Asa na man Diay ang Tanang Silingan?

“Ang modernong katilingban walay pagpakabana sa mga silingan.”—Benjamin Disraeli, ika-19ng siglo nga estadistang Ingles.

ANG mga tigulang nga taga-Cuba adunay talagsaong paagi sa pagpauswag sa maayong panglawas: mga panaghugpong sa mga silingan, o círculos de abuelos (mga grupo sa mga apohan), segun sa pagngalan nila niini. Sumala sa usa ka taho niadtong 1997, mga 1 sa 5 ka tigulang nga mga taga-Cuba maoy sakop sa maong mga grupo, diin sila nagtagamtam sa panag-ubanay, pagsuportar, ug praktikal nga tabang sa pagmentinar sa usa ka himsog nga estilo sa kinabuhi. “Kon magkinahanglan na ganig tabang ang mga doktor sa pamilya diha sa kasilinganan kay dunay kampanya sa pagbakuna,” matod pa sa World-Health nga magasin, “adto sila makakaplag ug andam ug makasarang nga mga boluntaryo sa círculos de abuelos.”

Apan, ikasubo nga sa daghang bahin sa kalibotan, wala nay mabinationg mga panaghugpong diha sa kasilinganan. Pananglitan, tagda ang makapasubong kahimtang ni Wolfgang Dircks, nga nagpuyo sa usa ka apartment sa kasadpang Uropa. Pipila ka tuig kanhi, ang The Canberra Times nagtaho nga bisan tuod ang 17 ka pamilya nga nagpuyo sa apartment nga gipuy-an ni Wolfgang nahibalo nga siya naglisod sa iyang pagkratses ug nakamatikod nga wala na siya makatuman sa giasayn kaniya nga mga buhatbuhaton, “walay nagpakabana pagtimbre sa iyang doorbell.” Sa dihang sa kataposan mitungha ang tag-iya sa apartment, “nadiskobrehan niya ang usa ka kalabera nga naglingkod atubangan sa telebisyon.” Nabuklad diha sa dapit sa paa sa kalabera mao ang listahan sa programa sa telebisyon nga may petsang Disyembre 5, 1993. Lima ka tuig na diayng patay si Wolfgang. Makapasubo kaayo nga pamatuod sa pagkapakyas sa pagpakitag kaikag ug pagkamatinagdanon sa silingan! Dili ikatingala nga usa ka magsusulat miingon diha sa The New York Times Magazine nga ang iyang kasilinganan, sama sa daghan pang uban, nahimong “katilingban sa mga estranyo.” Ingon ba usab niini ang kahimtang sa imong kasilinganan?

Tinuod nga ang ubang mga komunidad sa kabanikanhan nakasinati gihapon sa pagbati sa tinuod nga pagkamahigalaon ug ang ubang mga komunidad sa siyudad naningkamot sa pagpakitag mas dakong kahangawa sa silingan. Bisan pa niana, daghang taga-siyudad mobating nag-inusara ug daling atakehon diha sa ila mismong kasilinganan. Mora silag nag-antos sa luyo sa mga paril sa pagkawala-mailhi. Sa unsang paagi?

 Sa Luyo sa mga Paril sa Pagkawala-mailhi

Siyempre, ang kadaghanan kanato adunay mga silingan nga nagpuyo sa duol. Ang kinidlap sa telebisyon, ang nagairog nga mga anino diha sa bentana, ang pagpalong ug pagpasiga sa mga suga, ang dahunog sa paggawas ug pagsulod sa mga sakyanan, ang hinagtok sa mga tunob diha sa mga pasilyo, ang kinagilkil sa mga yawi sa pag-abli ug pagsira sa mga pultahan, tanan maoy mga ilhanan nga “buhi” ang mga silingan. Hinunoa, ang tinuod nga pagbati sa pagkasilingan mahanaw sa dihang ang mga tawo nga nagtapadtapad pagpuyo daw natago sa luyo sa mga paril sa pagkawala-mailhi o dili magtinagdanay sa usag usa tungod sa puliki nga estilo sa kinabuhi. Mahimong mobati ang mga tawo nga dili na kinahanglang malangkit sa mga silingan o makautang ug kabubut-on kanila sa bisan unsang paagi. Ang mantalaang Herald Sun sa Australia miadmitir: “Ang mga indibiduwal mas wala na mailhi diha sa ilang duol nga mga silingan, ug busa mobating dili na obligado sa pagtuman sa ilang mga kaakohan sa silingan. Mas sayon na karon nga dili tagdon o dili ilangkit ang mga tawo nga dili madanihon sa mga tawo.”

Kining kahimtanga dili ikatingala. Sa kalibotan diin ang mga tawo “mahigugmaon sa ilang kaugalingon,” giani sa kasilinganan ang mga sangpotanan sa makikaugalingon nga estilo sa kinabuhi sa maong mga tawo. (2 Timoteo 3:2) Ang resulta mao ang kaylap nga kamingaw ug pag-inusara. Ang pag-inusara moresulta sa pagduda, ilabina sa dihang ang kapintasan ug krimen kanunayng naghulga sa kasilinganan. Sa baylo, ang pagduda sa di madugay maghanaw sa tawhanong pagkamabination.

Bisan unsa pay kahimtang sa inyong kasilinganan, seguradong mouyon ka nga ang maayong mga silingan mapuslanon diha sa katilingban. Daghag mahimo kon ang mga tawo magkahiusa sa usa ka tumong. Ang maayong mga silingan mahimo usab nga panalangin. Ang sunod nga artikulo maoy magpakita kon sa unsang paagi.