Sugilanon sa Kinabuhi

“Unsay Akong Igabayad Kang Jehova?”

SUMALA SA GIASOY NI MARIA KERASINIS

Sa edad nga 18 anyos, gikaulaw ako sa akong mga ginikanan, sinalikway sa among mga paryente, ug nahimong kataw-anan sa among balangay. Ang mga paghangyo, pagpamugos, ug mga pagbahad gigamit aron sulayan pagbungkag ang akong integridad sa Diyos, apan wala molampos. Masaligon ako nga ang maunongong pagsunod sa kamatuoran sa Bibliya magdalag espirituwal nga mga ganti. Sa paghinumdom sa kapig 50 ka tuig nga pag-alagad kang Jehova, makauyon lang ako sa mga pulong sa salmista: “Unsay akong igabayad kang Jehova tungod sa tanan niyang mga kaayohan kanako?”—Salmo 116:12.

NATAWO ako sa 1930, sa Aggelokastro, usa ka balangay nga mga 20 kilometros gikan sa dunggoanan sa Cenchreae, sa silangang bahin sa Hikting-Yuta sa Corinto, diin ang usa ka kongregasyon sa matuod nga mga Kristohanon natukod sa unang siglo.—Buhat 18:18; Roma 16:1.

Malinawon ang kinabuhi sa among pamilya. Si Papa mao ang pangulo sa komunidad ug siya tinahod kaayo. Ikatulo ako sa lima ka anak. Gimatuto kami sa among mga ginikanan isip debotadong mga membro sa Gregong Ortodoksong Iglesya. Tigsimba ako kada Dominggo. Nagpenitensiya ako atubangan sa mga larawan, nagdagkot ug mga kandila sa mga kapilya sa mga balangay, ug nagtuman sa tanang puasa. Ako kanunayng nakahunahuna nga magmadre. Ngadtongadto, ako ang una sa pamilya nga gikaulaw sa akong mga ginikanan.

Nahinam sa Kamatuoran sa Bibliya

Sa dihang mga 18 anyos na ako, akong nahibaloan nga si Katina, nga igsoong babaye sa usa sa akong mga bayaw, kinsa nagpuyo sa sikbit nga balangay, nagbasag mga basahon sa mga Saksi ni  Jehova, ug siya dili na tigsimba. Natugaw kaayo ako bahin niadto, mao nga midesidir ako nga tabangan siya nga mahibalik ngadto sa gituohan ko nga maoy hustong dalan. Busa, sa dihang mibisita siya, gihikay ko nga manuroy kami, nga may intensiyon nga mohapit sa balay sa pari. Gisugdan sa pari ang kabildohay pinaagig sunodsunod nga mga pagtamay kontra sa mga Saksi ni Jehova, nga ginganlan silag mga erehes nga nagpahisalaag kang Katina. Nagpadayon ang panaghisgot sulod sa tulo ka sunodsunod nga mga gabii. Gipanghimakak ni Katina ang tanan nga gipatuo sa pari pinaagi sa naandam-pag-ayo nga mga pangatarongan pinasukad sa Bibliya. Sa kataposan, siya gisultihan sa pari nga tungod kay siya usa ka maanyag, intelihente nga dalaga, angay niyang pahimuslan ang iyang pagkabatan-on samtang siya makahimo pa ug mainteres sa Diyos pagkatigulang na lang niya.

Wala ko isugilon sa akong mga ginikanan kadtong panaghisgota, apan pagkasunod Dominggo, wala na ako mosimba. Pagkaudto, ang pari mideretso pag-adto sa among tindahan. Gipasangil ko nga kinahanglang ako magpabilin sa tindahan aron motabang kang Papa.

“Kana ba ang tinuod nga hinungdan, o naimpluwensiyahan ka niadtong bayhana?” ang pari nangutana kanako.

“Mas maayo ang ilang mga tinuohan kay sa atoa,” miprangka ako.

Nga milingi sa akong amahan, ang pari miingon: “Gn. Economos, palayasa dayon nang inyong paryente; siya peligroso kaayo sa inyong panimalay.”

Gikontra Ako sa Akong Pamilya

Nahitabo kadto sa hinapos sa katuigang 1940 sa dihang nasinati sa Gresya ang mapintasong mga pagbutho sa gubat sibil. Kay nahadlok nga basin dagiton ako sa mga gerilya, gihikay ni Papa nga ako mopahawa sa balangay ug moadto sa balay sa magulang nakong babaye sa balangay nga gipuy-an ni Katina. Sa duha ka bulan nakong pagpuyo didto, natabangan ako sa pagkasabot kon unsay giingon sa Bibliya bahin sa daghang isyu. Nahigawad ako sa nasabtan ko nga dili diay Kasulatanhon ang daghang doktrina sa Ortodoksong Iglesya. Nasayran ko nga dili dawaton sa Diyos ang pagsimba nga mogamit ug mga larawan, nga ang nagkalainlaing relihiyosong mga tradisyon—sama sa pagsimba sa krus—adunay dili-Kristohanong sinugdanan, ug nga ang usa kinahanglang mosimba sa Diyos “uban sa espiritu ug kamatuoran” aron makapahimuot kaniya. (Juan 4:23; Exodo 20:4, 5) Labaw sa tanan, akong nakat-onan nga ang Bibliya nagtanyag ug masanag nga paglaom nga kinabuhing dayon sa yuta! Kanang bililhong mga kamatuoran sa Bibliya nahilakip sa unang personal nga mga kaayohan nga akong nadawat gikan ni Jehova.

Kasamtangan, ang magulang nakong babaye ug iyang bana nakamatikod nga dili ako mangurus panahon sa pagpangaon ug dili ako mangadye atubangan sa relihiyosong mga larawan. Usa ka gabii ila akong gibunalan. Sa sunod adlaw ako midesidir nga mopahawa sa ilang balay, ug ako miadto sa balay sa akong iyaan. Ang akong bayaw nagpahibalo sa akong amahan bahin niadto. Wala madugay si Papa miabot nga naghilak ug misulay sa pagpausob sa akong hunahuna. Ang akong bayaw miluhod sa akong atubangan, nga nangayog pasaylo ug ako siyang gipasaylo. Aron mahusay ang suliran, ila akong gihangyo nga mobalik sa simbahan, apan ako wala matarog.

Sa akong paghibalik sa balangay ni Papa, nagpadayon ang mga pagpamit-os. Walay paagi nga makakontak ako kang Katina, ug wala akoy literatura nga mabasa, wala ganiy Bibliya. Nalipay kaayo ko sa dihang usa sa akong mga ig-agaw misulay sa pagtabang kanako. Sa dihang miadto siya sa Corinto, nakakita siyag usa ka Saksi ug mipauli nga may dalang libro nga “Pasagdi ang Diyos Maminatud-on” ug usa ka kopya sa Kristohanon Gregong Kasulatan, nga akong gisugdan pagbasa sa tago.

Kalit nga Nausob ang Kinabuhi

Ang mabangis nga pagsupak nagpadayon sulod sa tulo ka tuig. Wala ako makakontak sa mga Saksi ug wala ako makadawat ug literatura. Bisan pa niana, nga wala ko lang hisayri, hapit ko nang masinati ang dagkong mga panghitabo sa akong kinabuhi.

Giingnan ko ni Papa nga kinahanglang moadto ko sa akong uyoan sa Tesalonica. Una moadto sa Tesalonica, miadto ko sa usa ka tahianan sa Corinto aron magpatahig dyaket. Pagkadako sa akong katingala sa dihang nasayran ko nga nagtrabaho diay didto si Katina! Dako kaayo ang among kalipay nga nagkakitaay paglabay sa taas kaayong panahon. Samtang kaming duha mibiya na sa tahianan, nahibalag namo ang usa ka buotang ulitawo  nga gikan pa sa trabaho, nga nagbisikleta. Charalambos ang iyang ngalan. Human magkailhanay sa usag usa, midesidir kami sa pagminyo. Niadtong panahona usab, Enero 9, 1952, gipasimbolohan ko ang akong pagpahinungod kang Jehova pinaagi sa pagpabawtismo.

Sayosayo pa niana si Charalambos nabawtismohan. Siya gisupak usab sa iyang pamilya. Madasigon kaayo si Charalambos. Nag-alagad siya ingong katabang nga alagad sa kongregasyon ug nagdumalag daghang pagtuon sa Bibliya. Sa wala madugay, ang iyang mga igsoong lalaki midawat sa kamatuoran, ug karong adlawa ang kadaghanang sakop sa ilang mga pamilya nag-alagad usab kang Jehova.

Nagustohan gayod ni Papa si Charalambos, mao nga misugot siya nga kami magminyo, apan si Mama wala mosugot. Bisan pa niana, si Charalambos ug ako naminyo sa Marso 29, 1952. Ang among kinamagulangan lang nga igsoong lalaki ug usa nako ka ig-agaw ang mitambong sa kasal. Wala gayod ako mahibalo niadtong panahona nga si Charalambos mahimong walay-katupong nga panalangin, nga usa ka tinuod nga gasa gikan ni Jehova! Ingong iyang kapikas, ang akong kinabuhi nasentro sa pag-alagad kang Jehova.

Pagpalig-on sa Among Kaigsoonan

Niadtong 1953, kami ni Charalambos midesidir nga mobalhin sa Atenas. Kay nagtinguha nga makahimo ug labaw pa diha sa pagsangyaw, si Charalambos miluwat sa negosyo sa iyang pamilya ug nangitag inoras nga trabaho. Kaming duha nag-uban sa Kristohanong ministeryo sa kada hapon ug nagdumalag daghang pagtuon sa Bibliya.

Tungod sa opisyal nga mga pagpiot sa among ministeryo, kinahanglang magmamugnaon kami. Pananglitan, mihukom kami nga ang usa ka kopya sa magasing Bantayanang Torre ibutang sa bentana sa gamayng tindahan sa kalye, sa sentro sa Atenas, diin ang akong bana nagtrabaho nga inoras. Gisultihan kami sa usa ka taas-ug-ranggo nga opisyal sa kapolisan nga ang maong magasin gidili. Bisan pa niana, nangayo siyag kopya ug nangutana bahin niana sa opisina sa seguridad. Sa dihang ang mga trabahante sa opisina sa seguridad nagpasalig kaniya nga ang magasin maoy legal, siya mibalik aron isulti kana kanamo. Sa dihang ang ubang mga igsoon nga may gagmayng tindahan sa kalye nakabati niadto, misugod na usab sila pagbutang ug mga kopya sa Ang Bantayanang Torre diha sa mga bentana sa ilang gamayng tindahan sa kalye. Usa ka lalaki mikuhag Ang Bantayanang Torre gikan sa among gamayng tindahan sa kalye, nahimong Saksi, ug nagaalagad karon nga ansiyano.

Nalipay usab kami nga ang akong kinamanghorang igsoong lalaki nakakat-on sa kamatuoran. Miadto siya sa Atenas aron moeskuyla sa usa ka kolehiyo sa pagkamarinero, ug amo siyang gidala sa usa ka kombensiyon. Ang among mga kombensiyon gihimo nga tinagotago sa kalasangan. Nagustohan niya ang iyang nadungog, apan wala madugay human niadto misugod siya sa pagbiyahe isip marinero. Sa usa sa iyang mga biyahe, nakaabot siya sa usa ka dunggoanan sa Argentina. Ang usa ka misyonaryo didto misaka sa barko aron mosangyaw, ug ang akong igsoon nangayo sa atong mga magasin. Nalipay kami pag-ayo sa dihang among nadawat ang iyang sulat nga nag-ingon: “Nakaplagan ko na ang kamatuoran. Himoa ako nga suskritor sa inyong magasin.” Karong adlawa, siya ug ang iyang pamilya matinumanong nagaalagad kang Jehova.

Niadtong 1958 ang akong bana gidapit nga moalagad ingong nagapanaw nga magtatan-aw. Sanglit ang among buluhaton gidili man ug lisod kaayo ang kahimtang, ang nagapanaw nga mga magtatan-aw kasagarang nag-alagad nga dili kauban ang ilang mga asawa. Niadtong Oktubre 1959, among gipangutana ang mga igsoong may responsibilidad sa sangang buhatan kon mahimo ba nga ako makauban. Misugot sila. Kinahanglang among duawon ug palig-onon ang mga kongregasyon sa sentral ug amihanang Gresya.

 Dili sayon kadtong mga biyahea. Pipila lang ka karsada ang sementado. Sanglit kami walay sakyanan, kasagarang mosakay kamig publikong sakyanan o mga trak dekarga, nga uban ang mga manok ug ubang mga manggad. Magsul-ob kamig gomang botas aron makaagi sa lapokong mga dalan. Sanglit may pang-emerhensiyang mga armadong sibilyan sa matag balangay, kinahanglang mosulod kami sa mga balangay sa magabii aron makalikay sa panukitsukit.

Gipabilhan pag-ayo sa mga igsoon ang maong mga pagduaw. Bisan pag kadaghanan kanila maghago sa ilang mga uma, sila maningkamot gayod nga makatambong sa mga tigom sa gabii na kaayo diha sa nagkalainlaing balay. Ang mga igsoon usab maabiabihon kaayo ug magdulot kanamo sa ilang labing maayong nabatonan, bisan pag kabos sila. Usahay matulog kami kauban sa enterong pamilya sa samang kuwarto. Ang pagtuo, pag-agwanta, ug kadasig sa mga igsoon napamatud-ang laing bililhong kaayohan kanamo.

Pagpauswag sa Among Pag-alagad

Niadtong Pebrero 1961, samtang nagduaw sa sangang buhatan sa Atenas, gipangutana kami kon gusto ba namong moalagad sa Bethel. Gitubag namo kana pinaagi sa mga pulong ni Isaias: “Ania ako! Ipadala ako.” (Isaias 6:8) Duha ka bulan sa ulahi, among nadawat ang usa ka sulat nga nagsugo kanamo sa pag-adto gilayon sa Bethel. Busa, sa Mayo 27, 1961, kami nagsugod sa pag-alagad sa Bethel.

Nagustohan pag-ayo namo ang bag-o namong asaynment, ug mibati dayon kamig kahayahay ug karelaks. Nagtrabaho ang akong bana sa mga departamento sa Pag-alagad ug sa Suskrisyon, ug sa ulahi nag-alagad siya sa usa ka yugto sa Komite sa Sanga. Nagkalainlain ang akong asaynment diha sa balay. Ang membro niadto sa pamilyang Bethel 18 lamang, apan sa halos lima ka tuig, dihay mga 40 ka tawo tungod sa tunghaan alang sa mga ansiyano nga gipahigayon diha sa Bethel. Sa buntag, maghugas ako sa mga plato, motabang sa kosinero, maghipos sa 12 ka higdaanan, ug mag-andam sa mga lamesa alang sa paniudto. Sa hapon, magplantsa ako sa mga sinina ug maghinlo sa mga kasilyas ug mga kuwarto. Kausa sa usa ka semana ako motrabaho usab sa labhanan. Daghan ang trabaho, apan nalipay ako nga makatabang niana.

Puliki kaayo kami sa among mga asaynment sa Bethel ug sa pagsangyaw sa kanataran. Sa daghang higayon magdumala kamig abot sa pito ka pagtuon sa Bibliya. Sa hinapos sa semana, mokuyog ako kang Charalambos samtang mohatag siyag mga pakigpulong sa nagkalainlaing kongregasyon. Kami kanunayng magkuyog.

Nagdumala kamig pagtuon sa Bibliya uban sa usa ka magtiayon nga debotado sa Gregong Ortodoksong Iglesya ug maoy personal nga mga higala sa klerigo nga nangulo sa kontra-erehes nga ahensiya sa simbahan. Sa ilang balay, may kuwarto sila nga punog mga larawan, diin walay hunong ang pagsunog ug insenso ug gitokar ang Byzantino nga mga himno sa tibuok adlaw. Sa taastaas nga panahon duawon namo sila kada Huwebes aron magtuon sa Bibliya, ug duawon sila sa ilang klerigo nga higala kada Biyernes. Usa ka adlaw niana, gihangyo nila kami nga dili mosipyat pag-adto sa ilang balay tungod kay sila may sorpresa alang kanamo. Ang una nilang gipakita kanamo mao kadtong kuwarto. Wala na ang tanang larawan ug ila kanang giremodel. Ang maong magtiayon nagpadayon sa pag-uswag ug nabawtismohan. Sa katibuk-an, nalipay kami nga makakita sa mga 50 ka tawo nga gidumalahan namog pagtuon sa Bibliya nga nagpahinungod sa ilang kinabuhi kang Jehova ug nabawtismohan.

Ang pagpakig-uban sa dinihogang mga igsoon maoy linaing kaayohan nga akong gikalipayan. Makapadasig kaayo ang mga pagduaw sa mga  membro sa Nagamandong Lawas, sama nila Brader Knorr, Franz, ug Henschel. Paglabay sa kapig 40 ka tuig, gibati ko gihapon nga ang pag-alagad sa Bethel maoy dakong kadungganan ug pribilehiyo.

Pagsagubang sa Pagsakit ug Pagkamatay sa Akong Bana

Niadtong 1982 ang akong bana misugod pagpadayag ug mga ilhanan sa sakit nga Alzheimer. Pagka-1990 migrabe ang iyang sakit, ug ngadtongadto siya nagkinahanglag kanunayng pag-atiman. Sulod sa miaging walo ka tuig sa iyang kinabuhi, kami dili gayod makagawas sa Bethel. Daghang minahal nga mga igsoon sa pamilyang Bethel, ingon man ang responsableng mga magtatan-aw, mihimog mga kahikayan aron makatabang kanamo. Apan, bisan pa sa ilang malulotong pagtabang, kinahanglang mogugol akog daghang oras sa adlaw ug gabii sa pag-atiman kaniya. Usahay ang kahimtang lisod kaayo, ug daghang gabii nga wala akoy tulog.

Niadtong Hulyo 1998 namatay ang akong minahal nga bana. Bisan pag gimingaw ko kaayo kaniya, mahupayan ako sa kamatuoran nga siya anaa sa mga kamot ni Jehova, ug ako nahibalo nga iyang hinumdoman siya uban sa milyonmilyon pa sa pagkabanhaw.—Juan 5:28, 29.

Mapasalamaton Tungod sa mga Kaayohan Gikan ni Jehova

Bisan pag ako namatyan sa akong bana, ako wala mag-inusara. May pribilehiyo gihapon ako sa pag-alagad sa Bethel, ug nakatagamtam sa gugma ug pag-atiman sa tibuok pamilyang Bethel. Ang akong dakong pamilya naglakip usab sa espirituwal nga mga igsoong lalaki ug babaye sa tibuok Gresya. Bisan pag ako kapin na sa 70 anyos karon, makatrabaho gihapon ako sa tibuok adlaw diha sa kosina ug sa lawak-kan-anan.

Niadtong 1999 natuman ang usa ka pangandoy sa kinabuhi sa dihang ako miduaw sa tibuok-kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova sa New York. Dili ko ikabatbat ang akong gibati. Kadto makapalig-on ug dili-hikalimtang kasinatian.

Samtang ako maghinumdom, sa tim-os ako nagtuo nga nagamit ko ang akong kinabuhi sa labing maayong paagi. Ang labing maayong karera nga mabatonan ni bisan kinsa mao ang pag-alagad nga bug-os panahon kang Jehova. Sa masaligon ako makasulti nga walay nakulang kanako. Si Jehova mahigugmaong nag-atiman kanako ug sa akong bana sa espirituwal ug sa pisikal nga paagi. Gumikan sa akong personal nga kasinatian, akong masabtan kon nganong nangutana ang salmista: “Unsay akong igabayad kang Jehova tungod sa tanan niyang mga kaayohan kanako?”—Salmo 116:12.

[Hulagway sa panid 26]

Si Charalambos ug ako dili magbulag

[Hulagway sa panid 27]

Ang akong bana diha sa iyang opisina sa sangang buhatan

[Hulagway sa panid 28]

Akong gibati nga usa ka dakong dungog ang pag-alagad sa Bethel