“Bansaya ang Imong Kaugalingon”

CITIUS, altius, fortius—mas paspas, mas taas, mas kusgan! Mao kini ang mga tumong nga gustong kab-oton sa mga atleta sa karaang Gresya ug Roma. Sa daghang siglo, sa Olympia, Delphi, ug Nemea ug sa Isthmus sa Corinto, ang dagkong atletikong mga bangga gihimo nga may “bendisyon” sa mga diyos ug gitan-aw sa libolibong tumatan-aw. Ang pribilehiyo nga makapakigsangka niining mga dulaa mao ang resulta sa paghago sa daghang tuig. Ang kadaogan mohatag ug himaya sa mga dumadaog ug sa ilang gipuy-ang siyudad.

Dili ikatingala nga niining maong kultural nga kahimtang, ang mga magsusulat sa Kristohanon Gregong Kasulatan nagtandi sa espirituwal nga lumba sa mga Kristohanon ngadto sa atletikong mga bangga. Sa pagtudlo ug hinungdanon kaayong mga punto, si apostol Pedro ug apostol Pablo binatid nga migamit ug mga ilustrasyon binase sa maong mga dula. Sa atong panahon karon, kining seryoso nga Kristohanong lumba nagapadayon. Ang unang-siglong mga Kristohanon kinahanglang makigbisog batok sa Hudiyohanong sistema sa mga butang; kita karon kinahanglang “makigsangka” batok sa tibuok-kalibotang sistema nga hapit nang malaglag. (2 Timoteo 2:5; 3:1-5) Tingali nakita sa uban nga ang ilang kaugalingong “lumba sa pagtuo” walay kataposan ug makalapoy. (1 Timoteo 6:12, The New English Bible) Ang pagtuki sa pipila sa mga kaamgiran tali sa atletikong mga bangga ug sa Kristohanong lumba diha sa Bibliya makatudlo kanatog mapuslanong mga pagtulon-an.

Usa ka Hawod nga Tigbansay

Ang kalamposan sa usa ka atleta nag-agad ug dako sa tigbansay. Mahitungod sa karaang mga dula, ang Archaeologia Graeca nag-ingon: “Ang mga sumasalmot obligado sa pagpanumpa nga sila migugol ug napulo ka kompletong mga bulan sa pagbansay agig pagpangandam.” Ang mga Kristohanon usab nagkinahanglan ug estriktong pagbansay. Gitambagan ni Pablo si Timoteo, nga usa ka Kristohanong ansiyano: “Bansaya ang imong kaugalingon nga maoy tumong ang diyosnong pagkamahinalaron.” (1 Timoteo 4:7) Kinsa ang tigbansay sa Kristohanong “atleta”? Walay lain kondili si Jehova nga Diyos mismo! Si apostol Pedro misulat: “Ang Diyos sa tanang dili-takos nga kalulot . . . magtapos mismo sa inyong pagbansay, siya magpalig-on kaninyo, siya magpakusgan kaninyo.”—1 Pedro 5:10.

Ang ekspresyong ‘magtapos sa inyong pagbansay’ naggikan sa Gregong berbo nga ang pangunang kahulogan, sumala sa Theological Lexicon of the New Testament, mao ang “pagpahaom sa usa ka butang [o tawo] alang sa katuyoan niini, pag-andam niini ug pagpasibo niini sa kon unsay gamitan niini.” Sa susama, ang Greek-English Lexicon ni Liddell ug Scott nagkomento nga kining maong berbo mabatbat ingong “pag-andam, pagbansay, o pagsangkap sa bug-os.” Sa unsang mga paagi nga si Jehova ‘nag-andam, nagbansay, o nagsangkap kanato sa bug-os’ alang sa malisod nga Kristohanong lumba? Aron masabtan kining maong pagtandi, atong tukion ang pipila ka pamaagi nga gigamit sa mga tigbansay.

Ang librong The Olympic Games in Ancient Greece nag-ingon: “Kadtong nalambigit sa pagbansay sa mga batan-on naggamit ug duha ka pangunang mga pamaagi, ang una maoy pagdasig sa estudyante sa paghimo sa bug-os niyang maarangan sa pisikal aron makab-ot ang kinamaayohang mga resulta, ug ang ikaduha mao ang pagpauswag sa iyang teknik ug estilo.”

Sa samang paagi, si Jehova nagdasig ug nagpalig-on kanato sa pagkab-ot sa atong kinalabwang maarangan ug sa pagpauswag sa atong mga katakos sa pag-alagad kaniya. Ang atong Diyos nagpalagsik kanato pinaagi sa Bibliya, sa iyang yutan-ong organisasyon, ug pinaagi sa hamtong nga mga isigka-Kristohanon. Usahay siya mobansay kanato pinaagig disiplina. (Hebreohanon 12:6) Sa ubang mga higayon tingali iyang tugotan ang lainlaing mga pagsulay ug mga kalisdanan nga mahitabo kanato aron atong maugmad ang pagkamalahutayon. (Santiago 1:2-4) Ug siya mohatag  sa gikinahanglang kusog. Ang manalagna nga si Isaias miingon: “Kadtong naglaom kang Jehova maulian sa kusog. Sila manglupad pataas pinaagig mga pako nga sama sa mga agila. Sila managan ug dili maluya; sila manglakaw ug dili kapoyon.”—Isaias 40:31.

Labaw sa tanan, ang Diyos dagayang mohatag kanato sa iyang balaang espiritu, nga mopalig-on kanato sa pagpadayon sa paghatag kaniyag dalawatong pag-alagad. (Lucas 11:13) Sa daghang kahimtang naantos sa mga alagad sa Diyos ang dugay, malisod nga mga pagsulay sa pagtuo. Kadtong nakalahutay maoy ordinaryong mga lalaki ug babaye sama nato. Apan ang ilang bug-os nga pagsalig sa Diyos nakapaarang kanila sa paglahutay. Sa pagkatinuod, ‘ang gahom nga labaw sa kasarangan maoy iya sa Diyos ug dili gikan sa ilang kaugalingon.’—2 Corinto 4:7.

Usa ka Mabinationg Tigbansay

Usa sa mga trabaho sa karaang tigbansay mao ang “pagtino sa matang ug gidaghanon sa pagbansay nga gikinahanglan sa indibiduwal nga atleta ug sa partikular nga dula,” matod sa usa ka eskolar. Samtang kita gibansay sa Diyos, iyang gikonsiderar ang atong tagsatagsang mga kahimtang, mga katakos, atong pagkagama, ug mga limitasyon. Kasagaran, samtang kita gibansay ni Jehova, kita mangaliyupo kaniya, sama sa pagpangaliyupo ni Job: “Palihog, hinumdomi nga gikan sa yutang-kulonon ikaw nagbuhat kanako.” (Job 10:9) Unsay sanong sa atong mabinationg tigbansay? Si David misulat bahin kang Jehova: “Siya nahibalo pag-ayo sa atong pagkaumol, nga nahinumdom nga kita abog.”—Salmo 103:14.

Tingali ikaw dunay grabeng suliran sa panglawas nga naglimite sa imong mahimo sa ministeryo, o tingali ikaw nakigbisog batok sa ubos nga pagtamod sa kaugalingon. Tingalig naningkamot ka sa paghunong sa usa ka daotang batasan, o basin imong gibati nga dili ka makasagubang sa pagpit-os sa isigkaingon diha sa kasilinganan, sa trabahoan, o sa tunghaan. Bisag unsa pa ang imong kahimtang, ayaw gayod kalimot nga si Jehova mas nakasabot sa imong mga suliran kay kang bisan kinsa—lakip ka na! Isip nahingawang tigbansay, siya andam gayod sa pagtabang kanimo kon ikaw moduol kaniya.—Santiago 4:8.

Ang karaang mga tigbansay “makaila sa kalapoy o kaluya nga dili gikan sa mga pagbansay  kondili gikan sa uban, sikolohikal nga mga hinungdan, pagkasuko, depresyon ug uban pa. . . . Dako kaayo ang nasakop sa atimanonon sa [mga tigbansay] nga sila mosusi pa gani sa personal nga kinabuhi sa mga atleta ug mosalga niini kon sila nagtuo nga kini gikinahanglang buhaton.”

Ikaw ba mobati usahay ug kalapoy o kaluya tungod sa walay-puas nga mga pagpit-os ug mga tentasyon niining kalibotana? Ingong imong tigbansay, si Jehova interesado kaayo kanimo. (1 Pedro 5:7) Mamatikdan dayon niya ang bisan unsang ilhanan sa espirituwal nga kaluya o kalapoy nga imong bation. Bisan tuod gitahod ni Jehova ang atong kagawasan sa pagpili ug personal nga kagustohan, tungod sa iyang kahingawa sa atong dumalayong kaayohan, siya mohatag ug dagayang tabang ug pagtul-id kon gikinahanglan. (Isaias 30:21) Sa unsang paagi? Pinaagi sa Bibliya ug sa binase-sa-Bibliya nga mga publikasyon, sa espirituwal nga mga ansiyano sa kongregasyon, ug pinaagi sa atong mahigugmaong panag-igsoonay.

“Nagapugong sa Kaugalingon sa Tanang Butang”

Siyempre, aron magmalamposon labaw pa ang gikinahanglan kay sa pagbaton lang ug maayong tigbansay. Kini nag-agad ug dako sa atleta mismo ug sa iyang pagkakomitido sa estriktong pagbansay. Ang sistematikong rutina malisod, sanglit ang pagbansay naglakip ug estriktong paglikay ug pagdiyeta. Si Horace, usa ka magbabalak sa unang siglo W.K.P., nag-ingon nga ang mga sumasalmot “naglikay sa mga babaye ug sa bino” aron “makab-ot ang gitinguha nga tumong.” Ug sumala sa eskolar sa Bibliya nga si F. C. Cook, ang mga sumasalmot sa mga dula kinahanglang “magpugong sa kaugalingon [ug] magdiyeta . . . sulod sa napulo ka bulan.”

Gigamit ni Pablo kini nga pagtandi sa dihang misulat siya sa mga Kristohanon sa Corinto, usa ka siyudad nga sinati kaayo sa mga Dula sa Isthmus sa duol: “Ang matag tawo nga nagaapil sa usa ka sangka nagapugong sa kaugalingon sa tanang butang.” (1 Corinto 9:25) Gilikayan sa matuod nga mga Kristohanon ang materyalistiko, imoral, ug dili-hinlo nga estilo sa kinabuhi sa kalibotan. (Efeso 5:3-5; 1 Juan 2:15-17) Ang dili-diyosnon ug dili-kasulatanhong mga taras kinahanglan usab nga hukason ug pulihan ug samag-Kristo nga mga hiyas.—Colosas 3:9, 10, 12.

Sa unsang paagi kini mahimo? Sa usa ka bahin, matikdi ang tubag ni Pablo pinaagi niining puwersadong ilustrasyon: “Ako nagmakmak sa akong lawas ug naghimo niini nga samag ulipon, aron, human ako makawali sa uban, ako dili sa unsa mang paagi mahimong dili-inuyonan.”—1 Corinto 9:27.

Pagkapuwersadong punto ang gipasiugda ni Pablo dinhi! Siya wala magsugyot nga sakiton ang kaugalingon sa pisikal nga paagi. Hinunoa, siya miadmitir nga siya mismo may panagbangi sa kahiladman. Usahay gibuhat niya ang mga butang nga dili niya gustong buhaton ug wala niya buhata ang mga butang nga buot niyang buhaton. Apan siya nakigbisog nga dili gayod madaog sa iyang mga kaluyahon. Iyang ‘gimakmak ang iyang lawas,’ nga naningkamot pag-ayong mabuntog ang unodnong mga tinguha ug mga taras.—Roma 7:21-25.

Mao usab kini ang kinahanglang buhaton sa tanang Kristohanon. Si Pablo nag-asoy bahin sa mga kausaban nga gihimo sa pipila sa Corinto nga kanhi nagpatuyang sa pakighilawas, pagsimbag idolo, homoseksuwalidad, pagpangawat, ug uban pa. Unsay nakatabang kanila sa pag-usab? Ang gahom sa Pulong sa Diyos ug sa balaang espiritu lakip sa ilang determinasyon sa pagtuman niini. “Apan kamo nahugasan na,” matod ni Pablo, “apan kamo nabalaan na, apan kamo napahayag na nga matarong sa ngalan sa atong Ginoong Jesu-Kristo ug sa espiritu sa atong Diyos.” (1 Corinto 6:9-11) Sama usab niini ang gisulat ni Pedro bahin niadtong mibiya na sa maong daotang mga batasan. Ingong mga Kristohanon, silang tanan naghimog tinuod nga mga kausaban.—1 Pedro 4:3, 4.

 Mapuslanong mga Paningkamot

Giilustrar ni Pablo ang iyang determinasyon ug lig-ong desisyon sa pagpangagpas ug espirituwal nga mga tumong, nga nag-ingon: “Ang akong pagpanuntok dili ingon sa pagsuntok sa hangin.” (1 Corinto 9:26) Sa unsang paagi mosuntok ang usa ka sumasalmot? Ang librong The Life of the Greeks and Romans mitubag: “Dili lamang gikinahanglan ang agresibong kusog, kondili usab ang kalantip sa pagmatikod sa kahuyangan sa kaaway. Mapuslanon usab ang pipila ka batid nga paagi sa pagsumbag nga nakat-onan gikan sa mga tunghaan sa dumog, ug ang kaabtik sa paglupig sa kaaway.”

Ang atong dili-hingpit nga unod maoy usa sa atong mga kaaway. Kita ba nahibalo sa atong kaugalingong “mga kahuyangan”? Kita ba andam sa pagtan-aw sa atong kaugalingon sama sa pagtan-aw sa uban kanato—ilabina sama sa pagtan-aw tingali ni Satanas kanato? Kana nagkinahanglan ug matinud-anong pag-analisar ug pagsusi sa kaugalingon ug determinasyon sa paghimog mga kausaban. Dali ra kaayong limbongan ang atong kaugalingon. (Santiago 1:22) Pagkasayon nga ipakamatarong ang usa ka dili-maalamong buhat! (1 Samuel 15:13-15, 20, 21) Kana maoy sama ra sa “pagsuntok sa hangin.”

Niining kataposang mga adlaw, kadtong buot nga magpahimuot kang Jehova ug makabaton ug kinabuhi dili angayng magpanuko sa pagpili tali sa husto ug sayop, tali sa kongregasyon sa Diyos ug sa dunot nga kalibotan. Dili sila angayng magpalingpaling, nga ‘magmaduhaduhaon, mabalhinon sa tanan nilang mga dalan.’ (Santiago 1:8) Kinahanglang dili nila usikan ang ilang mga paningkamot sa walay-pulos nga mga pangagpas. Kon sundon sa usa ka tawo kining deretso, usag-tumong nga dalan, siya magmalipayon ug ang iyang “pag-uswag madayag sa tanan nga mga tawo.”—1 Timoteo 4:15.

Oo, ang Kristohanong lumba nagapadayon. Si Jehova—ang atong Dakong Tigbansay—mahigugmaong naghatag sa instruksiyon ug tabang nga gikinahanglan aron kita makalahutay ug sa kataposan magmadaogon. (Isaias 48:17) Sama sa karaang mga atleta, kinahanglan natong ugmaron ang disiplina sa kaugalingon, pagpugong sa kaugalingon, ug determinasyon sa atong pagpakigbugno alang sa pagtuo. Ang atong mapuslanong mga paningkamot dagaya nga pagagantihan.—Hebreohanon 11:6.

[Kahon sa panid 31]

‘Haplasi Siya ug Lana’

Usa ka bahin sa pagbansay sa usa ka atleta sa karaang Gresya gihimo sa tighaplas. Ang iyang trabaho maoy paghaplas ug lana sa mga lawas sa mga lalaking talisugod na sa pagbansay. Ang mga tigbansay “nakamatikod nga ang maayo nga pagmasahe sa kaunoran sa dili pa magsugod ang pagbansay may mapuslanong mga epekto, ug nga ang maampingon, hinayng masahe nakatabang nga marelaks ug maulian ang atleta human sa dugayng pagbansay,” matod sa The Olympic Games in Ancient Greece.

Maingon nga ang paghaplas ug literal nga lana sa lawas makahupay, makatambal, ug makaayo, ang pagpadapat sa Pulong sa Diyos ngadto sa gikapoy nga Kristohanong “atleta” makatul-id, makahupay, ug makaayo kaniya. Sa ingon, ubos sa pagtultol ni Jehova, ang mga ansiyano sa kongregasyon gitambagan sa pag-ampo alang sa maong tawo, nga sa mahulagwayong paagi “maghaplas kaniya ug lana sa ngalan ni Jehova,” nga usa ka hinungdanong lakang aron maulian sa espirituwal.—Santiago 5:13-15; Salmo 141:5.

[Hulagway sa panid 31]

Human maghalad, ang mga atleta manumpa nga sila nagbansay sulod sa napulo ka bulan

[Credit Line]

Musée du Louvre, Paris

[Picture Credit Line sa panid 29]

Copyright British Museum