Pagbatog Kaayohan Gikan sa Mahigugmaong-Kalulot ni Jehova

“Kinsa man ang maalamon? Iyang . . . pagatagdon ang mga buhat sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova.”—SALMO 107:43.

1. Kanus-a unang gigamit diha sa Bibliya ang ekspresyon nga “mahigugmaong-kalulot,” ug unsang mga pangutana bahin niining hiyasa ang atong konsiderahon?

 MGA 4,000 ka tuig kanhi, ang pag-umangkon ni Abraham nga si Lot miingon bahin kang Jehova: “Ikaw nagpadako sa imong mahigugmaong-kalulot.” (Genesis 19:19) Mao kini ang unang higayon nga ang “mahigugmaong-kalulot” makita diha sa Bibliya. Si Jacob, Noemi, David, ug ang ubang mga alagad sa Diyos naghisgot usab bahin niining hiyasa ni Jehova. (Genesis 32:10; Ruth 1:8; 2 Samuel 2:6) Gani, ang mga terminong “mahigugmaong-kalulot” ug “mga mahigugmaong-kalulot” makita mga 250 ka beses diha sa Bag-ong Kalibotang Hubad sa Balaang Kasulatan. Apan unsa ba ang mahigugmaong-kalulot ni Jehova? Kang kinsa kini gipakita sa nangagi? Ug sa unsang paagi kita makabatog kaayohan gikan niana karon?

2. Nganong ang Hebreohanong pulong nga gihubad ug “mahigugmaong-kalulot” lisod kaayong hubiton, ug unsa ang haom nga kapuling hubad niini?

² Sa Kasulatan, ang “mahigugmaong-kalulot” maoy hubad sa Hebreohanong termino nga dako kaayog kahulogan nga diha sa kadaghanang mga pinulongan ang bug-os nga diwa niini dili ikapahayag sa usa ra ka pulong. Busa, ang mga hubad sama sa “gugma,” “kaluoy,” ug “pagkamatinumanon” dili tukmang naghubit sa bug-os nga gilapdon sa kahulogan niini. Apan, ang mas masangkaron nga hubad nga “mahigugmaong-kalulot” “dili layo sa kabug-osan sa kahulogan sa maong pulong,” nag-ingon ang Theological Wordbook of the Old Testament. Ang New World Translation of the Holy Scriptures—With References haom nga naghatag sa “maunongong gugma” ingong kapuli nga hubad sa Hebreohanong termino nga gihubad ug “mahigugmaong-kalulot.”—Exodo 15:13; Salmo 5:7; potnot sa Ingles.

Lahi sa Gugma ug Pagkamaunongon

3. Sa unsang paagi ang mahigugmaong-kalulot lahi sa gugma?

³ Ang mahigugmaong-kalulot, o maunongong gugma, nalangkit pag-ayo sa mga hiyas nga gugma ug pagkamaunongon. Apan, lahi kini niana sa hinungdanong mga paagi. Tagda kon sa unsang paagi magkalahi ang mahigugmaong-kalulot ug gugma. Ang gugma mahimong ikapadapat sa mga butang ug mga ideya. Ang Bibliya naghisgot bahin sa “nahigugma sa bino ug lana” ug sa “nahigugma sa kaalam.” (Proverbio 21:17; 29:3) Apan ang mahigugmaong-kalulot mapadapat sa mga tawo, dili sa mga ideya o sa mga butang nga walay-kinabuhi. Pananglitan, ang mga tawo maoy gitumong sa dihang ang Exodo 20:6 nag-ingon nga si Jehova “nagapakitag mahigugmaong-kalulot ngadto sa ikausa ka libo nga kaliwatan.”

4. Sa unsang paagi lahi ang mahigugmaong-kalulot sa pagkamaunongon?

⁴ Ang Hebreohanong pulong nga gihubad ug “mahigugmaong kalulot” mas sangkad usab ug kahulogan kay sa pulong “pagkamaunongon.” Sa pipila ka pinulongan, ang “pagkamaunongon” kasagarang gigamit alang sa tinamdan nga angayng ipakita sa usa nga ubos ngadto sa usa nga labaw. Apan sumala sa giingon sa usa ka tigpanukiduki, sa panglantaw sa Bibliya, ang mahigugmaong-kalulot “mas sagad nga nagtumong sa kaatbang gayod nga bahin sa maong relasyon: ang usa nga labaw maunongon sa usa nga huyang o nanginahanglan o nagsalig.” Busa si Haring David makapangaliyupo kang Jehova: “Pasidlaka ang imong nawong sa ibabaw sa imong alagad. Luwasa ako tungod sa imong mahigugmaong-kalulot.” (Salmo 31:16) Si Jehova, ang usa nga gamhanan, gihangyo sa pagpakitag mahigugmaong-kalulot, o maunongong gugma, sa nanginahanglan nga si David.  Tungod kay ang mga nanginahanglan walay awtoridad ibabaw sa gamhanan, ang mahigugmaong-kalulot nga gipakita nianang kahimtanga maoy kinabubut-on, dili pinugos.

5. (a) Unsang mga dagway sa mahigugmaong-kalulot sa Diyos ang gipasiugda sa iyang Pulong? (b) Unsang mga pagpakita sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova ang atong hisgotan?

⁵ “Kinsa man ang maalamon?” nangutana ang salmista. “Iyang . . . pagatagdon ang mga buhat sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova.” (Salmo 107:43) Ang mahigugmaong-kalulot ni Jehova mahimong moresulta sa kaluwasan ug pagtipig sa kinabuhi. (Salmo 6:4; 119:88, 159) Kini maoy usa ka panalipod ug motultol sa kahupayan gikan sa mga kasakit. (Salmo 31:16, 21; 40:11; 143:12) Tungod niining maong hiyas, posible ang kapasig-ulian gikan sa sala. (Salmo 25:7) Pinaagi sa pagsubli sa pipila ka mga asoy sa Kasulatan ug pagsusi sa ubang mga teksto sa Bibliya, masabtan nato nga ang mahigugmaong-kalulot ni Jehova (1) gipakita pinaagi sa espesipikong mga buhat ug (2) naeksperyensiyahan sa iyang matinumanong mga alagad.

Pagluwas—Pagpakita ug Mahigugmaong-Kalulot

6, 7. (a) Giunsa pagpadako ni Jehova ang iyang mahigugmaong-kalulot sa kahimtang ni Lot? (b) Kanus-a naghisgot si Lot sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova?

⁶ Tingali ang labing maayong paagi sa pagtino sa gilapdon sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova mao ang pagsusi sa mga asoy sa Kasulatan nga nalangkit niining hiyasa. Sa Genesis 14:1-16, atong makita nga si Lot, ang pag-umangkon ni Abraham, gidagit sa mga kaaway. Apan giluwas ni Abraham si Lot. Ang kinabuhi ni Lot nameligro pag-usab sa dihang mihukom si Jehova nga laglagon ang daotang siyudad sa Sodoma, diin nagpuyo si  Lot ug ang iyang pamilya.—Genesis 18:20-22; 19:12, 13.

⁷ Una pa sa kalaglagan sa Sodoma, giubanan sa mga manulonda ni Jehova si Lot ug ang iyang pamilya sa paggawas sa siyudad. Nianang panahona, si Lot miingon: “Ang imong alagad nakakaplag ug pabor sa imong mga mata mao nga ikaw nagpadako sa imong mahigugmaong-kalulot, nga imong gipakita kanako sa pagtipig sa akong kalag nga buhi.” (Genesis 19:16, 19) Niining mga pulonga giila ni Lot nga si Jehova nagpakita ug linaing mahigugmaong-kalulot pinaagi sa pagluwas kaniya. Niining kahimtanga, ang mahigugmaong-kalulot sa Diyos gipahayag pinaagi sa pagluwas ug pagtipig nga buhi.—2 Pedro 2:7.

Mahigugmaong-Kalulot ni Jehova ug ang Iyang Giya

8, 9. (a) Unsay tahas sa sulugoon ni Abraham? (b) Nganong ang sulugoon nag-ampo alang sa mahigugmaong-kalulot sa Diyos, ug unsay nahitabo samtang siya nag-ampo?

⁸ Sa Genesis kapitulo 24, atong mabasa ang laing pagpakitag mahigugmaong-kalulot, o maunongong gugma sa Diyos. Ang asoy nag-ingon nga gisugo ni Abraham ang iyang sulugoon sa pagbiyahe ngadto sa nasod sa mga paryente ni Abraham aron mangitag asawa alang sa iyang anak nga si Isaac. (Mga bersikulo 2-4) Ang tahas malisod, apan ang sulugoon gipasaligan nga ang manulonda ni Jehova magagiya kaniya. (Bersikulo 7) Ngadtongadto ang sulugoon nakaabot sa usa ka atabay sa gawas sa “siyudad ni Nahor” (kaha sa Haran o sa kanait nga lugar) sa dihang ang mga babaye nagpadulong niana aron sa pagkalos ug tubig. (Mga bersikulo 10, 11) Sa dihang nakita niya ang mga babaye nga nagkaduol, siya nahibalo nga ang hinungdanong yugto sa iyang tahas miabot na. Apan unsaon man niya pagpili sa angayan nga babaye?

⁹ Kay nahibalo nga nagkinahanglan siya sa tabang sa Diyos, ang sulugoon ni Abraham miampo: “Jehova nga Diyos sa akong agalon nga si Abraham, palihog, ipahinabo kini sa akong atubangan niining adlawa ug paghimog mahigugmaong-kalulot sa akong agalon nga si Abraham.” (Bersikulo 12) Sa unsang paagi ipakita ni Jehova ang iyang mahigugmaong-kalulot? Ang alagad nangayo ug espesipikong ilhanan nga niana iyang maila ang batan-ong babaye nga gipili sa Diyos. (Mga bersikulo 13, 14) Ang usa ka babaye mihimo gayod sa iyang gipangayo kang Jehova nga ilhanan. Aw, morag nadungog sa babaye ang iyang pag-ampo! (Mga bersikulo 15-20) Kay nahibulong, ang sulugoon “nagsud-ong kaniya sa katingala.” Bisan pa niana, ang pipila ka hinungdanong mga kamatuoran kinahanglan pang tinoon. Kini bang maanyag nga babaye usa sa mga paryente ni Abraham? Ug dalaga pa ba siya? Busa ang sulugoon “naghilom aron mahibaloan kon si Jehova nagpalampos ba sa iyang panaw o wala.”—Mga bersikulo 16, 21.

10. Nganong ang sulugoon ni Abraham mihinapos nga si Jehova nagpakita ug mahigugmaong-kalulot sa iyang agalon?

¹⁰ Wala madugay human niana, ang batan-ong babaye nagpaila sa iyang kaugalingon ingong “ang anak nga babaye ni Betuel nga anak nga lalaki ni Milca, nga iyang gipanganak kang Nahor [nga igsoon ni Abraham].” (Genesis 11:26; 24:24) Nianang yugtoa ang sulugoon nakahibalo nga gitubag ni Jehova ang iyang pag-ampo. Kay nalipay pag-ayo, siya miduko ug miingon: “Dalayegon si Jehova nga Diyos sa akong agalon nga si Abraham, nga wala magbiya sa iyang mahigugmaong-kalulot ug sa iyang pagkakasaligan ngadto sa akong agalon. Sa nagpaingon ako dinhi, gitultolan ako ni Jehova sa balay sa mga igsoon sa akong agalon.” (Bersikulo 27) Pinaagi sa pagtagana ug giya, ang Diyos nagpakita ug mahigugmaong-kalulot kang Abraham nga agalon sa maong sulugoon.

Ang Mahigugmaong-Kalulot sa Diyos Naghatag ug Kahupayan ug Proteksiyon

11, 12. (a) Sulod sa unsang mga pagsulay nga si Jose nakaeksperyensiya sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova? (b) Sa unsang paagi ang mahigugmaong-kalulot sa Diyos gipahayag sa kahimtang ni Jose?

¹¹ Sunod, hisgotan nato ang Genesis kapitulo 39. Nasentro kini sa apo-sa-tuhod ni Abraham nga si Jose, kinsa gibaligya aron mahimong ulipon sa Ehipto. Bisan pa niana, “si Jehova nag-uban kang Jose.” (Mga bersikulo 1, 2) Gani, bisan ang Ehiptohanong agalon ni Jose, si Potipar, nakahinapos nga  si Jehova nag-uban kang Jose. (Bersikulo 3) Apan, si Jose nag-atubang ug grabeng pagsulay. Siya bakak nga gisumbong nga nag-among-among sa asawa ni Potipar ug busa gibilanggo. (Mga bersikulo 7-20) Dinhi niining “bilanggoanang gahong” nga “pinaagi sa mga talikala gipasakitan nila ang iyang mga tiil, gibutang sa talikala nga puthaw ang iyang kalag.”—Genesis 40:15; Salmo 105:18.

¹² Unsay nahitabo sulod nianang masulayon kaayong kahimtang? “Si Jehova nagpadayon sa pag-uban kang Jose ug nagpadayon sa pagpakitag mahigugmaong-kalulot kaniya.” (Bersikulo 21a) Ang usa ka buhat sa mahigugmaong-kalulot maoy sinugdanan sa sunodsunod nga mga hitabo nga sa ulahi mitultol sa kahupayan gikan sa mga kasakit nga naeksperyensiyahan ni Jose. Gitugotan ni Jehova nga si Jose “makakaplag ug pabor sa mga mata sa pangulong opisyal sa bilanggoan.” (Bersikulo 21b) Busa, ang opisyal nagtudlo kang Jose sa usa ka responsableng posisyon. (Bersikulo 22) Sunod, nahimamat ni Jose ang tawo nga ngadtongadto maoy nagpaila kaniya kang Paraon, ang magmamando sa Ehipto. (Genesis 40:1-4, 9-15; 41:9-14) Sa baylo, gituboy sa hari si Jose ngadto sa posisyon sa ikaduhang magmamando sa Ehipto, nga miresulta sa iyang paghimog nagaluwas-kinabuhi nga buluhaton diha sa gihampak-sa-gutom nga yuta sa Ehipto. (Genesis 41:37-55) Ang pag-antos ni Jose nagsugod sa dihang siya 17 anyos pa ug mikabat ug kapin sa 12 ka tuig! (Genesis 37:2, 4; 41:46) Apan latas niining tanang katuigan sa kalisdanan ug kasakit, si Jehova nga Diyos nagpasundayag sa iyang mahigugmaong-kalulot ngadto kang Jose pinaagi sa pagpanalipod kaniya batok sa  grabeng katalagman ug sa pagtipig kaniyang buhi aron makabaton ug talagsaong papel diha sa katumanan sa katuyoan sa Diyos.

Ang Mahigugmaong-Kalulot sa Diyos Dili Gayod Mapakyas

13. (a) Unsang mga pagpakita ug mahigugmaong-kalulot ni Jehova ang mabasa diha sa Salmo 136? (b) Unsa ba gayod ang mahigugmaong-kalulot?

¹³ Si Jehova sublisubling nagpakita sa iyang mahigugmaong-kalulot ngadto sa mga Israelinhon ingong katawhan. Ang Salmo 136 nag-asoy nga sa iyang mahigugmaong-kalulot, giluwas niya sila (Mga bersikulo 10-15), gigiyahan (Bersikulo 16), ug gipanalipdan. (Mga bersikulo 17-20) Ang Diyos nagpasundayag usab sa iyang mahigugmaong-kalulot ngadto sa mga tawo sa tinagsatagsa. Ang usa ka tawo nga nagpakitag mahigugmaong-kalulot ngadto sa mga isigkatawo nagbuhat niana pinaagi sa boluntaryong mga buhat nga ang tuyo mao ang pagtagbaw sa usa ka hinungdanong panginahanglan. Mahitungod sa mahigugmaong-kalulot, usa ka reperensiya sa Bibliya nag-ingon: “Usa kini ka buhat nga nagtipig o nagpalambo sa kinabuhi. Kini maoy pagsalga alang sa kaayohan sa usa nga nag-antos sa katalagman o kalisdanan.” Usa ka eskolar naghubit niana ingong “gugma nga gipakita sa buhat.”

14, 15. Nganong makaseguro kita nga si Lot maoy inuyonang alagad sa Diyos?

¹⁴ Ang mga asoy sa Genesis nga atong nasusi nagpakita kanato nga si Jehova dili gayod mapakyas sa pagpasundayag ug mahigugmaong-kalulot niadtong nahigugma kaniya. Si Lot, Abraham, ug Jose nabuhi ilalom sa lainlaing mga sirkumstansiya ug nag-atubang ug magkalahi kaayong mga pagsulay. Sila maoy dili-hingpit nga mga tawo, apan sila maoy inuyonang mga alagad ni Jehova, ug sila nanginahanglan sa tabang sa Diyos. Mahupayan kita sa pagkahibalo nga ang atong mahigugmaon nga langitnong Amahan nagpasundayag ug mahigugmaong-kalulot ngadto nianang mga tawhana.

¹⁵ Si Lot mihimog pipila ka dili-maalamong mga desisyon nga mitultol sa mga kalisdanan. (Genesis 13:12, 13; 14:11, 12) Apan, nagpasundayag usab siya ug dalayegong mga hiyas. Sa dihang duha sa mga manulonda sa Diyos nangabot sa Sodoma, giabiabi sila ni Lot. (Genesis 19:1-3) Tungod sa iyang pagtuo iyang gipasidan-an ang iyang mga umagad nga lalaki bahin sa nagsingabot nga kalaglagan sa Sodoma. (Genesis 19:14) Ang panglantaw sa Diyos kang Lot makita diha sa 2 Pedro 2:7-9, diin atong mabasa: “[Si Jehova] nagluwas sa matarong nga si Lot, nga naguol pag-ayo gumikan sa pagpatuyang sa mga masupilon-sa-balaod nga katawhan diha sa malaw-ayng panggawi—kay ang nakita ug nadungog sa maong matarong nga tawo samtang nagpuyo siya uban kanila sa adlaw-adlaw nakapasakit sa iyang matarong nga kalag tungod sa ilang kalapasan—si Jehova mahibalo kon unsaon pagluwas sa katawhan nga may diyosnong pagkamahinalaron gikan sa pagsulay.” Oo, si Lot maoy matarong nga tawo, ug ang pagkasulti dinhi nagpakita nga siya maoy usa ka tawo nga may diyosnong pagkamahinalaron. Sama kaniya, atong matagamtam ang mahigugmaong-kalulot sa Diyos samtang kita nakigbahin sa “balaang mga buhat sa panggawi ug mga buhat sa diyosnong pagkamahinalaron.”—2 Pedro 3:11, 12.

16. Sa unsang dalayegong mga termino nga ang Bibliya naghisgot kang Abraham ug Jose?

 ¹⁶ Ang asoy sa Genesis kapitulo 24 tin-awng nagpasundayag bahin sa suod nga relasyon ni Abraham kang Jehova. Ang unang bersikulo nag-ingon nga “si Jehova nagpanalangin kang Abraham sa tanang butang.” Ang sulugoon ni Abraham nagtawag kang Jehova nga “Diyos sa akong agalon nga si Abraham.” (Mga bersikulo 12, 27) Ug ang disipulo nga si Santiago nag-ingon nga si Abraham “gipahayag nga matarong” ug “gitawag nga ‘higala ni Jehova.’” (Santiago 2:21-23) Matuod usab kana sa kahimtang ni Jose. Ang suod nga relasyon tali kang Jehova ug Jose gipasiugda diha sa tibuok Genesis kapitulo 39. (Mga bersikulo 2, 3, 21, 23) Dugang pa, bahin kang Jose, ang disipulo nga si Esteban miingon: “Ang Diyos nag-uban kaniya.”—Buhat 7:9.

17. Unsay atong makat-onan gikan sa mga panig-ingnan ni Lot, Abraham, ug Jose?

¹⁷ Ang mga tawo nga nakaeksperyensiya sa mahigugmaong-kalulot sa Diyos nga bag-o pa natong gihisgotan maoy mga tawo nga may maayong relasyon kang Jehova nga Diyos ug nagtuman sa katuyoan sa Diyos sa lainlaing mga paagi. Sila nag-atubang ug mga babag nga dili unta nila mabuntog nga silasila ra. Nalangkit ang pagtipig sa kinabuhi ni Lot, ang pagpadayon sa kaliwat ni Abraham, ug ang pagkabaton ug posisyon ni Jose. Si Jehova lamang ang makatagbaw sa mga panginahanglan niining diyosnong mga tawo, ug gibuhat niya kana pinaagi sa pagsalga uban sa mga buhat sa mahigugmaong-kalulot. Aron maeksperyensiyahan nato ang mahigugmaong-kalulot ni Jehova nga Diyos sa walay kataposan, kita usab kinahanglang adunay suod nga personal nga relasyon uban kaniya, ug kita kinahanglang magpadayon sa pagtuman sa iyang kabubut-on.—Esdras 7:28; Salmo 18:50.

Ang mga Alagad sa Diyos Pinaboran

18. Unsay gipaila sa lainlaing mga teksto sa Bibliya mahitungod sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova?

¹⁸ Ang “yuta napuno” sa mahigugmaong-kalulot ni Jehova, ug pagkamapasalamaton nato niining maong hiyas sa Diyos! (Salmo 119:64) Kita tibuok-kasingkasing nga mosanong sa koro sa salmista: “Oh nga magpasalamat unta ang katawhan kang Jehova tungod sa iyang mahigugmaong-kalulot ug tungod sa iyang katingalahang mga buhat alang sa mga anak sa mga tawo.” (Salmo 107:8, 15, 21, 31) Kita nagmaya nga si Jehova naghatag sa iyang mahigugmaong-kalulot ngadto sa iyang inuyonang mga alagad—sa tinagsatagsa o kaha sa ginurupo. Sa pag-ampo, ang manalagnang Daniel nagtawag kang Jehova ingong “matuod nga Diyos, ang Usa nga dako ug ang Usa nga makalilisang, nga nagatuman sa pakigsaad ug sa mahigugmaong-kalulot kanila nga nahigugma kaniya ug kanila nga nagatuman sa iyang mga sugo.” (Daniel 9:4) Si Haring David miampo: “Ipadayon ang imong mahigugmaong-kalulot niadtong mga nakaila kanimo.” (Salmo 36:10) Pagkadako sa atong pasalamat nga si Jehova nagpakitag mahigugmaong-kalulot ngadto sa iyang mga alagad!—1 Hari 8:23; 1 Cronicas 17:13.

19. Sa sunod nga artikulo, atong hisgotan ang unsang mga pangutana?

¹⁹ Sa pagkatinuod, kita pinaboran ingong katawhan ni Jehova! Dugang pa sa pagbaton ug kaayohan gikan sa gugma sa Diyos nga gipakita sa katawhan sa katibuk-an, kita nakatagamtam ug linaing mga panalangin nga miresulta tungod sa mahigugmaong-kalulot, o maunongong gugma sa atong langitnong Amahan. (Juan 3:16) Ilabina sa panahon sa panginahanglan nga makabaton kitag kaayohan gikan niining bililhong hiyas ni Jehova. (Salmo 36:7) Apan sa unsang paagi masundog nato ang mahigugmaong-kalulot ni Jehova nga Diyos? Kita ba sa tinagsatagsa nagpasundayag niining talagsaong hiyas? Kini ug ang nalangkit nga mga pangutana pagahisgotan sa sunod nga artikulo.

Nahinumdom Ka Ba?

• Unsa ang kapuli nga hubad sa Kasulatan sa “mahigugmaong-kalulot”?

• Sa unsang paagi ang mahigugmaong-kalulot lahi sa gugma ug pagkamaunongon?

• Sa unsang mga paagi nga si Jehova nagpakita ug mahigugmaong-kalulot ngadto kang Lot, Abraham, ug Jose?

• Unsang pasalig ang atong mabatonan gikan sa nangaging mga pagpakita ni Jehova sa mahigugmaong-kalulot?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 13]

Nahibalo ka ba kon sa unsang paagi ang Diyos nagpakita ug mahigugmaong-kalulot kang Lot?

[Mga hulagway sa panid 15]

Sa iyang mahigugmaong-kalulot, si Jehova naggiya sa sulugoon ni Abraham

[Mga hulagway sa panid 16]

Si Jehova nagpakita ug mahigugmaong-kalulot pinaagi sa pagpanalipod kang Jose