Sugilanon sa Kinabuhi

Si Jehova Nahingawa Gayod Kanamo

SUMALA SA GIASOY NI ENELESI MZANGA

Kadto maoy 1972. Gilungkab sa napulo ka lalaki, nga mga membro sa Youth League sa Malawi, ang among balay, gibira ako ug giguyod padulong sa katubhan sa duol. Didto, ila akong gipusposan ug gibiyaan sa pagtuo nga patay na ako.

Daghang Saksi ni Jehova sa Malawi ang nakaagom ug mapintas nga mga pag-atake nga sama niini. Nganong gilutos man sila? Unsay nakatabang kanila sa paglahutay? Palihog paasoya ako sa sugilanon sa akong pamilya.

NATAWO ako niadtong Disyembre 31, 1921, sa usa ka relihiyosong pamilya. Ang akong amahan pastor sa Church of Central African Presbyterian. Nagdako ako sa Nkhoma, usa ka gamayng lungsod duol sa Lilongwe, ang kaulohan sa Malawi. Sa 15 anyos ako, gipangasawa ako ni Emmas Mzanga.

Usa ka adlaw niana ang higala sa akong amahan, nga pastor usab, miduaw kanamo. Iyang namatikdan nga dihay mga Saksi ni Jehova nga nagpuyo duol sa among balay ug nagpasidaan kanamo nga dili makighigala kanila. Iya kaming gisultihan nga ang mga Saksi gidemonyohan ug kon dili kami mag-amping, kami usab mademonyohan. Kana nga pasidaan nakapalisang kaayo namo mao nga mibalhin kami sa laing baryo, diin si Emmas nakatrabaho ingong tigdumala ug tindahan. Apan wala madugay among nasayran nga ang among bag-ong puy-anan nahimutang usab diay duol sa mga Saksi ni Jehova!

Apan, wala madugay, ang dakong gugma ni Emmas sa Bibliya nakatukmod kaniya sa pagpakigsulti sa usa sa mga Saksi. Human madungog ang makapakombinsir nga mga tubag sa iyang daghang pangutana, gidawat ni Emmas ang tanyag sa mga Saksi sa pagtuon sa Bibliya uban kaniya. Sa  sinugdanan, ang pagtuon sa Bibliya gihimo didto sa tindahan nga iyang gitrabahoan, apan sa ulahi ang senemanang pagtuon gihimo didto sa among balay. Matag higayon nga moabot ang mga Saksi ni Jehova, mogawas ko sa balay tungod kay nahadlok ko nila. Bisan pa niana, si Emmas nagpadayon sa pagtuon sa Bibliya. Mga unom ka bulan human sa iyang pagsugod, siya gibawtismohan sa Abril 1951. Apan, wala niya ako sultihi bahin niini tungod kay nahadlok siya nga mabungkag ang among kaminyoon kon mahibaloan ko kini.

Malisod nga mga Semana

Apan, usa ka adlaw niana, gisultihan ako sa akong higala nga si Ellen Kadzalero nga ang akong bana nabawtismohan ingong usa sa mga Saksi ni Jehova. Nag-alintabo ako sa kapungot! Sukad nianang adlawa, nakigbungol ako kaniya ug wala ko magluto ug pagkaon para niya. Wala na sab ko magkalos ug mag-init ug tubig nga iyang ikaligo—usa ka buluhaton nga sa among kostumbre giisip nga obligasyon sa asawa.

Human giantos kini nga pagtratar sa tulo ka semana, si Emmas maluloton nga mihangyo nako nga makig-estorya niya, ug iya akong gisultihan kon nganong nakadesisyon siya nga mag-Saksi. Iyang gibasa ug gipatin-aw ang pipila ka teksto, sama sa 1 Corinto 9:16. Natandog gayod ako ug akong gibati nga kinahanglan usab akong makigbahin sa pagsangyaw sa maayong balita. Busa nakadesisyon ako sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Nianang gabhiona mismo, sa dakong kalipay sa akong mahigugmaong bana, nagluto ko ug lamiang pagkaon alang niya.

Pagpaambit sa Kamatuoran Ngadto sa Pamilya ug mga Higala

Sa dihang nadungog sa among mga ginikanan nga nakig-uban kami sa mga Saksi ni Jehova, supak kaayo sila niini. Gisulatan kami sa among pamilya nga dili na nila gustong moduaw pa kami kanila. Ang ilang reaksiyon nakapaguol namo, apan may pagsalig kami sa saad ni Jesus nga makabaton kami ug daghang espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye ug mga amahan ug inahan.—Mateo 19:29.

Kusog akong miuswag sa akong pagtuon sa Bibliya ug gibawtismohan sa Agosto 1951, tulo ug tunga ka bulan lang human mabawtismohi ang akong bana. Natukmod ako sa pagpaambit sa kamatuoran ngadto sa akong higalang si Ellen. Makapalipay, iyang gidawat ang akong tanyag nga magtuon sa Bibliya. Sa Mayo 1952, si Ellen gibawtismohan ug nahimong akong espirituwal nga igsoon, nga nagpalig-on sa among bugkos sa panaghigalaay. Karon, kami suod gihapon nga managhigala.

Sa 1954, si Emmas gitudlo sa pagduaw sa mga kongregasyon ingong magtatan-aw sa sirkito. Nianang panahona, unom na ang among anak. Niadtong panahona, ang nagapanawng magtatan-aw nga dunay pamilya mogugol ug usa ka semana sa pagduaw ug kongregasyon ug dayon magpabilin sa balay pagkasunod semana uban sa iyang asawa ug mga anak. Apan, kon mobiyahe si Emmas, iya gayong paneguroon nga akong madumalahan ug pagtuon sa Bibliya ang among pamilya. Among gipaningkamotan nga mahimong makalipay ang pagtuon uban sa among mga anak. Kami usab kinasingkasing nga mosulti bahin sa among gugma kang Jehova ug sa kamatuoran gikan sa iyang Pulong, ug makigbahin kami sa buluhatong pagsangyaw ingong usa ka pamilya. Kini nga programa sa espirituwal nga pagbansay nakapalig-on sa pagtuo sa among mga anak ug nakatabang sa pag-andam kanila alang sa paglutos nga hapit na namong atubangon.

Nagsugod ang Paglutos Tungod sa Relihiyon

Sa 1964, ang Malawi nahimong independenteng nasod. Sa dihang ang mga opisyales sa nagmandong partido nasayod sa among neyutral nga baroganan sa politika, ila kaming gipugos sa pagpalit ug mga kard sa pagkamembro sa partido. a Tungod kay midumili kami ni Emmas sa pagpalit ug kard, gidaot sa mga membro sa Youth League ang among kaumahan sa mais—ang among pangunang  suplay sa pagkaon alang sa sunod tuig. Samtang gipanghabas sa mga membro sa Youth League ang mga mais, sila nag-awit: “Ang tanang modumili sa pagpalit ug kard ni Kamuzu [Presidente Banda], ang ilang berdeng mais kan-on sa anay ug tungod niini maniyabaw kining mga tawhana.” Apan, bisan pag nawad-an ug kalan-on, wala kami mawad-ig paglaom. Among nabati ang kahingawa ni Jehova. Siya mahigugmaong nagpalig-on kanamo.—Filipos 4:12, 13.

Sa usa ka halawom nga kagabhion niana sa Agosto 1964, ako ra ang naa sa balay uban sa mga bata. Natulog na kami, apan nakamata ako tungod sa pagkadungog ug mga tingog nga nanag-awit didto sa layo. Kadto mao ang Gulewamkulu, ang gikahadlokan nga sekretong kapunongan sa mga tigsayaw sa tribo nga moatake ug mga tawo ug magpakaaron-ingnong mga espiritu sa nangamatay nga mga kagikan. Gisugo sa Youth League ang Gulewamkulu sa pag-atake kanamo. Dalidali nakong gipukaw ang mga bata, ug mikalagiw kami ngadto sa kalibonan una pa makaabot ang mga tig-atake sa among balay.

Gikan sa among tagoanan, among nakita ang masanag nga kahayag. Gisunog sa Gulewamkulu ang among balay nga kugon ug atop. Kini naugdaw, apil ang tanan namong kabtangan. Sa dihang gibiyaan sa mga manunulong ang nag-asoaso nga kagun-oban sa among balay, nadunggan namo sila nga miingon, “Makahatag nag kainit sa lawas ang kalayo nga atong gihaling alang nianang Saksiha.” Pagkadako sa among pasalamat kang Jehova nga nakalingkawas kami ug wala maunsa! Tinuod, nadaot nila ang among tanang propiedad, apan wala nila madaot ang among determinasyon sa pagsalig kang Jehova imbes sa mga tawo.—Salmo 118:8.

Among nasayran nga kining daotang buhat gihimo usab sa Gulewamkulu ngadto sa lima pa ka ubang pamilya sa mga Saksi ni Jehova sa among dapit. Pagkadako sa among kalipay ug pasalamat sa dihang ang mga igsoon sa silingang mga kongregasyon mitabang kanamo! Ilang gitukod pag-usab ang among mga balay ug gisuplayan kami ug pagkaon sa daghang semana.

Misamot ang Paglutos

Sa Septiyembre 1967 milukop sa tibuok nasod ang kampanya sa pagdakop sa tanang mga Saksi ni Jehova. Aron makit-an kami, ang mapintas ug agresibo kaayong mga batan-ong lalaki—mga membro sa Youth League ug Young Pioneers sa Malawi, nga armadog mga sundang—nangita sa mga Saksi sa matag balay. Sa dihang makit-an sila, baligyaan sila sa mga lalaki ug mga kard sa politikanhong partido.

Sa pag-abot diha sa among balay, nangutana sila kon kami duna nay kard sa partido. Ako miingon: “Wala ko mopalit. Dili ko mopalit karon, ug dili sab ko mopalit sa umaabot.” Dayon ilang gihawiran ang akong bana ug ako ug gidala kami ngadto sa lokal nga presinto sa kapolisan, nga wala maghatag kanamog higayon nga makadala ug bisan unsang butang. Sa dihang namauli gikan sa tunghaan ang among gagmayng mga anak, wala na kami nila hikit-i, ug nabalaka kaayo sila. Maayo na lang, ang among magulang nga anak, si Daniel, nakapauli wala madugay human niana ug iyang nahibaloan gikan sa silingan kon unsay nahitabo. Dihadiha, iyang gidala ang iyang mga manghod ug miadto sa presinto sa kapolisan. Miabot sila samtang gipasakay kami sa mga polis ngadto sa mga trak nga mohatod kanamo sa Lilongwe. Mikuyog ang mga bata.

Sa Lilongwe dihay gihimong bista konohay diha sa hedkuwarter sa kapolisan. Gipangutana kami sa mga polis, “Mag-Saksi ni Jehova pa ba kamo gihapon?” Kami mitubag, “Oo!” bisan pag kining tubaga nagkahulogan ug sentensiya nga pito ka tuig sa bilanggoan. Alang niadtong “nagdumala” sa organisasyon, ang sentensiya maoy 14 ka tuig.

Human sa among paggugol ug usa ka gabii nga walay kaon ug pahulay, gidala kami sa mga polis ngadto sa Prisohan sa Maula. Ang mga selda didto naghuot pag-ayo mao nga wala gani kamiy luna nga katulgan sa salog! Ang nagsilbing kasilyas mao ang usa ka buok balde sa matag naghuot nga selda. Ang mga rasyon sa pagkaon kulang ug dili-maayong pagkaluto. Human sa duha ka semana, naamgohan sa opisyales sa prisohan nga kami malinawong mga tawo ug gitugotan kami sa paggamit sa hawanan alang sa ehersisyo diha sa nataran sa prisohan. Kay daghan man kaayo mi, makahigayon gayod kami adlaw-adlaw sa pagdasig sa usag usa ug sa paghatag ug maayong pamatuod ngadto sa ubang mga piniriso. Sa among kakurat, human makaalagad ug mga tulo ka bulan sa among sentensiya sa prisohan, gibuhian kami tungod sa gihimo nga pag-ipit sa lainlaing mga nasod diha sa gobyerno sa Malawi.

 Giawhag kami sa mga polis sa pagpauli ngadto sa among mga balay, apan gisultihan usab kami nila nga ang mga Saksi ni Jehova gidili na sa Malawi. Kini nga pagdili naglungtad sukad sa Oktubre 20, 1967, hangtod sa Agosto 12, 1993—hapit 26 ka tuig. Malisod kadto nga katuigan, apan sa tabang ni Jehova kami hugot nga nakapabiling neyutral.

Gipangita nga Morag mga Mananap

Sa Oktubre 1972, tungod sa usa ka mando sa gobyerno, nagsugod ang laing yugto sa mapintas nga paglutos. Ang mando nagbaod nga ang tanang Saksi ni Jehova papahawaon sa ilang trabahoan ug tanang Saksi nga namuyo diha sa mga baryo palayason sa ilang mga balay. Ang mga Saksi gipangita nga morag mga mananap.

Nianang panahona, usa ka Kristohanong igsoong lalaki miadto sa among balay nga may dalang usa ka dinaliang mensahe alang kang Emmas, ‘Ang Youth League nagplano sa pagpunggot sa imong ulo, ang imong ulo ilang ibutang sa tukon, ug dad-on kini ngadto sa lokal nga mga pangulo.’ Si Emmas dalidali nga mihawa sa balay, apan una pa niana, siya mihimog mga kahikayan aron kami makaapas dayon kaniya. Gidalidali nako sa pagpalakaw ang mga bata. Dayon, sa dihang molakaway na ako, napulo ka membro sa Youth League ang miabot, nga nangita kang Emmas. Mipugos sila sa pagsulod sa among balay apan ilang nadiskobrehan nga wala na si Emmas. Nasuko ang mga lalaki ug gitaral ako ngadto sa katubhan sa duol, diin ila akong gipatiran ug gibunalan ug mga bulos sa tubo. Dayon ila akong gibiyaan sa pagtuo nga patay na ako. Sa dihang naulian, mikamang ako pauli.

Nianang gabhiona, sa dihang mingitngit na, girisgo ni Emmas ang iyang kinabuhi pinaagi sa pagbalik ngadto sa among balay aron sa pagpangita nako. Sa dihang nakaplagan niya ako nga nabun-og pag-ayo, si Emmas ug ang usa ka higala nga dunay sakyanan hinayhinay nga nagpahiluna kanako diha sa sakyanan. Dayon mibiyahe kami paingon sa balay sa usa ka igsoon didto sa Lilongwe, diin ako inanay nga naulian gikan sa maong pag-atake ug si Emmas nagsugod sa pagplano sa pagkalagiw sa nasod.

Mga Kagiw nga Walay Kaadtoan

Ang among anak nga si Dinesi ug ang iyang bana dunay trak nga motimbang ug lima ka tonelada. Duna silay sinuholang drayber nga membro kanhi sa Young Pioneer sa Malawi apan naluoy sa among kahimtang. Miboluntaryo siya sa pagtabang namo ug sa ubang mga Saksi. Sulod sa pipila ka gabii gikuha sa maong drayber ang mga Saksi gikan sa gikasabotang mga tagoanan. Dayon iyang gisul-ob ang iyang uniporme sa Young Pioneer sa Malawi ug gimaneho ang kargadong trak latas sa daghang checkpoint sa kapolisan. Dako kaayo ang iyang girisgo sa pagtabang sa gatosan ka Saksi sa paglabang sa utlanan paingon sa Zambia.

Human sa pipila ka bulan, gipabalik kami ngadto sa Malawi sa mga awtoridad sa Zambia; apan dili na kami makapauli sa among baryo. Gikawat ang among tanang kabtangan nga nabilin. Bisan ang atop nga sin sa among balay gilangkat. Kay wala nay kaadtoan nga hilwas, mikalagiw kami  ngadto sa Mozambique ug nagpuyo diha sa kampo sa mga kagiw sa Mlangeni sa duha ug tunga ka tuig. Apan, sa Hunyo 1975 ang kampo gipasirad-an sa bag-ong kagamhanan sa Mozambique ug gipugos kami sa pagpauli sa Malawi, diin wala mausab ang mga kahimtang alang sa katawhan ni Jehova. Wala kamiy laing mahimo kondili ang pagkalagiw ngadto sa Zambia sa ikaduhang higayon. Nakaabot kami sa kampo sa mga kagiw sa Chigumukire.

Duha ka bulan sa ulahi dihay daghang bus ug mga trak sa militar nga miparada sa pangunang dalan, ug gatosan ka armadong mga sundalo sa Zambia misulong sa kampo. Gisultihan nila kami nga dunay nindot nga mga balay nga gitukod alang kanamo ug nga nagtagana sila ug mga sakyanan aron ihatod kami didto. Nahibalo kami nga dili kini tinuod. Ang mga sundalo nagsugod sa pagtulod sa mga tawo ngadto sa mga trak ug bus, ug natarantar ang mga tawo. Ang mga sundalo nagsugod sa pagpasalba sa ilang awtomatikong mga hinagiban, ug libolibo sa among mga igsoon nagkatibulaag sa kalisang.

Sa kaguliyang, si Emmas natumba ug nayatakyatakan, apan gitabangan siya sa usa sa mga igsoong lalaki nga makatindog. Abi namo ug mao na kadto ang sinugdanan sa dakong kasakitan. Ang tanang kagiw nanagan pabalik sa Malawi. Sa didto pa sa Zambia, misangko kami sa usa ka suba, ug ang mga igsoong lalaki naglinya nga naggunitay aron sa pagtabang sa kada usa nga makatabok nga luwas. Apan, sa tabok sa suba gidakop kami sa mga sundalo sa Zambia ug gipugos sa pagbalik sa Malawi.

Sa nahibalik na usab sa Malawi, wala kami mahibalo kon asa moadto. Among nasayran nga sa politikanhong mga tigom ug diha sa mga mantalaan, ang mga tawo gipasidan-an nga magbantay sa “bag-ong mga nawong” nga mangabot diha sa ilang mga baryo, nga nagpunting sa mga Saksi ni Jehova. Busa nakadesidir kami sa pag-adto sa kaulohang siyudad, diin dili kaayo kami mamatikdan kay sa diha sa baryo. Nakahimo kami sa pag-abang ug gamayng balay, ug si Emmas nagsugod na usab sa iyang tinagotago nga pagduaw sa mga kongregasyon ingong nagapanawng magtatan-aw.

Pagtambong ug mga Tigom sa Kongregasyon

Unsay nakatabang kanamo sa pagpabiling matinumanon? Ang mga tigom sa kongregasyon! Diha sa mga kampo sa kagiw sa Mozambique ug Zambia, kami libreng makatambong ug mga tigom nga gihimo diha sa yano, giatpan-ug-kugon nga mga Kingdom Hall. Sa Malawi, ang pagtipontipon alang sa tigom peligroso ug malisod—apan takos gayod sa paningkamot. Aron dili matiktikan, kami kasagarang magtigom sa lawom nga kagabhion diha sa hilit nga mga lugar. Aron dili mamatikdan ang among panagkatigom, dili kami mopakpak sa pagpahayag sa among apresasyon alang sa mamumulong kondili magbag-id-bag-id ra sa among mga kamot.

Ang mga bawtismo himoon nga gabii na kaayo. Ang among anak nga lalaki nga si Abiyudi gibawtismohan sa ingon niana nga okasyon. Human sa pakigpulong sa bawtismo, siya ug ang ubang mga kandidato sa bawtismo gitultolan diha sa kangitngit ngadto sa usa ka lamakon nga dapit diin gikalot ang usa ka mabawng bangag. Didto sila gibawtismohan.

Ang Among Gamayng Balay Usa ka Hilwas nga Dangpanan

Sa mga tuig nga hapit nang matapos ang pagdili sa kagamhanan, ang among balay sa Lilongwe gigamit ingong sekretong bodega. Ang mga sulat ug mga literatura gikan sa sangang opisina sa Zambia ihatod sa tago ngadto sa among balay. Ang mga igsoong lalaki nga nagsilbing mga mensaherong nagbisikleta moadto sa among balay aron sa pagkuha sa mga padala gikan sa Zambia ug ihatod ang mga sulat ug literatura ngadto sa tanang bahin sa Malawi. Ang giapod-apod nga mga magasing Bantayanang Torre nipis tungod kay gipatik kini ginamit ang papel alang sa pag-imprentag Bibliya. Tungod niini, ang mga mensahero makahatod ug dobleng gidaghanon sa mga magasin kay sa mahatod kon kini giimprenta sa ordinaryong papel. Ang mga mensahero nang-apod-apod usab ug gagmayng magasin nga Bantayanang Torre, nga naundan lang ug mga artikulong tun-anan. Ang gamayng magasin sayon nga itago diha sa bulsa sa sinina tungod kay kini usa lang ka piraso nga papel.

Kini nga mga mensahero nagrisgo sa ilang kagawasan ug kinabuhi sa dihang nagbisikleta sila latas sa kalibonan, usahay sa kangitngit sa kagabhion, nga nagpatongpatong ang kinarton sa gidili nga mga literatura ibabaw sa ilang mga bisikleta.  Bisan pa sa mga checkpoint sa kapolisan ug ubang mga kapeligrohan, sila nagbiyaheg ginatos ka kilometro bisag unsa pa ang kahimtang sa panahon sa paghatod ug espirituwal nga pagkaon ngadto sa ilang mga igsoon. Pagkaisog sa maong minahal nga mga mensahero!

Si Jehova May Kahingawa sa mga Balo

Sa Disyembre 1992, samtang nagpakigpulong panahon sa iyang pagduaw sa sirkito, si Emmas naestrok. Human niana, siya dili na makasulti. Wala madugay sa ulahi naestrok na usab siya, nga nagparalisar sa pikas bahin sa iyang lawas. Bisan tuod naglisod siya sa pagsagubang sa iyang pagkainutil, ang mahigugmaong pagpaluyo nga among nadawat gikan sa among kongregasyon nakahupay sa akong kasubo. Akong giatiman ang akong bana diha sa balay hangtod nga siya namatay sa Nobyembre 1994, sa edad nga 76. Naminyo kami sa 57 ka tuig, ug nasaksihan ni Emmas ang pagwagtang sa pagdili sa buluhaton una siya mamatay. Apan nagbangotan gihapon ako sa pagkawala sa akong maunongong kauban.

Sa dihang nabalo na ako, giabaga sa akong umagad nga lalaki ang pagbuhi dili lamang sa iyang asawa ug lima ka anak kondili kanako usab. Ikasubo, human magsakit sa makadiyot, namatay siya sa Agosto 2000. Unsaon man sa akong anak nga babaye sa pagpangitag pagkaon ug puy-anan alang namo? Sa makausa pa akong nakita nga si Jehova may kahingawa kanamo ug tinuod gayod nga “usa ka amahan sa mga bata nga ilo-sa-amahan ug usa ka maghuhukom sa mga babayeng balo.” (Salmo 68:5) Si Jehova, pinaagi sa iyang mga alagad dinhi sa yuta, nagtaganag balay nga nindot ug bag-o. Sa unsang paagi kini nahitabo? Sa dihang nakita sa mga igsoon sa among kongregasyon ang among makaluluoy nga kahimtang, nagtukod sila ug balay alang namo sulod lang sa lima ka semana! Ang mga igsoong lalaki nga tighan-ayg tisa gikan sa ubang mga kongregasyon nangabot sa pagtabang. Ang gugma ug kalulot nga gipakita niining tanang Saksi nakapatandog gayod kanamo tungod kay ang balay nga ilang gitukod alang namo mas arang-arang pa kay sa mga balay nga gipuy-an sa daghan kanila. Kini nga pagpasundayag ug gugma sa kongregasyon nakahatag ug maayong pamatuod sa among mga silingan. Inigkatulog nako magabii, akong bation nga morag naa ko sa Paraiso! Oo, ang among balay nga nindot ug bag-o maoy gama sa tisa ug semento, apan sama sa komento sa daghan, kini nga balay gitukod gayod pinaagi sa gugma.—Galacia 6:10.

Nagapadayon ang Kahingawa ni Jehova

Bisan tuod usahay halos malumsan na ako sa tumang kaguol, si Jehova maayo kaayo kanako. Pito sa akong siyam ka anak ang buhi pa, ug ang akong pamilya karon may 123 na ka sakop. Pagkadako sa akong pasalamat nga kadaghanan gayod kanila matinumanon nga nagaalagad kang Jehova!

Karon, sa edad nga 82, ako malipayon kaayo kay akong nakita kon unsay nahimo sa espiritu sa Diyos dinhi sa Malawi. Sa milabay lang nga upat ka tuig, akong nakita ang gidaghanon sa mga Kingdom Hall nga miuswag gikan sa usa ngadto sa kapin sa 600. Duna na usab kamiy bag-ong sangang buhatan sa Lilongwe, ug nagtagamtam kami ug walay-limite nga suplay sa makapalig-ong espirituwal nga pagkaon. Gibati ko gayod nga akong naeksperyensiyahan ang katumanan sa saad sa Diyos nga mabasa sa Isaias 54:17, diin kita gipasaligan: “Bisan unsa nga hinagiban nga buhaton batok kanimo dili magmalamposon.” Human sa kapig 50 ka tuig nga pag-alagad kang Jehova, ako kombinsido nga bisan unsang pagsulay ang atong maatubang, si Jehova magpakita gayod ug kahingawa kanato.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 24]

Ang akong bana, si Emmas, gibawtismohan niadtong Abril 1951

[Hulagway sa panid 26]

Ang grupo sa maisogong mga mensahero

[Hulagway sa panid 28]

Balay nga gitukod pinaagi sa gugma