Gilutos Tungod sa Pagkamatarong

“Malipayon kadtong ginalutos tungod sa pagkamatarong.”—MATEO 5:10.

1. Nganong didto si Jesus sa atubangan ni Poncio Pilato, ug unsay giingon ni Jesus?

 “TUNGOD niini ako gipakatawo, ug tungod niini ako mianhi sa kalibotan, aron ako magpamatuod sa kamatuoran.” (Juan 18:37) Sa dihang gisulti ni Jesus kanang mga pulonga, didto siya sa atubangan ni Poncio Pilato, ang Romanong Gobernador sa Judea. Didto si Jesus dili tungod kay gusto niya ni tungod kay gidapit siya ni Pilato. Hinunoa, didto siya tungod kay siya bakak nga gipasakaan ug sumbong sa Hudiyong relihiyosong mga lider ingong mamumuhat ug daotan nga takos patyon.—Juan 18:29-31.

2. Unsay gihimo ni Jesus, nga misangpot sa unsa?

² Nahibalo gayod si Jesus nga si Pilato may awtoridad sa pagbuhi kaniya o sa pagpapatay kaniya. (Juan 19:10) Apan wala kana magpugong kaniya sa pagsulti nga maisogon ngadto kang Pilato bahin sa Gingharian. Bisan tuod nameligro ang kinabuhi ni Jesus, gipahimuslan niya ang kahigayonan sa pagpamatuod ngadto sa kinatas-ang awtoridad sa kagamhanan sa maong dapit. Bisan pa sa maong pagpamatuod, si Jesus gihukman ug gipatay ingong martir diha sa sakitanang estaka.—Mateo 27:24-26; Marcos 15:15; Lucas 23:24, 25; Juan 19:13-16.

Saksi o Martir?

3. Unsay kahulogan sa pulong “martir” sa kapanahonan sa Bibliya, apan unsay kahulogan niana karon?

³ Alang sa daghang tawo karon, ang usa ka martir medyo katumbas sa usa ka panatiko, usa ka radikal. Kadtong andam mamatay alang sa ilang pagtuo, ilabina sa relihiyosong pagtuo, kasagarang gidudahan ingong mga terorista o labing menos peligroso sa katilingban. Apan, ang pulong martir naggikan sa Gregong termino nga (marʹtys) nga sa kapanahonan sa Bibliya nagpasabot ug “saksi,” usa ka tawo nga motestigos, tingali sa usa ka kaso sa korte, sa kamatuoran nga iyang gituohan. Sa ulahi lamang nga ang maong ekspresyon nakabaton sa kahulogang “usa nga nagbuhis sa iyang kinabuhi tungod sa pagpamatuod,” o bisan pagpamatuod pinaagi sa pagbuhis sa kinabuhi sa usa.

4. Sa panguna sa unsang kahulogan nga si Jesus usa ka martir?

⁴ Si Jesus maoy usa ka martir sa panguna sa unang kahulogan sa pulong. Sumala sa iyang gisulti kang Pilato, siya mianhi aron “magpamatuod sa kamatuoran.” Ang iyang pagpamatuod nagpatungha ug lainlaing mga reaksiyon gikan sa  mga tawo. Ang uban sa ordinaryong mga tawo natandog pag-ayo sa ilang nadungog ug nakita, ug sila mituo kang Jesus. (Juan 2:23; 8:30) Ang mga panon sa katibuk-an ug ilabina ang relihiyosong mga lider natandog usab pag-ayo—apan negatibo ang ilang reaksiyon. Miingon si Jesus sa iyang dili-magtutuong mga paryente: “Ang kalibotan walay katarongan sa pagdumot kaninyo, apan kini nagdumot kanako, tungod kay gipamatud-an ko nga ang mga buhat niini daotan.” (Juan 7:7) Tungod kay siya nagpamatuod sa kamatuoran, nasuko kang Jesus ang mga lider sa nasod, nga misangko sa iyang kamatayon. Sa pagkatinuod, siya mao “ang matinumanon ug matuod nga saksi (marʹtys).”—Pinadayag 3:14.

“Kamo Pagadumtan”

5. Sa unang bahin sa iyang ministeryo, unsay giingon ni Jesus bahin sa paglutos?

⁵ Dili lang kay si Jesus mismo nakaagom ug mapintas nga paglutos kondili gipasidan-an usab niya ang iyang mga sumusunod nga sila makaagom ug susamang paglutos. Sa unang bahin sa iyang ministeryo, giingnan ni Jesus ang iyang mga mamiminaw diha sa iyang Wali sa Bukid: “Malipayon kadtong ginalutos tungod sa pagkamatarong, sanglit ila ang gingharian sa mga langit. Malipayon kamo sa dihang pakaulawan kamo sa mga tawo ug pagalutoson kamo ug sa binakak sultihan kamo sa tanang matang sa kadaotan tungod kanako. Pagmaya ug lukso sa kalipay, sanglit dako ang inyong ganti sa mga langit.”—Mateo 5:10-12.

6. Unsang pasidaan ang gihatag ni Jesus sa dihang nagpadala sa 12 ka apostoles?

⁶ Sa ulahi, sa dihang nagpadala sa 12 ka apostoles, giingnan sila ni Jesus: “Pagbantay kamo sa mga tawo; kay sila magtugyan kaninyo sa lokal nga mga korte, ug sila maghampak kaninyo diha sa ilang mga sinagoga. Oo, kamo pagataralon atubangan sa mga gobernador ug sa mga hari tungod kanako, ingong usa ka pagpamatuod kanila ug sa mga nasod.” Apan ang relihiyosong mga awtoridad dili lang maoy molutos sa mga tinun-an. Miingon usab si Jesus: “Ang igsoon magtugyan sa igsoon ngadto sa kamatayon, ug ang amahan sa iyang anak, ug ang mga anak motindog batok sa mga ginikanan  ug magpapatay kanila. Ug kamo pagadumtan sa tanang katawhan tungod sa akong ngalan; apan siya nga nakalahutay hangtod sa kataposan mao ang maluwas.” (Mateo 10:17, 18, 21, 22) Ang kasaysayan sa unang-siglong mga Kristohanon maoy pamatuod nga tinuod kadtong mga pulonga.

Usa ka Talaan sa Matinumanong Paglahutay

7. Unsay mitultol sa pagkahimong martir ni Esteban?

⁷ Wala madugay human sa kamatayon ni Jesus, si Esteban mao ang unang Kristohanon nga namatay tungod sa pagpamatuod sa kamatuoran. Siya “puno sa pagkamapuangoron ug gahom [ug] naghimog dagkong mga tilimad-on ug mga ilhanan taliwala sa katawhan.” Ang iyang relihiyosong mga kaaway “dili makasugakod batok sa kaalam ug sa espiritu nga pinaagi niana siya nagasulti.” (Buhat 6:8, 10) Kay natugob sa kasina, ilang gitaral si Esteban atubangan sa Sanhedrin, ang korte suprema sa mga Hudiyo, diin siya miatubang sa iyang bakak nga mga magsusumbong ug mihatag ug puwersadong pamatuod. Apan sa kataposan, ang mga kaaway ni Esteban nagpatay niining matinumanong saksi.—Buhat 7:59, 60.

8. Unsay reaksiyon sa mga tinun-an sa Jerusalem sa paglutos nga midangat kanila human mamatay si Esteban?

⁸ Human patya si Esteban, “dihay dakong paglutos batok sa kongregasyon nga didto sa Jerusalem; ang tanan gawas sa mga apostoles nahitibulaag sa tibuok nga mga rehiyon sa Judea ug Samaria.” (Buhat 8:1) Napahunong ba sa paglutos ang Kristohanong pagpamatuod? Sa kasukwahi, ang asoy nagtug-an kanato nga “kadtong nangatibulaag milibot sa kayutaan nga nagpahayag sa maayong balita bahin sa pulong.” (Buhat 8:4) Lagmit gibati gayod nila ang gibati ni apostol Pedro sa dihang miingon siya sayosayo pa: “Kinahanglang among sugton ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.” (Buhat 5:29) Bisan pa sa paglutos, kadtong matinumanon ug maisogon nga mga tinun-an nagpadayon sa buluhaton sa pagpamatuod sa kamatuoran, bisan pag sila nahibalo nga kini motultol ngadto sa dugang kalisdanan.—Buhat 11:19-21.

9. Unsang paglutos ang padayong midangat sa mga sumusunod ni Jesus?

⁹ Sa pagkatinuod, ang kagrabehon sa kalisdanan wala makapahunong kanila. Una, atong nahibaloan nga si Saulo—ang tawo nga nakasaksi ug miuyon sa pagbato kang Esteban—“nagpangusmo pa gihapog hulga ug pagbuno batok sa mga tinun-an sa Ginoo, miadto sa hataas nga saserdote ug nangayo kaniyag mga sulat ngadto sa mga sinagoga sa Damasco, aron nga iyang mataral nga ginapos ngadto sa Jerusalem si bisan kinsang makaplagan nga iya sa Dalan, mga lalaki ug mga babaye.” (Buhat 9:1, 2) Unya, sa mga tuig 44 K.P., “si Herodes nga hari mibakyaw sa iyang mga kamot sa pagdagmal sa pipila niadtong sakop sa kongregasyon. Iyang gipatay si Santiago nga igsoon ni Juan pinaagi sa espada.”—Buhat 12:1, 2.

10. Unsang talaan sa paglutos ang atong makita diha sa Mga Buhat ug Pinadayag?

¹⁰ Ang ubang bahin sa basahon sa Mga Buhat adunay permanenteng talaan sa mga pagsulay, pagbilanggo, ug paglutos nga giantos sa matinumanong mga tawo sama kang Pablo, ang kanhing maglulutos nga nahimo nang apostoles, kinsa lagmit nga namatay ingong martir sa mga kamot sa Romanong Emperador Nero sa mga 65 K.P. (2 Corinto 11:23-27; 2 Timoteo 4:6-8) Sa kataposan, sa basahon sa Pinadayag, nga gisulat sa naghinapos ang unang siglo, atong mahibaloan nga ang tigulang nga apostol Juan gibilanggo sa isla sa Patmos “tungod sa pagsulti bahin sa Diyos ug sa pagpamatuod bahin kang Jesus.” Ang Pinadayag naghisgot usab kang “Antipas, ang akong saksi, ang matinumanon, kinsa gipatay” sa Pergamo.—Pinadayag 1:9; 2:13.

11. Sa unsang paagi ang dalan sa unang mga Kristohanon nagpamatuod nga tinuod ang giingon ni Jesus maylabot sa paglutos?

¹¹ Kining tanan nagpamatuod nga tinuod ang giingon ni Jesus sa iyang mga tinun-an: “Kon sila naglutos kanako, sila magalutos usab kaninyo.” (Juan 15:20) Ang matinumanon nga unang  mga Kristohanon andam nga moatubang sa kinadak-ang pagsulay, ang kamatayon—pinaagi sa pagpaantos, pinaagi sa pagtambog kanila ngadto sa mapintas nga mga mananap, o sa bisan unsang paagi—aron matuman ang gisugo ni Ginoong Jesu-Kristo: “Kamo mahimong akong mga saksi sa Jerusalem ug sa tibuok Judea ug Samaria ug hangtod sa kinalay-ang dapit sa yuta.”—Buhat 1:8.

12. Nganong ang paglutos sa mga Kristohanon wala lamang mahitabo kaniadto?

¹² Kon si bisan kinsa maghunahuna nga ang maong mapintas nga pagtratar sa mga sumusunod ni Jesus nahitabo lamang kaniadto, sayop gayod siya. Si Pablo, kinsa sa ato nang nakita nag-antos usab ug dakong kalisdanan, misulat: “Ang tanan nga nagtinguha sa pagkinabuhi uban ang diyosnong pagkamahinalaron kalangkit ni Kristo Jesus pagalutoson usab.” (2 Timoteo 3:12) Mahitungod sa paglutos, si Pedro nag-ingon: “Sa pagkatinuod, niini nga dalan kamo gipanagtawag, tungod kay bisan si Kristo nag-antos alang kaninyo, nga nagbilin kaninyog sulondan aron kamo managsunod pag-ayo sa iyang mga tunob.” (1 Pedro 2:21) Hangtod niining “kataposang mga adlaw” niining sistemaha sa mga butang, ang katawhan ni Jehova padayon nga gidumtan ug gisupak. (2 Timoteo 3:1) Sa tibuok yuta, ilalom sa pagmando sa mga diktador ug diha sa demokratikanhong mga nasod, ang mga Saksi ni Jehova sa usa ka higayon o sa lain nakaagom sa paglutos, sa tinagsatagsa ug sa ginurupo.

Nganong Sila Gidumtan ug Gilutos?

13. Unsay angayng hinumdoman sa modernong-adlaw nga mga alagad ni Jehova bahin sa paglutos?

¹³ Bisan tuod ang kadaghanan kanato karon nakatagamtam ug igoigong kagawasan sa pagsangyaw ug pagtigom nga malinawon, kinahanglang patalinghogan nato ang pahinumdom sa Bibliya nga “ang talan-awon niining kalibotana nagakausab.” (1 Corinto 7:31) Ang mga kahimtang dali rang mausab nga gawas kon kita andam sa mental, emosyonal, ug espirituwal, kita dali rang mapandol. Nan, unsay atong mahimo sa pagpanalipod sa atong kaugalingon? Ang usa ka epektibong paagi sa pagdepensa sa atong kaugalingon mao ang pagbutang kanunay sa hunahuna kon nganong ang mahigugmaon-sa-pakigdait ug masinundanon-sa-balaod nga mga Kristohanon gidumtan ug gilutos.

14. Unsay giingon ni Pedro bahin sa rason kon nganong gilutos ang mga Kristohanon?

¹⁴ Si apostol Pedro mikomento bahin niini diha sa iyang unang sulat, nga iyang gisulat sa mga 62-64 K.P., sa dihang ang mga Kristohanon sa tibuok Romanhong Imperyo nakaagom sa mga pagsulay ug paglutos. Siya miingon: “Mga hinigugma, ayaw kamo kahibulong sa pagdilaab taliwala kaninyo, nga nagakahitabo kaninyo ingon nga pagsulay, nga daw usa ka katingad-ang butang ang midangat kaninyo.” Sa pagpatin-aw kon unsay anaa sa iyang hunahuna, si Pedro nagpadayon: “Ayaw tugoti nga aduna kaninyoy mag-antos ingong usa ka mamumuno o usa ka kawatan o usa ka mamumuhat ug daotan o usa ka hilabtanon sa mga butang sa uban. Apan kon siya nag-antos ingong usa ka Kristohanon, ayaw siya pabatia ug kaulaw, hinunoa kinahanglang magpadayon siya sa paghimaya sa Diyos niining ngalana.” Gipunting ni Pedro nga sila nag-antos, dili tungod kay nakahimog daotan, kondili tungod kay sila mga Kristohanon. Kon sila naglunang pa sa “unodnong pagpatuyang” sama sa mga tawo sa ilang palibot, sila abiabihon unta nila. Apan sa pagkatinuod, sila nag-antos tungod kay sila naningkamot sa pagtuman sa ilang katungdanan ingong mga sumusunod ni Kristo. Susama usab ang situwasyon alang sa matuod nga mga Kristohanon karon.—1 Pedro 4:4, 12, 15, 16.

15. Unsang panagsumpaki ang makita diha sa pagtratar sa mga Saksi ni Jehova karon?

¹⁵ Sa daghang dapit sa kalibotan, ang mga Saksi ni Jehova gidayeg sa publiko tungod sa panaghiusa ug kooperasyon nga ilang gipasundayag diha sa ilang mga kombensiyon ug sa mga proyekto sa pagpanukod, tungod sa ilang pagkamatinud-anon ug pagkakugihan, tungod sa ilang sulondan nga moral nga panggawi ug pamilyahanong kinabuhi, ug bisan sa ilang maayong panagway ug pamatasan. a Sa laing bahin, ang ilang buluhaton gidili o gikutohan diha sa labing menos 28 ka nasod sa pagsulat niining artikuloha, ug daghan sa mga Saksi ang nakaagom sa pisikal  nga pag-abuso ug kapildihan tungod sa ilang pagtuo. Nganong dunay dayag nga panagsumpaki? Ug nganong gitugotan kini sa Diyos?

16. Unsa ang pangunang hinungdan nga gitugotan sa Diyos ang iyang katawhan nga makaagom sa paglutos?

¹⁶ Sa panguna, angay natong hinumdoman ang giingon sa Proverbio 27:11: “Magmaalamon, anak ko, ug lipaya ang akong kasingkasing, aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.” Oo, tungod kini sa dugay nang isyu bahin sa unibersohanong pagkasoberano. Bisan pa sa daghan kaayong pamatuod nga gitagana niadtong tanang nagpamatuod sa ilang integridad kang Jehova latas sa kasiglohan, si Satanas wala mohunong sa pagtamay kang Jehova sama sa iyang gibuhat sa mga adlaw sa matarong nga tawong si Job. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Sa walay duhaduha, si Satanas nahimo pa ganing mas panatiko diha sa iyang kataposang paningkamot sa pagpamatuod sa iyang pangangkon, karon nga ang Gingharian sa Diyos lig-on nang natukod, uban sa maunongong mga sakop ug mga hawas sa tibuok yuta. Sila ba magpabiling matinumanon sa Diyos bisan unsa pay katalagman ug kalisdanan nga modangat kanila? Kini maoy pangutana nga angayng tubagon mismo sa matag alagad ni Jehova.—Pinadayag 12:12, 17.

17. Unsay gipasabot ni Jesus sa mga pulong nga “mosangpot kini alang kaninyo ingong usa ka pagpamatuod”?

¹⁷ Sa pagsulti sa iyang mga tinun-an bahin sa kon unsay mahitabo panahon “sa kataposan sa sistema sa mga butang,” gipakita ni Jesus ang laing hinungdan kon nganong gitugotan ni Jehova nga modangat ang paglutos nganha sa iyang mga alagad. Giingnan niya sila: “Pagataralon kamo atubangan sa mga hari ug sa mga gobernador tungod sa akong ngalan. Mosangpot kini alang kaninyo ingong usa ka pagpamatuod.” (Mateo 24:3, 9; Lucas 21:12, 13) Si Jesus mismo nagpamatuod atubangan kang Herodes ug Poncio Pilato. Si apostol Pablo usab ‘gitaral atubangan sa mga hari ug sa mga gobernador.’ Kay gisugo ni Ginoong Jesu-Kristo, si Pablo naningkamot sa paghatag ug pamatuod ngadto sa labing gamhanang magmamando niadtong panahona sa dihang siya miingon: “Ako moapelar kang Cesar!” (Buhat 23:11; 25:8-12) Mao usab karon, ang masulayong mga situwasyon subsob nga misangpot sa maayong pagpamatuod nga gihatag ngadto sa mga opisyal ug sa publiko. b

18, 19. (a) Sa unsang paagi ang pagsagubang sa mga pagsulay makabenepisyo kanato? (b) Unsang mga pangutana ang tubagon sa sunod nga artikulo?

¹⁸ Sa kataposan, ang pagsagubang sa mga pagsulay ug mga kasakitan makabenepisyo kanato sa personal. Sa unsang paagi? Gipahinumdoman ni disipulo Santiago ang iyang mga isigka-Kristohanon: “Mga igsoon ko, isipa nga maoy bug-os kalipay kon makasagubang kamo ug nagkadaiyang mga pagsulay, kay nahibalo kamo nga kining sinulayang kalidad sa inyong pagtuo mosangpot ug pagkamainantoson.” Oo, ang paglutos makapadalisay sa atong pagtuo ug makatabang kanato nga mas makalahutay. Busa, kita dili mahadlok nga moatubang ug mga paglutos, ni kita mangitag dili-kasulatanhong mga paagi sa paglikay o pagtapos niana. Hinunoa, patalinghogan nato ang tambag ni Santiago: “Ipatapos sa pagkamainantoson ang buluhaton niini, aron nga kamo mahimong bug-os ug maayo sa tanang bahin, nga dili makulangan sa bisan unsa.”—Santiago 1:2-4.

¹⁹ Bisan tuod ang Pulong sa Diyos motabang kanato sa pagsabot kon nganong ang matinumanong mga alagad sa Diyos gilutos ug kon nganong gitugotan kana ni Jehova, dili kana awtomatikong maghimo sa paglutos nga sayon antoson. Unsay makapalig-on kanato sa pag-agwanta niana? Unsay atong mahimo sa dihang nag-atubang kita ug paglutos? Hisgotan nato kining hinungdanong mga punto sa sunod nga artikulo.

[Mga footnote]

Ikapatin-aw Mo Ba?

• Sa panguna sa unsang kahulogan nga si Jesus usa ka martir?

• Unsay epekto sa paglutos nganha sa unang-siglong mga Kristohanon?

• Sumala sa gipatin-aw ni Pedro, nganong gilutos ang unang mga Kristohanon?

• Tungod sa unsang mga hinungdan nga gitugotan ni Jehova nga modangat ang mga paglutos nganha sa iyang mga alagad?

[Mga Pangutana sa Pagtuon]

[Mga hulagway sa panid 10, 11]

Ang unang-siglong mga Kristohanon nag-antos, dili tungod sa buhat nga daotan, kondili tungod kay sila mga Kristohanon

PABLO

JUAN

ANTIPAS

SANTIAGO

ESTEBAN