Sugilanon sa Kinabuhi

Dakong Pribilehiyo nga Makapakigbahin sa Pag-uswag Human sa Gubat

SUMALA SA GIASOY NI FILIP S. HOFFMANN

Mao pay pagkahuman sa Gubat sa Kalibotan II sa Mayo 1945. Pagka-Disyembre, si Nathan H. Knorr, nga maoy nag-atiman sa mga buluhaton sa pagsangyaw sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok-kalibotan, miduaw sa Denmark kuyog sa iyang 25-anyos nga sekretaryong si Milton G. Henschel. Giabangan ang usa ka dakong tigomanan alang niadtong gikahinaman kaayong duaw. Alang kanamong mga batan-on, ang pakigpulong ni Brader Henschel ilabinang makapadasig, kay siya sama ra kanamog pangedaron ug nagpili sa iyang tema nga: “Hinumdomi usab ang imong Maglalalang sa mga adlaw sa imong pagkabatan-on.”—Ecclesiastes 12:1, American Standard Version.

SA MAONG duaw, among nahibaloan ang makapaukyab nga mga butang nga nagakahitabo sa pagpauswag sa tibuok-kalibotang buluhaton sa pagsangyaw ug nga kami mahimong malangkit niini. (Mateo 24:14) Pananglitan, usa ka bag-ong tunghaan aron sa pagbansay sa batan-ong mga lalaki ug babaye alang sa misyonaryong buluhaton ang gibuksan sa Tinipong Bansa. Gipasiugda ni Brader Knorr nga kon kami dapiton, makadawat kami ug “tiket nga padulong lang didto, apan wala nay pabalik” ug kami dili mahibalo kon asa kami iasayn. Bisan pa niadto, ang uban kanamo miaplay.

Sa dili pa nako hubiton ang akong mga kasinatian human sa Gubat sa Kalibotan II, iasoy una nako ang bahin sa akong pagkahimugso sa 1919. Dihay daghang panghitabo sa wala pa ug sa panahon sa gubat nga nakaimpluwensiyag dako sa akong kinabuhi.

Kamatuoran sa Bibliya Gikan sa Usa ka Salawayon

Sa gisabak pa ako ni Mama ingon nga iyang panganayng anak, siya nag-ampo nga kon ako usa ka lalaki, mahimo unta ako nga misyonaryo. Ang  iyang magulang nga lalaki maoy usa ka Estudyante sa Bibliya, sumala sa pagtawag kaniadto sa mga Saksi ni Jehova, apan ang mga membro sa iyang pamilya nag-isip kaniyang salawayon. Ang among balay duol ra sa Copenhagen, ug sa dihang ang mga Estudyante sa Bibliya dunay tinuig nga mga kombensiyon didto, dapiton ni Mama si Tiyo Tomas, nga layolayog gipuy-an aron mopuyo uban kanamo. Sa pagka-1930 ang iyang talagsaong kahibalo sa Bibliya ug lohikong pangatarongan nakapakombinsir kang Mama nga mahimong usa ka Estudyante sa Bibliya.

Gimahal ni Mama ang Bibliya. Isip pagsunod sa sugo sa Deuteronomio 6:7, iyang tudloan ang akong manghod nga babaye ug ako ‘sa dihang siya maglingkod sa iyang balay, maglakaw sa dalan, maghigda, o mobangon.’ Miabot ang panahon nga ako nakigbahin sa pagsangyaw sa balaybalay. Ganahan akong makighisgot sa mga ulohan sama sa dili-mamatay nga kalag ug impiyernong kalayo, nga maoy gitudlo sa mga relihiyon. Akong mapamatud-an sa epektibong paagi ginamit ang Bibliya nga sayop ang maong mga pagtulon-an.—Salmo 146:3, 4; Ecclesiastes 9:5, 10; Ezequiel 18:4.

Ang Among Pamilya Nahiusa

Human sa kombensiyon sa Copenhagen sa 1937, nagkinahanglag temporaryong tabang sa pondohanag literatura sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Denmark. Mao pay akong paggraduwar sa komersiyo ug wala nay mga obligasyon, mao nga miboluntaryo ako pagtabang sa pondohanag literatura. Pagkahuman sa maong buluhaton, gipatabang ako didto sa sangang buhatan. Wala madugay human niana, mibiya ako sa balay ug miadto sa sangang buhatan sa Copenhagen, bisan tuod ako dili pa bawtismado. Ang adlaw-adlaw nga pagpakig-uban sa hamtong nga mga Kristohanon nakatabang kanako sa pag-uswag sa espirituwal. Pagkasunod tuig, sa Enero 1, 1938, nagpasimbolo ako sa akong pagpahinungod kang Jehova nga Diyos pinaagig bawtismo sa tubig.

Sa Septiyembre 1939, ang Gubat sa Kalibotan II nagsugod. Dayon, sa Abril 9, 1940, gisakop sa Alemang kasundalohan ang Denmark. Kay gitugotan ug dakong personal nga kagawasan ang mga taga-Denmark, nakapadayon kami sa among mga kalihokan sa pagsangyaw.

Dayon dihay talagsaong hitabo. Si Papa nahimong usa ka aktibo, maunongong Saksi, nga nakatugob sa kalipay sa among pamilya. Busa, sa dihang ako gipatambong sa ikawalong klase sa Tunghaang Gilead, uban sa laing upat nga taga-Denmark, gisuportahan ako sa akong tibuok pamilya. Ang lima ka bulan nga kurso sa tunghaan,  nga nagsugod sa Septiyembre 1946, gihimo sa maanindot nga kampus nga sikbit lamang sa South Lansing sa siyudad sa New York.

Pagbansay sa Gilead ug Human sa Gilead

Ang Gilead nagtaganag mga kahigayonan sa pagkakaplag ug talagsaong bag-ong mga higala. Usa ka gabii niana samtang naglakawlakaw kami palibot sa kampus uban ni Harold King nga taga-Inglaterra, nag-estoryahanay mi kon asa kaha kami ipadala human sa among pagbansay. “Di ko motuo nga di na nako makita ang puting mga pangpang sa Dover sa kataposang higayon,” matod ni Harold. Husto siya, apan gidangtan pag 17 ka tuig una niya makita pag-usab ang mga pangpang, ug upat ug tunga ka tuig niana gigugol niya sa bartolina sa usa ka bilanggoan sa Tsina! a

Human sa among graduwasyon, ako gipadala sa Texas, T.B.A., sa pag-alagad ingong nagapanawng magtatan-aw, nga nagduaw sa mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova aron tabangan sila sa espirituwal. Ila akong giabiabi nga mainiton. Alang sa mga igsoon sa Texas, makapadasig gayod ang pag-abiabi sa usa ka Uropanhon nga mao pay pagkagraduwar sa Tunghaang Gilead. Apan human lamang sa pito ka bulan sa Texas, gipaadto ako sa tibuok-kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York. Didto si Brader Knorr nag-asayn kanako sa opisina, nga naghatag ug mga instruksiyon nga akong tun-an ang palakat sa mga buluhaton sa tanang departamento. Dayon, sa pagbalik nako sa Denmark, kinahanglang ipadapat nako ang akong nakat-onan. Tinoon nako nga ang tanang butang himoon sa samang paagi sumala sa paghimo niana sa Brooklyn. Ang ideya mao ang paghiusa sa mga kalihokan sa mga sangang buhatan sa tibuok kalibotan aron mahimong mas episyente. Sa ulahi, gibalhin ako ni Brader Knorr ngadto sa Alemanya.

Pagpadapat sa mga Instruksiyon Diha sa mga Sangang Buhatan

Pag-abot nako sa Wiesbaden, Alemanya, sa Hulyo 1949, guba gihapon ang daghang siyudad didto. Sila nga nanguna sa pagsangyaw maoy mga lalaki nga gilutos kaniadto sukad sa paggahom ni Hitler sa 1933. Ang uban gibalhog sa mga bilanggoan ug mga kampong konsentrasyon sulod sa walo ngadto sa napulo ka tuig o kapin pa! Nakigtambayayong ako sa maong mga alagad ni Jehova sulod sa tulo ug tunga ka tuig. Ang ilang talagsaong panig-ingnan nagpahinumdom kanako sa komento sa historyanong Aleman nga si Gabriele Yonan nga misulat: “Kon dili pa sa panig-ingnan niining malig-ong grupo sa mga Kristohanon ilalom sa pagkadiktador sa National Socialist, magduhaduha na unta kita kon posible pa ba kaha nga matuman ang Kristohanong mga pagtulon-an ni Jesus, human ang mga panghitabo sa Auschwitz ug sa Holocaust.”

Ang akong trabaho sa sangang buhatan sama ra sa didto ako sa Denmark; ang pagtudlo sa usa ka bag-o, managsamang paagi sa pag-atiman sa organisasyonal nga mga butang. Sa dihang nasabtan sa mga igsoong Aleman nga ang mga pagpasibo maoy dili pagpanaway sa ilang trabaho—kondili panahon na alang sa mas suod nga pagtinabangay tali sa nagkalainlaing sangang buhatan ug sa hedkuwarter—sila nadasig ug natugob sa maayong espiritu nga mokooperar.

Sa 1952 miabot ang sulat gikan sa opisina ni Brader Knorr nga nagsugo kanako sa pagbalhin ngadto sa sangang buhatan sa Bern, Switzerland. Natudlo ako sa pag-alagad isip magtatan-aw sa sangang buhatan didto, sugod sa Enero 1, 1953.

 Bag-ong mga Kalipay sa Switzerland

Wala madugay human sa akong pag-abot sa Switzerland, nahimamat ko si Esther panahon sa usa ka kombensiyon, ug wala madugay kami nagkasabot nga magminyo. Sa Agosto 1954, gipaadto ako ni Brader Knorr sa Brooklyn, diin gibutyag kanako ang usa ka bag-o, makapaukyab nga buluhaton. Tungod kay ang gidaghanon ug gidak-on sa mga sangang buhatan sa tibuok kalibotan miuswag pag-ayo, usa ka bag-ong kahikayan ang gisugdan. Ang kalibotan gibahin ngadto sa mga sona, diin ang matag usa alagaran sa usa ka magtatan-aw sa sona. Gihatagan akog duha ka sona nga alagaran: ang Uropa ug ang dapit sa Mediteranyo.

Wala madugay human sa akong daklit nga pagduaw sa Brooklyn, mibalik ako sa Switzerland ug nangandam alang sa buluhaton sa sona. Nagminyo mi ni Esther, ug siya miduyog kanako sa pag-alagad sa sangang buhatan sa Switzerland. Ang una nakong giduaw mao ang misyonaryong mga puy-anan ug mga sangang buhatan sa Italya, Gresya, Cipro, mga nasod sa Tungang Sidlakan ug sa kabaybayonan sa Amihanang Aprika, Espanya ug Portugal—ang total 13 ka nasod. Human sa akong pagbalik sa Bern, nagpadayon ako sa pagpanaw ngadto sa tanang ubang mga nasod sa Uropa, kasadpan sa Unyon Sobyet ug sa mga nasod nga kaalyado niini. Sa among unang tuig sa kaminyoon, nahilayo akog unom ka bulan, nga nag-alagad sa among Kristohanong mga igsoon.

Mga Kausaban sa mga Kahimtang

Sa 1957, nahibaloan ni Esther nga siya nagsabak, ug sanglit ang sangang buhatan walay kahikayan alang sa mga ginikanan nga may mga anak, nakahukom kami pagbalhin ngadto sa Denmark, diin kami gidapit ni Papa nga mopuyo uban kaniya. Giatiman ni Esther ang among anak babaye, si Rakel, ug ang akong amahan, samtang ako nagtabang sa mga buluhaton sa bag-ong gitukod nga sangang buhatan. Nagtudlo ako isip instruktor sa Kingdom Ministry School alang sa mga magtatan-aw sa kongregasyon ug nagpadayon usab sa pag-alagad isip magtatan-aw sa sona.

Ang buluhaton sa sona nagpasabot ug dugaydugayng mga panahon sa pagpanaw, busa ikasubo nga dugay nakong makita ang among anak babaye. Dihay mga sangpotanan niadto. Usa ka higayon niana ako nadugaydugay sa Paris, kay nagtukod kamig gamayng imprentahanan. Si Esther ug Rakel misakay ug tren aron makigkita kanako ug miabot sa Gare du Nord. Ako ug si Léopold Jontès gikan sa sangang buhatan miadto didto sa pagsugat kanila. Si Rakel mibarog diha sa tikanganan sa bagon, mitan-aw kang Léopold, dayon kanako, ug mibalik pagtan-aw kang Léopold, ug dayon migakos kang Léopold!

Ang laing dako nga kausaban nahitabo sa nag-edad na  akog 45. Mihunong ako sa bug-os-panahong ministeryo aron buhion ang akong pamilya. Kay may kasinatian ako ingong ministro sa mga Saksi ni Jehova, nakatrabaho ako ingong export manager. Human sa akong pagtrabaho sa maong kompaniya sulod sa mga siyam ka tuig ug si Rakel nakatapos na usab sa pagtungha, nakahukom kami nga mosanong sa pagdasig sa pagbalhin ngadto sa dapit diin mas dako ang panginahanglan alang sa mga magsasangyaw sa Gingharian.

Sa pagsusi sa mga kahigayonan sa Norway, nangutana ako sa ahensiya sa pangempleyo kon duna bay trabaho. Ang tubag dili makapadasig. Diyutay rag kahigayonan alang sa usa ka 55 anyos nga sama kanako. Sa gihapon, akong gikontak ang sangang buhatan sa Oslo ug dayon miabang kami ug usa ka balay duol sa lungsod sa Drøbak, nga masaligong makakita ra gihapon akog trabaho. Nakatrabaho gayod ako, ug dayon misunod ang usa ka makapalipay nga pag-alagad sa Gingharian sa Norway.

Ang maanindot nga mga panahon maoy sa dihang ang kadaghanang igsoon sa among kongregasyon mipanaw paamihanan aron kobrehan ang wala maasayn nga teritoryo. Miabang kamig mga balongbalong diha sa usa ka kampinganan, ug kada adlaw among giduaw ang mga tawo diha sa kaumahan sa maanindot nga kabukiran. Pagkamakapalipay ang pagsugilon bahin sa Gingharian sa Diyos ngadto niining mahigalaong mga tawo. Daghang literatura ang napahiluna, apan pagkasunod tuig pa namo sila gibalikduaw. Bisan pa niana, ang mga tawo wala makalimot kanamo! Si Esther ug Rakel nahinumdom gihapon sa panahon sa dihang kami mibalik ug gigakos nga samag dugay nang wala igkita nga mga membro sa pamilya. Human sa tulo ka tuig sa Norway, mibalik kami sa Denmark.

Ang mga Kalipay sa Pamilyahanong Kinabuhi

Wala madugay si Rakel minyoonon na kang Niels Højer, usa ka masibotong bug-os-panahong payunir nga ministro. Human sa ilang kaminyoon, nagpadayon sila pagpayunir hangtod nga sila nakabatog mga anak. Usa ka maayong bana ug amahan si Niels, nga interesado gayod sa iyang pamilya. Sayo sa buntag kadto nga iyang gisakay sa bisikleta ang iyang anak lalaki paingon sa baybayon aron sa pagsud-ong sa pagsubang sa adlaw. Gipangutana sa usa ka silingan ang bata kon unsay ilang gibuhat didto. Siya mitubag: “Nag-ampo kami kang Jehova.”

Pipila ka tuig sa ulahi, si Esther ug ako nakasaksi sa pagbawtismo sa among duha ka kamagulangang mga apo, si Benjamin ug Nadja. Lakip sa mga mitan-aw mao si Niels, kinsa kalit nga miatubang kanako. Iya akong gitan-aw ug miingon, “Ang tinuod nga mga lalaki dili mohilak.” Apan, takulahaw lang kami naghinilakay na nga naggaksanay. Makapalipay gayod ang pagbatog umagad nga lalaki nga kaniya ako makakomedya ug makahilak!

Nagapasibo Gihapon sa mga Kahimtang

Ang laing panalangin midangat sa dihang si Esther ug ako gipaalagad pagbalik sa sangang buhatan sa Denmark. Apan niadtong higayona, ginahimo ang pagpangandam sa pagtukod ug mas dakong pasilidad sa sangang buhatan sa Holbæk. Nakapribilehiyo ako sa pagpanguna sa pagtukod, nga ang tanan gihimo sa way-bayad nga boluntaryong mga trabahante. Bisan pa sa grabeng tingtugnaw, sa kataposan sa 1982, ang proyekto sa katibuk-an natapos, ug kaming tanan nalipay sa pagbalhin ngadto sa mas dako, mas maayong mga pasilidad!

Wala madugay nagtrabaho na ako sa opisina, nga nakapatagbaw pag-ayo kanako, samtang si Esther maoy operitor sa switchboard sa telepono. Apan, miabot ang panahon nga gioperahan ang iyang bat-ang, ug usa ug tunga ka tuig sa ulahi, gioperahan ang iyang putos sa apdo. Bisan pa sa malulotong konsiderasyon nga gipakita kanamo sa mga igsoon sa sangang buhatan, nakahukom kami nga mas makaayo alang sa tanang nalangkit nga mobiya na lang kami sa sangang buhatan. Mibalhin kami ngadto sa kongregasyon nga gipasakopan sa among pamilya ug anak babaye.

Sa pagkakaron dili maayo ang panglawas ni Esther. Apan, makaingon gayod ako nga latas sa tanang katuigan sa among pag-alagad nga magkauban, bisan pa sa daghan kaayong kausaban sa mga kahimtang, siya maoy usa ka talagsaong tigpaluyo ug kauban. Bisan pa sa among nagkaluyang panglawas, kaming duha makaambit gihapon sa kasarangang paagi sa pagsangyaw. Sa dihang palandongon nako ang akong kinabuhi, sa pagkamapasalamaton akong mahinumdoman ang mga pulong sa salmista: “Oh Diyos, gitudloan mo ako sukad pa sa akong pagkabatan-on.”—Salmo 71:17.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 24]

Pagdiskarga sa gipadalang literatura didto sa sangang buhatan sa Alemanya nga ginatukod pa niadtong 1949

[Hulagway sa panid 25]

Ang akong mga kauban sa trabaho naglakip niining mga Saksi nga nakagawas gikan sa mga kampong konsentrasyon

[Mga hulagway sa panid 26]

Uban kang Esther karon ug sa among kasal sa Bethel sa Bern, Oktubre 1955