Sugilanon sa Kinabuhi

Nagpabilin Kami sa Among Asaynment

SUMALA SA GIASOY NI HERMANN BRUDER

Simple lang ang akong kapilian: mag-alagad ug lima ka tuig sa French Foreign Legion o mabilanggo diha sa usa ka prisohan sa Morocco. Pasaysaya ako kon sa unsang paagi nahidangat ako niining malisod nga kahimtang.

NATAWO ako sa Oppenau, Alemanya, sa 1911, tulo lang ka tuig una pa mibuto ang Gubat sa Kalibotan I. Ang akong mga ginikanan, sila Joseph ug Frida Bruder, may 17 ka anak nga lalaki ug babaye. Ako ang ilang ika-13 nga anak.

Ang akong mahinumdoman sa akong unang mga kasinatian mao ang pagtan-aw ug usa ka banda sa militar nga nagmartsa sa dakong dalan sa among lungsod. Kay nadani sa masadya ug pangmartsa nga tugtog, nagsunodsunod ko sa mga musikero hangtod sa estasyonan nga igong nakita nga misakay sa tren si Papa ug ang ubang mga lalaki nga nagsul-ob ug uniporme sa sundalo. Sa paggikan sa tren, ang pipila ka babaye diha sa estasyonan nanghilak. Wala madugay human niana, ang among pari mihatag ug taas nga sermon sa simbahan ug mibasa sa mga ngalan sa upat ka lalaking namatay sa pagdepensa sa yutang natawhan. “Karon atua na sila sa langit,” matod niya. Usa ka babaye nga nagtindog tapad nako nakuyapan.

Gitakboyan ug tipos si Papa samtang nakig-away sa panggubatan sa Rusya. Miabot siya sa balay nga luya kaayo ug halos dihadiha giadmit sa lokal nga ospital. “Adto sa kapilya tapad sa sementeryo ug pangadye ug 50 ka Amahan Namo ug 50 ka Maghimaya Ka Maria,” sugyot sa pari. “Nianang paagiha maulian ang imong amahan.” Gituman nako ang iyang tambag, apan namatay si Papa pagkasunod adlaw. Bisan alang sa usa ka batang lalaki, ang gubat maoy usa gayod ka masakit nga kasinatian.

 Kon sa Unsang Paagi Akong Nakaplagan ang Kamatuoran

Lisod mangitag trabaho sa Alemanya tali sa mga panahon sa duha ka gubat sa kalibotan. Apan, human sa akong pag-undang sa pag-eskuyla sa 1928, nakakita ko ug trabaho ingong hardinero sa Basel, Switzerland.

Sama ni Papa, ako siradong Katoliko. Akong ambisyon nga mag-alagad ingong Capuchino nga monghe sa India. Sa dihang kining mga planoha nadungog sa akong igsoong si Richard, kinsa niadtong higayona maoy usa sa mga Saksi ni Jehova, mibiyahe gayod siya paingon sa Switzerland aron maymayan ako nga dili kini ipadayon. Iya akong gipasidan-an sa kapeligrohan sa pagsalig sa mga tawo, ilabina sa mga klero, ug gidasig ako sa pagbasa sa Bibliya ug niini lamang mosalig. Bisag nagduhaduha, akong gipaningkamotan nga makabaton ug Bag-ong Tugon ug gisugdan kini pagbasa. Sa anam-anam akong naamgohan nga daghan sa akong mga gituohan maoy sukwahi sa mga pagtulon-an sa Bibliya.

Usa ka Dominggo sa 1933, samtang didto ako sa balay ni Richard sa Alemanya, iya akong gipailaila sa magtiayong mga Saksi ni Jehova. Sa pagkasayod nila nga ako nagbasa sa Bibliya, ila akong gihatagan ug pulyeto nga nag-ulohang The Crisis. a Halos tungang gabii na sa dihang akong giundangag basa ang pulyeto. Kombinsido ako nga nakaplagan ko na ang kamatuoran!

Ang mga Saksi ni Jehova sa Basel mihatag nako ug duha ka tomo sa Studies in the Scriptures b lakip sa mga magasin ug ubang mga publikasyon. Nakadayeg sa akong nabasa, nakigkita ako sa kura paroko ug gipatangtang ang akong ngalan gikan sa listahan sa mga membro sa simbahan. Ang pari nasuko pag-ayo ug gipasidan-an ako nga nameligro ako nga mawad-an sa akong pagtuo. Sa pagkatinuod, wala gayod mawala ang akong pagtuo. Sa unang higayon sa akong kinabuhi, ako nagsugod sa pag-ugmad ug tinuod nga pagtuo.

Ang mga igsoon sa Basel nagplano nga mosangyaw sa utlanan paingon sa Pransiya nianang maong hinapos sa semana. Maluloton nga gipatin-aw kanako sa usa sa mga igsoong lalaki nga wala ako dapita tungod kay bag-o pa lang akong nakig-uban sa kongregasyon. Wala mawad-ig kadasig, akong gipahayag ang akong lig-ong tinguha nga magsugod sa pagsangyaw. Human makighisgot sa laing ansiyano, iya akong gihatagan ug usa ka teritoryo sa Switzerland. Sayo pa sa Dominggo sa buntag, nagbisikleta ako paingon sa usa ka gamayng baryo duol sa Basel, dala ang 4 ka libro, 28 ka magasin, ug 20 ka brosyur sulod sa akong bag nga pangsangyaw. Kadaghanan sa mga tagabaryo tua pa sa simbahan sa akong pag-abot. Bisan pa niana, pagkaalas-11, wala nay sulod ang akong bag nga pangsangyaw.

Sa dihang akong giingnan ang mga igsoon nga buot nakong magpabawtismo, sila seryosong nakig-estorya nako ug misuknag mausisahong mga pangutana bahin sa kamatuoran. Nakadayeg ako sa ilang kasibot ug pagkamaunongon kang Jehova ug sa iyang organisasyon. Sanglit tingtugnaw man kadto, gibawtismohan ako sa usa ka igsoon diha sa bathtub sa balay sa ansiyano. Nahinumdom ko nga mibati ko ug dili-mahubit nga kalipay ug dakong kalig-on sa kahiladman. Kadto maoy 1934.

Pagtrabaho sa Kingdom Farm

Sa 1936, akong nasayran nga ang mga Saksi ni Jehova nakapalit ug propiedad sa Switzerland. Miaplay ako ingong hardinero. Ikalipay nga gidapit ako sa pagtrabaho sa Kingdom Farm sa Steffisburg, mga 30 kilometros gikan sa Bern. Kon gitugot sa kahigayonan, ako nagtabang usab sa uban sa ilang buluhaton sa Kingdom Farm. Akong nakat-onan sa Bethel ang kahinungdanon sa pagbaton ug espiritu sa pagpakigtambayayong.

 Ang labing makaiikag nga bahin sa mga tuig sa akong pagtrabaho sa Bethel mao ang pagduaw ni Brader Rutherford sa Kingdom Farm sa 1936. Sa dihang iyang nakita ang gidak-on sa among mga kamatis ug ang pagkamabungahon sa mga pananom, mipahiyom siya ug mipahayag ug kalipay. Pagkabuotan niya nga igsoon!

Nag-alagad ako sa Kingdom Farm ug kapin lag diyutay sa tulo ka tuig sa dihang may usa ka sulat gikan sa hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa Tinipong Bansa nga gibasa panahon sa pamahaw. Ang sulat nagpasiugda sa pagkadinalian sa buluhatong pagsangyaw ug nagdapit kang bisan kinsa nga buot mag-alagad sa laing nasod ingong mga payunir. Sa walay pag-ukon-ukon, miboluntaryo ako. Ang akong asaynment miabot sa Mayo 1939—Brazil!

Nianang panahona, nagtambongan ako sa mga tigom sa Kongregasyon sa Thun, duol sa Kingdom Farm. Ma-Dominggo, ang among grupo magsangyaw sa Alps, nga biyaheon ug duha ka oras pinaagig bisikleta gikan sa Thun. Usa sa grupo mao si Margaritha Steiner. Usa ka ideya kalit nga mitungha sa akong hunahuna: Dili ba gisugo ni Jesus ang iyang mga tinun-an sa pagministeryo nga tinagurha? Sa dihang wala-sa-buot nga gisulti nako kang Margaritha nga giasayn ako sa Brazil, iyang gipahayag ang iyang kaugalingong tinguha sa pag-alagad kon diin mas dako ang panginahanglan. Naminyo kami sa Hulyo 31, 1939.

Wala Damha nga Pagdunggo

Milawig kami gikan sa Le Havre, Pransiya, sa kataposan sa Agosto 1939, paingon sa Santos, Brazil. Okupado na ang tanang lawak nga dunay duha ka higdaanan, busa mibiyahe kami nga magkabulag ang among mga lawak. Samtang nagbiyahe, dihay balita nga ang Gran Britanya ug Pransiya mideklarar ug gubat batok sa Alemanya. Usa ka grupo sa 30 ka pasaherong mga Aleman miawit sa nasodnong awit sa Alemanya agig reaksiyon. Nakapasuko kini pag-ayo sa kapitan mao nga gipasimang niya sa ruta ang barko ug gipadunggo kini sa Safi, Morocco. Ang mga pasahero nga nagbaton ug Aleman nga mga papeles sa pagbiyahe gihatagag lima ka minutos sa pagkanaog. Lakip kami niana.

Gitener kami ug usa ka adlaw sa presinto sa polisiya ug dayon gipasakay nga naghuot sa gubaon nga karaang bus ug gidala ngadto sa prisohan sa Marrakech, mga 140 kilometros ang gilay-on. Malisod ang kahimtang sa misunod nga mga adlaw. Ang among mga selda naghuot ug ngitngit. Ang bugtong nga kasilyas—usa ka bangag sa salog—kanunayng barado. Matag usa namo gihatagag hugaw nga sako aron katulgan, ug magabii, gikitkit sa mga ilaga ang among mga bagtak. Ang mga rasyon gisilbi kaduha sa usa ka adlaw diha sa tayaon nga lata.

Gipatin-aw sa opisyal sa kasundalohan nga buhian ako kon mosugot ako nga moalagad ug lima ka tuig sa French Foreign Legion. Tungod sa akong pagdumili, migugol ako ug 24-oras diha sa mahubit lamang ingong hilabihan ka grabeng kahimtang. Ang dakong bahin nianang panahona akong gigugol sa pag-ampo.

Human sa walo ka adlaw, gitugotan ako sa mga awtoridad sa prisohan nga makita pag-usab si Margaritha. Niwang kaayo siya, ug nagsigeg hilak. Akong gihimo ang akong bug-os nga maarangan sa pagdasig kaniya. Gisukitsukit kami ug gipasakay sa tren aron ibalhin sa Casablanca, diin gibuhian si Margaritha. Gibalhog ako ngadto sa kampong prisohan sa Port Lyautey (karon Kenitra), mga 180 kilometros ang gilay-on. Gitambagan sa Swisong konsul si Margaritha nga mopauli sa Switzerland, apan sa pagkamaunongon midumili siya sa pagbiya kon dili niya ako kauban. Sa duha ka bulan nga ako nabilanggo sa Port Lyautey, siya nagbiyahe adlaw-adlaw gikan sa Casablanca aron duawon ako ug hatdan ug pagkaon.

Usa ka tuig una pa niana, ang mga Saksi ni Jehova nagluwat ug libro nga nag-ulohang Kreuzzug gegen das Christentum (Krusada Batok sa Kristiyanidad) aron ipahibalo sa publiko nga ang mga Saksi wala mag-apil-apil sa Nazi nga rehimen. Samtang ako nabilanggo sa kampong prisohan, ang sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Bern misulat ngadto sa Pranses nga mga awtoridad, nga nagpasukip ug kopya niining libroha sa paningkamot nga pamatud-ang dili kami mga Nazi. Dalayegon usab ang gihimo ni Margaritha nga nagduaw sa mga opisyales sa gobyerno ug naningkamot sa pagkombinsir kanila nga kami walay sala. Sa kataposan, sa ulahing bahin sa 1939, kami gitugotan sa pagbiya sa Morocco.

Sa pagbiyahe na usab namo paingon sa Brazil among nahibaloan nga giatake sa mga submarino sa Alemanya ang mga barko sa ruta diha sa Atlantiko  ug nga kami maoy pangunang target. Bisan tuod barkong pangnegosyo ang among barko nga Jamaique, dihay gimontar nga mga kanyon sa dulong ug ulin niini. Maadlaw, gipaekis-ekis sa kapitan ang agi sa barko ug sigesige nga gipabuto ang mga kanyon. Magabii among gipalong ang tanang suga aron dili matiktikan sa mga Aleman. Sa kataposan nakaginhawa kamig lawom sa dihang midunggo kami sa pantalan sa Santos, Brazil, sa Pebrero 6, 1940, kapin sa lima ka bulan human mobiya sa Uropa!

Nabilanggo Pag-usab

Ang among unang asaynment nga sangyawan mao ang Montenegro, usa ka lungsod sa Rio Grande do Sul, ang habagatang estado sa Brazil. Dayag nga gipahibalo ang mga awtoridad sa simbahan bahin sa among pag-abot. Duha ka oras pa lang kaming nagsangyaw, gidakop na kami sa polis ug gikompiskar ang among koleksiyon sa mga plaka sa ponograpo nga naundan ug mga sermon sa Bibliya, ang tanan namong literatura, ug bisan ang among gipalit sa Morocco nga mga bag pangsangyaw nga ginama sa panit sa kamelyo. Sa presinto dihay naghulat kanamo nga pari ug nagsultig-Aleman nga ministro. Naminaw sila samtang gipatokar sa hepe sa kapolisan ang usa sa mga pakigpulong ni Brader Rutherford diha sa among ponograpo, nga nakompiskar usab. Prangka ug pintok gayod ang pakigpulong ni Brader Rutherford! Sa dihang miabot na sa bahin nga naghisgot sa Batikano, ang pari namula pag-ayo ug kalit nga mihawa.

Sa hangyo sa obispo sa Santa Maria, gibalhin kami sa kapolisan ngadto sa Pôrto Alegre, ang kaulohan sa estado. Wala madugay gibuhian si Margaritha ug nangayog tabang sa Swiso nga konsulada. Ang konsul misugyot nga mopauli siya sa Switzerland. Sa makausa pa midumili siya sa pagbiya kanako. Si Margaritha maoy usa gayod ka maunongon kaayong kauban. Katloan ka adlaw sa ulahi, ako gisukitsukit ug gibuhian. Gipapili kami sa mga polis: mohawa sa estado sulod sa napulo ka adlaw o “modawat ug silot.” Sa sugyot sa hedkuwarter, miadto kami sa Rio de Janeiro.

“Palihog Basaha Kini nga Kard”

Bisan pa niining dili maayong pagsugod sa among buluhatong pagsangyaw sa Brazil, kami malipayon gayod! Total, buhi kami, ang among mga bag puno na usab ug literatura, ug amoa ang tibuok Rio de Janeiro aron sangyawan. Apan unsaon man namo pagsangyaw nga gamay ra man kaayo ang among nahibaloang Portuges? Pinaagi sa  kard nga testimonya. Ang unang Portuges nga mga pulong nga among nakat-onang gamiton diha sa buluhatong pagsangyaw mao ang “Por favor, leia este cartão” (“Palihog basaha kini nga kard”). Ug pagkadakong kalamposan ang gipahinabo sa maong kard! Sa usa ka bulan, kami nakaapod-apod ug kapin sa 1,000 ka libro. Daghang midawat sa among literatura sa Bibliya ang sa ulahi midawat sa kamatuoran. Ang tinuod, ang among mga publikasyon nakahatag ug mas epektibo gayod nga pamatuod kay sa among nahimo. Nasilsil niini kanako ang kahinungdanon sa pagpahimutang sa atong mga publikasyon diha sa mga kamot sa mga interesado.

Nianang panahona ang Rio de Janeiro mao ang kaulohan sa Brazil, ug ang among mensahe positibo kaayong gidawat diha sa mga opisina sa gobyerno. Nakabaton ako sa pribilehiyo nga makapamatuod mismo ngadto sa ministro sa panalapi ug sa ministro sa armadong puwersa. Nianang mga higayona, nakita ko ang klarong ebidensiya sa paglihok sa espiritu ni Jehova.

Kas-a, samtang nagsangyaw sa plasa sa sentro sa Rio, misulod ako sa Palasyo sa Hustisya. Wala damha, nakasulod ako sa usa ka lawak ug gilibotan ug mga lalaki nga nagbestig itom, nga sa akong tan-aw nagtambong ug usa ka seremonya sa lubong. Akong giduol ang usa ka dungganon-tan-awong lalaki ug gihatag kaniya ang kard nga testimonya. Dili kadto lubong. Sa pagkatinuod, akong natugaw ang usa ka bista sa korte, ug ang akong gikaestorya mao diay ang huwes. Mikatawa siya ug gisenyasan ang mga guwardiya nga dili mabalaka. Mapuangorong gidawat niya ang usa ka kopya sa librong Children c ug mihatag ug kontribusyon. Sa akong paggawas, gitudlo sa usa sa mga guwardiya ang dakong pahibalo diha sa pultahan: Proibida a entrada de pessoas estranhas (Walay Estranghero nga Tugotan sa Pagsulod).

Ang laing mabungahong teritoryo mao ang pantalan. Usa ka higayon, may nahimamat ako nga marinero nga midawat ug mga publikasyon una pa milawig pag-usab. Sa ulahi, nahimamat namo siya diha sa usa ka asembliya. Ang iyang tibuok pamilya midawat sa kamatuoran, ug siya mismo nag-uswag pag-ayo. Nakapalipay kaayo kana kanamo.

Hinunoa, dili kanunayng matawhay ang mga kahimtang. Ang among unom-ka-bulan nga bisa natapos, ug nameligro kaming papahawaon sa nasod. Human mosulat sa hedkuwarter bahin sa among kahimtang, nakadawat kami ug mahigugmaong sulat gikan kang Brader Rutherford, nga nagdasig kanamo sa paglahutay ug nagsugyot kon unsay angay namong buhaton. Buot namo nga magpabilin sa Brazil, ug sa tabang sa usa ka abogado, sa kataposan nakabaton kami ug permanenteng bisa sa 1945.

Dugayng Asaynment

Apan, una pa niana, ang among anak nga si Jonathan gipanganak sa 1941, si Ruth sa 1943, ug si Esther sa 1945. Kinahanglan nga mangita ko ug trabaho aron maatiman ang mga panginahanglan sa among nagkadakong pamilya. Si Margaritha nagpadayon sa bug-os-panahong kalihokan sa pagsangyaw kutob gayod sa pagkatawo sa among ikatulong anak.

Sa sinugdanan pa, magkauban na ang among tibuok pamilya sa buluhatong pagsangyaw diha sa mga plasa sa siyudad, estasyonan sa tren, kadalanan, ug sa komersiyal nga mga dapit. Ma-Sabado sa gabii, ang among tibuok pamilya mang-apod-apod ug Ang Bantayanang Torre ug Pagmata!, ug kadto maoy makalilipay gayod nga mga okasyon.

Sa balay, ang matag bata may buluhaton kada adlaw. Si Jonathan maoy mohinlo sa kosinilya ug kosina. Ang mga babaye maoy manghinlo sa repridyeretor,  manilhig sa nataran, ug magpasinaw sa among mga sapatos. Nakatabang kini kanila sa pagkahimong organisado ug sa pag-ugmad sa inisyatibo. Karon, ang among mga anak maoy kugihang mga trabahante nga nag-atiman pag-ayo sa ilang mga puy-anan ug mga gipanag-iya, nga nakapalipay kaayo namo ni Margaritha.

Kami nagbansay usab sa mga bata nga magbinuotan panahon sa mga tigom. Sa dili pa magsugod ang tigom, sila moinom ug usa ka basong tubig ug mogamit sa kasilyas. Panahon sa tigom, si Jonathan maoy maglingkod sa akong wala, si Ruth sa akong tuo, nga gisundan ni Margaritha, ug sa iyang tuo mao si Esther. Nakatabang kini kanila sa paghatag ug bug-os nga pagtagad ug sa pagdawat sa espirituwal nga pagkaon sukad sa linghod nga pangedaron.

Gipanalanginan ni Jehova ang among mga paningkamot. Ang tanan namong mga anak padayon nga nag-alagad nga matinumanon kang Jehova ug nagpakigbahin nga malipayon sa buluhatong pagsangyaw. Si Jonathan nag-alagad karon ingong ansiyano sa Kongregasyon sa Novo Méier, Rio de Janeiro.

Pagka-1970, ang tanan namong anak nangaminyo ug mibiya na sa balay, busa nakahukom kami ni Margaritha sa pagbalhin aron sa pag-alagad diin mas dako ang panginahanglan. Ang una namong giadtoan mao ang Poços de Caldas, sa Estado sa Minas Gerais, nga niadtong higayona may gamayng grupo sa 19 ka magmamantala sa Gingharian. Naguol ako sa dihang akong nakita sa unang higayon ang ilang tigomanan—usa ka lawak sa basement nga walay mga bentana ug gubaon kaayo. Dihadiha, nangita kamig tinukod nga mas angay nga himoong Kingdom Hall ug wala madugay nakakita ug nindot nga bilding diha sa maayo kaayong lugar. Pagkadakong kalainan ang nahimo niana! Upat ka tuig ug tunga sa ulahi, ang gidaghanon sa mga magmamantala miuswag ngadto sa 155. Sa 1989 mibalhin kami sa Araruama, sa Rio de Janeiro, diin kami nag-alagad sa siyam ka tuig. Sulod nianang panahona among nasaksihan ang pagkatukod sa duha ka bag-ong mga kongregasyon.

Gigantihan Tungod kay Nagpabilin sa Among Asaynment

Sa 1998, tungod sa mga problema sa panglawas ug tungod sa tinguha nga maduol sa among mga anak, mibalhin kami sa São Gonçalo, Rio de Janeiro. Nag-alagad gihapon ako didto ingong ansiyano sa kongregasyon. Among ginahimo ang among bug-os nga maarangan sa pagpakigbahin nga regular sa buluhatong pagsangyaw. Si Margaritha malipayng mosangyaw sa mga tawo diha sa supermarket sa duol, ug ang kongregasyon malulotong naggahin ug usa ka teritoryo alang namo duol sa among puy-anan, nga nagpasayon alang kanamo sa pagsangyaw segun sa itugot sa among panglawas.

Kami ni Margaritha maoy dedikadong mga alagad ni Jehova kapin na sa 60 ka tuig karon. Naeksperyensiyahan namo mismo nga ‘walay mga kagamhanan ni mga butang nga ania karon ni mga butang nga moabot ni mga gahom ni gihabogon ni giladmon ni bisan unsang ubang linalang ang makabulag kanato gikan sa gugma sa Diyos nga anaa kang Kristo Jesus nga atong Ginoo.’ (Roma 8:38, 39) Ug pagkadakong kalipay nga masaksihan ang pagtigom sa “ubang karnero,” kinsa dunay kahibulongang paglaom nga kinabuhing walay kataposan diha sa usa ka hingpit nga yuta, nga gipalibotan sa matahom nga mga linalang sa Diyos! (Juan 10:16) Sa pag-abot namo sa 1940, may usa lang ka kongregasyon ug 28 ka magmamantala sa Rio de Janeiro. Karon duna nay mga 250 ka kongregasyon ug kapin sa 20,000 ka magmamantala sa Gingharian.

Dihay mga panahon nga mahimo na unta kaming mopauli ngadto sa among mga pamilya sa Uropa. Apan ang among asaynment nga gihatag ni Jehova maoy dinhi sa Brazil. Nalipay gayod kami nga nagpabilin kami dinhi!

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 21]

Sa Kingdom Farm, Steffisburg, Switzerland, sa ulahing bahin sa katuigan sa 1930 (ako kanang anaa sa kinatumyan sa wala)

[Hulagway sa panid 23]

Sa hapit na ang among kasal, 1939

[Hulagway sa panid 23]

Casablanca sa katuigan sa 1940

[Hulagway sa panid 23]

Pagsangyaw ingong usa ka pamilya

[Hulagway sa panid 24]

Regular nga nagpakigbahin sa ministeryo karon