Angay Bang Ipasukad ang Pagtuo sa Lohikal nga Panghunahuna?

“Daghan kaayong tawo nga nag-angkong ‘relihiyoso’ ang misunod sa mga tulumanon sa relihiyon aron dili na lang mogamit sa ilang gahom sa pagpangatarongan,” misulat ang dekano sa usa ka teolohikal nga seminaryo sa Tinipong Bansa. “Gusto lamang nilang modawat sa tanan ‘binase sa pagtuo,’” siya midugang.

ANG gipasabot mao nga kadaghanang tawo nga nag-angkong relihiyoso wala maghunahuna bahin sa mga katarongan kon nganong nagtuo sila sa ilang gituohan o kon duna bay igong pasikaranan sa ilang pagtuo. Dili ikahibulong nga daghan ang magpanuko sa paghisgot bahin sa relihiyon.

Ikasubo, ang mga tulumanon sama sa paggamit ug relihiyosong mga larawan ug pagsublisubli sa sinag-ulong mga pag-ampo wala usab magdasig sa paggamit sa lohikal nga panghunahuna. Kining maong mga tulumanon, apil ang matahom nga arkitektura, maanindot nga dekolor nga bildong mga bentana, ug makapatandog nga awit, kapin o kulang mao lamang ang mga butang nga naglangkob sa relihiyon sa milyonmilyong tawo. Bisan tuod ang pipila ka iglesya nangangkon nga ang ilang pagtuo gipasukad sa Bibliya, ang ilang mensahe nga ‘tuo kang Jesus ug ikaw maluwas’ wala magdasig ug seryosong pagtuon sa Bibliya. Ang uban nagwali ug katilingbanon o politikanhon nga ebanghelyo. Unsay resulta niining tanan?

Bahin sa situwasyon sa Amerika del Norte, usa ka magsusulat bahin sa relihiyon miingon: “Ang Kristiyanidad . . . may tendensiya sa pagkahimong taphaw, [ug] ang mga sumusunod niini dili-maayong pagkaedukar diha sa pagtuo.” Usa ka tigsurbi naghubit pa gani sa Tinipong Bansa ingong “usa ka nasod sa mga tawong walay-alamag sa Bibliya.” Sa tinuoray lang, kining maong mga obserbasyon nahitabo usab sa ubang mga nasod diin kaylap ang gitawag ug Kristiyanidad. Daghang dili-Kristohanong mga relihiyon ang wala usab magdasig sa paggamit sa lohikal nga panghunahuna apan hinunoa nagpasiugda sa mga kanta, rituwalistikong mga pag-ampo, ug lainlaing mga matang sa pagpamalandong nga naglakip sa mistisismo, inay sa lohikal, makapalig-on nga panghunahuna.

Apan, sa ilang adlaw-adlaw nga kinabuhi, ang mao gihapong mga tawo nga wala kaayo maghunahuna kon tukma o tinuod ba ang ilang relihiyosong mga pagtuo kasagarang magtimbangtimbang pag-ayo sa ubang mga butang. Dili mo ba isipong talagsaon nga ang tawo nga nanukiduki pag-ayo aron lang mopalit ug awto—nga sa umaabot ilabay ra sa basurahan—moingon bahin sa iyang relihiyon, ‘Kon kadto maayo na para sa akong mga ginikanan, kana usab maayo na kanako’?

Kon gusto gayod natong pahimut-an ang Diyos, dili ba nato angayng timbangtimbangon pag-ayo kon tukma ba ang atong gituohan bahin kaniya? Si apostol Pablo naghisgot sa pipila ka relihiyosong mga tawo sa iyang adlaw nga dunay “kasibot alang sa Diyos; apan dili sumala sa tukmang kahibalo.” (Roma 10:2) Ang maong mga tawo mahimong ipakasama sa usa ka sinuholang pintor nga naghago aron pintalan ang usa ka balay apan dili mao ang mga kolor  nga gigamit tungod kay wala siya mamati sa mga instruksiyon sa tag-iya. Malipay tingali ang pintor sa iyang trabaho, apan dawaton ba kana sa tag-iya?

Unsay dalawaton sa Diyos bahin sa matuod nga pagsimba? Mitubag ang Bibliya: “Kini maayo ug dalawaton sa panan-aw sa atong Manluluwas, ang Diyos, kansang kabubut-on mao nga ang tanang matang sa mga tawo mangaluwas unta ug makadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran.” (1 Timoteo 2:3, 4) Ang uban mobati nga imposible ang pagpangita nianang kahibaloa diha sa daghang relihiyon karon. Apan hunahunaa ra—kon kabubut-on sa Diyos nga ang mga tawo makadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran, mapihigon ba niyang itago kini kanila? Dili sumala sa Bibliya, nga nag-ingon: “Kon ikaw mangita [sa Diyos], iyang itugot nga siya imong makaplagan.”—1 Cronicas 28:9.

Sa unsang paagi gipaila sa Diyos ang iyang kaugalingon niadtong sinserong nangita kaniya? Ang sunod nga artikulo maghatag sa tubag.