Ang Tanang Matuod nga mga Kristohanon Maoy mga Tig-ebanghelyo
Ang Tanang Matuod nga mga Kristohanon Maoy mga Tig-ebanghelyo
“Pag-awit kamo kang Jehova, dayega ang iyang ngalan. Sa matag adlaw imantala ang maayong balita sa iyang pagluwas.”—SALMO 96:2.
1. Unsang maayong balita ang kinahanglang madungog sa mga tawo, ug sa unsang paagi ang mga Saksi ni Jehova nahimong ehemplo sa pagsangyaw sa maong balita?
SA USA ka kalibotan diin ang mga katalagman mahitabo adlaw-adlaw, makapahupay gayod ang pagkahibalo nga sumala sa gimantala sa Bibliya, ang gubat, krimen, gutom, ug pagdaogdaog matapos na sa dili madugay. (Salmo 46:9; 72:3, 7, 8, 12, 16) Sa pagkatinuod, dili ba kini maayong balita nga kinahanglang madunggan sa tanan? Mao kanay hunahuna sa mga Saksi ni Jehova. Ilado sila bisag asa ingong mga tawo nga nagasangyaw sa “maayong balita sa butang nga mas maayo.” (Isaias 52:7) Tinuod, daghang Saksi ang nag-antos sa paglutos tungod sa ilang determinasyon sa pagpahibalo sa maayong balita. Apan interesado kaayo sila sa mga tawo. Ug pagkamaayong rekord sa kasibot ug pagkamalahutayon ang nahimo sa mga Saksi!
2. Unsay usa ka hinungdan sa kasibot sa mga Saksi ni Jehova?
2 Ang kasibot sa mga Saksi ni Jehova karon susama nianang sa mga Kristohanon sa unang siglo. Bahin kanila, ang Romano Katolikong mantalaan nga L’Osservatore Romano hustong nag-ingon: “Ang unang mga Kristohanon, sa mabawtismohan na sila, mibati nga ilang katungdanan nga isangyaw ang Ebanghelyo. Sa binaba nga paagi, gipahayag sa mga ulipon ang Ebanghelyo.” Ngano mang ang mga Saksi ni Jehova, sama niadtong unang mga Kristohanon, masiboton kaayo? Una, tungod kay ang maayong balita nga ilang gimantala naggikan kang Jehova nga Diyos mismo. Duna pa bay mas maayong hinungdan nga magmasiboton? Ang ilang pagsangyaw maoy sanong sa mga pulong sa salmista: “Pag-awit kamo kang Jehova, dayega ang iyang ngalan. Sa matag adlaw imantala ang maayong balita sa iyang pagluwas.”—Salmo 96:2.
3. (a) Unsa ang ikaduhang hinungdan sa kasibot sa mga Saksi ni Jehova? (b) Unsay nalangkit sa “pagluwas [nga himoon sa Diyos]”?
3 Ang mga pulong sa salmista nagpahinumdom kanato sa ikaduhang hinungdan sa kasibot sa mga Saksi ni Jehova. Ang ilang mensahe maoy mensahe sa kaluwasan. Ang ubang mga tawo nagtrabaho sa medikal, sosyal, ekonomikanhon, o ubang mga natad aron moarang-arang ang kalidad sa kinabuhi sa mga isigkatawo, ug ang maong mga paningkamot dalayegon. Apan ang bisan unsa nga mahimo sa usa ka tawo alang sa lain limitado kaayo kon itandi sa “pagluwas [nga himoon sa Diyos].” Pinaagi kang Jesu-Kristo, si Jehova magaluwas sa mga maaghop gikan sa sala, sakit, ug kamatayon. Kadtong makabenepisyo niini mabuhi sa walay kataposan! (Juan 3:16, 36; Pinadayag 21:3, 4) Karong panahona, ang kaluwasan nalakip sa “katingalahang mga buhat” nga giasoy sa mga Kristohanon sa dihang misanong sila sa mga pulong: “Ipahayag sa taliwala sa kanasoran ang himaya [sa Diyos], ang iyang katingalahang mga buhat sa taliwala sa tanang mga katawhan. Kay si Jehova dako ug dalayegon uyamot. Siya makalilisang labaw pa sa tanang ubang mga diyos.”—Salmo 96:3, 4.
Ang Ehemplo sa Agalon
4-6. (a) Tungod sa unsang ikatulong hinungdan nga masiboton ang mga Saksi ni Jehova? (b) Sa unsang paagi si Jesus nagpakita ug kasibot alang sa buluhaton nga pagsangyaw sa maayong balita?
4 Ang mga Saksi ni Jehova masiboton tungod sa ikatulong hinungdan. Ilang gisundog ang ehemplo ni Jesu-Kristo. (1 Pedro 2:21) Kanang maong hingpit nga tawo tibuok-kasingkasing nga midawat sa buluhaton “sa pagsulti sa maayong balita ngadto sa mga maaghop.” (Isaias 61:1; Lucas 4:17-21) Busa, siya nahimong tig-ebanghelyo, usa ka tigpahibalo sa maayong balita. Siya mipanaw sa tibuok Galilea ug Judea, “nga nagwali sa maayong balita sa gingharian.” (Mateo 4:23) Ug tungod kay nahibalo siya nga daghan ang mosanong nianang maayong balita, miingon siya sa iyang mga tinun-an: “Dako ang alanihon, apan diyutay ra ang mga mamumuo. Busa, pangamuyo kamo sa Agalon sa pagpangani nga magpadalag mga mamumuo ngadto sa iyang pagpangani.”—Mateo 9:37, 38.
5 Kaharmonya sa iyang kaugalingong pag-ampo, gibansay ni Jesus ang uban nga mahimong mga tig-ebanghelyo. Ngadtongadto, gipadala niya ang iyang mga apostoles nga silasila ra ug giingnan sila: “Sa inyong pagpanglakaw, pagwali, nga magaingon, ‘Ang gingharian sa mga langit haduol na.’” Dili ba kaha mas praktikal nga maghikay na lang silag mga programa nga magpamenos sa problema sa katilingban niadtong panahona? O moapil na lang kaha sila sa politika aron sa pagpakigbugno sa kaylap nga korapsiyon sa maong panahon? Dili. Hinunoa, gihatag ni Jesus ang sukdanan alang sa tanang Kristohanong mga tig-ebanghelyo sa dihang giingnan niya ang iyang mga sumusunod: “Sa inyong pagpanglakaw, pagwali.”—Mateo 10:5-7.
6 Sa ulahi, gipadala ni Jesus ang laing grupo sa mga tinun-an aron sa pagpahayag: “Ang gingharian sa Diyos haduol na.” Pagbalik nila aron sa pagtaho sa kalamposan sa ilang pag-ebanghelyo, nalipay kaayo si Jesus. Siya miampo: “Ako nagadayeg kanimo sa dayag, Amahan, Ginoo sa langit ug yuta, tungod kay gitagoan mo nga maampingon kining mga butanga gikan sa mga maalamon ug sa mga makinaadmanon, ug nagbutyag niini ngadto sa mga bata.” (Lucas 10:1, 8, 9, 21) Ang mga tinun-an ni Jesus nga kanhi maoy kugihang mga mangingisda, mag-uuma, ug uban pa, samag mga bata kon itandi sa edukado kaayong relihiyosong mga lider sa nasod. Apan ang mga tinun-an gibansay sa pagmantala sa kinamaayohan sa tanang maayong balita.
7. Human mosaka si Jesus sa langit, kinsay unang gisangyawan sa iyang mga tinun-an sa maayong balita?
7 Human mosaka si Jesus sa langit, ang iyang mga sumusunod nagpadayon sa pagsangyaw sa maayong balita sa kaluwasan. (Buhat 2:21, 38-40) Kinsay una nilang gisangyawan? Miadto ba sila sa mga nasod nga wala makaila sa Diyos? Wala, ang ilang unang gisangyawan mao ang Israel, usa ka katawhan nga nasinati kang Jehova sulod sa kapin sa 1,500 ka tuig. May katungod ba sila nga mosangyaw sa nasod diin ginasimba na si Jehova? Oo. Giingnan sila ni Jesus: “Kamo mahimong akong mga saksi sa Jerusalem ug sa tibuok Judea ug Samaria ug hangtod sa kinalay-ang dapit sa yuta.” (Buhat 1:8) Ang Israel kinahanglang makadungog sa maayong balita sama usab sa ubang nasod.
8. Sa unsang paagi ang mga Saksi ni Jehova karon nagsundog sa unang-siglong mga sumusunod ni Jesus?
8 Sa samang paagi, ang mga Saksi ni Jehova karon nagasangyaw sa tibuok yuta. Sila nakigkooperar sa manulonda nga nakita ni Juan nga “adunay walay kataposang maayong balita nga ipahayag ingong makapalipay nga balita ngadto sa nanagpuyo sa yuta, ug ngadto sa matag nasod ug tribo ug pinulongan ug katawhan.” (Pinadayag 14:6) Sa tuig 2001, sila aktibo diha sa 235 ka nasod ug mga teritoryo, lakip na sa pipila nga kasagarang giisip nga Kristohanon. Sayop ba nga mosangyaw ang mga Saksi ni Jehova sa mga dapit diin ang Kakristiyanohan nakatukod na sa ilang mga simbahan? Ang uban nag-ingon nga sayop kini ug nag-isip pa gani sa maong pag-ebanghelyo ingong “pagpangawat ug karnero.” Apan, ang mga Saksi ni Jehova nahinumdom sa gibati ni Jesus alang sa mapaubsanong mga Hudiyo sa iyang adlaw. Bisan tuod duna na silay mga saserdote, si Jesus wala magpanuko sa pagpahibalo kanila sa maayong balita. Siya “naluoy kanila, tungod kay sila pinanitan ug nagkatibuagsa sama sa mga karnero nga walay magbalantay.” (Mateo 9:36) Sa dihang ang mga Saksi ni Jehova makakaplag ug mapaubsanong mga tawo nga wala mahibalo bahin kang Jehova ug sa iyang Gingharian, ihikaw ba nila ang maayong balita nianang mga tawhana tungod kay sakop na sila sa usa ka relihiyon? Sa pagsunod sa ehemplo sa mga apostoles ni Jesus, motubag kita ug dili. Ang maayong balita kinahanglang igawali “sa tanang kanasoran,” nga walay sal-angan.—Marcos 13:10.
Ang Tanang Unang mga Kristohanon Nakigbahin sa Pag-ebanghelyo
9. Sa unang siglo, kinsa diha sa Kristohanong kongregasyon ang nakig-ambit sa buluhatong pagsangyaw?
9 Kinsa sa unang siglo ang nakig-ambit sa buluhatong pagsangyaw? Ang mga impormasyon nagpakita nga ang tanang Kristohanon maoy mga tig-ebanghelyo. Ang awtor nga si W. S. Williams nag-ingon: “Ang kasagarang pamatuod mao nga ang tanang Kristohanon sa unang Iglesya . . . nagsangyaw sa ebanghelyo.” Mahitungod sa mga panghitabo sa adlaw sa Pentekostes 33 K.P., ang Bibliya nag-ingon: “Silang tanan [mga lalaki ug babaye] napuno sa balaang espiritu ug misugod sa pagsulti sa lainlaing mga pinulongan, ingon sa gitugot sa espiritu nga ilang isulti.” Ang mga tig-ebanghelyo naglakip sa mga lalaki ug babaye, batan-on ug tigulang, ulipon ug gawasnon nga tawo. (Buhat 1:14; 2:1, 4, 17, 18; Joel 2:28, 29; Galacia 3:28) Sa dihang tungod sa paglutos napugos ang daghang Kristohanon sa pagkalagiw gikan sa Jerusalem, “kadtong nangatibulaag milibot sa kayutaan nga nagpahayag sa maayong balita bahin sa pulong.” (Buhat 8:4) Ang tanan ‘niadtong nangatibulaag,’ dili lang pipila ka tawo nga gitudlo, nakigbahin sa pag-ebanghelyo.
10. Unsang duhag-bahin nga sugo ang natuman sa wala pa laglaga ang Hudiyohanong sistema?
10 Mao kiniy nahitabo latas niadtong unang mga tuig. Si Jesus nagtagna: “Kining maayong balita sa gingharian igawali sa tibuok gipuy-ang yuta ingon nga pagpamatuod ngadto sa tanang kanasoran; ug unya moabot ang kataposan.” (Mateo 24:14) Sa unang-siglo nga katumanan nianang mga pulonga, ang maayong balita kaylap nga giwali sa wala pa laglaga sa Romanong mga kasundalohan ang Hudiyohanong relihiyoso ug politikanhon nga sistema. (Colosas 1:23) Dugang pa, ang tanang sumusunod ni Jesus nagsugot sa iyang sugo: “Busa panglakaw kamo ug paghimog mga tinun-an sa katawhan sa tanang kanasoran, nga magabawtismo kanila sa ngalan sa Amahan ug sa Anak ug sa balaang espiritu, nga magatudlo kanila sa pagtuman sa tanang butang nga akong gisugo kaninyo.” (Mateo 28:19, 20) Ang unang mga Kristohanon wala mag-awhag sa mga maaghop sa pagtuo kang Jesus ug dayon pasagdan na lang sila nga mag-alagad sa Diyos nga walay giya, sama sa gibuhat sa pipila ka modernong mga magwawali. Hinunoa, gitudloan nila sila nga mahimong mga tinun-an ni Jesus, gihimo silang mga kongregasyon, ug gibansay sila aron nga sila usab makasangyaw sa maayong balita ug makahimog mga tinun-an. (Buhat 14:21-23) Ang mga Saksi ni Jehova karon nagasunod nianang maong sumbanan.
11. Kinsa karon ang nakig-ambit sa pagpahayag sa kinamaayohang maayong balita ngadto sa katawhan?
11 Ubay-ubayng Saksi ni Jehova, nga nagsundog sa unang-siglong mga ehemplo ni Pablo, Bernabe, ug uban pa, miadto sa langyawng kayutaan ingong mga misyonaryo. Ang ilang buluhaton nakahatag gayod ug kaayohan, tungod kay wala sila malangkit sa politika o sa laing mga paagi nahitipas sa sugo sa pagsangyaw sa maayong balita. Sila misugot lamang sa sugo ni Jesus: “Sa inyong pagpanglakaw, pagwali.” Apan, kadaghanan sa mga Saksi ni Jehova dili mga misyonaryo sa langyawng kayutaan. Daghan kanila ang nanginabuhi nga dunay sekular nga trabaho, ug ang uban nagtungha pa. Ang uban nagmatuto ug mga anak. Apan ang tanang Saksi nagpaambit sa maayong balita nga ilang nakat-onan ngadto sa uban. Batan-on ug tigulang, lalaki ug babaye, sila malipayong misanong sa awhag sa Bibliya: “Iwali ang pulong, magmadali diha niini sa paborableng panahon, sa masamok nga panahon.” (2 Timoteo 4:2) Sama sa ilang unang-siglong mga mag-uuna, sila nagpadayon nga “wala mohunong sa pagpanudlo ug sa pagpahayag sa maayong balita bahin kang Kristo, si Jesus.” (Buhat 5:42) Ilang ginapahayag ang kinamaayohang maayong balita alang sa katawhan.
Pagpangabig o Pag-ebanghelyo?
12. Unsa ang pagpangabig, ug sa unsang paagi kini gilantaw?
12 Ang Gregong pinulongan adunay pulong nga pro·se’ly·tos, nga nagpasabot ug “nakombertir.” Gikan niini ang Iningles nga pulong “proselytism,” nga sa paninugdan nagpasabot ug “pagpangombertir.” Karong mga panahona, ang uban moingon nga ang pagpangabig makadaot. Usa ka dokumento nga gipatik sa Tibuok-Kalibotang Konseho sa mga Iglesya naghisgot gani bahin sa “sala sa pagpangabig.” Ngano man? Ang Catholic World Report nag-ingon: “Pinaagi sa kanunayng pagbaha sa mga reklamo gikan sa Ortodoksong Iglesya, ang ‘pagpangabig’ nakabaton sa kahulogan nga pinugos nga pagpangombertir.”
13. Unsa ang pipila ka pananglitan sa makadaot nga pagpangabig?
13 Makadaot ba ang pagpangabig? Mahimong makadaot usab. Si Jesus nag-ingon nga ang pagpangabig nga gihimo sa mga eskriba ug mga Pariseo nakadaot niadtong ilang nakombertir. (Mateo 23:15) Tino nga ang “pinugos nga pagpangombertir” maoy sayop. Pananglitan, sumala sa historyanong si Josephus, sa dihang ang Makabeo nga si John Hyrcanus nagparot sa mga Idumaeanhon, iyang “gitugotan sila nga magpabilin sa ilang nasod basta sila magpatuli ug andam nga mosunod sa mga balaod sa mga Hudiyo.” Kon buot sa mga Idumaeanhon nga magkinabuhi ilalom sa Hudiyohanong pagmando, kinahanglang tumanon nila ang Hudiyohanong relihiyon. Giingnan kita sa mga historyano nga sa ikawalong siglo K.P., gibuntog ni Carlomagno ang paganong mga Saxon sa amihanang Uropa ug mapintasong nagpugos sa pagkombertir kanila. a Apan, unsa ka sinsero ang mga pagpangombertir nga gihimo diha sa mga Saxon o sa mga Idumaeanhon? Pananglitan, unsa ka tiunay ang pagsunod sa Idumaeanhon nga Haring Herodes—kinsa misulay sa pagpatay sa masuso nga si Jesus—sa dinasig sa Diyos nga Balaod ni Moises?—Mateo 2:1-18.
14. Sa unsang paagi ang pipila ka misyonaryo sa Kakristiyanohan namugos sa pagpangombertir sa mga tawo?
14 Nahitabo ba karon ang pinugos nga mga pagpangombertir? Sa usa ka diwa, ang uban ingon niana. Ang pipila ka misyonaryo sa Kakristiyanohan gitaho nga nagtanyag ug libreng pagtungha sa gawas sa nasod ngadto sa mga tawong may purohan nga makombertir. O papaminawon nila sa ilang wali ang usa ka gikuraw nga kagiw aron makadawat kinig rasyon nga pagkaon. Sumala sa usa ka pahayag nga giluwatan sa 1992 sa usa ka kombensiyon sa Ortodoksong mga Obispo, “ang pagpangabig usahay mahitabo pinaagi sa materyal nga pagpanghaylo ug usahay pinaagi sa lainlaing matang sa kapintasan.”
15. Nangabig ba ang mga Saksi ni Jehova sumala sa modernong kahulogan sa pulong? Ipatin-aw.
15 Sayop ang pagpugos sa mga tawo sa pag-usab sa ilang relihiyon. Tino, ang mga Saksi ni Jehova dili molihok nianang paagiha. b Busa, wala sila mangabig sumala sa modernong kahulogan sa pulong. Hinunoa, sama sa unang-siglong mga Kristohanon, sila nagasangyaw sa maayong balita ngadto sa tanan. Si bisan kinsa nga boluntaryong mosanong awhagon sa pagkuha ug dugang kahibalo pinaagi sa pagtuon sa Bibliya. Ang maong mga interesado makakat-on sa pagpasundayag ug pagtuo, nga lig-ong gipasukad sa tukmang kahibalo sa Bibliya, sa Diyos ug sa iyang mga katuyoan. Ingong resulta, sila nagtawag sa ngalan sa Diyos nga si Jehova, alang sa kaluwasan. (Roma 10:13, 14, 17) Modawat man sila sa maayong balita o dili, kini maoy personal nga kapilian. Walay pagpamugos. Kon duna pa, ang pagpangombertir dili makahuloganon. Aron dawaton sa Diyos, ang pagsimba kinahanglang maggikan sa kasingkasing.—Deuteronomio 6:4, 5; 10:12.
Pag-ebanghelyo sa Modernong Kapanahonan
16. Sa unsang paagi ang buluhatong pag-ebanghelyo sa mga Saksi ni Jehova miuswag sa modernong kapanahonan?
16 Latas sa modernong kapanahonan, ang mga Saksi ni Jehova nagasangyaw sa maayong balita sa Gingharian ingong dakong katumanan sa Mateo 24:14. Ang usa ka ilado kaayong galamiton sa ilang buluhatong pag-ebanghelyo mao ang magasing Bantayanang Torre. c Sa 1879, sa dihang ang unang mga isyu sa Ang Bantayanang Torre gipatik, ang magasin adunay sirkulasyon nga mga 6,000 sa usa ka pinulongan. Sa tuig 2001, kapin sa 122 ka tuig sa ulahi, ang sirkulasyon nakaabot ug 23,042,000 ka kopya sa 141 ka pinulongan. Miduyog nianang maong pag-usbaw ang pag-uswag sa kalihokang pag-ebanghelyo sa mga Saksi ni Jehova. Itandi ang pipila ka libong oras nga nagugol kada tuig diha sa buluhatong pag-ebanghelyo sa ika-19ng siglo nianang sa 1,169,082,225 ka oras nga nagugol sa buluhatong pagsangyaw sa tuig 2001. Matikdi ang aberids nga 4,921,702 ka libreng mga pagtuon sa Bibliya nga ginadumala matag bulan. Pagkadakong maayong buluhaton ang napalampos! Ug kini gihimo sa 6,117,666 ka aktibong mga magsasangyaw sa Gingharian.
17. (a) Unsang matanga sa bakak nga mga diyos ang ginasimba karon? (b) Bisan unsay iyang pinulongan, nasyonalidad, o kahimtang sa katilingban, unsay kinahanglang mahibaloan sa tanan?
17 Ang salmista nag-ingon: “Ang tanang diyos sa mga katawhan maoy walay-bili nga mga diyos; apan si Jehova, siya nagbuhat sa mga langit.” (Salmo 96:5) Sa kalibotan karon nga nahimong sekular, ang nasyonalismo, nasodnong mga emblema, inilang mga tawo, materyal nga mga butang, ug bisan bahandi mismo gisimba sa mga tawo. (Mateo 6:24; Efeso 5:5; Colosas 3:5) Si Mohandas K. Gandhi miingon kanhi: “Hugot ang akong pagtuo nga . . . ang Uropa karon maoy Kristohanon sa ngalan na lang. Sa pagkatinuod nagasimba kini sa Mammon [mga bahandi].” Ang tinuod mao nga ang maayong balita kinahanglang madunggan bisag asa. Ang tanan, bisan unsay iyang pinulongan, nasyonalidad, o kahimtang sa katilingban, kinahanglang mahibalo bahin kang Jehova ug sa iyang mga katuyoan. Among gipanghinaot nga ang tanan mosanong sa mga pulong sa salmista: “Ipahinungod kang Jehova ang himaya ug kusog. Ipahinungod kang Jehova ang himaya nga alang sa iyang ngalan”! (Salmo 96:7, 8) Ang mga Saksi ni Jehova nagatabang sa uban nga makakat-on bahin kang Jehova aron sila makahimaya kaniya sa hustong paagi. Ug ang mga tawong mosanong makadawat ug dakong kaayohan. Unsang mga kaayohan ang ilang napahimuslan? Hisgotan kini sa mosunod nga artikulo.
[Mga footnote]
a Sumala sa The Catholic Encyclopedia, panahon sa Repormasyon ang pinugos nga pagpatuman sa relihiyon nganha sa mga tawo gipahayag sa panultihon: Cuius regio, illius et religio. (Sa diwa, kini nagpasabot: “Kon kinsay magmando sa nasod mao usab ang modesisyon kon unsay relihiyon niini.”)
b Sa tigom sa United States International Religious Freedom Commission sa Nobyembre 16, 2000, usa ka tumatambong naghatag ug kalainan tali niadtong naningkamot sa paghimog pinugos nga pagpangombertir ug sa kalihokan sa mga Saksi ni Jehova. Gihisgotan nga sa dihang ang mga Saksi ni Jehova mosangyaw ngadto sa uban, gibuhat nila kana sa paagi nga ang usa ka tawo makaingon lamang ug “Dili ko interesado” ug dayon isira ang pultahan.
c Ang kompletong ulohan sa magasin maoy Ang Bantayanang Torre Nagamantala sa Gingharian ni Jehova.
Makapatin-aw Ka Ba?
• Nganong ang mga Saksi ni Jehova maoy masibotong mga tig-ebanghelyo?
• Nganong ang mga Saksi ni Jehova mosangyaw bisan diha sa mga lugar nga ang Kakristiyanohan nakatukod na ug mga simbahan?
• Nganong ang mga Saksi ni Jehova dili mga mangangabig sumala sa modernong kahulogan sa maong pulong?
• Sa unsang paagi ang buluhatong pag-ebanghelyo sa mga Saksi ni Jehova miuswag sa modernong kapanahonan?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 9]
Si Jesus maoy masibotong tig-ebanghelyo ug nagbansay sa uban sa paghimo sa samang buluhaton
[Hulagway sa panid 10]
Ang tanan sa unang-siglong kongregasyon nakig-ambit sa pag-ebanghelyo
[Hulagway sa panid 11]
Sayop ang pagpugos sa mga tawo sa pag-usab sa ilang relihiyon