Mga Batan-on, Lakaw nga Takos Kang Jehova

ANG pipila ka Kristohanong mga batan-on kinahanglang temporaryong mopuyo nga bulag sa ilang pamilya ug sa kaugalingon nilang kongregasyon. Gihimo kana sa uban aron sa pagpalapad sa ilang ministeryo. Ang uban kinahanglang mobiya sa ilang balay tungod sa ilang neyutral nga baroganan maylabot sa mga kalihokan niining kalibotana. (Isaias 2:4; Juan 17:16) Diha sa pipila ka kayutaan, si “Cesar” nagsentensiya sa maghuhupot-sa-integridad nga mga batan-on ug pagkabilanggo o pagtrabaho diha sa komunidad. a—Marcos 12:17; Tito 3:1, 2.

Samtang gisilbihan ang mga sentensiya sa pagkabilanggo tungod sa ilang pagkaneyutral, makauban niining maong mga batan-on ang mga delingkuwente sulod sa dugaydugayng panahon. Kay nahilayo sa ilang balay tungod sa laing mga katarongan, napugos usab ang mga batan-on sa pagtrabaho diha sa imoral nga palibot. Sa unsang paagi kining maong batan-on nga mga Kristohanon o ang uban pa nga napugos sa pagkinabuhi sa maong kahimtang magmalamposon sa pagsagubang sa mga kapit-os ug mga kinahanglanon nga ilang atubangon samtang naningkamot sila sa ‘pagpadayon sa paglakaw nga takos sa Diyos?’ (1 Tesalonica 2:12) Sa unsang paagi makatabang ang ilang mga ginikanan sa pag-andam kanila sa pagsagubang sa bisan unsang posibleng dili-maayong mga kahimtang?—Proverbio 22:3.

Linain nga mga Suliran

“Ang pagkanahilayo sa mapanalipdanong pag-atiman sa akong mga ginikanan ug sa mahigugmaong pagdumala sa mga ansiyano nga nakaila pag-ayo kanako maoy malisod ug makahahadlok,” nag-ingon ang 21-anyos nga si Tákis, kinsa napugos sa paggugol ug 37 ka bulan nga halayo sa balay. b Siya midugang: “Usahay, mibati ako nga hilabihan ka huyang.” Ang 20-anyos nga si Pétros kinahanglang mahilayo sa balay sulod sa kapin sa duha ka tuig. Siya miangkon: “Sa unang higayon sa akong kinabuhi, kinahanglan akong mohimog mga desisyon bahin sa kalingawan ug mga asosasyon nga ako ra, ug ang akong mga pagpili dili kanunayng maalamon.” Dayon siya miingon: “Usahay dili ko mahimutang labot sa mas dakong responsabilidad nga gipahinabo sa mas dakong kagawasan.” Si Tássos, usa ka Kristohanong ansiyano kinsa regular nga nakigkontak sa Kristohanong mga batan-on sa maong mga situwasyon, miingon: “Ang mahugaw nga sinultihan, pagkarebelyoso, ug mapintas nga kagawian sa dili-magtutuong mga katalirongan mahimong makaimpluwensiya sa dili-mabinantayon ug huyang nga mga batan-on.”

Tungod sa pagpuyo ug pagtrabaho taliwala sa mga tawo nga wala magtahod sa mga prinsipyo sa Bibliya, ang maong Kristohanon nga mga batan-on kinahanglang magbantay batok sa tentasyon nga mosundog sa imoral ug dili-kasulatanhon nga mga paagi sa ilang mga katalirongan. (Salmo 1:1; 26:4; 119:9) Ang paghupot ug maayong rutina sa personal nga pagtuon, pagtambong sa tigom, ug pag-alagad sa kanataran morag malisod. (Filipos 3:16) Ang pagpahiluna ug pagkab-ot sa espirituwal nga mga tumong dili usab tingali sayon.

Ang matinumanong Kristohanon nga mga batan-on buot gayong mopahimuot kang Jehova pinaagi sa ilang panggawi ug sinultihan. Sila maunongong naningkamot sa pagsunod sa makapadaning imbitasyon sa ilang langitnong Amahan: “Magmaalamon, anak ko, ug lipaya ang akong kasingkasing, aron matubag ko siya nga nagatamay kanako.” (Proverbio 27:11) Giila nila nga ang ilang panggawi ug  pamatasan dunay kalambigitan kon sa unsang paagi lantawon sa uban si Jehova ug ang iyang katawhan.—1 Pedro 2:12.

Dalayegon nga kadaghanan sa maong mga batan-on naghimo sa ilang kinamaayohan nga mahisama sa ilang mga igsoon sa unang siglo nga bahin kanila si apostol Pablo nag-ampo: ‘Lakaw nga takos kang Jehova aron bug-os nga makapahimuot kaniya samtang padayon kamong magapamunga sa tanang maayong buhat aron makaantos sa bug-os ug magpakitag hataas-nga-pailob uban ang kalipay.’ (Colosas 1:9-11) Ang Bibliya nagtaganag ubay-ubayng mga panig-ingnan sa mahinadlokon-sa-Diyos nga mga batan-on kinsa malamposong naglakaw nga takos sa Diyos taliwala sa lahi, mabatokon, ug idolatroso nga palibot.—Filipos 2:15.

“Si Jehova Nag-uban Kang Jose”

Sa bata pa, si Jose, ang hinigugmang anak ni Jacob ug Raquel, nahimulag gikan sa poder sa iyang mahinadlokon-sa-Diyos nga amahan. Siya gibaligya aron mahimong ulipon sa Ehipto. Si Jose naghatag ug maayo kaayong panig-ingnan ingong kugihan, kasaligan, ug ligdong nga batan-on. Bisag nagpaulipon kang Potipar—usa ka tawo nga dili magsisimba ni Jehova—si Jose matinud-anon ug makugihon, mao nga sa kadugayan gipiyal sa iyang agalon ang pagdumala sa tanang kalihokan sa panimalay ngadto kaniya. (Genesis 39:2-6) Gihuptan ni Jose ang iyang integridad kang Jehova, ug sa dihang siya nabilanggo tungod niana, siya wala mohinapos: “Unsay kapuslanan sa akong pagkamatinumanon?” Bisan didto sa bilanggoan gipasundayag niya ang maayong mga hiyas, ug sa wala madugay siya nay nagdumala sa daghang gimbuhaton sa bilanggoan. (Genesis 39:17-22) Gipanalanginan siya sa Diyos, ug sumala sa giingon sa Genesis 39:23, “Si Jehova nag-uban kang Jose.”

Kay nahimulag sa iyang mahinadlokon-sa-Diyos nga pamilya, pagkadali ra gyod untang madaldal si Jose nga mopahiuyon sa mga pagano nga nagpuyo sa iyang palibot, nga mosundog sa imoral nga paagi sa pagkinabuhi sa mga Ehiptohanon! Hinunoa, siya mihawid sa mga prinsipyo sa Diyos ug padayong naghupot sa iyang hinlong baroganan bisan pa sa kinalisorang mga tentasyon. Sa dihang ang asawa ni Potipar sublisubling nag-agda kang Jose nga makigsekso kaniya, ang iyang hugot nga tubag mao: “Unsaon ko pagbuhat kining dakong pagkadaotan ug makasala batok sa Diyos?”—Genesis 39:7-9.

Karong adlawa, kinahanglang patalinghogan sa mga batan-ong Saksi ang pinasukad-sa-Bibliya nga mga pasidaan batok sa dili-maayong mga kauban, imoral nga kalingawan, pornograpiya, ug malaw-ay nga musika. Ilang naamgohan nga “ang mga mata ni Jehova anaa sa tanang dapit, nga nagpadayon pagbantay sa mga daotan ug sa mga maayo.”—Proverbio 15:3.

Gisalikway ni Moises ang “Kalipay sa Pagpakasala”

Si Moises nagdako diha sa idolatroso ug mahiligon sa kalingawan nga palibot sa palasyo ni Paraon. Ang Bibliya nag-ingon bahin kaniya: “Tungod sa pagtuo si Moises . . . midumili nga tawgong anak sa anak nga babaye ni Paraon, nga mipalabi nga daogdaogon uban sa katawhan sa Diyos inay magpahimulos  sa umalaging kalipay sa pagpakasala.”—Hebreohanon 11:24, 25.

Ang pagpakighigala sa kalibotan mahimong moresulta sa pipila ka mga bentaha, apan temporaryo lamang kini. Labing dugay, molungtad lamang kini sulod sa mubong panahon nga nahibilin niining kalibotana. (1 Juan 2:15-17) Dili ba mas maayo ang pagsunod sa panig-ingnan ni Moises? Ang Bibliya nag-ingon nga “siya nagpabiling lig-on nga daw nakakita sa Usa nga dili-makita.” (Hebreohanon 11:27) Kanunay niyang gisentro ang iyang hunahuna sa espirituwal nga panulondon sa iyang mahinadlokon-sa-Diyos nga mga katigulangan. Iyang gihimo ang katuyoan ni Jehova nga iyang katuyoan sa kinabuhi, nga naghimo sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos nga iyang tumong.—Exodo 2:11; Buhat 7:23, 25.

Sa dihang ang mahinadlokon-sa-Diyos nga mga batan-on anaa sa dili-diyosnon ug dili-mahigalaon nga palibot, sila makapalig-on sa ilang personal nga relasyon uban kang Jehova pinaagi sa personal nga pagtuon, nga ilhon pag-ayo ang “Usa nga dili-makita.” Ang bug-os nga programa sa Kristohanong mga kalihokan, nga naglakip sa regular nga pagtambong sa mga tigom ug pag-alagad sa kanataran, motabang niining mga batan-ona sa pagsentro kanunay sa ilang hunahuna nganha sa espirituwal nga mga butang. (Salmo 63:6; 77:12) Angay nilang paningkamotan nga maugmad ang pagtuo ug paglaom nga sama ka lig-on sa iya ni Moises. Angay nilang isentro ang ilang hunahuna ug mga lihok nganha kang Jehova, nga malipay nga mahimo niyang higala.

Gigamit Niya ang Iyang Dila sa Pagdayeg sa Diyos

Ang laing batan-on nga napamatud-ang sulondan samtang halayo sa panimalay mao ang Israelinhon nga batang babaye nga gibihag sa mga Siryanhon sa mga adlaw sa manalagna sa Diyos nga si Eliseo. Siya nahimong sulugoon sa asawa sa sanlahon nga pangulo sa kasundalohan sa Sirya nga si Naaman. Kining maong batang babaye miingon sa iyang agalong babaye: “Kon ang akong ginoo atua pa unta sa atubangan sa manalagna sa Samaria! Niana siya mag-ayo kaniya sa iyang sanla.” Tungod sa iyang pagpamatuod, si Naaman miadto kang Eliseo sa Israel ug naayo sa iyang sanla. Dugang pa, si Naaman nahimong usa ka magsisimba ni Jehova.—2 Hari 5:1-3, 13-19.

Ang panig-ingnan niining batang babaye nagpasiugda sa panginahanglan alang sa mga batan-on sa paggamit sa ilang dila sa paagi nga makahatag ug kadayeganan sa Diyos, bisan pag halayo sila sa ilang mga ginikanan. Kon ang maong batang babaye aduna pay batasan sa paggamit ug “binuang  nga sinultihan” o “malaw-ay nga pagpanistis,” mobati kaha siyang komportable sa paggamit sa iyang dila sa epektibong paagi sama sa iyang gihimo sa dihang mitungha ang kahigayonan? (Efeso 5:4; Proverbio 15:2) Si Níkos, usa ka batan-ong lalaki nga kapin lag diyutay sa 20 anyos kinsa gibilanggo tungod sa iyang neyutral nga baroganan, nahinumdom: “Sa dihang kauban ako sa ubang mga igsoong batan-ong lalaki diha sa usa ka agrikultural nga bilanggoan, nga layo sa awtoridad sa ginikanan ug sa kongregasyon, akong namatikdan nga ang kalidad sa among pagpanulti nadaot. Dayag nga wala kadto makahatag ug kadayeganan kang Jehova.” Maayo na lang, si Níkos ug ang uban pa natabangan sa pagsunod sa tambag ni Pablo niining bahina: “Ang pakighilawas ug ang tanang matang sa kahugawan o kadalo dili gayod angay hisgotan sa inyong taliwala, ingon nga nahiangay sa mga balaan.”—Efeso 5:3.

Si Jehova Tinuod Alang Kanila

Ang kasinatian sa tulo ka Hebreohanong mga kauban ni Daniel sa karaang Babilonya nagpamatuod sa kamatuoran sa prinsipyo nga giingon ni Jesus nga ang pagkamatinumanon sa gagmayng mga butang motultol sa pagkamatinumanon sa dagkong mga butang. (Lucas 16:10) Sa dihang nag-atubang ug problema bahin sa pagkaon sa gidiling mga pagkaon sa Balaod ni Moises, sila mahimong makapangatarongan nga sila mga binihag sa langyaw nga nasod ug busa wala nay mahimo sa maong butang. Apan pagkadakong panalangin ang ilang nadawat tungod sa ilang pag-isip nga seryoso bisan sa morag dili kaayo hinungdanong butang! Sila napamatud-ang mas himsog ug mas maalamon kay sa tanang uban pang mga binihag kinsa padayong mikaon sa lamiang mga pagkaon sa hari. Ang pagkamatinumanon sa maong gagmayng mga butang sa walay duhaduha nagpalig-on kanila, mao nga sa dihang nasugamak sila sa mas dakong pagsulay sa pagyukbo sa usa ka idolatrosong imahen, sila midumili sa pagkompromiso.—Daniel 1:3-21; 3:1-30.

Si Jehova tinuod gayod alang niining tulo ka batan-ong lalaki. Bisan pag nahilayo sa ilang balay ug sa sentro sa pagsimba sa Diyos, sila determinado sa pagpabiling walay lama gikan sa kalibotan. (2 Pedro 3:14) Ang ilang relasyon uban kang Jehova bililhon kaayo alang kanila nga sila andam sa pagsakripisyo sa ilang kinabuhi alang niana.

Si Jehova Dili Motalikod Kanimo

Sa dihang mahilayo ang mga batan-on gikan sa ilang mga minahal ug gisaligan, masabot nga sila mobatig kabalaka, kawalay-katinoan, ug kahadlok. Hinunoa, ilang masagubang ang ilang mga pagsulay uban ang bug-os nga pagsalig nga “si Jehova dili motalikod” kanila. (Salmo 94:14) Kon ang maong  mga batan-on “mag-antos tungod sa pagkamatarong,” tabangan sila ni Jehova nga makapadayon sa paglakaw diha sa “dalan sa pagkamatarong.”—1 Pedro 3:14; Proverbio 8:20.

Si Jehova kanunayng nagpalig-on ug dagayang nagganti kang Jose, Moises, sa ulipong batang babaye nga Israelinhon, ug sa tulo ka matinumanong mga batan-ong Hebreohanon. Karong adlawa, iyang gigamit ang iyang balaang espiritu, iyang Pulong, ug ang iyang organisasyon aron palig-onon kadtong ‘makigbugno sa maayong bugno sa pagtuo,’ nga maghatag kanilag ganti nga “kinabuhing walay kataposan.” (1 Timoteo 6:11, 12) Oo, ang paglakaw nga takos kang Jehova maoy posible, ug mao ang maalamong butang nga buhaton.—Proverbio 23:15, 19.

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 25]

MGA GINIKANAN—ANDAMA ANG INYONG MGA ANAK!

“Ingon sa mga udyong diha sa kamot sa tawong gamhanan, mao man usab ang mga anak sa pagkabatan-on.” (Salmo 127:4) Ang usa ka udyong dili makaigo sa puntirya niini nga sulagma lang. Kini kinahanglang ipunting sa mahanasong paagi. Sa susama, ang mga anak dili maandam sa pag-atubang sa tinuod nga pagkinabuhi nga halayo sa balay kon walay hustong paggiya sa ginikanan.—Proverbio 22:6.

Ang mga batan-on makiling sa paglihok gumikan sa pag-agda o magpadala sa “mga tinguha nga iya sa pagkabatan-on.” (2 Timoteo 2:22) Ang Bibliya nagpasidaan: “Ang bunal ug ang pagbadlong nagahatag ug kaalam; apan ang usa ka bata nga pinasagdan maghatag ug kaulawan sa iyang inahan.” (Proverbio 29:15) Ang pagkapakyas sa paghatag ug limitasyon sa batasan nga iya sa pagkabatan-on maghimo sa bata nga dili andam sa mga kinahanglanon ug kapit-os sa pagkinabuhi nga layo gikan sa panimalay.

Sa tin-aw ug responsable nga paagi, kinahanglang ipaila sa Kristohanong mga ginikanan ngadto sa ilang mga anak ang mga kalisdanan, kapit-os, ug mga katinuoran sa kinabuhi niining sistemaha sa mga butang. Nga dili mahimong negatibo ug panglantaw, ilang mahubit ang dili maayong mga kahimtang nga mahimong sagubangon sa usa ka batan-on kon siya kinahanglang mopuyo halayo sa panimalay. Ang maong pagbansay, nga dinuyogan sa kaalam nga hinatag sa Diyos, ‘maghatag ug kaalam ngadto sa walay kasinatian, sa kahibalo ug katakos sa panghunahuna ngadto sa batan-ong lalaki.’—Proverbio 1:4.

Ang mga ginikanan nga magsilsil sa mga prinsipyo sa Diyos diha sa kasingkasing sa ilang mga anak makapaarang kanila nga malamposong makasagubang sa mga suliran sa kinabuhi. Ang regular nga pamilyahanong pagtuon sa Bibliya, bukas nga komunikasyon, ug tinuod nga interes sa kaayohan sa ilang mga anak, makahatag ug kalainan tali sa kalamposan ug kapakyasan. Ang mga ginikanan angayng maghatag ug diyosnong pagbansay diha sa balanse apan positibo ug makataronganon nga paagi, nga mag-andam sa ilang mga anak sa pagbarog sa ilang kaugalingon sa ulahing bahin sa kinabuhi. Pinaagi sa kaugalingong panig-ingnan, ang mga ginikanan makatudlo sa ilang mga anak nga posible gayod ang pagpuyo sa kalibotan apan dili mahimong bahin niini.—Juan 17:15, 16.

[Hulagway sa panid 23]

Ang ubang Kristohanong mga batan-on kinahanglang mobiya sa ilang panimalay

[Mga hulagway sa panid 24]

Pinaagi sa pagsukol sa tentasyon, ang mga batan-on makasundog kang Jose ug makapabiling hinlo sa moral

[Mga hulagway sa panid 26]

Sundoga ang Israelinhong ulipon nga batang babaye, kinsa naggamit sa iyang dila aron sa paghimaya kang Jehova