Managsoon nga Nakaugmad ug Lainlaing mga Tinamdan

ANG mga desisyon nga himoon sa mga ginikanan dili kalikayang makaapektar sa ilang mga anak. Tinuod kana karon maingon nga tinuod kana kaniadto sa tanaman sa Eden. Ang rebelyosong dalan ni Adan ug Eva may lalom nga epekto sa tanang tawo. (Genesis 2:15, 16; 3:1-6; Roma 5:12) Apan, ang matag usa kanato dunay kahigayonan sa pag-ugmad ug maayong relasyon uban sa atong Maglalalang kon atong pilion ang pagbuhat niana. Giilustrar kana pinaagi sa asoy bahin kang Cain ug Abel, ang unang managsoon sa kasaysayan sa tawo.

Walay rekord sa Kasulatan nga nakigsulti ang Diyos kang Adan ug Eva human sila mapagawas sa Eden. Bisan pa niana, si Jehova wala maglikay sa pagpakigsulti sa ilang mga anak. Walay duhaduha nga nahibaloan ni Cain ug Abel ang nahitabo gikan sa ilang mga ginikanan. Ilang nakita “ang mga kerubin ug ang nagdilaab nga sulab sa espada nga nagpadayon sa pagtuyok aron sa pagbantay sa dalan paingon sa kahoy sa kinabuhi.” (Genesis 3:24) Nasaksihan usab niining mga tawhana nga tinuod ang gipahayag sa Diyos nga ang singot ug kasakit mahimo unyang tinuod nga mga kahimtang sa kinabuhi.—Genesis 3:16, 19.

Mahimong nahibalo si Cain ug Abel sa gisulti ni Jehova sa bitin: “Ibutang ko ang panag-away tali kanimo ug sa babaye ug tali sa imong binhi ug sa iyang binhi. Siya magsamad kanimo sa ulo ug ikaw magsamad kaniya sa tikod.” (Genesis 3:15) Ang nahibaloan ni Cain ug Abel bahin kang Jehova motabang kanila sa pag-ugmad ug inuyonang relasyon uban kaniya.

Ang pagpamalandong bahin sa tagna ni Jehova ug sa iyang mga hiyas ingong mahigugmaong Maghahatag tinong nakapatungha diha kang Cain ug Abel ug tinguha nga mauyonan sa Diyos. Apan sa unsang gilapdon nga ilang maugmad ang maong tinguha? Mosanong ba sila sa ilang kinaiyanhong tinguha sa pagsimba sa Diyos ug sa pag-ugmad sa ilang espirituwalidad sa punto nga magpasundayag sila ug pagtuo kaniya?—Mateo 5:3.

Ang Managsoon Nagdalag mga Halad

Sa paglabay sa panahon, si Cain ug Abel nagdalag mga halad ngadto sa Diyos. Si Cain mitanyag ug mga produkto sa yuta, ug si Abel mihalad ug mga panganay sa iyang panon sa mga hayop. (Genesis 4:3, 4) Niadtong tungora kining mga tawhana tingali mga 100 ka tuig na ang edad, tungod kay 130 anyos si Adan sa dihang siya nahimong amahan sa iyang ikatulong anak nga lalaki, si Set.—Genesis 4:25; 5:3.

Ang ilang mga halad nagpakita nga giila ni Cain ug Abel ang ilang makasasala nga kahimtang ug gitinguha ang pag-uyon sa Diyos. Labing menos naghunahuna tingali sila bahin sa saad ni Jehova maylabot sa bitin ug sa Binhi sa babaye. Wala isulti kon unsa ka dakong panahon ug paningkamot ang gigugol ni Cain ug Abel sa pag-ugmad ug inuyonang relasyon uban kang Jehova. Apan ang reaksiyon sa Diyos sa ilang mga halad naghatag kanato ug pagsabot sa kinasulorang mga panghunahuna sa matag usa kanila.

Ang pipila ka eskolar nag-ingon nga giisip ni Eva si Cain ingong ang “binhi” nga maoy molaglag sa bitin, tungod kay pagkatawo ni Cain siya miingon: “Nakapatungha ako ug usa ka lalaki sa tabang ni Jehova.” (Genesis 4:1) Kon mao usab kiniy pagtuo ni Cain, nasayop gayod siya. Sa laing bahin, ang halad ni Abel maoy inubanan ug pagtuo. Busa, “tungod sa pagtuo si Abel naghalad sa Diyos ug usa ka halad nga mas labaw ug bili kay sa kang Cain.”—Hebreohanon 11:4.

Ang espirituwal nga pagsabot ni Abel ug ang  kakulang ni Cain niini dili lamang mao ang bugtong kalainan tali niining managsoona. Dihay kalainan usab sa ilang mga tinamdan. Busa, “samtang si Jehova nagtan-aw nga may pag-uyon kang Abel ug sa iyang halad, siya wala magtan-aw nga may pag-uyon kang Cain ug sa iyang halad.” Lagmit wala kaayo pamalandonga ni Cain ang iyang halad ug basta na lang mihalad niini. Apan wala uyoni sa Diyos ang yanong pormal nga pagsimba. Naugmad ni Cain ang daotang kasingkasing, ug nakita ni Jehova nga siya nagbaton ug sayop nga mga motibo. Ang reaksiyon ni Cain sa dihang gisalikway ang iyang halad nagbanaag sa iyang tinuod nga tinamdan. Imbes maningkamot sa pagtul-id sa iyang tinamdan ug mga motibo, “si Cain nanginit sa dakong kasuko, ug ang iyang panagway nagminghoy.” (Genesis 4:5) Ang iyang paagi sa paggawi nagpadayag sa iyang daotang mga hunahuna ug mga tuyo.

Pasidaan ug Reaksiyon

Kay nahibalo sa tinamdan ni Cain, gitambagan siya sa Diyos, nga nag-ingon: “Nganong ikaw nanginit sa kasuko ug nganong nagminghoy ang imong panagway? Kon magbuhat ka ug maayo, dili ba adunay pagbayaw? Apan kon dili ka magbuhat ug maayo, adunay sala nga naghupo sa ganghaan, ug ikaw ang gipangandoy niini; ug makabuntog ka ba niini?”—Genesis 4:6, 7.

Kini adunay pagtulon-an alang kanato. Sa pagkatinuod, ang mga kahigayonan sa pagpakasala nagpaabot sa pagtukob kanato. Apan, ang Diyos naghatag kanatog kagawasan sa pagpili, ug makapili kita sa pagbuhat kon unsay husto. Gidapit ni Jehova si Cain sa ‘pagbuhat ug maayo,’ apan wala Niya pugsa siya nga mag-usab. Gipili ni Cain ang iyang kaugalingong dalan.

Ang giinspirar nga asoy nagpadayon: “Human niana si Cain miingon kang Abel nga iyang igsoon: ‘Mangadto kita sa kapatagan.’ Busa nahitabo nga samtang didto sila sa kapatagan si Cain mihasmag kang Abel nga iyang igsoon ug mipatay kaniya.” (Genesis 4:8) Sa ingon si Cain nahimong masinupakon, walay-puangod nga mamumuno. Wala siya magpakita ug bisag gamayng pagbasol sa dihang nangutana si Jehova: “Hain si Abel nga imong igsoon?” Hinunoa, sa dili-mabination ug mayubitong paagi, si Cain mitubag: “Ambot. Magbalantay ba ako sa akong igsoon?” (Genesis 4:9) Ang maong dayag nga pagpamakak ug paglimod sa iyang tulubagon nagyagyag sa kawalay-kasingkasing ni Cain.

Gitunglo ni Jehova si Cain ug gihinginlan siya gikan sa palibot sa Eden. Ang tunglo nga gipahayag na maylabot sa yuta dayag nga mas makaapektar kang Cain, ug ang yuta dili magpatunghag mga abot human nga iyang matikad kini. Siya  mahimong latagaw ug kagiw sa yuta. Ang reklamo ni Cain bahin sa kabug-at sa iyang sentensiya nagpahayag ug kabalaka nga panimaslan siya tungod sa iyang pagbuno sa iyang igsoon, apan wala siya magpakitag tim-os nga paghinulsol. Si Jehova nagbutang ug “usa ka ilhanan” kang Cain—lagmit usa ka solemne nga balaod nga nahibaloan ug gituman sa uban ug gituyo aron dili siya patyon agig panimalos.—Genesis 4:10-15.

Dayon si Cain “mipahawa gikan sa atubangan ni Jehova ug mipuyo sa yuta sa Pagkakagiw sa may sidlakan sa Eden.” (Genesis 4:16) Human makakuhag asawa gikan sa iyang mga igsoong babaye o mga pag-umangkong babaye, siya nagtukod ug usa ka siyudad nga iyang ginganlan sa ngalan ni Enoc, ang iyang panganay nga anak nga lalaki. Ang kaliwat ni Cain nga si Lamek may samang kiling sa kabangis sa iyang dili-diyosnong kagikan. Apan ang banay ni Cain napapas panahon sa Lunop sa adlaw ni Noe.—Genesis 4:17-24.

Mga Pagtulon-an Alang Kanato

Kita dunay makat-onan gikan sa mga asoy ni Cain ug Abel. Giawhag ni apostol Juan ang mga Kristohanon nga maghigugmaay sa usag usa, “dili sama kang Cain, nga naggikan sa usa nga daotan ug nagpatay sa iyang igsoon.” ‘Daotan ang mga buhat ni Cain, apan kadtong sa iyang igsoon maoy matarong.’ Si Juan miingon usab: “Ang matag usa nga nagadumot sa iyang igsoon maoy usa ka mamumuno, ug kamo nahibalo nga walay mamumuno nga kaniya nagpabilin ang kinabuhing walay kataposan.” Oo, ang atong paagi sa pagtratar sa atong mga isigka-Kristohanon mag-apektar sa atong relasyon sa Diyos ug sa atong mga kalaoman sa umaabot. Dili mahimo nga magdumot kita sa atong mga isigkamagtutuo ug sa samang higayon magtagamtam sa pag-uyon sa Diyos.—1 Juan 3:11-15; 4:20.

Tino nga parehas ang pagmatuto kang Cain ug Abel, apan si Cain kulang ug pagtuo sa Diyos. Sa pagkatinuod, iyang gipasundayag ang espiritu sa Yawa, ang orihinal nga ‘mamumuno ug amahan sa bakak.’ (Juan 8:44) Ang dalan ni Cain nagpakita nga kitang tanan dunay kapilian, nga kadtong mopili sa pagpakasala nagbulag sa ilang kaugalingon gikan sa Diyos, ug nga silotan ni Jehova ang mga dili-mahinulsolon.

Si Abel, sa laing bahin, nagpasundayag ug pagtuo kang Jehova. Gani, “tungod sa pagtuo si Abel naghalad sa Diyos ug usa ka halad nga mas labaw ug bili kay sa kang Cain, nga pinaagi niini nga pagtuo siya gipamatud-an nga matarong, nga ang Diyos nagpamatuod labot sa iyang mga gasa.” Bisan pag ang Kasulatan wala magtala ug bisag usa ka pulong nga gisulti ni Abel, pinaagi sa iyang sulondang pagtuo, siya “nagasulti pa gihapon.”—Hebreohanon 11:4.

Si Abel mao ang una sa taas nga linya sa mga tighupot ug integridad. Ang iyang dugo, nga ‘nagtuaw kang Jehova gikan sa yuta,’ wala hikalimti. (Genesis 4:10; Lucas 11:48-51) Kon kita magpasundayag ug pagtuo sama sa gihimo ni Abel, kita usab makatagamtam ug bililhon ug malungtarong relasyon uban kang Jehova.

[Kahon sa panid 22]

ANG MAG-UUMA UG ANG MAGBALANTAY SA MGA KARNERO

Ang pagtikad sa yuta ug pag-atiman sa mga hayop maoy pipila sa orihinal nga mga responsabilidad ni Adan nga gihatag sa Diyos. (Genesis 1:28; 2:15; 3:23) Ang iyang anak nga si Cain nahimong mag-uuma, ug si Abel nahimong magbalantay sa mga karnero. (Genesis 4:2) Apan, tungod kay ang pagkaon sa mga tawo lunlon mga prutas ug utanon hangtod sa pagkahuman sa Lunop, nganong magbuhi pa man ug karnero?—Genesis 1:29; 9:3, 4.

Aron modaghan, ang karnero kinahanglang atimanon sa tawo. Ang trabaho ni Abel nagpamatuod nga ang tawo nagbuhi niining mga binuhing mananap sa sinugdanan pa sa kasaysayan sa tawo. Ang Kasulatan wala mag-ingon kon ang unang mga tawo naggamit ba ug gatas sa hayop ingong pagkaon, apan bisan kadtong lunlon utanon lang ang kan-on makagamit sa balhibo sa karnero. Ug kon mamatay ang karnero, ang mga panit niini magamit sa mapuslanong mga katuyoan. Pananglitan, aron mabestihan si Adan ug Eva, si Jehova nagtagana ug “hatag-as nga mga besti nga panit.”—Genesis 3:21.

Kon unsa man ugaling, mopatim-aw nga makataronganong magdahom nga si Cain ug Abel nagtambayayongay sa sinugdanan. Nagpatungha silag mga produkto nga gikinahanglan sa uban diha sa pamilya aron makabesti ug makakaog maayo.

[Hulagway sa panid 23]

‘Daotan ang mga buhat ni Cain, apan kadtong sa iyang igsoon maoy matarong’