Ang Korte Suprema Nagbayaw sa Matuod nga Pagsimba sa “Yuta sa Ararat”

Usa ka ubanong Armeniano nga amahan sa tulo ka anak nagbarog atubangan sa kinatas-ang korte sa iyang nasod. Ang iyang kagawasan ug nianang sa iyang daghang mga isigkamagtutuo nameligro. Ang Korte namati samtang mikutlo siya gikan sa Bibliya aron sa pagpatin-aw sa iyang pagtuo. Aron masabtan kon sa unsang paagi kining maong husay misangpot sa dakong kadaogan sa matuod nga pagsimba nianang nasora, susihon nato ang mga kaugmaran nga misangko nianang maong husay.

ANG Armenia nahimutang sa sidlakan sa Turkey ug habagatan sa dakong kutay sa kabukiran sa Caucasus. Pinuy-anan kini sa kapig tulo ka milyong tawo. Gikan sa kaulohan sa nasod, ang Yerevan, makita ang maanindot kaayong duha ka taluktok sa Bukid sa Ararat, diin, sumala sa tradisyon, nahiluna ang arka ni Noe human sa tibuok-yutang Lunop.—Genesis 8:4. a

Ang mga Saksi ni Jehova nagahimo sa ilang Kristohanong ministeryo sa Armenia sukad pa sa 1975. Human naangkon sa Armenia ang kaugalingnan gikan sa kanhing Unyon Sobyet sa 1991, ang State Council for Religious Affairs gimugna  aron sa pagrehistro sa relihiyosong mga organisasyon. Apan, kining maong konseho sublisubling midumili sa pagrehistro sa mga Saksi ni Jehova, sa panguna tungod sa isyu sa Kristohanong neyutralidad. Busa, sukad sa 1991 kapin sa 100 ka batan-ong mga Saksi sa Armenia ang nakombikto ug sa kadaghanang kaso nabilanggo tungod sa ilang pinasukad-sa-Bibliya nga baroganan labot sa serbisyo militar.

Ang Konseho mihangyo usab sa piskaliya nga susihon ang relihiyosong kalihokan ni Lyova Margaryan, usa ka Kristohanong ansiyano ug kugihang abogado nga nagtrabaho sa lokal nga atomikong planta sa koryente. Ngadtongadto, si Brader Margaryan gipasakaan ug sumbong ilalom sa Artikulo 244, usa ka nagpabilin nga bahin sa balaod sa Sobyet nga gipasaka sa panahon ni Khrushchev, nga ang tuyo mao ang pagbabag ug sa ngadtongadto ang pagwagtang sa mga Saksi ni Jehova ug sa ubang relihiyosong mga grupo.

Sumala sa maong balaod usa ka krimen ang pag-organisar o pagpanguna sa usa ka relihiyosong grupo nga, sa pasangil nga iwali ang relihiyosong mga pagtulon-an, ‘naghaylo sa mga batan-on sa pagtambong sa relihiyosong mga tigom sa usa ka wala-marehistro nga relihiyon’ ug ‘nag-impluwensiya sa mga membro sa pagdumili sa ilang mga katungdanan isip lungsoranon.’ Aron sa pagsuportar sa iyang pangangkon, gipunting sa piskal ang pagtambong sa menor-de-edad nga mga bata diha sa mga tigom nga gidumala ni Brader Margaryan sa siyudad sa Metsamor. Ang piskal nangangkon usab nga si Brader Margaryan nagpugos sa batan-ong mga membro sa kongregasyon sa pagdumili sa serbisyo militar.

Nagsugod ang Husay

Ang husay nagsugod sa Biyernes, Hulyo 20, 2001, sa korte sa distrito sa Armavir nga si Huwes Manvel Simonyan ang nagdumala. Nagpadayon kini hangtod sa Agosto. Panahon sa ilang testimonya, ang mga testigos sa tigdemanda sa ngadtongadto miadmitir nga ang mga hawas sa National Security Ministry (kanhing KGB) nagdiktar sa ubang bahin sa sinulat nga mga pahayag batok kang Brader Margaryan ug nagpugos kanila sa pagpirma nianang maong mga pahayag. Pananglitan, usa ka babaye miadmitir nga ang usa ka opisyal sa Security Ministry nagsugo kaniya sa pag-ingon nga “ang mga Saksi ni Jehova supak sa atong kagamhanan ug sa atong relihiyon.” Ang babaye misugid nga wala siyay nakailang Saksi ni Jehova sa personal apan nakadungog lamang ug mga akusasyon batok kanila diha sa telebisyon sa Estado.

Sa dihang iya nang turno, si Brader Margaryan nagpamatuod nga ang menor-de-edad nga mga bata nga nanambong sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova nagbuhat niana uban ang pagtugot sa ilang mga ginikanan. Misaysay usab siya nga ang serbisyo militar maoy personal nga desisyon. Ang pagsukitsukit kaniya sa piskal nagpadayon sulod sa ubay-ubayng mga adlaw. Si Brader Margaryan, nga migamit ug Bibliya, kalmadong mitubag sa mga pangutana bahin sa iyang mga pagtuo, samtang ang piskal nagsusi sa mga teksto nga gihisgotan diha sa iyang kaugalingong Bibliya.

Sa Septiyembre 18, 2001, ang huwes nagpahayag kang Margaryan nga “dili sad-an,” nga nag-ingon nga “walay timailhan sa krimen” sa iyang kalihokan. Usa ka madayganong taho bahin sa kaso migula diha sa Prensa Asosyada. Kini ang mabasa: “Usa ka pangulo sa mga Saksi ni Jehova sa Armenia naabsuwelto karon sa mga sumbong nga nangabig ug nagpugos  sa mga batan-on sa paglikay sa serbisyo militar. Human sa duha ka bulang husay, ang Korte miingon nga kulang ang mga ebidensiya batok sa pangulo, si Levon Markarian [Lyova Margaryan]. Nag-atubang siya sa posibilidad nga mabilanggo ug lima ka tuig. . . . Bisan tuod ang Batakang Balaod sa Armenia naggarantiya ug kagawasan sa relihiyon, malisod para sa bag-ong relihiyosong mga pundok ang pagparehistro ug ang mga lagda maoy pabor sa dominanteng Armenian Apostolic Church.” Sa opisyal nga balita niadtong Septiyembre 18, 2001, ang Organization for Security and Cooperation in Europe (OSCE) nag-ingon: “Bisan tuod malipayong gidawat ang desisyon, ang Buhatan sa OSCE nasubo gihapon nga gipasaka ang sumbong.”

Nagpadayon ang Demanda

Bisan pa niana, ang mga tigdemanda miapelar, ug ang husay sa apelasyon gidangtag upat pa ka bulan. Sa sinugdanan sa husay, sa dihang turno na ni Brader Margaryan nga motestigos, ang unang pangutana alang kaniya gisukna sa usa ka huwes sa grupo. Inigsugod ug tubag ni Brader Margaryan, ang tsirman mosagbat ug hagiton siya. Human niana, wala na niya tugoti si Brader Margaryan sa pagtapos sa pagtubag bisag usa ka pangutana. Nga wala mohatag ug mga rason, wala usab niya irekord ang kadaghanang mga pangutana nga gipangutana kang Brader Margaryan sa depensa. Panahon sa husay, ang kontra-Saksi nga relihiyosong mga panatiko, nga maoy nakapuno sa lawak sa korte, nagbugalbugal kang Brader Margaryan. Human sa sesyon, daghang bakak ug tinuis nga mga taho bahin sa husay ang gisibya sa telebisyon, nga nag-ingon, pananglitan, nga si Brader Margaryan, sa pagkatinuod, miadmitir nga siya sad-an.

Sa tungatunga sa husay, nakurat ang mga mamiminaw sa dihang ang tsirman sa grupo sa tulo ka huwes nagpresentar ug sulat gikan sa State Council for Religious Affairs nga nagbaod nga ang piskaliya mosilot kang Brader Margaryan. Kining maong lihok nakapakurat sa mga maniniid sa maong husay nga naggikan sa lainlaing mga nasod, tungod kay sa aplikasyon niini alang sa pagkamembro sa Konseho sa Uropa, ang Armenia miila sa obligasyon niini sa “pagseguro nga ang tanang Iglesya o relihiyosong mga  komunidad, ilabina kadtong gitawag ug ‘dili-tradisyonal,’ mahimong magtuman sa ilang relihiyon nga walay pagpihig.”

Samtang nagpadayon ang husay sulod sa misunod nga mga semana, ang kahimtang nag-anam ka tandogon. Ang mga magsusupak nagpadayon sa paghasi ug pag-atake sa mga Saksi sa sulod ug gawas sa korte. Gipatiran ang mga bitiis sa mga babaye nga Saksi. Sa dihang ang usa ka Saksi giatake apan wala mobalos, gibunalan ang iyang bukobuko ug kinahanglan siyang dad-on sa ospital.

Sa kasamtangan, usa ka bag-ong nagadumalang huwes ang gitudlo sa maong kaso. Bisan pa sa mga paningkamot sa pipila diha sa mamiminaw sa paghadlok sa abogado sa depensa, kontrolado niining bag-ong tsirman ang situwasyon, gimandoan pa gani ang usa ka polis nga pagawson sa lawak sa korte ang usa babaye nga nagsinggitsinggit ug mga hulga sa abogado sa depensa.

Gisang-at ang Kaso Ngadto sa Korte Suprema sa Armenia

Sa kataposan, sa Marso 7, 2002, ang korte sa apelasyon nagtuboy sa desisyon sa piskaliya. Lain pay ato, sa adlaw una pa ipahayag ang maong desisyon, nabungkag ang State Council for Religious Affairs. Sa makausa pa, giapelar sa tigdemanda ang desisyon, niining panahona sa Korte Suprema sa Armenia. Ang mga tigdemanda mihangyo nianang tungora nga husayon pag-usab sa Korte ang kaso “aron ipakanaog ang hukom sa pagkasad-an.”

Ang unom-ug-membro nga grupo sa mga huwes, nga ang tsirman mao si Huwes Mher Khachatryan nagtigom sa alas 11:00 s.b. sa Abril 19, 2002. Sa iyang pangbukas nga pahayag, ang usa sa mga tigdemanda nagpahayag ug dakong kayugot nga ang duha ka kanhing mga korte napakyas sa pagkombikto kang Brader Margaryan. Apan, niining tungora misagbat ang upat sa mga huwes ug pintok nilang gisukitsukit ang tigdemanda. Ang usa ka huwes nagbadlong sa tigdemanda tungod sa pagpaningkamot nga impluwensiyahan ang Korte sa pagpihig sa mga Saksi pinaagi sa paglakip sa buluhatong pagsangyaw ug sa pagkawala-marehistro sa mga Saksi ni Jehova diha sa iyang gisumiter nga dokumento batok kang Brader Margaryan—nga ang bisan hain niana wala hubita nga kriminal diha sa Artikulo 244. Dayon gihubit sa huwes ang gibuhat sa tigdemanda ingong “paglutos pinaagi sa usa ka kriminal nga kaso.” Ang laing huwes naghisgot sa lainlaing mga kaso sa Korte sa Uropa diin ang mga Saksi ni Jehova gitamod ingong “nailhang relihiyon” nga takos panalipdan sa Uropanhong Kombensiyon sa Tawhanong mga Katungod. Niining tungora, usa ka pari diha sa lawak sa korte ang misinggit nga ang mga Saksi ni Jehova nakapabahin sa nasod. Gimandoan siya sa Korte sa paghilom.

Dayon gitawag sa mga huwes si Lyova Margaryan gikan sa mga mamiminaw—wala pa kini himoa sukad niining maong korte suprema. Si Brader Margaryan naghatag ug maayong pamatuod bahin sa Kristohanong baroganan sa mga Saksi ni Jehova labot sa lainlaing mga isyu. (Marcos 13:9) Human sa mubo nga pagtimbangtimbang, ang Korte nagtigom pag-usab ug nagkahiusa sa pagbayaw sa desisyon nga “pagkadili sad-an.” Dayag nga nakaginhawag lawom si Brader Margaryan. Sa ilang sinulat nga desisyon, ang Korte nag-ingon: “Kining maong kalihokan [ni Lyova Margaryan] wala isipa nga krimen sa naglungtad nga balaod, ug kining matanga sa akusasyon maoy supak sa Artikulo 23 sa Batakang Balaod sa Armenia ug sa Artikulo 9 sa Uropanhong Kombensiyon.”

Mga Epekto sa Desisyon

Kon milampos pa ang tigdemanda, sayon na lang ang pagpasakag sumbong batok sa ubang Saksi nga mga ansiyano sa mga kongregasyon sa tibuok Armenia. Hinaot nga ang klarong desisyon nga gipakanaog sa Korte mosanta sa maong pagpanghasi. Ang dili-paborableng desisyon magamit usab nga pasangil nga dili gihapon tugotan nga marehistro ang mga Saksi ni Jehova. Maayo na lang nga giwagtang na sa Korte ang maong bakak nga pasangil.

Panahon ray mag-igo kon itugot ba ang pagparehistro sa kapin sa 7,000 ka Saksi ni Jehova niining nasora. Sa kasamtangan, ang matuod nga pagsimba nagauswag gihapon didto sa “yuta sa Ararat.”

[Footnote]

[Hulagway sa panid 12]

Si Lyova Margaryan panahon sa iyang husay

[Hulagway sa panid 13]

Si Brader Margaryan ug ang iyang pamilya