Sa Unsang Paagi Ikaw Makahimog Maalamong mga Desisyon?

“ANG maalamong tawo magpatalinghog ug magadawat ug dugang nga pagtudlo,” matod pa ni Solomon, hari sa karaang Israel. Kadaghanan kanato nakahimo usahay ug dili maalamong mga desisyon tungod kay wala kita maminaw sa tambag sa uban.—Proverbio 1:5.

Kining mga pulonga ni Solomon gisulat sa ulahi diha sa Bibliya, apil ang ubang “tulo ka libo ka panultihon” nga iyang gitagik. (1 Hari 4:32) Kita ba may kaayohang makuha gikan sa pagtuon ug pagpatalinghog sa iyang maalamong mga pulong? Oo. Kini makatabang kanato nga “makahibalo sa kaalam ug sa disiplina, sa pag-ila sa mga pulong sa pagsabot, sa pagdawat sa disiplina nga magahatag ug hait nga salabotan, pagkamatarong ug katakos sa paghukom ug sa pagkatul-id.” (Proverbio 1:2, 3) Atong hisgotan ang lima ka binase-sa-Bibliya nga mga giya nga makatabang kanato sa paghimog maalamong mga desisyon.

Hunahunaa ang Malungtarong mga Resulta

Ang ubang mga desisyon dunay dagkong mga epekto. Busa, paningkamoti nga mahibaloan daan kon unsa kini. Ayaw tugoti ang temporaryong mga kaayohan nga makabuta kanimo sa malungtarong mga resulta nga dili maayo. “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon, apan ang walay kasinatian moagi ug magaantos sa silot,” nagpasidaan ang Proverbio 22:3.

Makatabang ang pagsulat kon unsa unyay mahitabong temporaryo ug malungtarong mga resulta. Tingali ang temporaryong mga resulta sa pagpilig usa ka klase sa trabaho mao ang taas nga suweldo ug makalingaw nga buluhaton. Apan dili kaha apil sa malungtarong mga resulta mao ang pagbaton ug trabaho nga wala gayoy paglaom nga moasenso? Dili kaha idestino ka niini ngadtongadto sa laing dapit, nga tingali layo sa imong mga higala o pamilya? Dili kaha magladlad kini kanimo sa usa ka peligroso nga dapit o kaha kini makalaay kaayo mao nga mahigawad ka lang? Timbangtimbanga ang mga bentaha ug mga disbentaha, ug dayon pagdesisyon kon unsay angayng hatagag importansiya.

Paggahin ug Igong Panahon

Ang dinalidali nga mga desisyon kasagarang mapamatud-ang dili maalamon. Ang Proverbio 21:5 nagpasidaan: “Ang mga plano sa kugihan mosangpot gayod sa kaayohan, apan ang matag usa nga madalidalion mosangko lamang sa kawalad-on.” Pananglitan, ang nagkaibogay nga mga batan-on kinahanglang dili magdalidali sa pagdesisyon nga magminyo. Kay kon dili, basin ilang maagoman ang pagkatinuod sa giingon ni William Congreve, Ingles nga magsusulat ug drama sa unang bahin sa ika-18ng siglo: “Ang tawong magdalidali sa pagminyo basin magbasol sa taas nga panahon.”

Apan, ang paggahin ug igong panahon wala magpasabot ug paglangaylangay. Ang ubang mga desisyon importante kaayo nga kini maalamong himoon sa labing madali kon mahimo. Ang way-kapuslanang paglangaylangay mohatag ug kapildihan kanato o sa uban. Ang paglangan sa pagdesisyon  maoy usa na mismo ka desisyon—tingali dili maalamong desisyon.

Paminaw sa Tambag

Tungod kay walay duha ka kahimtang ang magkaparehas gayod, ang duha ka tawo dili kanunayng makahimog samang desisyon sa dihang makaatubang ug samang mga problema. Bisan pa niana, makatabang ang pagpaminaw kon sa unsang paagi ang uban nakahimog desisyon sa mga kahimtang nga sama sa atoa. Pangutan-a sila kon unsay ilang hunahuna karon sa ilang desisyon. Pananglitan, sa pagpilig trabaho pangutan-a kadtong adunay sama niana nga trabaho kon unsay maayo ug dili-maayong mga bahin nianang trabahoa. Unsa may ilang nakita nga mga kaayohan sa ilang gipiling trabaho, ug unsa ang mga kakulian o posibleng mga kapeligrohan?

“Mapakyas ang mga plano kon walay kompidensiyal nga panagsultihanay,” kita gipasidan-an, “apan diha sa panon sa mga magtatambag adunay kalamposan.” (Proverbio 15:22) Siyempre, sa dihang magpakitambag ug magkat-on gikan sa eksperyensiya sa uban, kinahanglang bug-os natong nasabtan nga kita mismo ang angayng mohimog kataposang desisyon ug mopas-an sa responsabilidad sa maong pagdesisyon.—Galacia 6:4, 5.

Patalinghogi ang Maayong Pagkabansay nga Tanlag

Ang atong tanlag makatabang kanato sa paghimog mga desisyon nga uyon sa paninugdang mga prinsipyo nga atong gipili nga subayon. Alang sa usa ka Kristohanon, kini nagpasabot sa pagbansay sa tanlag aron magpabanaag sa mga hunahuna sa Diyos. (Roma 2:14, 15) Gisultihan kita sa Pulong sa Diyos: “Sa tanan mong mga dalan tagda siya, ug siya magatul-id sa imong mga alagianan.” (Proverbio 3:6) Tinuod, dunay mga kahimtang nga ang duha ka tawo—nga ang matag usa dunay maayong pagkabansay nga tanlag—makakab-ot ug lahi nga mga konklusyon ug busa makahimog lainlaing mga desisyon.

Apan, usa ra ang makab-ot nga konklusyon sa maayong pagkabansay nga tanlag kon ang angayng desisyonan mao ang mga buhat nga klarong gisaway sa Pulong sa Diyos. Pananglitan, ang tanlag nga wala mabansay sa mga prinsipyo sa Bibliya tingali magtugot sa lalaki ug babaye sa pagsulay kon sila ba magkaangay pinaagig pagpuyopuyo una pa magpakasal. Tingali nagtuo sila nga maalamon kining desisyona, nga nangatarongang kini magpugong kanila nga magdali sa dili-maalamong pagpakasal. Tingali dili sila tulisokon sa ilang tanlag. Apan, ang si bisan kinsa nga nagbaton sa panglantaw sa Diyos bahin sa sekso ug kaminyoon dili gayod mouyon sa maong temporaryo ug imoral nga kahikayan.—1 Corinto 6:18; 7:1, 2; Hebreohanon 13:4.

Kon sa Unsang Paagi ang Imong mga Desisyon Makaapektar sa Uban

Kasagaran, ang imong mga desisyon makaapektar sa uban. Busa ayaw paghimog dili-maalamon, tinuyo—binuang pa gani—nga desisyon nga makadaot sa imong maayong relasyon sa mga higala ug paryente o, labaw sa tanan, sa Diyos. Ang Proverbio 10:1 nag-ingon: “Ang anak nga maalamon maoy usa nga makapalipay sa iyang amahan, ug ang anak nga hungog maoy kaguol sa iyang inahan.”

Sa laing bahin, angay nimong mahibaloan nga usahay kinahanglan kang mopili tali sa imong mga higala. Sa pag-ilustrar, tingali modesisyon ka sa pagsalikway sa imong relihiyosong mga panglantaw kanhi nga karon imo nang nahibaloan nga supak sa Kasulatan. O kaha modesisyon ka sa paghimog dagkong mga kausaban sa imong personalidad tungod sa imong tinguha nga ipahiuyon ang imong kinabuhi sa mga kalagdaan sa Diyos nga imo nang gidawat karon. Ang imong desisyon basin dili makapalipay sa pipila ka mga higala o paryente, apan ang bisan unsang desisyon nga  makapahimuot sa Diyos maoy usa ka maalamong desisyon.

Magmaalamon sa Paghimog Labing Hinungdanong Desisyon

Wala masayod ang mga tawo sa katibuk-an nga ang tanan karon kinahanglang modesisyon sa pagpili tali sa kinabuhi ug kamatayon. Maingon-ingon usab niini ang giatubang sa karaang mga Israelinhon nga nagkampo diha sa utlanan sa Yutang Saad sa 1473 W.K.P. Isip tigpamaba sa Diyos, gisultihan sila ni Moises: “Gibutang ko ang kinabuhi ug ang kamatayon sa imong atubangan, ang panalangin ug ang maldisyon; ug kinahanglan nga pilion mo ang kinabuhi aron ikaw magpadayong buhi, ikaw ug ang imong kaliwat, pinaagi sa paghigugma kang Jehova nga imong Diyos, pinaagi sa pagpamati sa iyang tingog ug sa pag-unong kaniya; kay siya mao ang imong kinabuhi ug ang gitas-on sa imong mga adlaw, aron makapuyo ka ibabaw sa yuta nga gipanumpa ni Jehova sa imong mga katigulangan, kang Abraham, Isaac ug Jacob nga ihatag kanila.”—Deuteronomio 30:19, 20.

Ang tagna ug kronolohiya sa Bibliya nagpakita nga kita nagkinabuhi na sa “makuyaw nga mga panahong lisod sagubangon” ug “ang talan-awon niining kalibotana nagakausab.” (2 Timoteo 3:1; 1 Corinto 7:31) Kining gitagna nga kausaban mosangko sa kalaglagan sa daot nga sistema sa tawo, nga pagapulihan sa bag-ong kalibotan sa pagkamatarong nga iya sa Diyos.

Ania na kita sa utlanan nianang bag-ong kalibotan. Makasulod ka kaha aron sa pagtagamtam ug kinabuhing walay kataposan dinhi sa yuta ilalom sa Gingharian sa Diyos? O ikaw ba pagapaphaon gikan sa yuta sa dihang wad-on na ang sistema ni Satanas? (Salmo 37:9-11; Proverbio 2:21, 22) Ikaw ang magdesisyon karon kon unsang dalana ang imong subayon, ug sa pagkatinuod kini maoy usa ka desisyon nga naglangkit ug kinabuhi o kamatayon. Modawat ka ba ug tabang aron makahimog hustong desisyon, ang maalamong desisyon?

Ang pagdesisyon sa pagbaton ug kinabuhi, una sa tanan, naglangkit ug pagkat-on kon unsay gipangayo sa Diyos. Kasagaran, ang gitudlo sa mga relihiyon bahin sa gipangayo sa Diyos dili tukma. Ang ilang mga lider kasagarang nagpahisalaag sa mga tawo pinaagi sa pagpatuo kanila ug mga kabakakan ug pagbuhat ug mga butang nga dili kahimut-anan sa Diyos. Wala nila ipatin-aw nga gikinahanglan ang paghimog personal nga desisyon sa pagsimba sa Diyos “uban sa espiritu ug sa kamatuoran.” (Juan 4:24) Busa ang kadaghanang tawo wala magbuhat niana. Apan matikdi ang giingon ni Jesus: “Siya nga dili dapig kanako maoy batok kanako, ug siya nga dili motipon kanako matibulaag.”—Mateo 12:30.

Ang mga Saksi ni Jehova malipayng motabang sa mga tawo aron makabaton ug mas tukmang kahibalo sa Pulong sa Diyos. Sila nagdumala ug regular nga panaghisgot sa Bibliya uban sa mga indibiduwal o mga grupo sa oras ug dapit nga kombenyente kanila. Ang mga tawo nga gustong magpahimulos niini nga kahikayan mahimong mokontak sa mga Saksi sa ilang lugar o mosulat sa mga magpapatik sa Ang Bantayanang Torre.

Tinuod, tingali ang uban aduna nay paninugdang kahibalo kon unsay gipangayo sa Diyos. Lagmit kombinsido na sila nga tinuod ug kasaligan ang Bibliya. Ugaling, ang pipila kanila naglangaylangay sa pagdesisyon sa pagpahinungod sa ilang kaugalingon sa Diyos. Ngano? Tingali dunay daghang rason.

Dili kaha tungod kay wala sila mahibalo nga hinungdanong ipahinungod nila ang ilang kaugalingon ngadto sa Diyos? Si Jesus tin-aw nga miingon: “Dili ang matag usa nga magaingon kanako, ‘Ginoo, Ginoo,’ makasulod sa gingharian sa mga langit, kondili ang usa nga nagabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa mga langit.” (Mateo 7:21) Dili igo ang pagbaton lang ug kahibalo sa Bibliya; gikinahanglan ang paglihok. Ang unang Kristohanong kongregasyon nagpakita ug sumbanan. Atong mabasa ang mahitungod sa pipila ka tawo sa unang siglo: “Sa dihang sila mituo kang Felipe, kinsa nagpahayag sa maayong balita sa gingharian sa Diyos ug sa ngalan ni Jesu-Kristo, sila nagpabawtismo, mga lalaki ug mga babaye.” (Buhat 2:41; 8:12) Busa, kon ang usa ka tawo kinasingkasing nga nagdawat sa Pulong sa Diyos, nagtuo sa gisulti niini, ug nagpahiuyon sa iyang kinabuhi subay sa mga sukdanan sa Diyos, unsa pa may nagpugong kaniya sa pagpabawtismo agig simbolo sa iyang pagpahinungod? (Buhat 8:34-38) Siyempre, aron mahimong dalawaton sa Diyos, kini nga lakang kinahanglang iyang himoon nga kinabubut-on ug uban ang malipayong kasingkasing.—2 Corinto 9:7.

Tingali ang uban nagtuo nga kulang ang ilang kahibalo mao nga dili nila ikapahinungod ang ilang kinabuhi sa Diyos. Apan si bisan kinsa  nga magsugod pa lang sa usa ka bag-ong dalan sa kinabuhi may limitado gayod nga kahibalo. Kinsang propesyonal nga tawo ang makaingong ang iyang nahibaloan karon mao na ang iyang nahibaloan sa sinugdanan sa iyang karera? Ang gikinahanglan lang sa pagdesisyon sa pag-alagad sa Diyos mao ang pagbaton ug kahibalo sa paninugdang mga pagtulon-an ug mga prinsipyo sa Bibliya, uban ang kinasingkasing nga tinguha sa pagpadapat niini.

Dili kaha ang uban naglangaylangay sa ilang desisyon kay nahadlok nga dili unya sila makatuman niini? Sa mga panaad sa tawo, nalangkit gayod ang makataronganong kabalaka nga basin dili sila makatuman niini. Ang usa ka tawong modesisyon sa pagminyo ug sa pagbuhi ug pamilya magtuo tingali nga siya kulang ug katakos, apan ang paghimog panaad maoy magpalihok kaniya sa paghimo sa iyang bug-os nga maarangan. Sa susama, ang usa ka batan-on nga may bag-ong lisensiya sa pagmaneho tingali mahadlok nga maaksidente sa dalan—ilabina kon nahibalo siya sa estadistika nga nagpakita nga ang batan-ong mga drayber maoy kasagarang mas daling maaksidente kay sa mga edaran. Apan, kini nga kahibalo makahatag ug kaayohan, nga magtukmod kaniya nga mag-amping pag-ayo sa pagmaneho. Ang dili pagkuhag lisensiya dili gayod mao ang solusyon!

Pagdesisyon sa Pagbaton ug Kinabuhi!

Ang Bibliya nagpakita nga ang presenteng politikanhon, ekonomikanhon, ug relihiyoso nga sistema sa kalibotan ug ang mga tawong nagpaluyo niini sa dili madugay mahanaw na sa yuta. Apan, ang mga tawo nga maalamong nagdesisyon sa pagbaton ug kinabuhi ug naglihok uyon sa maong desisyon magapabilin. Ingong pundasyon sa bag-ong kalibotan nga sosyedad, sila makigbahin sa paghimo sa yuta nga paraiso, nga maoy orihinal nga katuyoan sa Diyos. Ikaw ba malipayng makigbahin niining masadya nga buluhaton ilalom sa pagtultol sa Diyos?

Kon mao, pagdesisyon sa pagtuon sa Pulong sa Diyos. Pagdesisyon sa pagkat-on kon unsay ginapangayo sa Diyos aron pahimut-an siya. Pagdesisyon sa pagkab-ot niini. Labaw sa tanan, pagdesisyon nga barogan ang imong desisyon. Sa laktod nga pagkasulti, pagdesisyon sa pagbaton ug kinabuhi!

[Mga hulagway sa panid 4]

Paggahin ug igong panahon alang sa bug-at nga mga desisyon

[Hulagway sa panid 5]

Paminaw sa tambag sa dihang magpilig karera

[Mga hulagway sa panid 7]

Kadtong modesisyon sa pag-alagad sa Diyos karon makigbahin sa paghimo sa yuta nga paraiso