Ayaw Talikdi ang Panagkatigom
Ayaw Talikdi ang Panagkatigom
“Dili nato talikdan ang panagkatigom, sama sa nabatasan sa pipila,” matod sa Kasulatan, “apan magdinasigay kita sa usag usa—ug ilabina gayod samtang makita ninyo nga ang Adlaw nagkaduol na.” (Hebreohanon 10:25, New International Version) Tin-aw, ang matuod nga mga magsisimba angay nga magkatigom sa usa ka dapit sa pagsimba aron ‘magdinasigay sa usag usa ngadto sa gugma ug sa maayong mga buhat.’—Hebreohanon 10:24.
SA DIHANG gisulat ni apostol Pablo ang maong mga pulong sa unang siglo sa atong Komong Panahon, ang usa ka matahom nga templo sa Jerusalem nagsilbing dapit sa pagsimba alang sa mga Hudiyo. Dihay mga sinagoga usab. Si Jesus ‘nanudlo sa sinagoga ug sa templo, diin adto magtigom ang tanang Hudiyo.’—Juan 18:20.
Unsang matang sa mga dapit nga tigomanan ang diha sa hunahuna ni Pablo sa dihang gitambagan niya ang mga Kristohanon nga magkatigom aron magdinasigay sa usag usa? Ang dagkong mga simbahan sa Kakristiyanohan nagsunod ba ug kahikayan sa templo sa Jerusalem? Kanus-a ba unang gigamit ang nagbuntaog nga mga simbahan sa nag-angkong mga Kristohanon?
‘Usa ka Balay Alang sa Ngalan sa Diyos’
Ang unang mga instruksiyon bahin sa usa ka dapit sa pagsimba sa Diyos makaplagan sa basahong Exodo sa Bibliya. Gisugo ni Jehova nga Diyos ang iyang piniling katawhan—ang mga Israelinhon—sa pagtukod sa “tabernakulo” o “tolda nga tagboanan.” Ang arka sa pakigsaad ug ang nagkalainlaing sagradong mga sudlanan pagatipigan didto. ‘Ang tabernakulo napuno sa Exodo, mga kapitulo 25-27; 40:33-38) Ang Bibliya nagtawag usab sa maong tolda ingong ang “templo ni Jehova” ug ang “balay ni Jehova.”—1 Samuel 1:9, 24.
himaya ni Jehova’ sa dihang kadto nahuman sa 1512 W.K.P. Kadtong madaladala nga tolda nagsilbi nga pangunang bahin sa kahikayan sa Diyos sa pagpaduol kaniya sulod sa kapig upat ka siglo. (Sa ulahi, sa dihang si David naghari sa Jerusalem, siya nagpahayag ug dakong tinguha nga magtukod ug permanenteng balay sa kahimayaan ni Jehova. Ugaling, sanglit si David manggugubat, giingnan siya ni Jehova: ‘Dili ikaw ang magtukod ug usa ka balay alang sa akong ngalan.’ Sa kapulihay, Iyang gipili ang anak ni David nga si Solomon nga maoy magtukod sa templo. (1 Cronicas 22:6-10) Giinagurahan ni Solomon ang templo niadtong 1026 W.K.P., human sa yugto sa pagtukod nga mikabat sa pito ug tunga ka tuig. Giuyonan ni Jehova ang maong tinukod, nga miingon: “Akong gibalaan kining balaya nga imong gitukod pinaagi sa pagbutang sa akong ngalan diha niini hangtod sa panahong walay tino; ug ang akong mga mata ug ang akong kasingkasing maanaa diha kanunay.” (1 Hari 9:3) Samtang magmatinumanon ang mga Israelinhon, ipunting ni Jehova ang iyang pabor nianang balaya. Apan kon mobulag sila sa butang nga matarong, kuhaon ni Jehova ang iyang pabor sa maong dapit, ug ‘ang balay mismo mahimong tumpok sa kagun-oban.’—1 Hari 9:4-9; 2 Cronicas 7:16, 19, 20.
Sa kadugayan, ang mga Israelinhon mitalikod sa matuod nga pagsimba. (2 Hari 21:1-5) ‘Ug si Jehova nagpadala batok kanila sa hari sa mga Caldeanhon, nga . . . nagsunog sa balay sa matuod nga Diyos ug nagtumpag sa paril sa Jerusalem; ug ang tanang puloy-anang torre niini ilang gisunog sa kalayo ug usab ang tanang tilinguhaong mga butang niini, aron gun-obon. Dugang pa, iyang gidalang binihag ngadto sa Babilonya kadtong mga nahibilin gikan sa espada, ug sila nahimong mga alagad niya ug sa iyang mga anak nga lalaki.’ Sumala sa Bibliya, kini nahitabo sa 607 W.K.P.—2 Cronicas 36:15-21; Jeremias 52:12-14.
Ingon nga gitagna sa propetang si Isaias, ang Diyos nagpatungha kang Haring Ciro sa Persia aron sa pagpagawas sa mga Hudiyo gikan sa gahom sa Babilonya. (Isaias 45:1) Human sa 70 ka tuig nga pagkadestiyero, sila namalik sa Jerusalem niadtong 537 W.K.P. aron sa pagtukod pag-usab sa templo. (Esdras 1:1-6; 2:1, 2; Jeremias 29:10) Human sa mga kalangan sa pagtukod, ang templo sa kataposan nakompleto sa 515 W.K.P., ug ang maputling pagsimba sa Diyos napasig-uli. Bisan pag kadto dili sama ka matahom sa templo ni Solomon, ang tinukod milungtad sa duolag 600 ka tuig. Hinuon, ang maong templo naguba usab tungod kay ang mga Israelinhon wala na magtagad sa pagsimba kang Jehova. Sa dihang si Jesu-Kristo mitungha sa yuta, ang templo inanay nga gitukod pag-usab ni Haring Herodes. Unsa kahay mahitabo sa maong templo?
‘Wala Unyay Bato nga Magpabilin nga Pinatong sa Usa ka Bato’
Nga naghisgot sa templo sa Jerusalem, giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Wala unyay bato nga magpabilin dinhi nga pinatong sa usa ka bato ug dili pagatumpagon.” (Mateo 24:1, 2) Ingong katumanan sa maong mga pulong, ang dapit nga giila sa daghang siglo ingong sentro sa pagsimba sa Diyos gilaglag niadtong 70 K.P. sa Romanong mga sundalo nga nangabot aron sa pagpukgo sa pagrebelde sa mga Hudiyo. a Kadtong temploha wala na gayod matukod pag-usab. Sa ikapitong siglo, ang balaang dapit sa mga Muslim nga nailhang Dome of the Rock gipatindog, ug kini nagbarog hangtod niining adlawa diha sa puwesto sa kanhi Hudiyohanong dapit sa pagsimba.
Unsa ba ang kahikayan sa pagsimba alang sa mga sumusunod ni Jesus? Ang unang mga Kristohanong Hudiyo ug kagikan magpadayon ba sa pagsimba sa Diyos diha sa templo nga hapit nang laglagon? Asa ba magsimba sa Diyos ang dili-Hudiyong mga Kristohanon? Ang relihiyosong mga tinukod sa Kakristiyanohan mao bay mopuli sa templo? Ang pakigkabildo ni Jesus uban sa usa ka babayeng Samarianhon makapasabot kanato bahin sa maong butang.
Sa daghang siglo, ang mga Samarianhon nagsimba sa Diyos diha sa usa ka dakong templo sa Bukid sa Gerizim sa Samaria. “Ang among mga katigulangan nagsimba dinhi niining bukira,” matod sa babayeng Samarianhon kang Jesus, “apan kamo moingon nga atua sa Jerusalem ang dapit nga ang mga tawo angay mosimba.” Ingong tubag si Jesus miingon: “Tuohi ako, babaye, Ang takna nagsingabot sa dihang dili dinhi niining bukira ni sa Jerusalem nga kamo magasimba sa Amahan.” Ang literal nga templo dili na kinahanglan diha sa pagsimba kang Jehova, kay si Jesus nagpatin-aw: “Ang Diyos maoy Espiritu, ug silang magasimba kaniya kinahanglan nga magasimba uban sa espiritu ug sa kamatuoran.” (Juan 4:20, 21, 24) Si apostol Pablo sa ulahi miingon ngadto sa mga taga-Atenas: “Ang Diyos nga naghimo sa kalibotan ug sa tanang butang diha niini, si kinsa, maingon nga kini Siya, Ginoo sa langit ug sa yuta, wala magpuyo sa hinimog-kamot nga mga templo.”—Buhat 17:24.
Matin-aw nga walay koneksiyon ang relihiyosong mga tinukod sa Kakristiyanohan sa kahikayan sa templo sa una-Kristohanong Panahon. Ug walay pasikaranan ang mga Kristohanon sa unang siglo sa pagtukod sa maong mga dapit sa pagsimba. Ugaling lang, pagkamatay sa mga apostoles, nahitabo ang gitagna nga pagbulag sa matuod nga mga pagtulon-an o apostasya. (Buhat 20:29, 30) Katuigan sa wala pa ang gituohang pagkakombertir sa Romanong Emperador Constantino sa Kristiyanidad niadtong 313 K.P., ang nag-angkong mga Kristohanon misugod pagbulag sa gitudlo ni Jesus.
Si Constantino nakatampo sa pagsagol sa “Kristiyanidad” ug sa Romanhong pagano nga relihiyon. Ang The Encyclopædia Britannica nag-ingon: “Si Constantino mismo ang nagsugo sa pagtukod sa tulo ka dagko kaayong Kristohanong mga basilika sa Roma: ang St. Peter’s, S. Paolo Fuori le Mura, ug S. Giovanni sa Laterano. Siya . . . maoy nagmugna sa pormag-krus nga disenyo nga nahimong sumbanan sa mga simbahan sa kasadpang Uropa sa tibuok Edad Medya.” Ang natukod pag-usab nga St. Peter’s Basilica sa Roma giisip gihapon nga labing importanteng dapit sa Iglesya Romana Katolika.
“Gisagop sa Simbahan ang pipila ka relihiyosong tulumanon ug mga paagi sa pagsimba nga gihimo sa una-Kristohanon [pagano] nga Roma,” matod sa historyanong si Will Durant. Nalakip niini “ang arkitektura sa basilika.” Gikan sa ika-10 hangtod sa ika-15 nga siglo, midagsang ang pagpanukod ug mga simbahan ug mga katedral, nga may dakong pagpasiugda sa arkitektura. Kadto ang panahong nanungha ang daghan sa mga edipisyo sa Kakristiyanohan nga giisip nga artistikanhong mga monyumento sa pagkakaron.
Ang mga tawo kanunay bang mapalig-on ug madasig sa espirituwal gumikan sa pagsimba sulod sa simbahan? “Alang kanako, ang simbahan katugbang sa tanan nga makalaay ug makapuol diha sa relihiyon,” matod ni Francisco nga taga-Brazil. “Ang Misa maoy walay-kahulogan, balikbalik nga seremonyas nga wala magtagbaw sa tinuod kong mga panginahanglan. Mahupayan ako inigkatapos niadto.” Bisan pa niana, ang matuod nga mga magtutuo gisugo nga magtigom. Unsang kahikayan sa mga tigom ang angay nilang sundon?
“Ang Kongregasyon nga Anaa sa Ilang Balay”
Ang sulondan sa Kristohanong paagi sa panagkatigom madayag sa pagsusi kon sa unsang paagi nagtigom ang mga magtutuo sa unang siglo. Gipaila sa Kasulatan nga sila kasagarang nagtigom diha sa pribadong mga balay. Pananglitan, si apostol Pablo misulat: “Ipangomosta ako kang Prisca ug Aquila nga akong mga isigkamagbubuhat diha kang Kristo Jesus, . . . ug komostaha ang kongregasyon nga anaa sa ilang balay.” (Roma 16:3, 5; Colosas 4:15; Filemon 2) Ang Gregong pulong alang sa “kongregasyon” (ek·kle·siʹa) gihubad nga “simbahan” diha sa pipila ka Cebuano nga mga hubad, sama sa Ang Bag-ong Testamento sa Atong Manunubos ug Ginoong Jesukristo. Apan ang pulong nagtumong sa grupo sa mga tawo nga nagtigom alang sa usa ka katuyoan, dili sa tinukod. (Buhat 8:1; 13:1) Ang pagsimba nga gisunod sa matuod nga mga Kristohanon wala magkinahanglan ug maartehong relihiyosong mga tinukod.
Sa unsang paagi gidumala ang mga tigom sa unang Kristohanong mga kongregasyon? Ang disipulo nga si Santiago nagagamit ug usa ka porma sa Gregong pulong sy·na·go·geʹ aron ipunting ang usa ka Kristohanong tigom. (Santiago 2:2) Kining Gregong pulong nagpasabot ug “pagtingob” ug mailis-ilis sa paggamit sa ek·kle·siʹa. Hinuon, sa lakat sa panahon ang terminong “sinagoga” nakabaton sa kahulogan isip dapit o tinukod diin gipahigayon ang panagtigom. Ang unang Hudiyong mga Kristohanon nasinati kon unsay nahitabo sulod sa sinagoga. b
Samtang ang mga Hudiyo nagkatigom sa templo sa Jerusalem alang sa ilang tinuig nga mga pista, ang mga sinagoga maoy gigamit sa lokal aron makakat-on bahin kang Jehova ug maedukar sa Balaod. Ang nagkalainlaing kalihokan diha sa mga sinagoga daw gilangkoban sa pag-ampo ug pagbasa sa Kasulatan, ingon man detalyadong panaghisgot ug pagpanambag sa Kasulatan. Sa dihang si Pablo ug ang uban niyang kuyog misulod sa usa ka sinagoga sa Antioquia, “ang nagdumalang mga opisyal sa sinagoga nagpasugo kanila, nga nag-ingon: ‘Mga katawhan, mga igsoon, kon kamo aduna may pulong sa pagdasig alang sa katawhan, isulti kini.’” (Buhat 13:15) Sa dihang ang unang Hudiyong mga Kristohanon nagkatigom sa pribadong mga balay, sa walay duhaduha sila nagsunod sa susamang paagi, nga naghimo sa ilang mga tigom nga matulon-anon sa Kasulatanhong paagi ug makapalig-on sa espirituwal.
Mga Kongregasyon Alang sa Pagpalig-on
Sama sa unang mga Kristohanon, ang mga Saksi ni Jehova karong adlawa magkatigom sa yanong mga dapit sa pagsimba aron makadawat ug instruksiyon sa Bibliya ug makapahimulos sa makapadasig nga panagkauban. Sa daghang tuig sila nagtigom lamang diha sa pribadong mga balay ug naghimo gihapon niana sa pipila ka dapit. Apan karon ang gidaghanon sa mga kongregasyon miuswag ngadto sa kapin ug 90,000, ug ang ilang pangunang mga dapit nga tigomanan gitawag ug mga Kingdom Hall. Ang maong mga tinukod dili mapagawalon ni ang dagway samag simbahan. Kini maoy praktikal ug yanohon lang nga mga tinukod nga posibleng magtigom ang mga kongregasyong may 100 ngadto 200 ka tawo alang sa senemanang mga tigom aron magpatalinghog ug makakat-on gikan sa Pulong sa Diyos.
Ang kadaghanang kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova magtigom katulo sa usa ka semana. Ang usa ka tigom maoy usa ka publikong pakigpulong bahin sa ulohang makapainteres karong panahona. Sundan kini sa usa ka pagtuon nga gibase sa usa ka tema o tagna sa Bibliya, nga ang magasing Bantayanang Torre maoy gikuhaan sa tun-anan. Ang laing tigom maoy usa ka tunghaan nga gilaraw nga magbansay sa pagtanyag sa mensahe sa Bibliya. Sundan kini sa usa ka tigom nga gigahin ilabina sa paghatag ug praktikal nga mga sugyot alang sa Kristohanong ministeryo. Kas-a sa usa ka semana, ang mga Saksi magtigom usab alang sa pagtuon sa Bibliya diha sa gagmayng mga grupo sa pribadong mga balay. Giabiabi ang tanan sa maong mga tigom. Walay koleksiyon nga himoon.
Si Francisco, nga gihisgotan ganina, nakapahimulos pag-ayo sa mga tigom sa Kingdom Hall. Matod niya: “Ang unang dapit nga tigomanan nga akong giadtoan maoy hamugaway nga tinukod sa sentro sa lungsod, ug ako mibiya sa tigomanan nga nakadayeg pag-ayo. Ang mga tumatambong mahigalaon, ug akong namatikdan ang gugma sa ilang taliwala. Naghinamhinam ako nga mobalik. Sa pagkatinuod, wala ako makapalta ug usa ka tigom sukad niadto. Kining Kristohanong mga tigom makapadasig, ug kini nagtagbaw sa akong espirituwal nga panginahanglan. Bisan pag mobati akog kakulang sa kadasig tungod sa usa ka hinungdan, ako moadto gihapon sa Kingdom Hall, kay masaligon nga ako mopauli nga nalig-on.”
Ang edukasyon bahin sa Bibliya, makapalig-ong panagkauban, ug ang kahigayonan sa pagdayeg sa Diyos nagpaabot usab kanimo panahon sa Kristohanong mga tigom sa mga Saksi ni Jehova. Sa mainiton gidapit ka namo nga motambong sa Kingdom Hall nga labing duol sa inyong balay. Malipay ka gayod nga ikaw mitambong.
[Mga footnote]
a Ang templo bug-os nga gigun-ob sa mga Romano. Ang Paril sa Pagbakho, diin daghang Hudiyo gikan sa lagyong mga dapit manganha aron sa pag-ampo, dili bahin niadtong temploha. Usa lang kadto ka bahin sa paril sa sawang sa templo.
b Kalagmitang ang mga sinagoga gisugdan panahon sa 70 ka tuig nga pagkadestiyero didto sa Babilonya sa dihang walay templo didto o wala madugay human makabalik gikan sa pagkadestiyero samtang ang templo gitukod pag-usab. Panahon sa unang siglo, ang matag lungsod sa Palestina may kaugalingong sinagoga, nga ang mas dagkong mga siyudad nakabaton ug labaw sa usa.
[Mga hulagway sa panid 4, 5]
Ang tabernakulo ug sa ulahi ang mga templo nagsilbing maayong mga sentro sa pagsimba ni Jehova
[Hulagway sa panid 6]
Ang St. Peter’s Basilica sa Roma
[Hulagway sa panid 7]
Ang unang mga Kristohanon nagtigom sa pribadong mga balay
[Mga hulagway sa panid 8, 9]
Ang mga Saksi ni Jehova nagpahigayon ug Kristohanong mga tigom diha sa pribadong mga balay ug sa mga Kingdom Hall