Ang Matag Usa Molingkod Ilalom sa Iyang Kahoyng Igos
Ang Matag Usa Molingkod Ilalom sa Iyang Kahoyng Igos
ANG usa ka landong nga kapasilongan maoy gipangita panahon sa mga ting-init sa kayutaan sa Tungang Sidlakan. Ang bisan unsang kahoy nga mosalipod sa kainit sa adlaw ginatinguha gayod ilabina kon kini motubo duol sa balay. Tungod sa dagko, lagpad nga mga dahon ug tag-as nga mga sanga niini, ang kahoyng igos motaganag mas maayong landong kay sa halos bisan unsang kahoy sa rehiyon.
Sumala sa librong Plants of the Bible, ang “landong [sa kahoyng igos] gikaingon nga mas presko ug mas bugnaw kay sa landong sa tolda.” Ang mga kahoyng igos nga nanubo sa kadaplinan sa mga parasan sa karaang Israel naghatag sa mga magbabaol ug maayong mga dapit alang sa kadiyot nga pagpahulay.
Inigkatapos na sa usa ka alingiing ug tibuok adlaw nga paghago, ang mga membro sa pamilya manglingkod ilalom sa ilang kahoyng igos ug magpahimulos sa makapahayahay nga panag-ubanay. Dugang pa, ang kahoyng igos mohatag sa tag-iya niini ug dagaya, sustansiyadong mga prutas. Busa, sukad pa sa panahon ni Haring Solomon, ang paglingkod ilalom sa kaugalingong kahoyng igos naghawas na sa kalinaw, kauswagan, ug kadagaya.—1 Hari 4:24, 25.
Kapin sa 400 ka tuig kanhi, gihubit sa propetang si Moises ang Yutang Saad ingong ‘usa ka yuta sa mga igos.’ (Deuteronomio 8:8) Napulog-duha ka espiya ang nagpamatuod sa katabunok niini pinaagi sa pagdalag mga igos ug ubang mga prutas balik ngadto sa kampo sa Israel. (Numeros 13:21-23) Kapin sa usa ka gatos ka tuig kanhi, ang usa ka biyahedor sa kayutaan sa Bibliya nagtaho nga ang kahoyng igos maoy usa sa labing komon nga mga kahoy didto. Dili ikatingala nga ang Kasulatan sagad maghisgot sa mga igos ug mga kahoyng igos!
Usa ka Kahoy nga Kaduha Pupoan
Ang kahoyng igos motubo diha sa kadaghanang klase sa yuta, ug ang sistema sa gamot niini nga mokatay ug layo nakapaarang niini nga mabuhi sa tagdugay nga mga ting-init sa Tungang Sidlakan. Talagsaon kining kahoya kay kini kapupoan Isaias 28:4) Sagad nga kaonon sa mga Israelinhon ang unang mga bunga niini ingong preskong prutas. Ilang paughon ang ulahing abot niini aron magamit sa tibuok tuig. Ang pinaugang mga igos mahimong pis-on ug himoong lingin nga mga tinapay, nga usahay saktan ug mga almendras. Kining mga tinapaya nga hinimo sa igos maoy sayon gam-on, sustansiyado, ug lamian.
sa unang mga bunga niini inigka-Hunyo ug ang bug-os nga pagpamupo kasagarang magsugod inigka-Agosto padayon. (Ang maalamong babaye nga si Abigail mihatag kang David ug 200 ka tinapay sa pinisa nga mga igos, lagmit naghunahuna nga kadto maoy maayong pagkaon alang sa mga tawong kagiw. (1 Samuel 25:18, 27) Ang pinisa nga mga igos mahimo usab nga itambal. Ang hampol sa pinisa, pinaugang mga igos maoy gihampol sa hubag nga diriyot nang mipatay kang Haring Ezequias, bisan tuod ang iyang pagkaayo sa ulahi maoy tungod sa tabang sa Diyos. a—2 Hari 20:4-7.
Sa karaang kapanahonan, ang pinaugang mga igos gipakabahandi pag-ayo sa tibuok rehiyon sa Mediteranyo. Ang estadistang si Cato nagwarawara ug igos aron sa pagkombinsir sa Romanhong Senado nga ilansad ang Ikatulong Puniko nga Gubat, batok sa Cartago. Ang primera klaseng pinaugang mga igos sa Roma maoy gikan sa Caria, sa Asia Minor. Sa ingon, ang carica nahimong Latin nga ngalan sa pinaugang mga igos. Ang samang rehiyon sa presenteng Turkey aduna gihapoy pinaugang mga igos nga primera klase.
Ang mga mag-uumang Israelinhon sagad magtanom ug mga kahoyng igos diha sa ilang parasan, apan ilang purilon ang walay-bungang mga kahoy. Ang maayong yuta nihit kaayo aron lamang usikan sa di-mabungahong mga kahoy. Sa ilustrasyon ni Jesus bahin sa di-mabungahong kahoy nga igos, ang mag-uuma miingon sa tig-atiman sa paras: “Ania, tulo na ka tuig nga mianhi ako nga nangitag bunga niini nga kahoyng igos, apan walay nakaplagan. Putla kini! Ngano ba nga himoong walay-pulos ang yuta tungod niini?” (Lucas 13:6, 7) Tungod kay ang mga bungahoy gibuhisan man sa panahon ni Jesus, ang bisan unsang di-mabungahong kahoy maoy usa lamang ka wala-kinahanglanang kabug-at sa bulsa.
Ang mga igos maoy hinungdanon kaayong pagkaon sa mga Israelinhon. Mao nga ang dili maayong abot sa igos—tingali tungod sa silot gikan kang Jehova—maoy usa ka katalagman. (Oseas 2:12; Amos 4:9) Ang propetang si Habacuc miingon: “Bisan ang kahoyng igos dili mamulak, ug walay bunga ang mga paras; ang buhat sa kahoyng olibo mapakyas, ug ang mga hinagdang uma dili mopatunghag pagkaon . . . Apan, alang kanako, ako magasadya kang Jehova; magmalipayon ako sa Diyos sa akong kaluwasan.”—Habacuc 3:17, 18.
Simbolo sa Usa ka Maluibong Nasod
Ang Kasulatan usahay mogamit ug mga igos o mga kahoyng igos sa simbolikong paagi. Pananglitan, gitandi ni Jeremias ang matinumanong mga destiyero sa Juda sa usa ka basket sa maayong mga igos, ang unang mga igos nga sagad kaonon nga presko. Apan, ang maluibong mga destiyero gipakasama sa daot nga mga igos, nga dili makaon ug kinahanglang ilabay.—Jeremias 24:2, 5, 8, 10.
Sa iyang ilustrasyon sa dili-mabungahong kahoy nga igos, gipakita ni Jesus ang pailob sa Diyos sa Hudiyohanong nasod. Sumala sa gipakita ganina, naghisgot siya bahin sa usa ka lalaki nga adunay kahoyng igos sa iyang parasan. Ang kahoy wala mamunga sulod na sa tulo Lucas 13:8, 9.
ka tuig, ug hapit na kadtong purilon sa tag-iya. Apan ang tig-atiman sa paras miingon: “Agalon, pasagdi lang kini niining tuiga usab, hangtod nga makalotan ko ang palibot niini ug mabutangag abono; ug kon unya magpatungha kinig bunga sa umaabot, maayo kaayo; apan kon dili, putlon mo kini.”—Sa gihatag ni Jesus kining ilustrasyona, nakasangyaw na siyag tulo ka tuig, nga naningkamot nga ugmaron ang pagtuo sa mga Hudiyo. Nagkugi pa ug dugang si Jesus sa iyang buluhaton, nga “nag-abono” sa simbolikong kahoyng igos—ang Hudiyohanong nasod—ug naghatag niinig kahigayonan sa pagpamunga. Hinunoa, usa ka semana sa wala pa siya mamatay, nadayag nga ang nasod sa kinatibuk-an nagsalikway sa Mesiyas.—Mateo 23:37, 38.
Sa makausa pa gigamit ni Jesus ang kahoyng igos aron iilustrar ang daotang espirituwal nga kahimtang sa nasod. Samtang nagbiyahe gikan sa Betania ngadto sa Jerusalem upat ka adlaw sa wala pa siya mamatay, nakita niya ang usa ka kahoyng igos nga labong ug dahon apan wala gayoy bunga. Sanglit ang unang mga igos makita uban sa mga dahon—ug usahay sa dili pa gani mogitib ang mga dahon—ang kawalay bunga sa kahoy nagpakita nga kadto walay pulos.—Marcos 11:13, 14. b
Sama sa di-mabungahong kahoyng igos nga himsog tan-awon, ang Hudiyohanong nasod adunay malimbongong panggawas nga panagway. Apan wala kini magpatunghag diyosnong bunga, ug kini sa kataposan nagsalikway sa Anak mismo ni Jehova. Gitunglo ni Jesus ang walay bunga nga kahoyng igos, ug pagkaugma, nakita sa mga tinun-an nga kini nalaya. Ang maong laya nga kahoy haom nga nagpasabot sa umaabot nga pagsalikway sa Diyos sa mga Hudiyo ingon nga iyang piniling katawhan.—Marcos 11:20, 21.
‘Pagkat-on Gikan sa Kahoyng Igos’
Gigamit usab ni Jesus ang kahoyng igos aron itudlo ang usa ka hinungdanong leksiyon bahin sa iyang presensiya. Siya miingon: “Tun-i ninyo kining puntoha gikan sa kahoyng igos ingong usa ka sambingay: Sa dihang ang linghod nga sanga niini manglumoy ug manalingsing, mahibalo kamo nga ang ting-init haduol na. Ingon man usab kamo, sa dihang makita ninyo kining tanang butanga, hibaloi nga siya haduol na sa mga pultahan.” (Mateo 24:32, 33) Ang sanag-berde nga mga dahon sa kahoyng igos maoy dayag ug seguradong ilhanan sa ting-init. Sa susama, ang dakong tagna ni Jesus nga gitala sa Mateo kapitulo 24, Marcos kapitulo 13, ug Lucas kapitulo 21 nagtaganag tin-aw nga pamatuod sa iyang presensiya karon diha sa langitnong gahom sa Gingharian.—Lucas 21:29-31.
Sanglit nagkinabuhi na kita niining kritikal nga panahon sa kasaysayan, buot gayod kitang mokat-on gikan sa kahoyng igos. Kon buhaton nato kini ug magpabiling magmata sa espirituwal, makalaom kita nga makapahimulos sa katumanan sa dakong saad: “Sila manglingkod, ang tagsatagsa ilalom sa iyang paras ug ilalom sa iyang kahoyng igos, ug walay usa nga magpakurog kanila; kay ang baba ni Jehova sa mga panon nagsulti niini.”—Miqueas 4:4.
[Mga footnote]
a Si H. B. Tristram, usa ka naturalista nga miduaw sa kayutaan sa Bibliya sa tungatunga sa ika-19ng siglo, miingon nga ang mga tawo didto naggamit gihapon ug hampol nga mga igos sa pagtambal sa mga hubaghubag.
b Nahitabo kini duol sa balangay sa Betfage. Ang ngalan niini nagkahulogang “Balay sa Unang mga Igos.” Lagmit nagpakita kini nga ang dapit nabaniog tungod sa abundang abot sa unang mga igos.