Sugilanon sa Kinabuhi

Gigantihan Tungod sa Pagpakita ug Diyosnong Pagkamahinalaron

SUMALA SA GIASOY NI WILLIAM AIHINORIA

Nahigmata ako sa tungang gabii tungod sa makanunayong pag-agulo ni Papa. Siya nagligidligid sa salog nga nagtapion sa iyang tiyan. Si Mama, ang akong magulang nga babaye, ug ako nag-alirong kaniya. Sa dihang morag milurang na ang kasakit, siya mitarong ug lingkod, nanghupaw, ug miingon: “Ang mga Saksi ni Jehova lang ang adunay pakigdait niining yutaa.” Makalibog ang giingon niya, apan wala gayod nako kadto makalimti tungod kay wala pa gayod ako sukad makadungog bahin sa mga Saksi ni Jehova. Ambot kon unsay iyang gipasabot.

KADTO nahitabo niadtong 1953 sa dihang sayis anyos pa ako. Ang akong amahan nga daghag asawa nagpuyo sa Ewossa, usa ka agrikultural nga balangay sa tungang-kasadpan sa Nigeria. Ako mao ang ikaduhang anak, apan ang unang anak nga lalaki sa usa ka pamilya nga sa ngadtongadto midaghan nga naglakip sa 3 ka asawa ug 13 ka anak ni Papa. Nag-ipon mi pagpuyo sa kogon-ug-atop, upat-ug-lawak nga balay ni Lolo nga hinimo sa lapok. Ang panimalay naglakip usab kang Lola ug sa tulo ka igsoong lalaki ni Papa, maingon man sa ilang mga pamilya.

Sa bata pa ko lisod kaayo ang among pamuyo. Ang nakapalisod gayod sa among kahimtang mao ang dili maayong panglawas ni Papa. Aduna siyay magsugmatsugmat nga sakit sa tiyan nga giantos niya hangtod sa iyang kamatayon mga katuigan sa ulahi. Ang iyang wala mailhing balatian wala maayo sa bisan unsang medikal nga pagtambal nga maabot sa kabos nga Aprikanong pamilya—pagtambal nga ginamit ang mga tanom ug ang naandang medikal nga pagtambal. Daghang gabii ang among gigugol nga manghilak tupad kang Papa samtang magligidligid siya diha sa salog tungod sa  hilabihang kasakit hangtod nga motuktugaok na ang manok sa pagkaugma sa buntag. Kay nangitag tambal sa iyang sakit, kanunay siyang mobiyahe uban kang Mama, samtang ako ug ang akong mga igsoon ipaatiman kang Lola.

Ang panginabuhi sa among pamilya mao ang pagtanom ug pagbaligyag ube, kamoteng kahoy, ug mga kola nut. Nanguha usab kamig duga sa kahoyng goma aron ikadugang sa among gamayng kita. Ang among pangunang kalan-on mao ang ube. Mokaon kamig ube sa pamahaw, linusak nga ube sa paniudto, ug ube na usab sa panihapon. Usahay, mabag-o ug diyutay ang among pagkaon sa dihang mokaon mig sinugbang saging.

Ang usa ka hinungdanong bahin sa among kinabuhi mao ang pagsimba sa katigulangan. Ang pamilya maghalad ug pagkaon ngadto sa mga katigulangan pinaagi sa pagbutang niana atubangan sa mga lipak nga gihigtan ug mga kinhason. Si Papa nagsimba usab ug idolo aron abogon ang daotang mga espiritu ug mga ungo.

Sa dihang singko anyos na ako, mibalhin mi kadiyot gikan sa among balangay ngadto sa usa ka umahan nga mga 11 kilometros ang gilay-on. Didto gitakboyan si Papa ug sakit nga gipahinabo sa guinea worm, nga maoy nakapasamot sa iyang sakit sa tiyan. Dili siya makatrabaho sa maadlaw, ug ang iyang sakit sa tiyan maghasol kaniya sa magabii. Natakboyan usab akog sakit nga jigger, o sandflea, usa ka matang sa tipos. Tungod niini, nagsalig na lang mi sa mga hinatag gikan sa among mga paryente. Aron dili mi mamatay sa tumang kakabos, namauli mi ngadto sa among balangay sa Ewossa. Buot ni Papa nga ako, ang iyang unang anak nga lalaki, makabaton ug maarang-arang nga trabaho inay kay sa usa lang ka kakha-tuka nga mag-uuma. Gibati niya nga ang usa ka maayong edukasyon makapaarang kanako sa pagpauswag sa kahimtang sa kinabuhi sa pamilya ug makatabang kanako sa pagmatuto sa akong mga igsoon.

Pagkasinati sa Lainlaing mga Relihiyon

Balik sa among balangay, nakasugod ako sa pag-eskuyla. Kini mitultol ngadto sa pagkasinati nako sa mga relihiyon sa Kakristiyanohan. Sa katuigan sa 1950, ang Kasadpanhong edukasyon nalangkit pag-ayo sa relihiyon sa gobyerno. Sanglit nag-eskuyla man ako sa usa ka tunghaang primarya sa Katoliko, nagkahulogan kana nga kinahanglang mahimo akong Romano Katoliko.

Sa 1966, sa dihang nag-edad akog 19, gidawat ako sa Pilgrim Baptist Secondary School sa lungsod sa Ewohinmi, mga 8 kilometros gikan sa Ewossa. Didto nausab ang akong relihiyosong edukasyon. Tungod kay niadtong tungora nagtungha na man ako sa usa ka eskuylahan sa Protestante, wala na ako tugoti sa mga paring Katoliko nga mokalawat panahon sa Misa sa Dominggo.

Maoy panahon sa akong pagtungha dinhi sa eskuylahan sa Baptist nga una kong nakabasa ug Bibliya. Bisan tuod ug tig-adtoan gihapon ako sa simbahan sa Katoliko, ginabasa ko mismo ang Bibliya matag Dominggo human sa misa sa simbahang Katoliko. Naikag ako sa mga pagtulon-an ni Jesu-Kristo, nga nakaaghat kanako nga tinguhaon ang usa ka makahuloganong kinabuhi nga magpakitag diyosnong pagkamahinalaron. Sa nagkadaghan ang akong nabasahan sa Bibliya, mas gingil-aran ako sa pagkasalingkapaw sa pipila ka relihiyosong mga pangulo ug sa imoral nga estilo sa kinabuhi sa kadaghanan sa mga membro. Ang akong nakita taliwala niadtong nag-angkong Kristohanon lahi kaayo gikan sa gitudlo ug gibuhat ni Jesus ug sa iyang mga tinun-an.

May pipila ka panghitabo nga ilabinang nakapakurat kanako. Usa ka higayon niana sa dihang miadto ko sa tindahan sa katekista aron mopalit ug rosaryohan, nakakita kog juju nga anting-anting nga nagbitay diha sa haligi sa pultahan sa tindahan. Sa laing higayon, ang prinsipal sa eskuylahan sa Baptist misulay sa pag-among-among kanako sa seksuwal nga paagi. Nahibal-an nako sa ulahi nga usa diay siya ka homoseksuwal ug nag-among-among na sa uban. Akong gipalandong kining mga butanga, nga nangutana sa akong  kaugalingon, ‘Mouyon ba ang Diyos sa mga relihiyon kansang mga membro ug bisan kansang mga pangulo wala manubag sa dagkong mga sala?’

Pagbalhin ug Relihiyon

Apan, nagustohan ko gihapon ang akong nabasahan sa Bibliya ug nakahukom ko nga padayong basahon kana. Niadtong panahona nga gisugdan ko pagpamalandong ang gisulti ni Papa mga 15 ka tuig kanhi: “Ang mga Saksi ni Jehova lang ang adunay pakigdait niining yutaa.” Apan nagduhaduha ko tungod kay ang mga batan-ong Saksi sa akong eskuylahan gibiaybiay man ug usahay gisilotan tungod kay dili moapil sa among relihiyosong mga serbisyo matag buntag. Ug ang pipila nila ka pagtulon-an morag katingad-an. Pananglitan, nalisdan ko sa pagdawat nga 144,000 lamang ang moadto sa langit. (Pinadayag 14:3) Tungod kay gusto man kong moadto sa langit, naghunahuna ko kon nakompleto na ba kaha kining gidaghanona sa wala pa ako matawo.

Dayag nga lahi kaayo ang panggawi ug tinamdan sa mga Saksi. Wala sila malangkit sa imoral ug mapintas nga mga kalihokan sa ubang mga batan-on diha sa eskuylahan. Para kanako, sila dili gayod bahin sa kalibotan, sama sa akong nabasa diha sa Bibliya nga angayng himoon niadtong nagtuman sa matuod nga relihiyon.—Juan 17:14-16; Santiago 1:27.

Nakahukom ako nga mosusi pag dugang. Niadtong Septiyembre 1969, nakabaton akog libro nga “Ang Kamatuoran nga Motultol sa Kinabuhing Dayon.” Pagkasunod bulan, usa ka payunir, nga maoy pagtawag sa bug-os-panahong ministro sa mga Saksi ni Jehova, ang nagsugod sa pagtuon uban nako. Kay nadasig sa una kong pagtuon, gisugdan ko pagbasa ang librong Kamatuoran sa Sabado sa gabii ug gihuman kana pagkaugma sa hapon. Dihadiha, gisugdan ko sa pagpaambit ang kahibulongang mga butang nga akong nabasahan ngadto sa akong mga isigkaestudyante. Ang mga estudyante ug mga magtutudlo nagtuo nga ang akong bag-ong nakaplagang pagtuo nakapabuang kanako. Apan nasayod ako nga wala ko mabuang.—Buhat 26:24.

Ang balita bahin sa akong pagsangyaw ug usa ka bag-ong relihiyon gipahibalo ngadto sa akong mga ginikanan. Gihangyo ko nila nga mouli dayon aron ilang masuta kon unsay akong problema. Wala gayod akoy mapangayoag tambag, tungod kay ang tanang Saksi nanambong man sa ilang distritong mga kombensiyon didto sa Ilesha. Sa pag-abot nako sa balay, nagpusotpusot ang mga pangutana ug pagsaway gikan sa akong inahan ug  ubang mga paryente. Naningkamot ko pag-ayo sa pagdepensa sa akong nakat-onan gikan sa Bibliya.—1 Pedro 3:15.

Human mapakyas sa pagpamatuod nga ang mga Saksi ni Jehova maoy bakak nga mga magtutudlo, ang akong uyoan misulay ug laing paagi. Mihangyo siya kanako: “Hinumdomi nga mieskuyla ka aron maedukar. Kon moundang ka pag-eskuyla ug mosangyaw, dili ka gayod makagraduwar. Busa, nganong dili lang usa nimo taposon ang imong pag-eskuyla sa dili ka pa moanib ning bag-ong relihiyon.” Niadtong panahona morag makataronganon kadto, busa mihunong ako sa pagtuon uban sa mga Saksi.

Niadtong Disyembre 1970, human gayod sa akong graduwasyon, miadto dayon ko sa Kingdom Hall, ug tigtambongan na ko sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova sukad niadto. Sa Agosto 30, 1971, gibawtismohan ako ingong simbolo sa akong pagpahinungod sa Diyos. Nakapatugaw kadto dili lang sa akong mga ginikanan kondili sa tibuok komunidad usab. Sila miingon nga gipakyas ko sila tungod kay ako mao ang unang taga-Ewossa nga gipaeskuyla sa gobyerno. Daghan ang taas kaayog panahom alang kanako. Naglaom sila nga gamiton nako ang akong edukasyon sa pagpauswag sa among komunidad.

Mga Sangpotanan sa Akong Pagbalhin ug Relihiyon

Ang akong pamilya ug ang mga tigulang nga lalaki sa komunidad nagpadalag usa ka grupo sa mga tawo aron danihon ako sa pagsalikway sa akong pagtuo. Ang ilang mga paningkamot sa pagdani kanako giapilan ug mga panunglo. “Kon dili nimo biyaan kining relihiyona,” matod nila, “wala kay maayong kaugmaon. Dili ka makatrabaho. Dili ka makatukod ug kaugalingon nimong balay. Dili ka maminyo ug makabatog mga anak.”

Sukwahi sa ilang makahahadlok nga mga panagna, napulo ka bulan human makatapos sa pagtungha, nakatrabaho ako isip magtutudlo. Sa Oktubre 1972, naminyo ako sa akong pinanggang asawa, si Veronica. Sa ulahi, gibansay ako sa gobyerno ingong agricultural extension agent. Akong napalit ang una kong awto, ug ako misugod pagtukod sa among balay. Sa Nobyembre 5, 1973, natawo ang panganay namong anak nga babaye, si Victory, ug sa misunod nga mga tuig natawo usab si Lydia, Wilfred, ug Joan. Sa 1986, natawo ang among kinamanghoran, si Micah. Sila napamatud-ang bililhong mga anak, usa ka panulondon gikan kang Jehova.—Salmo 127:3.

Sa paghinumdom sa nangagi, makaingon ako nga ang mga panunglo sa komunidad tanan nahimong mga panalangin. Mao nga ginganlan kog Victory ang panganay namong anak nga babaye. Di pa dugay, ang komunidad nagsulat kanako ug nag-ingon: “Palihog, buot namong mopauli ka ug makigbahin sa pagpauswag sa atong komunidad tungod kay ang Diyos nagapanalangin kanimo.”

Pagmatuto sa mga Anak Diha sa Diyosnong mga Dalan

Nahibalo ako ug ang akong asawa nga dili namo matuman ang among hinatag sa Diyos nga kaakohan sa pagmatuto sa mga anak ug sa samang panahon mangagpas sa materyal nga bahandi. Busa, nakat-onan namo nga magmakontento sa yanong kinabuhi. Gipalabi namo nga magkinabuhi niining paagiha inay atubangon ang posibleng mga sangpotanan sa pagpilig laing estilo sa kinabuhi.

Naandan diri sa among dapit nga mag-ipon pagpuyo ang mga pamilya sa usa ka bubong, nga maggamit sa mao rang kaligoanan, mga gamit sa kosina, ug uban pa. Nalipay kami nga nakaarang sa pag-abang ug pribadong mga puy-anan diha sa bisan unsang lungsod nga gibalhinan kanako ingong empleyado sa gobyerno. Tinuod, mas mahal ang maong mga puy-anan, apan ang pagpuyo sa pribadong mga puy-anan nagpamenos sa pagkaladlad sa among mga anak sa dili maayong mga impluwensiya. Ako nagpasalamat kang Jehova nga latas sa katuigan, among namatuto ang among mga anak diha sa mahimsog-sa-espirituwal nga palibot.

Dugang pa, ang akong asawa anaa kanunay sa balay aron makauban ug maatiman ang among mga anak. Inigkahuman nakog trabaho, maningkamot mi nga magbuhat sa mga butang ingong pamilya. Bisag unsay among buhaton, buhaton namo kini ingong pamilya. Naglakip kini sa pamilyahanong pagtuon sa Bibliya, pagpangandam ug pagtambong sa mga tigom sa kongregasyon, pagpakig-ambit sa Kristohanong ministeryo, maingon man sa pagpakigbahin sa mga lingawlingaw.

Gipaningkamotan namong masunod ang tambag sa Deuteronomio 6:6, 7, nga nag-awhag sa mga ginikanan nga tudloan ang ilang mga anak dili lang dinha sa balay kondili sa tanang kahigayonan. Tungod niini ang mga bata nangitag mga higala taliwala lamang sa mga Saksi inay sa gawas sa organisasyon. Sila nakakat-on pinaagi sa among  panig-ingnan sa pagpili sa ilang mga kauban tungod kay si Veronica ug ako wala man mogugol ug sobrang panahon uban niadtong dili sama namog pagtuo.—Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33.

Siyempre, ang among paggiya ug pagtudlo dili mao lamang ang nakahatag ug maayong impluwensiya sa kinabuhi sa among mga anak. Ang among balay padayong bukas alang sa masibotong mga Kristohanon, nga daghan kanila maoy nagapanawng mga ministro sa mga Saksi ni Jehova. Ang panahon nga gigugol niining hamtong nga mga Kristohanon uban sa among pamilya nakahatag ug kahigayonan sa among mga anak sa pagpaniid ug pagkat-on gikan sa ilang nagasakripisyo sa kaugalingon nga paagi sa pagkinabuhi. Kini nagpalig-on sa among pagtudlo, ug ang among mga anak naghimo sa kamatuoran sa Bibliya nga ila na.

Gigantihan Tungod sa Diyosnong Pagkamahinalaron

Karon ang akong asawa ug ako, duyog sa upat sa among mga anak, anaa na sa bug-os-panahong ministeryo. Nagsugod ako pagpayunir niadtong 1973. Latas sa katuigan, kinahanglan kong mohunong sa akong bug-os-panahong ministeryo matag karon ug unya tungod sa mga kalisod sa panalapi. Usahay, makapribilehiyo ako nga makigbahin sa pagtudlo diha sa Tunghaan sa Ministeryo sa Gingharian, nga nagbansay sa Kristohanong mga magtatan-aw sa mga Saksi ni Jehova. Sa pagkakaron, nakapribilehiyo ako sa pag-alagad diha sa Hospital Liaison Committee, ug usab ingong magtatan-aw sa siyudad sa Uhonmora.

Ang unang duha ko ka anak nga babaye, si Victory ug Lydia, malipayong naminyo ngadto sa buotang Kristohanong mga ansiyano. Sila ug ang ilang mga bana nag-alagad ingong mga membro sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Igieduma, Nigeria. Ang among kinamagulangang anak nga lalaki, si Wilfred, nag-alagad ingong ministeryal nga alagad, ug ang among kinamanghoran, si Micah, sa popanahon mag-oksilyare payunir. Sa 1997, si Joan migraduwar sa hayskul ug nagregular payunir.

Lakip sa labing magantihong mga eksperyensiya sa akong kinabuhi mao ang pagtabang sa uban nga makaalagad kang Jehova nga Diyos. Nalakip kanila ang pipila sa akong mga paryente. Ang akong amahan naningkamot nga makaalagad kang Jehova, apan ang batasan sa poligamiya maoy nakapugong sa iyang pag-uswag. Sukad sa batan-on pa ako, gihigugma ko ang mga tawo. Sa dihang makita ko nga nag-antos ang uban, gibati ko nga morag dili kaayo hinungdanon ang akong mga problema. Nagtuo ako nga ilang namatikdan nga sinsero ako sa akong tinguha sa pagtabang kanila, ug tungod niini dili sila malisdan sa pagpakigsulti kanako.

Usa niadtong akong natabangan nga makahibalo bahin sa mga katuyoan sa Diyos mao ang usa ka batan-ong lalaki nga naglubog sa banig. Siya maoy kanhing trabahante sa usa ka kompaniya sa elektrisidad apan grabeng nakoryentehan samtang nagtrabaho nga tungod niana naparalisar ang halos tibuok niyang lawas. Gidawat niya ang pagtuon sa Bibliya ug anam-anam nga nagpadapat sa iyang nakat-onan. Ang pagbawtismo kaniya niadtong Oktubre 14, 1995, diha sa usa ka sapa duol sa among balay, mao ang una niyang higayon nga makabangon gikan sa iyang higdaanan sulod sa 15 ka tuig. Siya miingon nga kadto mao ang labing malipayong adlaw sa iyang kinabuhi. Usa na siya karon ka ministeryal nga alagad sa kongregasyon.

Ako makaingon nga wala ko gayod basoli ang pagpili sa pag-alagad kang Jehova mga 30 ka tuig kanhi duyog sa iyang nahiusa, dedikado nga katawhan. Nakita ko ang tinuod nga gugma nga nagalihok taliwala kanila. Bisan pag ang paglaom nga kinabuhing walay kataposan dili ilakip sa ganti nga ihatag ni Jehova ngadto sa iyang matinumanong mga alagad, tinguhaon ko gihapon ang pagpakita ug diyosnong pagkamahinalaron. (1 Timoteo 6:6; Hebreohanon 11:6) Ang diyosnong pagkamahinalaron mao ang dalan nga nagtultol ug naghatag ug kalig-on sa akong kinabuhi, naghatag ug kangaya, katagbawan, ug kalipay kanako ug sa akong pamilya.

[Hulagway sa panid 25]

Uban sa akong asawa ug mga anak niadtong 1990

[Hulagway sa panid 26]

Uban sa akong asawa ug mga anak ug duha ka umagad nga lalaki