Karon mas Hinungdanon nga Magtukaw Kay Sukad Masukad!
Karon mas Hinungdanon nga Magtukaw Kay Sukad Masukad!
“Dili kita mangatulog sama sa ginahimo sa uban, kondili magtukaw kita ug maghupot ug maayong panghunahuna.”—1 TESALONICA 5:6.
1, 2. (a) Unsang matanga sa mga siyudad ang Pompeii ug Herculaneum? (b) Unsang pasidaan ang wala panumbalinga sa daghang molupyo sa Pompeii ug Herculaneum, ug unsay resulta?
SA UNANG siglo sa atong Komong Panahon, ang Pompeii ug Herculaneum maoy duha ka mauswagong Romanhong mga siyudad nga nahimutang duol sa Mount Vesuvius. Alang sa bahandianong mga Romano, kini maoy popular nga mga bakasyonan. Ang mga teatro niini kalingkoran ug kapin sa usa ka libo, ug sa Pompeii dihay dakong ampiteatro nga makapalingkod sa populasyon sa halos enterong lungsod. Ang mga tigkalot sa Pompeii nakaihap ug 118 ka bar, nga ang uban niini nagsilbing mga sugalan o pampaman. Ang imoralidad ug materyalismo kaylap, ingon sa makita diha sa mga dibuho sa bungbong ug sa ubang mga butang sa kakaraanan.
2 Sa Agosto 24, 79 K.P., ang Mount Vesuvius misugod sa pagbuto. Ang mga siyentipiko nga nagtuon sa mga bolkan nagtuo nga ang unang pagbuto, nga nagpaulan ug pumice (bolkanikong bato) ug abo diha sa duha ka siyudad, dili tingali unta makapugong sa mga molupyo sa pag-ikyas. Gani, daghan ang nakaikyas. Apan, ang uban nga nagpakamenos sa peligro o wala manumbaling sa pasidaang mga timailhan mipili sa pagpabilin. Dayon, sa mga tungang gabii, ang bolkan mibuga ug daghan kaayong hilabihan ka init nga gas, pumice, ug dagkong bato nganha sa Herculaneum, nga tungod niana nagpuot ang gininhawa sa tanang molupyo nga nabilin sa siyudad. Sayo sa pagkabuntag, ang susamang pagbuga nakapatay sa tanan didto sa Pompeii. Pagkamakapasubong resulta tungod sa dili pagpatalinghog sa pasidaan nga mga timailhan!
Ang Kataposan sa Hudiyohanong Sistema sa mga Butang
3. Unsay kasamahan tali sa kalaglagan sa Jerusalem ug nianang sa Pompeii ug Herculaneum?
3 Ang makalilisang nga kataposan sa Pompeii ug sa Herculaneum nalabwan sa makatalagmanon nga kalaglagan sa Jerusalem siyam ka tuig una pa niana, ugaling ang maong katalagman hinimo sa tawo. Gihubit ingong “usa sa labing ngilngig nga mga paglikos nga gihimo sa tibuok kasaysayan,” gitaho nga kini misangpot sa kamatayon sa kapin sa usa ka milyong Hudiyo. Apan, sama sa katalagman sa Pompeii ug Herculaneum, ang kalaglagan sa Jerusalem wala mahitabo nga walay pasidaan.
4. Unsang matagnaong ilhanan ang gihatag ni Jesus aron sa pagpasidaan sa iyang mga sumusunod nga ang kataposan sa sistema sa mga butang haduol na, ug sa unsang paagi kini unang natuman sa unang siglo?
4 Gitagna ni Jesu-Kristo ang kalaglagan sa siyudad, ug iyang gitagna ang mga butang nga mahitabo una niana—makapatugaw nga mga hitabo sama sa mga gubat, kanihit sa pagkaon, linog, ug pagkamalapason. Aktibo ang bakak nga mga manalagna, apan ang maayong balita sa Gingharian sa Diyos isangyaw sa tibuok kalibotan. (Mateo 24:4-7, 11-14) Bisan tuod ang gipamulong ni Jesus dunay dakong katumanan karon, kini may gamay nga katumanan kaniadto. Narekord sa kasaysayan ang grabeng gutom sa Judea. (Buhat 11:28) Ang Hudiyong historyano nga si Josephus nagtaho bahin sa usa ka linog sa Jerusalem sa wala pa malaglag ang siyudad. Samtang nagkaduol ang kataposan sa Jerusalem, dihay nagpadayon nga mga pag-alsa, paggubatay sa sulod sa nasod tali sa Hudiyohanong politikanhon nga mga pundok, ug mga masaker diha sa ubay-ubayng siyudad diin nagpuyo ang mga Hudiyo ug mga Hentil. Bisan pa niana, ang maayong balita sa Gingharian gisangyaw “sa tibuok kalalangan ilalom sa langit.”—Colosas 1:23.
5, 6. (a) Unsang matagnaong mga pulong ni Jesus ang natuman sa 66 K.P.? (b) Nganong daghan kaayo ang nangamatay sa dihang ang Jerusalem sa kataposan nalaglag sa 70 K.P.?
5 Sa kataposan, sa 66 K.P., ang mga Hudiyo mirebelde batok sa Roma. Sa dihang si Cestius Gallus nanguna sa kasundalohan aron likosan ang Jerusalem, ang mga sumusunod ni Jesus nahinumdom sa giingon ni Jesus: “Inigkakita ninyo nga malibotan ang Jerusalem sa nagkampong kasundalohan, nan hibaloi nga haduol na ang paglaglag kaniya. Nan silang anaa sa Judea pakalagiwa ngadto sa kabukiran, ug kadtong anaa sa iyang taliwala pabiyaa, ug kadtong anaa sa mga dapit sa kabanikahan ayaw na pasudla kaniya.” (Lucas 21:20, 21) Ang panahon miabot na aron mobiya sa Jerusalem—apan sa unsang paagi? Sa wala damha, gipaatras ni Gallus ang iyang kasundalohan, nga nagbukas sa dalan alang sa mga Kristohanon sa Jerusalem ug Judea nga motuman sa giingon ni Jesus ug mokalagiw sa kabukiran.—Mateo 24:15, 16.
6 Upat ka tuig sa ulahi, atol sa Paskuwa, ang Romanong kasundalohan namalik ilalom ni Heneral Tito, kinsa determinadong motapos sa pagrebelde sa mga Hudiyo. Ang iyang kasundalohan milikos sa Jerusalem ug nagtukod ug “usa ka salipdanan sa talinis nga mga estaka,” nga nagpaimposible sa pag-ikyas. (Lucas 19:43, 44) Bisan pa sa hulga sa gubat, ang mga Hudiyo gikan sa tibuok Romanhong Imperyo nanghugop sa Jerusalem alang sa Paskuwa. Karon sila natanggong. Sumala kang Josephus, kining alaot nga mga bisita naglangkob sa kadaghanan sa mga nangamatay sa Romanhong paglikos. a Sa dihang sa kataposan nalaglag ang Jerusalem, mga usa sa pito ka bahin sa tanang Hudiyo sa Romanhong Imperyo ang nangamatay. Ang kalaglagan sa Jerusalem ug sa templo niini nagpasabot ug kataposan sa Hudiyohanong estado ug sa relihiyosong sistema niini pinasukad sa Moisesnong Balaod. b—Marcos 13:1, 2.
7. Nganong ang matinumanong mga Kristohanon nakalabang-buhi sa kalaglagan sa Jerusalem?
7 Sa 70 K.P., ang Hudiyong mga Kristohanon mamatay o maulipon unta kauban sa uban pang mga tawo diha sa Jerusalem. Apan, sumala sa pamatuod sa kasaysayan, sila nagpatalinghog sa pasidaan ni Jesus nga gihatag 37 ka tuig una pa niana. Ilang gibiyaan ang siyudad ug wala na mamalik.
Nunot-sa-Panahon nga mga Pasidaan Gikan sa mga Apostoles
8. Unsang panginahanglan ang naila ni Pedro, ug unsang mga pulong ni Jesus ang lagmit nga diha sa iyang hunahuna?
8 Karon, ang mas dakong kalaglagan nagkaduol na, usa ka kalaglagan nga magtapos niining enterong sistema sa mga butang. Unom ka tuig una pa sa kalaglagan sa Jerusalem, si apostol Pedro naghatag ug dinalian ug nunot-sa-panahon nga tambag nga mapadapat ilabina sa mga Kristohanon sa atong adlaw: Magmaigmat! Nakita ni Pedro ang panginahanglan nga pukawon sa mga Kristohanon ang ilang “tin-awng mga gahom sa panghunahuna” aron sila magtagad “sa sugo sa Ginoo,” si Jesu-Kristo. (2 Pedro 3:1, 2) Sa pag-awhag sa mga Kristohanon nga magmaigmat, lagmit diha sa hunahuna ni Pedro ang iyang nadungog nga giingon ni Jesus sa Iyang mga apostoles pipila ka adlaw una pa sa Iyang kamatayon: “Magpadayon sa pagtan-aw, magpadayon sa pagtukaw, kay wala kamo mahibalo kon kanus-a ang tinudlong panahon.”—Marcos 13:33.
9. (a) Unsang peligrosong tinamdan ang mabatonan sa pipila? (b) Nganong ilabinang peligroso ang pagkamaduhaduhaon?
9 Karon, ang uban mabiaybiayong mangutana: “Hain na man kining gisaad nga presensiya niya?” (2 Pedro 3:3, 4) Dayag nga ang maong mga tawo mibati nga ang kahimtang wala gayod mausab kondili nagpadayon gihapon sukad pa sa paglalang sa kalibotan. Peligroso ang maong pagkamaduhaduhaon. Ang mga pagduhaduha makapaluya sa atong pagbati sa pagkadinalian, nga mag-impluwensiya kanato sa pagkiling ngadto sa pagpatuyang sa kaugalingon. (Lucas 21:34) Gawas pa, ingon sa gipunting ni Pedro, ang maong mga mabiaybiayon nakalimot sa Lunop sa adlaw ni Noe, nga naglaglag sa tibuok-kalibotang sistema sa mga butang. Nausab gayod diay ang situwasyon!—Genesis 6:13, 17; 2 Pedro 3:5, 6.
10. Pinaagi sa unsang mga pulong nga si Pedro nagdasig niadtong mawad-an tingali sa pailob?
10 Gitabangan ni Pedro ang iyang mga magbabasa sa pag-ugmad sa pagkamapailobon pinaagi sa pagpahinumdom kanila kon nganong ang Diyos kasagarang dili molihok dayon. Una, si Pedro nag-ingon: “Ang usa ka adlaw kang Jehova ingon sa usa ka libo ka tuig ug ang usa ka libo ka tuig ingon sa usa ka adlaw.” (2 Pedro 3:8) Sanglit si Jehova mabuhi sa walay kataposan, mahimo niyang konsiderahon ang tanang butang ug pilion ang labing maayong posibleng panahon nga molihok. Dayon, gipunting ni Pedro ang tinguha ni Jehova nga ang mga tawo bisag asa angayng maghinulsol. Ang pagkamapailobon sa Diyos nagpasabot ug kaluwasan alang sa daghan nga mangamatay kon magdalidali siya sa paglihok. (1 Timoteo 2:3, 4; 2 Pedro 3:9) Apan, ang pagkamapailobon ni Jehova wala magpasabot nga dili gayod siya molihok. “Ang adlaw ni Jehova moabot ingon sa usa ka kawatan,” matod ni Pedro.—2 Pedro 3:10.
11. Unsay motabang kanato sa pagtukaw sa espirituwal, ug sa unsang paagi kini ‘magpadali,’ ingnon ta, sa adlaw ni Jehova?
11 Takos tagdon ang pagtandi nga gihimo ni Pedro. Ang mga kawatan dili daling masakpan, apan ang magbalantay nga magtukaw sa tibuok gabii mas lagmit nga makakita sa kawatan kay sa usa nga motagpilaw matag karon ug unya. Sa unsang paagi makapabiling magtukaw ang usa ka magbalantay? Ang paglakawlakaw mas makapaigmat kay sa paglingkod sa tibuok gabii. Sa susama, ang pagpabiling aktibo sa espirituwal motabang kanato ingong mga Kristohanon sa pagtukaw. Busa, giawhag kita ni Pedro nga magmapuliki sa “balaang mga buhat sa panggawi ug mga buhat sa diyosnong pagkamahinalaron.” (2 Pedro 3:11) Ang maong kalihokan motabang kanato sa pagpadayon sa ‘pagbutang kanunay sa hunahuna sa presensiya sa adlaw ni Jehova.’ Ang Gregong pulong nga gihubad ug “nagabutang kanunay sa hunahuna” mahimong literal nga hubaron ug “pagpadali.” (2 Pedro 3:12) Tinuod, dili nato mausab ang orasan ni Jehova. Ang iyang adlaw moabot sa iyang tinudlong takna. Apan ang panahon gikan karon hangtod nianang panahona morag mas paspas nga molabay kon kita puliki diha sa pag-alagad kaniya.—1 Corinto 15:58.
12. Sa unsang paagi kita ingong mga indibiduwal makabatog kaayohan sa pagpailob ni Jehova?
12 Busa, si bisan kinsa nga mobati nga ang adlaw ni Jehova nalangan gidasig sa pagpatalinghog sa tambag ni Pedro nga maghulat nga mapailobon sa tinudlong panahon ni Jehova. Sa pagkatinuod, magamit nato sa maalamong paagi ang sobrang panahon nga gitugot sa pagpailob sa Diyos. Pananglitan, kita makapadayon sa pag-ugmad sa hinungdanong Kristohanong mga hiyas maingon man sa pagpaambit sa maayong balita ngadto sa mas daghang tawo. Kon kita magtukaw, makaplagan kita ni Jehova nga “walay buling ug walay lama ug anaa sa pakigdait” sa kataposan niining sistemaha sa mga butang. (2 Pedro 3:14, 15) Pagkadakong panalangin unya kana!
13. Unsang mga pulong ni Pablo ngadto sa mga Kristohanon sa Tesalonica ang ilabinang haom karon?
13 Si Pablo, sa iyang unang sulat sa mga Kristohanon sa Tesalonica, naghisgot usab sa panginahanglan nga magtukaw. Siya nagtambag: “Dili kita mangatulog sama sa ginahimo sa uban, kondili magtukaw kita ug maghupot ug maayong panghunahuna.” (1 Tesalonica 5:2, 6) Karon, samtang ang kalaglagan sa enterong sistema sa mga butang sa kalibotan nagkaduol na, kinahanglan gayod nga magtukaw! Ang mga magsisimba ni Jehova nagpuyo sa usa ka kalibotan nga puno sa mga tawo nga walay interes sa espirituwal nga mga butang, ug kini makaapektar kanila. Busa, si Pablo nagtambag: “Maghupot kita ug maayong panghunahuna ug magsul-ob sa panagang sa dughan nga mao ang pagtuo ug gugma ug ingong helmet ang paglaom sa kaluwasan.” (1 Tesalonica 5:8) Ang regular nga pagtuon sa Pulong sa Diyos ug ang regular nga pagpakig-uban sa atong mga igsoon diha sa mga tigom motabang kanato sa pagsunod sa tambag ni Pablo ug sa paghupot sa atong pagbati sa pagkadinalian.—Mateo 16:1-3.
Milyonmilyon ang Nagpadayon sa Pagtukaw
14. Unsang mga estadistika ang nagpakita nga daghan karon ang nagsunod sa tambag ni Pedro nga magtukaw?
14 Daghan ba karon ang nagpatalinghog sa inspiradong pagdasig nga magmaigmat? Oo. Sa 2002 nga tuig sa pag-alagad, ang kinatas-ang ihap nga 6,304,645 ka magmamantala—usa ka 3.1-porsiyentong pag-uswag kay sa 2001—naghatag ug pamatuod sa pagkaigmat sa espirituwal pinaagi sa paggugol ug 1,202,381,302 ka oras sa pagpakigsulti sa uban bahin sa Gingharian sa Diyos. Alang kanila, ang maong kalihokan dili gamayng butang. Kini mao ang pangunang bahin sa ilang kinabuhi. Ang tinamdan sa daghan kanila gipakita ni Eduardo ug Noemi sa El Salvador.
15. Unsang eksperyensiya gikan sa El Salvador ang nagpakita nga daghan ang nagpabiling igmat sa espirituwal?
15 Pipila ka tuig kanhi, si Eduardo ug Noemi nagtagad sa giingon ni Pablo: “Ang talan-awon niining kalibotana nagakausab.” (1 Corinto 7:31) Ilang gipayano ang ilang kinabuhi ug misulod sa bug-os-panahong payunir nga ministeryo. Sa paglabay sa panahon, sila gipanalanginan sa daghang paagi ug nakigbahin pa gani sa sirkito ug distrito nga buluhaton. Bisan pag nag-atubang ug seryosong mga problema, si Eduardo ug Noemi kombinsido nga gihimo nila ang hustong desisyon sa dihang ilang gisakripisyo ang materyal nga kaharuhay puli sa bug-os-panahong pag-alagad. Daghan sa 29,269 ka magmamantala—lakip ang 2,454 ka payunir—sa El Salvador nagpakita ug susamang nagsakripisyo-sa-kaugalingon nga espiritu, nga maoy usa ka rason nga kanang nasora may 2-porsiyentong pag-uswag sa gidaghanon sa mga magmamantala sa miaging tuig.
16. Unsang tinamdan ang gipakita sa usa ka batan-ong brader sa Côte d’Ivoire?
16 Sa Côte d’Ivoire, ang susamang tinamdan gipakita sa usa ka batan-ong Kristohanong lalaki nga misulat sa sangang buhatan: “Ako nag-alagad ingong ministeryal nga alagad. Apan dili mahimong ingnon nako ang mga igsoon nga magpayunir samtang ako wala maghatag ug maayong panig-ingnan. Busa gibiyaan nako ang dakog-suweldong trabaho ug karon aduna na akoy kinaugalingon nga trabaho, nga naghatag kanako ug mas daghang panahon alang sa ministeryo.” Kining maong batan-ong lalaki nahimong usa sa 983 ka payunir nga nag-alagad sa Côte d’Ivoire, nga nagtaho ug 6,701 ka magmamantala sa miaging tuig, usa ka 5 porsiyento nga pag-uswag.
17. Sa unsang paagi ang usa ka batan-ong Saksi sa Belgium nagpakita nga wala siya mahadlok sa pagpihig?
17 Ang pagkadili-matugoton, pagkamapihigon, ug pagpalabilabi nagpadayon sa pagpahinabog mga problema alang sa 24,961 ka magmamantala sa Gingharian didto sa Belgium. Bisan pa niana, sila masiboton ug wala mahadlok. Sa dihang ang usa ka 16-anyos nga Saksi nakadungog nga ang mga Saksi ni Jehova gihubit ingong usa ka sekta panahon sa usa ka klase sa etika diha sa eskuylahan, nangayo siyag permiso nga mohatag sa panglantaw sa mga Saksi ni Jehova. Ginamit ang video nga Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name ug ang brosyur nga Mga Saksi ni Jehova—Kinsa Sila?, nakahimo siya sa pagpatin-aw kon kinsa gayod ang mga Saksi. Ang impormasyon gidawat gayod, ug pagkasunod semana ang mga estudyante gihatagag pasulit diin ang tanang pangutana naghisgot bahin sa Kristohanong relihiyon nga mga Saksi ni Jehova.
18. Unsay pamatuod nga ang mga magmamantala sa Argentina ug Mozambique wala malinga sa kalisod sa ekonomiya diha sa ilang pag-alagad kang Jehova?
18 Kadaghanang Kristohanon kinahanglang moatubang ug grabeng mga problema niining kataposang mga adlaw. Bisan pa niana, naningkamot sila nga dili malinga. Bisan pag nabaniog pag-ayo nga naglisod kini sa ekonomiya, ang Argentina nagtaho ug bag-ong kinatas-ang ihap nga 126,709 ka Saksi sa miaging tuig. Aduna gihapoy kaylap nga kakabos sa Mozambique. Bisan pa niana, 37,563 ang nagtaho nga nakigbahin sa buluhatong pagsangyaw, 4 porsiyento nga pag-uswag. Daghan ang nagkalisodlisod sa Albania, bisan pa niana ang maong nasod nagtaho ug dakong pag-uswag nga 12 porsiyento, nga nakaabot sa kinatas-ang ihap nga 2,708 ka magmamantala. Klaro nga ang espiritu ni Jehova wala mababagi sa malisod nga mga kahimtang sa dihang ang iyang mga alagad nag-una sa mga intereses sa Gingharian.—Mateo 6:33.
19. (a) Unsay nagpamatuod nga aduna pay daghang karnerohon nga mga tawo nga gigutom sa kamatuoran sa Bibliya? (b) Unsa ang pipila sa mga detalye sa tinuig nga taho nga nagpasundayag nga ang mga alagad ni Jehova nagtukaw sa espirituwal? (Tan-awa ang tsart sa mga panid 12-15.)
19 Ang binulan nga aberids nga 5,309,289 ka panagtuon sa Bibliya nga gitaho sa miaging tuig sa tibuok kalibotan nagpakita nga aduna gihapoy daghang karnerohon nga mga tawo nga gigutom sa kamatuoran sa Bibliya. Sa bag-ong kinatas-ang ihap nga 15,597,746 nga mitambong sa Memoryal, ang kadaghanan dili pa aktibong nag-alagad kang Jehova. Hinaot nga sila magpadayon sa pag-uswag sa kahibalo ug gugma, alang kang Jehova ug sa mga igsoon. Makapahinam ang pagkakita nga ang “dakong panon” sa “ubang mga karnero” nagpadayon sa pagpamunga samtang sila nag-alagad sa Maglalalang “adlaw ug gabii diha sa iyang templo” kauban sa ilang dinihogan-sa-espiritu nga mga igsoon.—Pinadayag 7:9, 15; Juan 10:16.
Pagtulon-an Gikan Kang Lot
20. Unsay atong makat-onan gikan sa panig-ingnan ni Lot ug sa iyang asawa?
20 Siyempre, bisan ang matinumanong mga alagad sa Diyos sa makadiyot mawad-an sa ilang pagbati sa pagkadinalian. Hunahunaa ra ang pag-umangkon ni Abraham nga si Lot. Nahibaloan niya gikan sa duha ka manulonda nga miduaw kaniya nga hapit nang laglagon sa Diyos ang Sodoma ug Gomora. Ang balita dili makapatingala kang Lot, kinsa “naguol pag-ayo gumikan sa pagpatuyang sa mga masupilon-sa-balaod nga katawhan diha sa malaw-ayng panggawi.” (2 Pedro 2:7) Bisan pa niana, sa dihang ang duha ka manulonda miabot aron ubanan siya sa paggawas sa Sodoma, siya ‘naglanganlangan.’ Halos kinahanglang guyoron sa mga manulonda si Lot ug ang iyang pamilya paggawas sa siyudad. Human niana, ang asawa ni Lot wala manumbaling sa pasidaan sa manulonda nga dili molingi. Tungod sa iyang wala-pagpakabana nawad-an siya sa iyang kinabuhi. (Genesis 19:14-17, 26) “Hinumdomi ninyo ang asawa ni Lot,” nagpasidaan si Jesus.—Lucas 17:32.
21. Nganong mas hinungdanon nga magtukaw karon kay sukad masukad?
21 Ang katalagman sa Pompeii ug Herculaneum ug ang mga hitabo nga nalangkit sa kalaglagan sa Jerusalem, maingon man ang mga pananglitan sa Lunop sa adlaw ni Noe ug sa iya ni Lot, ngatanan nag-ilustrar sa kahinungdanon sa pagpatalinghog sa mga pasidaan. Ingong mga alagad ni Jehova, atong maila ang ilhanan sa panahon sa kataposan. (Mateo 24:3) Mibulag na kita sa bakak nga relihiyon. (Pinadayag 18:4) Sama sa unang-siglo nga mga Kristohanon, kita kinahanglang ‘magbutang kanunay sa hunahuna sa presensiya sa adlaw ni Jehova.’ (2 Pedro 3:12) Oo, karon mas hinungdanon nga magtukaw kay sukad masukad! Unsang mga lakang ang mahimo nato, ug unsang mga hiyas ang atong maugmad aron makapabiling nagtukaw? Ang sunod nga artikulo maghisgot niining mga butanga.
[Mga footnote]
a Ang mga molupyo sa Jerusalem sa unang siglo wala gayod mokapin sa 120,000 ka buok. Si Eusebius nagbanabana nga 300,000 ka molupyo gikan sa probinsiya sa Judea ang mibiyahe paingon sa Jerusalem alang sa Paskuwa sa 70 K.P. Ang ubang mga biktima lagmit naggikan sa ubang mga bahin sa imperyo.
b Siyempre, sa panglantaw ni Jehova, ang Moisesnong Balaod gipulihan sa bag-ong pakigtugon niadtong 33 K.P.—Efeso 2:15.
Unsaon Nimo Pagtubag?
• Unsang kaugmaran ang nakapaarang sa Hudiyong mga Kristohanon sa pag-ikyas sa kalaglagan sa Jerusalem?
• Sa unsang paagi ang tambag diha sa mga sulat ni apostol Pedro ug Pablo motabang kanato sa pagtukaw?
• Kinsa karon ang naghatag ug pamatuod nga bug-os nga nagtukaw?
• Unsang pagtulon-an ang atong makat-onan gikan sa asoy bahin kang Lot ug sa iyang asawa?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Chart sa panid 12-15]
2002 TUIG SA PAG-ALAGAD NGA TAHO SA MGA SAKSI NI JEHOVA SA TIBUOK KALIBOTAN
(Tan-awa ang bound volume)
[Hulagway sa panid 9]
Sa 66 K.P., ang Kristohanong komunidad sa Jerusalem nagpatalinghog sa pasidaan ni Jesus
[Mga hulagway sa panid 10]
Ang pagpabiling aktibo motabang sa mga Kristohanon sa pagpabiling nagtukaw