Ipasundayag ang “Bug-os nga Kalumo sa Tanang Tawo”

“Magpadayon ka sa pagpahinumdom kanila . . . nga magmakataronganon, nga magpasundayag ug bug-os nga kalumo sa tanang tawo.”—TITO 3:1, 2.

1. Nganong dili kanunayng sayon nga ipasundayag ang kalumo?

 “MAHIMONG mga tigsundog kanako,” misulat si apostol Pablo, “ingon nga ako nagsundog kang Kristo.” (1 Corinto 11:1) Ang tanang alagad sa Diyos karon naningkamot pag-ayo sa pagsunod niining tambaga. Tinuod, dili kini sayon, kay kita nakapanunod gikan sa atong unang tawhanon nga mga ginikanan sa hakog nga mga tinguha ug mga kinaiya nga dili uyon sa panig-ingnan ni Kristo. (Roma 3:23; 7:21-25) Bisan pa niana, kon bahin sa pagpasundayag sa kalumo, kitang tanan mahimong molampos kon kita maningkamot. Apan dili igo ang pagsalig sa atong kaugalingong determinasyon. Unsa pa ang gikinahanglan?

2. Sa unsang paagi makapasundayag kita ug “bug-os nga kalumo sa tanang tawo”?

² Ang diyosnong kalumo maoy usa sa mga bunga sa balaang espiritu. Kon kita dugang magpahiuyon sa mga pagtultol sa aktibong gahom sa Diyos, dugang madayag ang mga bunga niini. Nianang panahona lamang nga kita makapasundayag ug “bug-os nga kalumo” sa tanan. (Tito 3:2) Susihon nato kon sa unsang paagi kita makasundog sa panig-ingnan ni Jesus ug maposible nga ang mga makig-uban kanato “makakaplag ug kahayahay.”—Mateo 11:29; Galacia 5:22, 23.

 Diha sa Pamilya

3. Unsang kahimtang sa pamilya ang nag-aninag sa espiritu sa kalibotan?

³ Usa ka natad diin ang kalumo gikinahanglan maoy diha sa pamilya. Ang World Health Organization nagbanabana nga ang kapintasan diha sa pamilya mas dakog risgo sa panglawas sa kababayen-an kay sa giipong mga aksidente sa trapiko ug malaria. Pananglitan, sa London, Inglaterra, un-kuwarto sa tanang gitaho nga mapintasong krimen maoy diha sa panimalay. Ang kapolisan kanunayng makahibalag ug mga tawong magpahungaw sa ilang mga pagbati pinaagi sa “sininggitay ug mapasipalahong sinultihan.” Mas daotan pa, gitugotan sa pipila ka magtiayon nga ang “mapangdaot nga kayugot” magdaot sa ilang relasyon. Kining tanan maoy makapasubong aninag sa “espiritu sa kalibotan” ug busa walay dapit diha sa Kristohanong mga pamilya.—Efeso 4:31; 1 Corinto 2:12.

4. Unsa ang epekto sa kalumo diha sa pamilya?

⁴ Aron masumpo ang kalibotanong mga kiling, gikinahanglan nato ang espiritu sa Diyos. “Kon asa gani ang espiritu ni Jehova, adunay kagawasan.” (2 Corinto 3:17) Ang gugma, kalumo, pagpugong-sa-kaugalingon, ug hataas-nga-pailob makapalig-on sa panaghiusa sa dili-hingpit nga mga bana ug mga asawa. (Efeso 5:33) Ang kalumo sa buot makapasadya sa panimalay ug maoy makapahimuot nga katugbang sa panagbingkil ug panag-away nga nagdaot sa daghang pamilya. Hinungdanon ang ginasulti sa usa ka tawo, apan ang paagi sa iyang pagpahayag sa iyang kaugalingon mao ang mopadayag kon unsay iyang tinamdan sa kahiladman. Ang mga kahingawa ug mga kabalaka nga gipahayag uban ang kalumo makapaluag sa dughan. Ang makinaadmanong si Haring Solomon misulat: “Ang tubag, kon malumo, makapahilayo sa kaaligutgot, apan ang pulong nga makapasakit makapapukaw sa kasuko.”—Proverbio 15:1.

5. Sa unsang paagi ang kalumo makatabang diha sa panimalay nga nabahin tungod sa relihiyon?

 ⁵ Ilabinang hinungdanon ang kalumo diha sa panimalay nga nabahin tungod sa relihiyon. Kon duyogan ug malulotong mga binuhatan, kini makatabang sa pagkabig sa mga masupakon ngadto kang Jehova. Gitambagan ni Pedro ang Kristohanong mga asawa: “Magpasakop kamo sa inyong mga bana, aron nga, kon aduna may dili-masinugtanon sa pulong, sila makabig nga walay pulong pinaagi sa panggawi sa ilang mga asawa, tungod kay mga saksing-nakakita sa inyong maputling panggawi uban ang halawom nga pagtahod. Ug himoa nga ang inyong dayandayan dili anha sa panggawas nga pagsalapid sa buhok ug sa pagsul-ob ug mga pahiyas nga bulawan o sa pagsul-ob ug panggawas nga mga besti, kondili diha sa natago nga pagkatawo sa kasingkasing pinaagi sa dili-madunot nga sapot sa malinawon ug malumong espiritu, nga dakog bili sa mga mata sa Diyos.”—1 Pedro 3:1-4.

6. Sa unsang paagi ang pagpasundayag sa kalumo makapalig-on sa bugkos sa panaghiusa sa mga ginikanan ug mga anak?

⁶ Ang relasyon tali sa mga ginikanan ug mga anak mahimong madaot kon wala ang gugma kang Jehova. Apan kinahanglang ipasundayag ang kalumo diha sa tanang Kristohanong mga panimalay. Gitambagan ni Pablo ang mga amahan: “Ayaw palagota ang inyong mga anak, kondili magpadayon sa pagmatuto kanila sa disiplina ug sa pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.” (Efeso 6:4) Kon kanunayng ipasundayag ang kalumo diha sa pamilya, mahimong lig-on ang panagsuod sa mga ginikanan ug mga anak. Si Dean, nga usa sa lima ka anak, nahinumdom bahin sa iyang amahan: “Si Papa malumog-buot. Dili ako makahinumdom nga nakiglalis ako kaniya—bisan pa sa tin-edyer ako. Siya kanunayng lumo kaayo, bisan pag siya napikal. Usahay dili niya ako pagawason sa akong kuwarto isip pagsilot o hikawan akog pipila ka pribilehiyo, apan wala gayod kami magkalalis. Siya dili lang among amahan. Siya usab among higala, ug dili namo gusto nga siya mahiubos kanamo.” Ang kalumo makatabang pag-ayo aron malig-on ang bugkos sa panaghiusa sa mga ginikanan ug mga anak.

Diha sa Atong Ministeryo

7, 8. Nganong hinungdanon ang pagpasundayag sa kalumo diha sa ministeryo sa kanataran?

⁷ Ang laing natad diin ang kalumo mahinungdanon maoy diha sa ministeryo sa kanataran. Samtang ipakigbahin nato ang maayong balita sa Gingharian sa uban, kita makahibalag ug mga tawong adunay nagkalainlaing mga taras. Ang pipila malipayong magpatalinghog sa mensahe sa paglaom nga atong dala. Ang uban, tungod sa nagkadaiyang mga hinungdan, basin masupakon. Sa maong higayon ang hiyas sa kalumo makatabang pag-ayo kanato sa pagtuman sa buluhatong gihatag kanato nga mahimong mga saksi ngadto sa kinalay-ang bahin sa yuta.—Buhat 1:8; 2 Timoteo 4:5.

⁸ Si apostol Pedro misulat: “Balaana si Kristo ingong Ginoo diha sa inyong mga kasingkasing, nga andam kanunay sa pagdepensa atubangan sa tanan nga mangayo kaninyog katarongan sa paglaom nga anaa kaninyo, apan magabuhat niini uban ang kalumo sa buot ug halawom nga pagtahod.” (1 Pedro 3:15) Tungod kay atong gitamod si Kristo ingong Sulondan diha sa atong mga kasingkasing, magbantay kita nga ipasundayag ang kalumo ug pagtahod sa dihang magasangyaw ngadto niadtong mosulting mapasipalahon. Ang maong panggawi kasagarang mohatag ug talagsaong mga resulta.

9, 10. Iasoy ang usa ka kasinatian nga nagpadayag sa bili sa kalumo diha sa ministeryo sa kanataran.

⁹ Sa dihang ang iyang asawa maoy miabli sa pultahan sa ilang apartment sa dihang may nanuktok, si Keith wala moatubang. Sa pagkahibalong ang ilang bisita usa ka Saksi ni Jehova, ang asawa ni Keith masuk-anong nag-akusar sa mga Saksi ingong mapintason sa mga anak. Nagpabiling kalmado ang igsoong lalaki. Sa kalumo, siya mitubag: “Gikasubo ko nga kanay imong gibati. Mahimo bang akong ipakita kanimo kon unsay pagtuo sa mga Saksi ni Jehova?” Si Keith namati sa panagkabildo ug niadtong higayona miduol sa pultahan aron taposon na ang pagduaw sa igsoon.

¹⁰ Sa ulahi, nagbasol ang magtiayon sa mangil-ad nilang tinagdan sa ilang bisita. Ang malumong panggawi sa igsoon nakapahinuklog kanila. Sa ilang katingala, usa ka semana sa ulahi, ang igsoong lalaki mibalik, ug si Keith ug ang iyang asawa mitugot nga iyang ipatin-aw ang Kasulatanhong  pasikaranan sa iyang gituohan. “Sulod sa misunod nga duha ka tuig, nagsige kamig patalinghog sa gipamulong sa ubang mga Saksi,” mipahayag sila sa ulahi. Misugot sila nga magtuon sa Bibliya, ug ngadtongadto silang duha nabawtismohan agig simbolo sa ilang pagpahinungod kang Jehova. Talagsaong ganti alang sa Saksi nga unang miduaw kang Keith ug sa iyang asawa! Nahibalag sa Saksi ang magtiayon katuigan sa ulahi ug nasayran nga niadtong panahona sila maoy espirituwal na niyang mga igsoon. Maayo ug resulta ang kalumo.

11. Sa unsang paagi ang usa ka tawo mas daling nakadawat sa Kristohanong kamatuoran tungod sa kalumo?

¹¹ Tungod sa mga kasinatian ni Harold sa pagkasundalo, siya nahimong mayugtanon ug nagduhaduha kon aduna bay Diyos. Nga nakapasamot sa iyang mga suliran, ang aksidente sa sakyanan tungod sa hubog nga drayber naghimo kang Harold nga permanenteng baldado. Sa dihang ang mga Saksi ni Jehova miduaw sa iyang balay, gisultihan sila ni Harold nga ihunong na nila ang pagduaw kaniya. Apan usa ka adlaw, ang usa ka Saksing ginganlag Bill moduaw unta sa usa ka interesadong tawo nga nagpuyog duha ka pultahan gikan kang Harold. Kay nasayop, si Bill nakapanuktok sa pultahan ni Harold. Sa dihang si Harold, nga nagtukod sa iyang kaugalingon sa duha ka sungkod, miabli sa pultahan, si Bill midali sa pagpangayog pasaylo, nga mipatin-aw nga ang iyang tuyo mao nga duawon ang haduol nga balay. Unsay reaksiyon ni Harold? Nga wala hisayri ni Bill, si Harold nakatan-aw sa balita sa telebisyon nga nagpasundayag sa mga Saksi nga nagtinabangay sa pagtrabaho aron matukod ang usa ka bag-ong Kingdom Hall sa mubong panahon. Kay nakadayeg sa pagkakita ug daghan kaayong tawo nga nagkahiusa sa pagtrabaho, nausab ang iyang tinamdan bahin sa mga Saksi. Kay natandog sa malulotong pagpangayog pasaylo ni Bill ug sa iyang makapahimuot, malumo nga panggawi, si Harold mihukom nga magpaduaw sa mga Saksi. Siya mituon sa Bibliya, miuswag, ug nahimong bawtismadong alagad ni Jehova.

Diha sa Kongregasyon

12. Unsang kalibotanong mga taras ang likayan sa mga membro sa Kristohanong kongregasyon?

¹² Ang ikatulong natad diin hinungdanon ang kalumo maoy diha sa Kristohanong kongregasyon. Ang panag-away ordinaryo na sa katilingban karon. Ang mga debate, mga argumento, ug mga panaglalis maoy nauso sa mga tawong adunay kalibotanong panglantaw sa kinabuhi. Usahay, ang maong kalibotanong mga taras makayuhot sa Kristohanong kongregasyon ug madayag diha sa mga panagbingkil ug mga argumento. Ang mga igsoong adunay katungdanan masubo sa dihang kinahanglang husayon nila kanang mga sulirana. Bisan pa niana, ang gugma kang Jehova ug sa ilang mga igsoon maoy magtukmod kanila nga paningkamotang makabig ang mga masalaypon.—Galacia 5:25, 26.

13, 14. Unsay mahimong resulta sa ‘malumong pagtudlo niadtong nagasupak’?

¹³ Sa unang siglo, si Pablo ug ang iyang kaubang  si Timoteo nakasugamak ug mga suliran gumikan sa pipila ka tawo sulod sa kongregasyon. Si Pablo nagpasidaan kang Timoteo nga magbantay batok sa mga igsoon nga kaamgid sa mga sudlanan alang sa “katuyoang dili dungganon.” “Ang ulipon sa Ginoo dili kinahanglang makig-away,” si Pablo nangatarongan, “kondili kinahanglang magmalumo sa tanan, may katakos sa pagpanudlo, nagapadayon sa pagpugong sa kaugalingon bisan ilalom sa daotan, malumong nagatudlo niadtong nagasupak.” Sa dihang atong huptan ang malumong buot bisan pag gihagit sa pagkasuko, ang mga magsusupak sagad mapalihok sa pagtimbangtimbang pag-usab sa ilang mga pagpanaway. Sa baylo, sumala sa dugang gisulat ni Pablo, basin ‘itugot ni Jehova nga sila maghinulsol nga motultol ngadto sa tukmang kahibalo sa kamatuoran.’ (2 Timoteo 2:20, 21, 24, 25) Matikdi nga gilambigit ni Pablo ang pagkamapugnganon ug ang kalumo.

¹⁴ Si Pablo nagpadapat kon unsay iyang giwali. Sa dihang nagsagubang sa “maayong-laki nga mga apostoles” sa kongregasyon sa Corinto, giawhag niya ang mga igsoon: “Karon ako, si Pablo, mangaliyupo kaninyo pinaagi sa kalumo ug kalulot ni Kristo, bisan tuod ako ubos tan-awon sa taliwala ninyo, apan kon wala sa inyong atubangan ako maisog.” (2 Corinto 10:1; 11:5) Si Pablo nagsundog gayod kang Kristo. Matikding siya nangaliyupo niadtong mga igsoon “pinaagi sa kalumo” ni Kristo. Niana iyang nalikayan ang mahariharion, samag-diktador nga tinamdan. Ang iyang pagtambag sa walay duhaduha naangayan sa mga sakop sa kongregasyon nga may kasingkasing nga mosanong dayon. Iyang gihusay ang nadaot nga mga relasyon ug gipahiluna ang pasikaranan alang sa kalinaw ug panaghiusa diha sa kongregasyon. Dili ba kini mao ang mga buhat nga paningkamotan natong tanan nga masundog? Ang mga ansiyano ilabina ang angayng mosundog sa mga buhat ni Kristo ug Pablo.

15. Nganong ang kalumo hinungdanon sa dihang maghatag ug tambag?

¹⁵ Ang responsabilidad sa pagtabang sa uban tinong dili limitado sa mga panahon nga nameligro ang kalinaw ug panaghiusa sa kongregasyon. Dugay na unta sa dili pa madaot ang mga relasyon, ang mga igsoon nagkinahanglan ug mahigugmaong pagtultol. “Mga igsoon, bisan pag ang usa ka tawo makahimog sayop nga lakang sa dili pa niya himatngonan kini, kamo nga may espirituwal nga mga katakos paningkamoti nga ipasibo pag-usab ang maong tawo,” miawhag si Pablo. Apan sa unsang paagi? “Diha sa espiritu sa kalumo, samtang ang matag usa kaninyo magbantay sa iyang kaugalingon, basin unya ug kamo usab matental.” (Galacia 6:1) Ang padayong paghupot sa “espiritu sa kalumo” dili kanunayng sayon, ilabina tungod kay ang tanang Kristohanon, lakip ang mga lalaking natudlo sa katungdanan, naapektahan man sa makasasalang mga kiling. Bisan pa niana, tungod sa malumong pagtambag, ang masalaypong tawo mas sayonan sa paghimo sa gikinahanglang pagpasibo pag-usab.

16, 17. Unsay makatabang aron masumpo ang pagpanuko sa pagpadapat sa tambag?

¹⁶ Sa orihinal nga Grego, ang pulong nga gihubad  “pagpasibo pag-usab” mahimong nagpasabot usab sa pagpatakdo o pagtul-id sa nabali nga bukog, nga maoy sakit nga proseso. Ang mapasaligong doktor nga magtul-id sa nabali nga bukog maghisgot nga paborable sa mga kaayohan sa maong proseso. Makapahupay ang iyang pagkakalmado. Ang pasiunang pila ka pulong makatabang sa paghupay sa kahigwaos. Sa susama, ang espirituwal nga pagpasibo pag-usab basin makapaguol. Pinaagi sa kalumo kana mas madawat, busa mapasig-uli ang maayong relasyon ug maandam ang dalan aron ang tawong masalaypon mag-usab sa iyang binuhatan. Bisan pag sa sinugdan adunay pagtutol sa tambag, ang kalumo sa magtatambag makasumpo sa pagpanuko sa pagsunod sa maayong tambag sa Kasulatan.—Proverbio 25:15.

¹⁷ Sa dihang magtabang sa uban nga makapasibo pag-usab, kanunayng may kapeligrohan nga ang tambag basin isipon nga pagsaway. Kini ang pagpahayag niini sa usa ka magsusulat: “Sa dihang magbadlong sa uban, lagmit kaayo nga mahimong mas mapugsanon, busa gikinahanglan ang kaaghop.” Ang pag-ugmad sa kalumo nga nagsumikad sa pagkamapaubsanon makatabang sa Kristohanong magtatambag nga malikayan ang maong kapeligrohan.

“Sa Tanang Tawo”

18, 19. (a) Nganong ang mga Kristohanon tingali malisdan sa pagpasundayag sa kalumo sa pag-atubang sa sekular nga mga awtoridad? (b) Unsay makatabang sa mga Kristohanon nga ipasundayag ang kalumo ngadto sa mga tawong may awtoridad, ug unsa ang mahimong mosangpot?

¹⁸ Usa ka natad diin ang daghan lisdan sa pagpasundayag sa kalumo maoy diha sa pag-atubang sa sekular nga mga awtoridad. Tinuod, ang linihokan sa pipila ka tawong may awtoridad magpadayag sa pagkamaharason ug pagkawalay-simpatiya. (Ecclesiastes 4:1; 8:9) Bisan pa niana, ang atong gugma kang Jehova motabang kanato nga ilhon ang iyang labawng awtoridad ug relatibong magpasakop sa mga awtoridad sa kagamhanan nga maoy nahiangay kanila. (Roma 13:1, 4; 1 Timoteo 2:1, 2) Bisan pag ang mga tawong tag-as ug posisyon magtinguha sa paglimite sa publikong pagpahayag sa atong pagsimba kang Jehova, kita malipay sa pagpangitag mga paagi nga bukas pa sa pagtanyag sa atong halad sa pagdayeg.—Hebreohanon 13:15.

¹⁹ Sa bisan unsang kahimtang dili angay nga kita mahimong palaaway. Maningkamot kita nga mahimong makataronganon samtang dili gayod ikompromiso ang matarong nga mga prinsipyo. Niining paagiha, ang atong mga igsoon nagmalamposon sa pagpadayon sa ilang ministeryo diha sa 234 ka nasod sa tibuok kalibotan. Gisunod nato ang tambag ni Pablo nga “magpasakop ug magmasinugtanon sa mga kagamhanan ug sa mga awtoridad ingon nga mga magmamando, nga andam alang sa tanang maayong buhat, nga dili magsultig daotan mahitungod kang bisan kinsa, dili palaaway, makataronganon, magpasundayag ug bug-os nga kalumo sa tanang tawo.”—Tito 3:1, 2.

20. Unsa ang mga ganti alang niadtong nagpasundayag sa kalumo?

²⁰ Ang dagayang mga panalangin matagamtam sa tanan nga magpasundayag sa kalumo. “Malipayon ang mga malumog-buot,” si Jesus miingon, “sanglit sila magapanunod sa yuta.” (Mateo 5:5) Alang sa dinihogan-sa-espiritung mga igsoon ni Kristo, segurado ang ilang kalipay ug ang pribilehiyo nga magmando sa yutan-ong dominyo sa Gingharian tungod sa pagbaton ug kalumo. Alang sa “dakong panon” sa “ubang mga karnero,” sila magpadayon sa pagpasundayag sa kalumo ug maikagong magpaabot sa kinabuhi diha sa Paraiso dinhi mismo sa yuta. (Pinadayag 7:9; Juan 10:16; Salmo 37:11) Pagkatalagsaong mga palaaboton! Busa, dili gayod nato kalimtan ang pahinumdom nga gihatag ni Pablo ngadto sa mga Kristohanon sa Efeso: “Busa, ako, nga binilanggo diha sa Ginoo, nangaliyupo kaninyo sa paglakaw nga takos sa pagtawag nga alang niana kamo gipanagtawag, uban ang bug-os nga pagpaubos sa hunahuna ug kalumo.”—Efeso 4:1, 2.

Agig Repaso

• Unsang mga panalangin ang mosangpot tungod sa pagpasundayag sa kalumo

• diha sa pamilya?

• diha sa ministeryo sa kanataran?

• diha sa kongregasyon?

• Unsang mga ganti ang gisaad niadtong mga tawong malumog-buot?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Hulagway sa panid 21]

Ang kalumo ilabinang hinungdanon diha sa panimalay nga nabahin tungod sa relihiyon

[Hulagway sa panid 21]

Ang kalumo makapalig-on sa bugkos sa panaghiusa sa pamilya

[Hulagway sa panid 23]

Himoa ang pagdepensa uban ang kalumo ug halalom nga pagtahod

[Hulagway sa panid 24]

Ang kalumo sa usa ka magtatambag makatabang sa tawong masalaypon