni David si Nabal ug ang iyang mga tawo. Busa ang gihimo ni Abigail nakaluwas sa kinabuhi sa daghan ug nakasanta kang David nga mahimong sad-an sa dugo. Apan ang kadalo ug kamapig-oton ni Nabal naghinobra na gayod. Mga napulo ka adlaw sa ulahi, “si Jehova naghampak kang Nabal, mao nga siya namatay.”—1 Samuel 25:18-38.
16. Sa unsang paagi masundog nato si Boaz ug masalikway ang mga dalan ni Nabal?
16 Pagkadakong kalainan tali kang Boaz ug Nabal! Samtang angay natong isalikway ang mapig-oton ug hinakog nga mga dalan ni Nabal, sundogon nato ang pagkamaluloton ug pagkamahinatagon ni Boaz. (Hebreohanon 13:16) Mahimo nato kana pinaagi sa pagpadapat sa tambag ni apostol Pablo: “Samtang kita may kahigayonan alang niini, buhaton nato ang maayo ngadto sa tanan, apan ilabina kanila nga atong kabanay sa pagtuo.” (Galacia 6:10) Karon, ang “ubang mga karnero” ni Jesus, ang mga Kristohanon nga adunay yutan-ong paglaom, nakapribilehiyo sa pagbuhat ug maayo ngadto sa dinihogan ni Jehova, ang nanghibilin sa 144,000, kinsa hatagan ug dili-mamatay nga espirituwal nga kinabuhi didto sa langit. (Juan 10:16; 1 Corinto 15:50-53; Pinadayag 14:1, 4) Gilantaw ni Jesus ang maong mahigugmaong mga buhat nga daw gihimo kini ngadto kaniya mismo, ug ang pagbuhat niining maayong mga butang moresultag dagayang panalangin ni Jehova.—Mateo 25:34-40; 1 Juan 3:18.
Ang mga Pagsulay ug mga Panalangin ni Ana
17. Unsang mga pagsulay ang giatubang ni Ana, ug unsang tinamdan ang iyang gipakita?
17 Ang panalangin ni Jehova midangat usab sa diyosnong babaye nga si Ana. Nagpuyo siya sa bukirong rehiyon sa Efraim uban sa iyang Levihanong bana nga si Elkana. Sumala sa gitugot ug gilatid sa Balaod, nakabaton siya ug laing asawa—si Penina. Si Ana nagpabiling apuli, usa ka kaulawan alang sa Israelinhong babaye, samtang si Penina daghag anak. (1 Samuel 1:1-3; 1 Cronicas 6:16, 33, 34) Apan, inay hupayon si Ana, si Penina migawi sa dili-mahigugmaong paagi nga tungod niana nasakit ang buot ni Ana hangtod nga naghilak ug walay ganang mokaon. Mas grabe pa, nahitabo kini “tuigtuig,” matag panahon nga ang pamilya moadto sa balay ni Jehova sa Shilo. (1 Samuel 1:4-8) Pagkawalay-puangod ni Penina, ug pagkadakong pagsulay kini alang kang Ana! Bisan pa niana, wala gayod basola ni Ana si Jehova; ni nagpabilin siya sa balay sa dihang ang iyang bana miadto sa Shilo. Busa, sa kadugayan seguradong modangat kaniya ang dagayang panalangin.
18. Unsang panig-ingnan ang gihatag ni Ana?
18 Si Ana nagpakita ug maayo kaayong panig-ingnan alang sa katawhan ni Jehova karon, ilabina kadtong nasakitan tingali sa dili-malulotong mga komento sa uban. Nianang mga situwasyona, ang pagpalain sa kaugalingon dili mao ang tubag. (Proverbio 18:1) Wala tugoti ni Ana ang iyang mga pagsulay nga makapamenos sa iyang tinguha sa pag-adto sa dapit diin ginatudlo ang Pulong sa Diyos ug diin ang iyang katawhan magtigom alang sa pagsimba. Busa nagpabilin siyang lig-on sa espirituwal. Ang kalalom sa iyang espirituwalidad gipadayag diha sa iyang maanindot nga pag-ampo nga nasulat sa 1 Samuel 2:1-10. a
19. Sa unsang paagi ikapasundayag nato ang atong apresasyon alang sa espirituwal nga mga butang?
19 Ingong presenteng-adlaw nga mga alagad ni Jehova, wala kita magsimba diha sa usa ka tabernakulo. Bisan pa niana, ikapakita nato ang atong apresasyon alang sa espirituwal nga mga butang, sama kang Ana. Pananglitan, ikapakita nato ang atong lalom nga apresasyon alang sa espirituwal nga mga bahandi pinaagi sa atong regular nga pagtambong sa Kristohanong mga tigom, asembliya, ug mga kombensiyon. Gamiton nato kining mga okasyona sa pagdasig sa usag usa diha sa matuod nga pagsimba kang Jehova, kinsa naghatag kanato sa “pribilehiyo sa paghatag kaniya ug walay kahadlok nga sagradong pag-alagad uban ang pagkamaunongon ug pagkamatarong.”—Lucas 1:74, 75; Hebreohanon 10:24, 25.
20, 21. Sa unsang paagi gigantihan si Ana tungod sa iyang diyosnong debosyon?
20 Namatikdan ni Jehova ang diyosnong debosyon ni Ana ug dagaya siyang gigantihan. Sa usa sa tinuig nga mga panaw sa pamilya ngadto sa Shilo, ang naghilak nga Ana kinasingkasing nga nag-ampo sa Diyos ug nanaad: “Oh Jehova sa mga panon, kon ikaw sa walay pakyas magsud-ong sa kasakitan sa imong ulipong babaye ug mahinumdom gayod kanako, ug ikaw dili mahikalimot sa imong ulipong babaye ug maghatag gayod sa imong ulipong babaye ug usa ka anak nga lalaki, akong ihatag siya kang Jehova sa tanang adlaw sa iyang kinabuhi.” (1 Samuel 1:9-11) Gidungog sa Diyos ang pangaliyupo ni Ana ug gipanalanginan siya ug usa ka anak nga lalaki, nga iyang ginganlag Samuel. Sa dihang nalutas na siya, gidala niya siya ngadto sa Shilo aron makaalagad diha sa tabernakulo.—1 Samuel 1:20, 24-28.
21 Si Ana nagpasundayag ug gugma alang sa Diyos ug nagtuman sa iyang panaad kaniya may kalabotan kang Samuel. Ug hunahunaa ang dagayang mga panalangin nga napahimuslan niya ug ni Elkana tungod kay ang ilang pinalanggang anak nag-alagad diha sa tabernakulo ni Jehova! Daghang Kristohanong mga ginikanan ang nakabaton sa samang mga kalipay ug mga panalangin tungod kay ang ilang mga anak nga lalaki ug babaye nag-alagad ingong bug-os-panahong payunir nga mga ministro, mga membro sa pamilyang Bethel, o sa ubang mga paagi nga nagpasidungog kang Jehova.
Padayon sa Pagpamati Kang Jehova!
22, 23. (a) Sa unsa kita makatino kon magpadayon kita sa pagpamati sa tingog ni Jehova? (b) Unsay hisgotan sa sunod nga artikulo?
22 Sa unsa kita makaseguro kon kita padayong mamati kang Jehova? Kita madato sa espirituwal kon atong ipasundayag ang tibuok-kalag nga gugma alang sa Diyos ug tumanon ang atong pahinungod ngadto kaniya. Bisan pag ang pagpangagpas sa maong dalan nagpasabot nga kinahanglang moantos kita sa grabeng mga pagsulay, tinong modangat kanato ang panalangin ni Jehova—kasagaran sa mas talagsaong paagi kay sa atong mahanduraw.—Salmo 37:4; Hebreohanon 6:10.
23 Daghang panalangin ang ihatag ngadto sa katawhan sa Diyos sa umaabot. Tungod sa masinugtanong pagpamati kang Jehova, “usa ka dakong panon” ang pagaluwason latas sa “dakong kasakitan” ug makasinati sa mga kalipay sa kinabuhi sa bag-ong kalibotan sa Diyos. (Pinadayag 7:9-14; 2 Pedro 3:13) Didto bug-os nga tagbawon ni Jehova ang matarong nga mga tinguha sa tanan niyang katawhan. (Salmo 145:16) Apan, ingon sa ipakita sa sunod nga artikulo, bisan karon kadtong nagpadayon sa pagpamati sa tingog ni Jehova gipanalanginan ug ‘maayong mga gasa ug hingpit nga mga regalo gikan sa itaas.’—Santiago 1:17.
[Footnote]
a Ang mga pahayag ni Ana medyo kaamgid niadtong sa birhen nga si Maria, nga gisulti wala madugay human niya mahibaloi nga siya mahimong inahan sa Mesiyas.—Lucas 1:46-55.
Nahinumdom Ka Ba?
• Unsay ikatudlo kanato sa kasaysayan sa Israel bahin sa mga panalangin sa Diyos?
• Sa unsang paagi magkalahi si Boaz ug Nabal?
• Sa unsang paagi masundog nato si Ana?
• Nganong angay kitang magpadayon sa pagpamati sa tingog ni Jehova?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 10]
Si Haring Solomon nag-ampo alang sa usa ka masinugtanong kasingkasing, ug gipanalanginan siya ni Jehova ug kaalam
[Hulagway sa panid 12]
Gitratar ni Boaz ang ubang tawo nga matinahoron ug maluloton
[Hulagway sa panid 15]
Si Ana dagayang gipanalanginan tungod sa pagsalig kang Jehova